R.K. STAATSPARTIJ MAANDAG 18 JULI 1932 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD PAG. 9 CONCEPT-PROGRAM 1933 Vanwege het Partijsecretariaat wordt ons met nadruk verzocht onze lezers uit te noodigen het ontwerp-program uit dit blad UIT TE KNIPPEN EN TE BEWAREN. Op deze wijze kunnen met het oog op de a. s. behandeling de meeste partijleden gemakkelijk in het bezit komen van dit belangrijke stuk, terwijl aan de kieskringsecretariaten kosten, tijd en moeite, aan rondzending, expeditie en derg. verbonden, nuttig kunnen worden bespaard. De komende parlementaire periode zal wellicht belangrijker en moeilijker zijn dan ooit in de moderne politieke geschiedenis is voorgekomen. Niemand weet wanneer de wereldcrisis haar diepste punt zal hebben bereikt. Dat zij echter in haar moreele en economische gevolgen nog langen tijd zal nawerken, staat vast. Het gaat er om deze gevolgen eenerzijds zooveel mogelijk te verzachten, anderzijds zoo krachtig mogelijk te be- heerschen en ten goede te keeren tot wel zijn van ons volk. Meer dan ooit is dan ook bezinning noo- dig op beginsel en practijk; het beginsel, dat de practijk moet bezielen en gezond houden; de practijk, die het beginsel vruchtbaar moet maken door een uit da den sprekenden wakkeren werkelijkheids zin en vooruitziend beleid. Aan ons Program van actie-1933 behoo- ren daarom vooraf te gaan enkele prin- cipieele richtlijnen, die het spreekt van zelf niet nieuw zijn, maar thans bijzon dere beteekenis hebben. Het Program van actie noemt eenige concrete onderwerpen, die, van practisch- staatkundig belang, in dezen tijd op den voorgrond treden. De Staat is in zooverre dienstbaar aan het individu, dat hij door zijn in richting, wetgeving en bestuur er naar moet streven, het individu in staat te stellen, door eigen kracht, in samenwer king met anderen, zijn tijdelijk geluk gezien in het licht van zijn eeuwige be stemming zooveel mogelijk te verzeke ren, met name een behoorlijk peil van wel vaart te bereiken. Daartoe is onmisbaar het staatsg e z a g, hetwelk de activiteit der in het staatsver band levenden individuen en groepen zoo noodig dwingend moet richten op het gemeenschapsdoel en moet voorkomen, dat in het nastreven van particuliere doelein den de natuurlijke vrijheid misbruikt wor de, ten nadeele van het algemeen wel zijn. Daaruit volgt de plicht van de Overheid om het gezag hoog te houden, en de plicht van de burgers, om het gezag te eerbiedi gen. De eerste en voornaamste gemeenschap van individuen in het statsverband is h e t gezin. De werkzaamheid van den Staat moet er dus op gericht zijn, de voorwaar den te scheppen, waardoor het gezin in zedelijk, maatschappelijk en economisch opzicht tot volle ontplooiing kan komen. Deze gezinspolitiek moet het geheele staatsbeleid doortrekken. Van dit uitgangsepunt moeten worden be oordeeld de maatregelen: op het terrein van opvoeding en onder wijs, als primair recht en primaire plicht van de ouders; op het gebied van het burgerlijk recht met betrekking tot het huwelijk; op het terrein der sociale politiek, in het bijzonder ten aanzien van de loons- vorming en ten aanzien van den arbeid der gehuwde vrouw op het gebied van het strafrecht, ter voorkoming van alles, wat den zedelijken grondslag van het ge zin kan ondermijnen (Neomalthusianis- me, pornografie, zedeloosheid) op het gebied van volksgezondheid en woningbouw ten aanzien van de verdeeling der open bare lasten. Naast de zorg voor het gezin staat als hoofdpunt van activiteit der R.