ZATERDAG 25 JUNI 1932
No. 7236
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
AANBIDDING OP DE „MARNIX"
LANGS HET MEER VAN GENEVE
BINNENLAND
ST. CLEMENS-ftETRAITENHUIS
23ste Jaargang
e £cid^clve0oii^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
De Graal als Altaarwacht
Mgr. Heylen bij de Nederlanders
Massa-bijeenkomst der vrouwen
DUBLIN", 23 Juni.
Zooals ik in mijn vorigen brief al schreef,
is het Congres gisteren officieel door den
Kardinaal Legaat geopend, welke plechtig
heid eindigde met het geven van den zegen
met het Allerheiligste door den vertegen
woordiger van Z. H. den Paus.
Het zal toen zoowat half zes geweest zij>n
en officieel was er toen nieis meer te doen
vóór negen uur, toen in alle kerken van
Dublin en van de omgeving het Allerheilig
ste werd uitgesteld ter aanbidding. In alle
kerken, dus ook in die op de „Marais van
Sint Aldegonde". Tot twaalf uur duurde de
uitstelling, die toen beëindigd werd met
den zegen met het Allerheiligste en die
volle drie uren hebben de Graalmeisjes, in
groepen van veertig elkaar afgewisseld, in
aanbidding voor Onzen Heer neergeknield
gelegen. Een prachtig voorbëeld voor de
overige passagiers.
Ik acht het hier de plaats, om eens te
wijzen op de schitterende discipline die er
in de Graal heerscht. Al die jonge meisjes,
vroolijk en levenslustig, die naar hier geko
men zijn, willen natuurlijk ook wel eens
wat van de stad zien; de leidsters achten
het echter en terecht niet verantwoord,
haar alleen de stad in te laten trekken en
zoo luidde bijvoorbeeld gisteren het consig
ne: niemand de boot af, allemaal thuisblij
ven. Dat moet wel voor velen een teeurstel-
ling zijn geweest, maar geen enkele die
mopperde, geen enkele die ook maar een
teleurgesteld gezicht zette. Allen begrepen
ze het, ze waren hier niet voor zich zelf,
maar ter meerdere eere Gods, ze waren
hier, om een voorbeeld te geven, en ze ga
ven het, blij het te kunnen, blij het te mo
gen doen. En toen de overige passagiers
uitzwermden, de vroolijke stad in, bleven
zij achter, om in haar hut of in de kapel
te bidden.
De wereld móet bekeeren en God zal
triomfééren
Terwijl de Graalmeisjes in voortdurende
aanbidding voor het Allerheiligste neerge
knield lagen, trokken de K. J V.-sters, haar
banieren gedragen door Iersche Padvind-
sters, voor een propagandatocht de verlich
te stad door, waar duizenden en duizenden
haar hebben toegejuicht.
Druk dat het in de stad was! Geweldig.
Nog zelden heb ik zooiets gezien. Maar hoe
druk ook, de orde was voorbeeldig. De
winkels, die anders om zes uur sluiten, wa
ren nu tot middernacht open en de restau
rants, waar in gewone tijden in de week na
tien uur zelfs geen bier meer mag worden
geschonken, hadden nu tot twaalf uur daar
voor permissie. Maar de kwade gevolgen,
die sommigen er van vreesden, zijn uitge
bleven; de menschen gedroegen zich voor
beeldig vroolijk, maar netjes.
En kwamen ze langs een kerk, dan gingen
maar weinigen onmiddellijk voorbij; allen
knielden ze eerst eenige oogen'blikken voor
het Allerheiligste neer, zoodat het heel
den avond in alle kerken stampvol was.
Om half een 's nachts werd in alle ker
ken een H. Mis opgedragen. Die wilde ik
ook bijwonen, maar ik heb er de kans niet
toe gekregen. Toen ik om twaalf uur, dus
nog een half uur tevoren, voor de kerk aan
kwam, was die niet alleen reeds meer dan
vol, maar stond zelfs het voorplein ervóór,
vol met een dicht opeengepakte menigte,
zoodat de hekken daarvoor gesloten had
den moeten worden om ongelukken-veroor
zakend gedrang te voorkomen. Maar ook
door gesloten hekken lieten de menschen
zich niet weerhouden; honderden bleven
ook nog daarbuiten staan, op de openbare
straat. Voor een tweede kerk wa-s het pre
cies zoo en voor een derde eveneens toen
heb ik het maar opgegeven en ben naar m'n
hotel gegaan; ik schijn nu eenmaal de vol
harding der inwoners van Dublin niet te
bezitten.