-K. Staats partij, de politiek op sociaal en economisch terrein. De encycliek „Quadragesimo Anno" wijst hier de fundamenten aan voor een betere ordening der verhoudingen, ook zoover de Staat daarbij, juist in den tegenwoordi- gen tijd, een taak heeft te vervullen. Geen stden kan uit dezen onderbouw worden losgemaakt, maar enkele voorname onderdeelen zijn toch duidelijk te onderkennen: de eigendom in zijn individueel en sociaal karakter de dringende noodzakelijkheid om allen, die aan de voortbrenging direct of indi rect deelnemen, in rechtvaardige ver houding te doen deelen in de vruchten en ook degenen, die door arbeid deelne men, te brengen te voldoend eigen be- zit; eensgezinde samenwerking in organi- schen vorm van allen, die in bedrijf en onderneming werkzaam zijn verwerping èn van de vrije concurren tie èn van de economische dictatuur, als leidend beginsel voor de volkshuishou- ding opbouw eener sociale en juridische orde ning, doortrokken van sociale rechtvaar digheid en sociale liefde. PROGRAM VAN ACTIE Het is de les uit de laatste zware ja ren, dat eenerzijds de crisis buitenge wone eischen stelt aan de werkzaamheid van den Staat terwijl deze anderzijds juist zeer groote moeilijkheden ondervindt bij het zich verschaffen der middelen, om die taak te vervullen. Het is immers zóó, dat de mogelijkheid om hulp te verleenen ge ringer wordt, naar mate de nood stijgt en de internationale verwarring op econo misch gebied toeneemt. Daarom zal de Staat zeker in dezen tijd alles moeten doen, om te voorkomen, dat hij zelf zijn vermogen om helpend en steu nend op te treden ondermijnt, zoodat hij in gevaar zou brengen met name volkson derwijs en sociale voorzieningen. Zoo is allereerst noodig: 1. dat de Staat zorgvuldig waakt voor het behoud en de versterking van het financieel evenwicht in zijn eigen huis houding en in die van zijn deelen, en dat hij zijn eigen w e r k z a a mhe i d doeltreffend organi se e re 2. Bij het opleggen van nieuwe lasten, rechtstreeks of zijdelings, worde een rechtvaardige verdeeling daarvan na gestreefd. Wanneer aan deze hoofdvoorwaarden wordt voldaan, komen eenige punten van actueel crisisbeleid op den voor grond, waarbij in het oog moet worden gehouden, dat het program nimmer de beteekenis kan hebben van een beper king der politieke activiteit, zeker niet in crisistijd met zijn telkens wisselen de omstandigheden. 3. Krachtige maatregelen ten behoeve van den Nederlandsch e n Landbouw en N ij verheid, den Handel ende Scheep vaart, tot behoud en verruiming van den afzet in het binnenland en tot be scherming van den export. 4. Yoorzoover anders dan door de maatregelen onder 3 nationaal werkloosheid kan wor den tegengegaan, dient voorop te staan: a. het bevorderen van alle dienstige middelen van een geregeld overleg tusschen de organisa ties van werkgevers en werknemers tot werkbehoud; b. werkverruiming, zoo noodig ook door het verschaffen van werk gelegenheid bij niet-aanstonds-pro- ductieve werken. 5. Waar werkgelegenheid ontbreekt, aanpassing der werkloosheidsverze kering aan de nooden van den crisis tijd, in overleg met de betrokken or ganisaties en de gemeentebesturen bevordering, zoo noodig door wette lijke maatregelen, van de totstandko ming van behoorlijke, aansluitende steunregelingen in de gemeenten. II In sterk Godsvertrouwen mag de eigen werkzaamheid voor den opbouw van een betere toekomst, ook in de oogenblikke- lijke moeilijke omstandigheden, waarin s'echts geleidelijk verbetering kan wordm verwacht, niet worden uit het oog'verlo ren. Voor die werkzaamheid stelt de R.-K. Staatspartij, onder handhaving van de pro- grams-1922 en 1929, voorzoover niet ge wijzigd of niet reeds verwezenlijkt, de navolgende punten voor de eerstvolgende periode op den voorgrond: 1. Krachtige medewerking aan iedere po ging om de internationale samenwer king op economisch gebied vooral in Europa te herstellen en te bevorde ren, met inachtneming van gelijkbe rechtigdheid van alle, dus ook de klei ne Staten. Onderwijl, bij geleidelijken terugkeer van meer normale toestan den, bijzondere concessies verleenen aan Staten, die medewerken aan maat regelen tot herstel van een vrijer ruil verkeer. 2. Krachtige bevordering in den geest der Vredesnota van Benedictus XV, van een zoodanige werkzaamheid van den Volkenbond, dat de stoffelijke macht der wapenen worde vervangen door de zedelijke macht van het recht, waartoe gelijktijdige en wederzijdsche vermindering der bewapening onmis bare voorwaarde is. 3. Bij de regeling van de verhouding van Nederland tot België worde vooropge steld: erkenning van de cultureele ban den tusschen beide volken; eerbiedi ging van de souvereiniteit van elk der beide staten over eigen gebiedge leidelijke ontplooiing van de mogelijk heden tot wederzijdsche aanvulling op economisch terrein. Verbetering van onderlinge verkeers wegen worde med dienstbaar gemaakt aan de ontwikkeling, binnen het eigen staatsverband, van die gebiedsdeelen, welke bij de totstandkoming er van meer in het bijzonder zijn betrokken. Wettelijke regeling van geheele of ge deeltelijke verbindendverklaring van collectieve arbeidsovereenkomsten. Verdere uitbouw van de organische samenwerking in het bedrijf en onder neming. Regeling van het Pachtvraagstuk on der volledige erkenning van het sociale karakter van den grondeigendom. Zoodanige invloed van den Staat op het beleid der centrale Circulatiebank, dat dit blijvend gericht zij op het alge meen welzijn. Waarbij tevens versterking van de positie van de centrale Circu latiebank, in haar verhouding tot de credietbanken. Wettelijke bepalingen omtrent de uit oefening van het bankbedrijf, in het bij zonder ten aanzien van de openbaar heid. Wettelijke regeling, zooveel mogelijk op internationalen grondslag, van de openbaarheid ten aanzien van de con cerns, trusts en kartels. Zorg voor de vergrooting der ontwik kelingsmogelijkheden van het in zich gezonde kleinbedrijf. Ook bij verlaging van belastingen worde gestreefd naar een rechtvaar dige verhouding tusschen directe en indirecte belastingen. Met behoud van zelfstandige, gelijkbe rechtigde omroepsorganisaties worde op het gebied van de radio gestreefd naar samenwerking zoowel op het ge bied van het programma als op dat der techniek. ONGELUKKEN. ERNSTIG VERKEERSONGELUK TE LOENEN. Twee meisjes door motorrijwiel omver gereden en ernstig gewond. Gistermiddag omstreeks half vijf is in den scherpen bocht van den Rijksstraatweg tusschen Loenen en Nieuwersluis onder net buurtschap Nieuwerlioek een ernstig ver keersongeluk gebeurd. Op dat tijdstip liepen daar aan den rech terkant van den weg twee meisjes te wan delen in de richting Njeuwersluis. Uit te genovergestelde richting naderde in volle vaart een luxe auto> die te veel links aan hield. Tevens kwam uit de richting Am sterdam een motorrijder aangereden, die zich plotseling recht voor de auto ge plaatst zag. Deze gooide toen zijn stuur om en kwam met zijn voertuig, waarop zich ook nog een duorijdster bevond, pardoes tusschen de wandelende jonge dames te recht, om vervolgens tegen een boom te rij den. De beide meisjes werden tegen den grond geslagen en bleven met ernstige wonden aan het hoofd liggen. De berijders van het motorrijwiel kwamen eveneens te vallen. De man kwam er met een lichte wonde aan den knie af, terwijl de vrouw met den schrik vrijkwam. De burgemeester van Loenen, tegenover wiens woning het ongeluk gebeurde, en dokter Posthuma- wa ren spoedig aanwezig om hulp te verleenen. Een der meisjes, de ongeveer 18-jarige mej. De Haan, die te Loenen logeerde, is per auto van den Geneeskundigen Dienst der