Vanmorgen was er voor de pelgrims der
verschillende landen, voor ieder in een an
dere kerk. een H Mis. Voor de Nederlan
ders was die in de dicht bij de boot gelegen
kerk van het Onbevlekte Hart van^Maria,
waar een pontifikale H. Mis werd gecele
breerd door onzen Aartsbisschop. De kerk
was stampvol en de kleurige kostuums der
Graalmeisjes zorgden er voor, dat de kerk
©en schitterenden aanblik opleverde
Om elf uur werd in de Pro-Kathedraal
de Congres-Mis opgedragen, een plechtige
Massa Lauda Sion van Palestrina, terwijl
het Kathedraal-koor o a. ook nog zong het
Jubilate Deo van Aiblinger en het Tantum
Ergo van Vittoria.
Deze Pontificale H. Mis werd ook uitge
zonden en was door vierhonderd luidspre
kers op tal van plaatsen in de stad te vol
gen. Overal zag men dan ook groepen aan
dachtig luisterende menschen om die luid
sprekers geschaard staan.
Over die luidspreker-installatie vertel ik
morgen nog wel meer, nu moet ik eindigen
om met de Nederlandsche pelgrims naar de
audiëntie bij den Pauselijken Legaat te
gaan.
BIJEENKOMST DER NEDERLANDSCHE
PELGRIMS.
DUBLIN, 24 Juni. (Eilgen Telegram.)
Op de 2e sectie-vergadering der Neder
landsche pelgrims, waarop pastoor Willen-
borg zijn reeds gemelde rede hield over de
Eucharistie en het ziekenapostolaat, is
mgr. Heylen, de bischop van Namen en
voorzitter van het Comité der Internat.
Eucharistische Congressen, gedurende
eenige oogenblikken verschenen om Neder
land te eeren voor zijn schitterende deel
name aan het Congres. Nooit, zei de de
populaire kerkvorst, zal ik het Congres
van Amsterdam vergeten, dat een zoo
groote triomph is geweest voor de Eucha
ristie en dat. een teeken en voorbeeld was
niet alleen voor Nederland maar ook voor
alle ander landen. Spr. verklaarde steeds
en overal de lof te zullen verkondigen van
Amsterdam, dat weliswaar geen Katho
lieke stad is, doch waar het Katholiek ge
voel op zoo groot-sche wf/ze tot uiting is ge
komen. Ik heb reeds andere af deelingen
bezocht, aldus mgr. Heylen, maar mi
dunkt, de Nederlandsche is de belangrijk
ste van alle twintig.
EEN VROUWEN-BIJEENKOMST.
Des avonds had in het Phenix-park on
der leiding van den kardinaal-legaat de
massa-bijeenkomst plaas der vrouwen, ge
lijk gisteren die der mannen. De Neder
landsche graalmeisjes vormden met hun
uniformen een kleurige noot in de verga
dering, die nog door twee kardinalen werd
bijgewoond. Het aantal der aanwezige bis
schoppen was opvallend minder dan giste
ren. In het Iersch werd gesproken door
den bisschop van Down en Connor over
„Bezoeken aan het H. Sacrament" waarna
allen het lied „O Sterre der Zee" aanhie
ven. Een Engelsche toespraak werd gehou
den door den aartsbischop van St. Louis,
mgr. Glennan over „De Eucharistie de Lief
de en de Vrede", waarop het gezang
„Sweet Sacrament Divine" volgde. Onder
wijl begon het zachtjes te regenen, allengs
harder, hetgeen wel niet in staat was het
enthousiasme te dooven, doch de meeting
een minder schitterend verloop gaf dan
gisteren.
Ook was het aantal der vrouwen begrij
pelijkerwijze niet gelijk aan de overweldi
gende massa der mannen.
Alvorens de zegen te geven richtte de
kardinaal-legaat zich in het bijzonder tot
de Iersche vrouwen die zoo trouw de
schat des geloofs- hebben bewaard en riep
hij de bijzondere zegen van de Moeder
Gods over hen af.
V De politiek der Katholieken.
Voor het Verbond van Katholieke Jon
geren te 's Gravenhage sprak Donderdag
avond in „Amicitia" aldaar prof. dr. J. A.
Veraart over „het democratisch Program
ministerie".
Spr. begon met er op te wijzen, dat het
komende ministerie ongetwijfeld een crisis
ministerie zou zijn. En wij mogen daarbij
hopen, dat het het einde der wereldcrisis
zal beleven en het opgaan van ons land
naar nieuwe welvaart.
Het is echter volstrekt niet onverschil
lig, met welken geest dit ministerie bezield
zal zijn. Voor spr. stond vast, dat het een
kabinet moet wezen dat vóór alles, bij
leniging van de crisis-gevolgen en bij de
medewerking tot den opbouw van een
nieuw sociaal-economische orde, de be
langen van het arbeidende volk in den wijd-
sten omvang in het oog houdt.