gemeente Utrëcht met een ernstige sche delbreuk en hersenschudding naar de Rijks klinieken aldaar vervoerd. Het andere meisje, een nichtje van het eerstgenoemde slachtoffer, eveneens De Haan geheeten en te Loenen woonachtig, is met een ernstige hoofdwonde naar haar woning vervoerd. Het motorrijwiel schijnt geen groote snel heid te hebben gehad en werd slechts licht beschadigd. Het ongeval moet behalve aan het te snelle rijden van de auto, die het veroor zaakte, eveneens worden toegeschreven aan den te smallen weg ter plaatse, waar een wandelpad ontbreekt. MOTORRIJDER TEGEN AUTO. Gistermiddag om 4 uur vond op den Nieuwen Rijksweg te Laren ter hoogte van café-restaurant „De Witte Bergen" een ernstig motorongeluk plaats. De 21-jarige motorrijder R. uit Haarlem reed op dit tijd stip mot een snelheid van ongeveer 80 K.M. in de richting Raarn. Waarschijnlijk door dat hij ver over zijn stuur gebogen zat, zag hij eerst op het laatste oogonblik, dat een auto den weg wilde oversteken. Hij poogde nog rechts te passeeren, doch reed met vol len kracht tegen de bumpers van de auto op. In hopeloozen toestand is de jonge man naar de Majellastichting te Bussum over gebracht. Hij had een ernstige hersenschud ding en ernstige inwendige kneuzingen be komen. Gistermorgen om 11 uur heeft te Over- veen een botsing plaats gehad tusschen een motorrijwiel, waarop gezeten was de recher cheur van politie W. uit Haarlem en zijn zevenjarig dochtertje, en een auto, bestuurd door den heer De G. uit Bloemendaal. De botsing was vrij hevig. De heer W. en het meisje werden tegen den grond geslingerd. Eerstgenoemde werd erns-tig aan een der voeten gewond, terwijl het-kind een been brak. Beiden zijn naar het ziekenhuis ver voerd. De auto is in beslag genomen. De bestuurder van de auto kwam er goed af. MOTOR TEGEN VRACHTAUTO GEBOTST. En In brand gevlogen. Op den Utrechtschen Straatweg nabij Diemen, onder de gemeente Ouder Amstel reed Zaterdagavond een motorrijder met volle vaart tegen een vrachtauto op. De motor sloeg over den kjp en geraakte in brand. De kleeren van den motorrijder vat ten hierdoor eveneens vlam, maar gelukkig konden voorbijgangers het vuur spoedig dooven. Het slachtoffer werd naar het Burger Ziekenhuis te Amsterdam vervoerd. De duorijdster had het gevaar zien aankomen en wist zioh, door van den motor te sprin gen, bijtijds in veiligheid te brengen. AUTO MET OUDEN VAN DAGEN TE WATER. Een oude man en de chauffeur gewond. Ouden van dagen van Franeker afkom stig waren Zaterdagmiddag met 36 luxe auto's op weg naar de bosschen van Gaas- terland. Bij Workum reed een der auto's in een kanaal. Behalve de chauffeur waren drie oudjes in den auto gezeten. Alle werden gered. De bestuurder en een der oudjes, een 80-jarige man moesten naar het ziekenhuis worden vervoerd met een hersenschudding. De beide andere inzitten den werden licht gewond. ALLE VINGERS VAN DE LINKER HAND AFGESNEDEN. De 21-jarige timmerman G. Hardeman te Ederveen had het ongeluk met zijn linker hand in aanraking te komen met een cir kelzaag waardoor alle vingers van die hand werden afgesneden. IN BRAND GERAAKT. Mej. G. H. Gerdink, onderwijzeres te Zwolle, lag ziek te bed in de alkoof van haar pension in de Enkstraat te Zwolle. Door een ongelukkig toeval is gistermorgen een dicht bij haar bed staand geneeskundig instrument, m brand geraakt. Dit had tot gevolg, dat mej. G. zoodanige brandwon den bekwam, dat zij spoedig na het ge beurde overleed. Per politiebrancard is het stoffelijk overschot naar het Sophia-zieken- huis te Zwolle vervoerd. LANDBOUWER SCHIET OP EEN OUDEN MAN, DIE NAAR ZIJN DOCHTER ZOCHT. Eigenaardig geval te Veele (Gr.) In het gehuchtje Veele, gem. Vlagtwedde, heeft ziph een gebeurtenis afgespeeld, die ernstige gevolgen met zich mee ihad kunnen Te ongeveer één uur in den naoht verliet een negen tienjarig meisje in overspannen toestand haar woning. Haar grootmoeder, bij wie het meisje in huis» is, mocht er niet in slagen haar vast te houden, c|i°ch. per sonen, die haar per fiets volgden, wisten haar te Wedderveer te achterhalen en per auto naar Veele terug te brengen, waar zij spoedig tot kalmte kwam. Intusschen was er te Veele iets ernsti- gers gebeurd. Ook de grootvader was op zoek gegaan en had het meisje in de buurt van een boerderij opgemerkt. Hij begaf zich op het erf, doch plotseling knalden schoten. De oude man zonk door een kogel getroffen neer. Het bleek, dat de zoon van den land bouwer, in de meening dat er inbrekers op het erf liepen, de schoten had gelost. Eeni ge jaren geleden waren drie gemaskerde mannen via het dak de woning binnenge drongen en hadden onder bedreiging met den dood de ontstelde bewoners gedwongeu geld en levensmiddelen te geven. De daders werden nimmer ontdekt. De bewoners had den ziah voor eventueele herhaling van der gelijke overvallen van vuurwapenen voor zien, waarvan de zoon, door het geschreeuw van het meisje gewekt, thans gebruik maakte. De grootvader bleek gelukkig niet ge vaarlijk gewond te zijn; hij kon naar zijn woning vervoerd worden. De nachtelijke gebeurtenissen verwekten in Veele veel beroering. De politie heeft de zaak in onderzoek. «Tel. GEEN VUURPIJLEN MEER. De vuurwerk-ongevallen te Scheveningen. De directie der Exploitatie-Maatschappij „Scheveningen" heeft naar aanleiding van het feit, dat wederom een mortier bij het af steken van een vuurpijl uit elkaar is ge sprongen, de betrokken firma verboden, voortaan dit onderdeel van het vuurwerk te vertoonen. De politie stelt thans oen on derzoek in naar de oorzaak van het sprin gen der mortieren. Het is waarschijnlijk, da-t zij te sterk waren geladen. JONGEDAME AANGEREDEN. Beroofd van 600? Zaterdagmorgen werd op het Rokin te Amsterdam een jongedame aangereden, die op den bagagedrager van haar fiets een leeren actetasch met f 600 erin, had vast-ge- gespt. Ze werd door een andere fietser aan gereden en kwam te vallen. De man reed bijna onmiddellijk door. Toen de jongedame eenigszins van den schrik was bekomen, bemerkte zij, dat de actetasch met geld verdwenen was- Zij vermoedt nu dat de man, die haar heeft aangereden, dit op zettelijk heeft gedaan en van de gelegen heid gebruik heeft gemaakt om haar het geld te ontfutselen GROOTE BRAND IN DEN IJPOLDER. Uit Amsterdam wordt ons gemeld In den Grooten IJpolder heeft gisteravond een groote brand gewoed. Een groote land- bouwschuur en een woqnhuis zijn het vuur ten offer gevallen. Het zal even over tie nen geweest zijn, toen de brand werd ont dekt, in perceel F. 240 aan den weg lang» het Noordzeekanaal, bij den Ringweg. Aan den weg staat een woonhuis, daarachter een groote landbouw schuur, naar schatting 30 bij 30 M. In de woning woont de losse ar beider Stangen, er achter in het rechter deel van de schuur de losse arbeider Steensma. Beide losse arbeiders werken aan het Noordzeekanaal. De landbouw- sohuur is verder in gebruik bij de Wed. Stolwijk. Een aantal landbouwwerktuigen waren er in opgebogen. De beide arbeiders waren aj te ruste, toen het vuur ontdekt werd in de schuur. De beide gezinnen kon den bij tijds vluchten. Weldra stond do geheele schuur in lich terlaaie. In de stad kon men den gloed, die zich tegen den nachtlucht afteekende, zien. Honderden auto's en fietsers togen op weg om de brand te zien. Daartusschen snelden de roode brandweerwagens voort. Van niet minder dan drie posten rukte do brandweer uit. Toen de eerste wagen bij de plaats des onheils kwam, was