Het crisis-ministerie der naaste toekomst
zal, aldus prof. Veraart, van alle liberaal
economische smetten geheel vrij moeten
zijn. En met vergete niet, dat dit econo
misch liberalisme evenzeer bij groepen van
rechts als bij den Vrijheidsbond wordt aan
getroffen.
En spr. besloot met de opwekking: „Er
zal een groot 'en nieuw élan in het Katho
liek-Staatkundig leven moeten worden ver
wacht".
Dat het economisch liberalisme nog over
al in de samenleving leeft en zich beweegt,
is een bewering van prof. Veraart, die zoo
duidelijk in overeenstemming is met de
sprekende werkelijkheid, dat zij geen be
wijs vraagt.
Prof. Veraart zeide niet in evenveel
worden wij hebben dat althans niet in
het verslag zijner rede gelezen dat de
R. K. Staatspartij in haar leiding en ver
tegenwoordiging, als zoodanig, door dat
economisch liberalisme besmet zou zijn of
misschien zelfs geleid en gedreven zou wor
den. Een dergelijke boute bewering verne
men wij den laatsten tijd nog al 'ns van
andere zijde, buiten de R. K. Staatspartij.
(Anderen zijn weer van 'n andere, tegen
overgestelde, meening. De firma Ja-miif
b.v. en ve-le anderen zullen de huidige re
geering weer héélemaal niet beschouwen
als een, die zich door oeconomisch-liberaüs-
tische overwegingen laat leiden!)
De heer Veraart, zedde het niet zou bout,
al sprak hij wel de meening uit, dat er een
groot en nieuw élan in het Katholiek-
Staatkundig leven zal moeten komen.
Ongetwijfeld, dat het leven van een poli
tieke partij zich blijvend jong moet houden
door wat men zal kunnen noemen „een
groot en nieuw élan" op zich te laten in
werken daarover zijn we allen het eens,
maar toch kan 't nuttig zijn, dat 't eens
héél hardop gezegd wordt.
Prof. Veraart zoekt dat élan echter niet
buiten de R. K. StaatsparijHij wil geen
sprong in het duister, zooals de Katholie
ken, die naast de R. K. Staatspartij andere
politieke partijen oprichten of steunen.
Deze doen een sprong in het duister: zij
weten niet, waar ze terecht komen, ter
wijl 't bijna zeker is, dat ze niet daar ko
men, waar zij wenschen. De heer Veraart
wil het „groot en nieuw élan" in het Ka
tholiek-Staatkundig leven tot stand zien
komen i n de R. K. Staatspartij. En dèt en
dat alléén kan o.i. de juiste weg zijn.
Ontspanning te Lausanne
De Fransch-Duitsche besprekingen.
Een gunstig teeken.
Omtrent de Franseh-Britsche besprekin
gen te Lausanne en het voorloopige ac-
coord tussolien beide Landen meldt Havas
nog, dat de dag van eergisteren in het tee
ken stond van een ^erkelijke ontspanning.
De Eransche en Engelsche delegaties zijn
het eens geworden over de noodzakelijk
heid van een definitieve regeling, maar ter
wijl Engeland schrapping der herstelbeta
lingen voorstelt, vraagt Frankrijk de vast
stelling van een slotbedrag en de opstel
ling van een financieel en economisch reor
ganisatieplan voor Europa. Frankrijk erkent
dat Duitschland voordat de normale toe
stand is teruggekeerd niet in staat is eeni
ge betaling te verrichten. Frankrijk vraagt
alleen voor zichzelf eenzelfde behandeling
gedurende de verlenging van het morato
rium. Het is geneigd Duitschland een zeer
edelmoedige verlichting toe te kennen van
de verplichtingen, welke volkomen ver-
eenigbaar met de bebalingsoapaciteit zou
den worden gemaakt. Zulk een maatregel
zou het voordeel hebben, dat hij verhindert,
dat het Duitsche economische leven, van
eiken last bevrijd, het evenwicht der mark
ten zou komen verstoren.
Het onderhoud tussolien MacDonald en
Herriot waarop gisteren, zooals gemeld,
een bespreking tusscken Herriot en von
Papen volgde, wordt door de Parijsche bla
den beschouwd als het slot van de eerste
phase van de conferentie van Lausanne.
Vrij algemeen toonen de bladen zich niet
bevredigd door dezen gang van zaken. Men
meent uit eenige uitlatingen van den Fran-
schen minister-president te kunnen afleiden,
dat MacDonald niet geheel afwijzend stond
tegenover het Eransche standpunt.
Een rede van rijkskanselier von Papen.