reeds niets meer te redden. De handspuit, die in den IJpolder is geïnstalleerd, was reeds door vrijwilligers naar de boerderij gebracht en deed vergeefsdhe pogingen om het vuur meester te worden. Toen de stralen van de motorspuit, die uit het Noordzeekanaal haar water haalde, hun werk begonnen te doen, was de schuur reeds in elkaar gestort en stond het woon huis in lichterlaaie. Allereerst bepaalde de brandweer, die met vier stralen werkte op één motorspuit, zich er toe het vuur in het woonhuis te blussohen. Alle vertrekken brandden zoo goed als uit. In den loop van den naoht werden ook de resten van de schuur gedoofd. Woning en schuur waren eigendom van het Rijk. De landbouwwerktuigen waren verzekerd, evenals de inboedel van den ar beider Stangen. De arbeider Steensma was niet verzekerd. OM EEN VRIJEN DAG. Een eigenaardige weddenschap. Te Almelo werd een dezer warme zomer dagen de hulp ingeroepen van de politie, omdat zich in een tuin van een uitspanning aldaar een persoon ophield, die blijkbaar krankzinnig was. Toen de politie zich per rijwiel naar genoemde uitspanning begaf ontmoette zij een persoon die per fiets in de riohting Almelo reed. Deze persoon was gekleed op een wijze die het vermoeden wekte dat de man niet normaal was. Hij was n.l. gekleed met een zware winterjas waarvan de kraag was opgezet, had een dikke wintonnuts op waarvan de kleppen over de ooren getrokken en een dikke wol len das om den hals. Hij had bovendien een paar stevigo wollen handschoenen aan en een paar schaatsen over de schouders. De man transpireerde zoo hevig en zijn zijn gelaat was zoo nat alsof hij zoo uit het water kwam. Hij werd door de politie mee genomen naar het bureau waar hij het vol gende verhaal deed. De man woonde te Almelo en was werk zaam te Hengelo. Hij had dien dag vrijaf en zou ook den volgenden dag vrij zijn, mit* hij in de bovenomschreven klceding per rij wiel van Hengelo naar Almelo en te Alme lo over de Grootemarkt en het Marktplein naar huis reed. De man nam di© voorwaarden aan en zou ze naar behooren volbracht- hebben, in dien hij niet door de politie aangehouden was. Bij bedoelde uitspanning was hij zoo benauwd geweest dat hij er een verfris- sching genomen had. Teneinde te zien of de man zijn gestelde voorwaarde naleefde, was hij door zijn pa troon op eenigen afstand gevolgd. Een eigenaardige weddenschap. „MsS.". JACHT OP EEN HOLLANDSCHEN SMOKKEL-AUTO. Het veege lijf geborgen. Beambten uit Herzogenrath maakten Donderdagmiddag jacht op een Ilolland- sehen smokkelauto, die bij Kerkrad© over de grens was gekomen. De beambten raak ten het spoor bijster, doch kregen in Wür- selen weer contact met den auto. In razen de vaart ging de vlucht naar en door Aken, waar bij het St. Antoniusklooster de smok kelaar in het nauw werd gedreven. Uit woede reed hij den auto tegen een boom. De chauffeur, een bekend beroepssmokke laar kon vluchten. De auto werd vernield. Onderweg had de smokkelaar gelegenheid gevonden de gesmokkelde koffie in veilig heid te brengen. VEERPLEEGSTER DOOR INDRINGER AANGERAND. Gisternacht omstreeks twee uur heeft een tot dusver onbekend gebleven persoon zich door inklimming toegang verschaft tot het Kinderhuis „Kinabu" te Socsterberg, waar hij een zuster, die ge-heel alleen in het gebouw was, ter verpleging van een ziek kind, heeft aangerand. Toen de man de vlucht genomen had, heeft de zuster om hulp geroepen. Dc lieer Kramer, die in de nabijheid woont, snelde daarop toe en heeft onmiddellijk de politie te Amersfoort en Socsterberg gewaarschuwd. Deze warou spoedig mot een politiehond ter plaatse. Het onderzoek heeft echter geen enkel re sultaat opgeleverd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 9