Rijkskanselier von Papen heeft te Lau
sanne in het stedelijk casino een rede ge
houden voor de Duitsche kolonie, waarin
hij o.m. het volgende verklaarde:
De staatslieden te Lausanne zijn bijeen
gekomen, om hun volken te bevrijden van
den enormen druk, die elk economisch leven
op den duur dreigt te zullen dooden. De
conferentie mag niet eindigen met het aan
nemen van resoluties, welke de wereld den
vrede slechts beloven; zij moet de wereld
den vrede definitief teruggeven.
De oorzaken van de wanorde in het eco
nomisch leven, ging von Papen voort, zijn
voldoende bekend. Thans willen de volken
daden zien. Ik kan niet gelooven, dat de
wereld nog niet rijp is voor dit positieve
werk.
Van Papen besprak vervolgens den nood
toestand in Duitschland, dat door de werk
loosheid zwaar wordt geteisterd. De hoop
der jeugd is bijna verdwenen, zeide hij. Het
economisch leven gelijkt op een kerkhof.
Doch meer nog dan de materieel© ellende
drukt op het land het bewustzijn, dat het
gedegradeerd is tot een natie, welke min
der recht heeft dan de andere. Het valt
dan ook niet te verwonderen, zeide spre
ker, dat het volk tegen een dergelijken toe
stand in verzet komt. Men dient te besef
fen, dat de materieele ellende, waaronder
Duitschland lijdt, zich ook uitbreidt tot
voorbij de grenzen, zoodat het sociale even
wicht van Europa ernstig wordt bedreigd.
Von Papen betreurde het, dat het initia
tief, verleden jaar door president Hoover
genomen, niet op krachtige wijze heeft
doorgewerkt. De vraag, hoe er een uitweg
kan worden gevonden uit de wereldcrisis,
kan echter duidelijk en eenvoudig worden
beantwoord.
Men moet besluiten, voorgoed een streep
te zetten onder de rekening van den oor
log. Dit alleen is in staat, de wereld het
vertrouwen terug te geven, het vertrou
wen, dat zij noodig heeft, om haar moreel
en materieel evenwicht te herkrijgen.
Het verloop der besprekingen
FrankrijkDuitschland.
Na afloop van de gistermiddag gehouden
Frans ch -D u i ts ch e besprekingen werd hei
volgende communiqué gepubliceerd:
„De Fransch-Duitsche besprekingen zijn
hedenmiddag voortgezet. Na een exposé
van den Franschen minister van Financiën
Germain-Martin had een gedachtenwisse-
ling plaats, met het doel, naar van beide
zijden werd verklaard, alle zijden van liet
vraagstuk grondig te behandelen.
De eerstvolgende bijeenkomst zal Maan
dag 27 Juni 's middags had vijf plaats heb
ben".
Omtrent het verloop der besprekingen
kan nog medegedeeld werden, dat de Duit
sche minister van Financiën, graaf Schwe-
rin zich 's morgens ertoe beperkt had, uit
een te zetten, dat de toestand in Duitsch
land sinds de deskundigen te Bazel in De
cember hun rapport uitbrachten nog ern
stiger is geworden. Herriot had namelijk
dit rapport in de discussie ter sprake ge
bracht. Graaf Sohwerin wees daarbij op de
wijzigingen in de handelsbalans en de de
viezenvoorraden van de Rijksbank, alsmede
op de moeilijkheden betreffende de be
grooting, de werkloosheid en de algemeene
economische situatie.
Germain-Martin, die 's middags aan het
woord kwam, lichtte het Fransche stand
punt toe. De noodtoestand in Duitschland
wordt door Frankrijk geenszins onderschat.
Is de crisis echter eenmaal overwonnen,
dan bestaat de mogelijkheid tot een hervat
ting der betalingen, en de bedoeling van
het Fransche plan is juist, die mogelijkheid
te scheppen. Na een kort debat werd de
zitting tot Maandag verdaagd. Inmiddels
zullen de deskundigen van beide landen,
die reeds eerder in contact met elkaar heb
ben gestaan, Maandagmorgen een reeks
vraagstukken behandelen.
Von Papen vertrokken.
De besprekingen waren van alleszins
vriendschappelijken aard. Rijkskanselier
Von Papen, die bij het begin der middag
zitting tegenwoordig was, verliet de bijeen
komst tegen halfzeven, waarna hij met den
trein van 6 uur 40 naar Berlijn vertrok. Von
Papen zal over de onderhandelingen te j
Lausanne rapport uitbrengen aan Hinden
burg. Vóór zijn vertrek had de rijkskanse
lier korte besprekingen met den president
van de Rijksbank dr. Luther, den Oosten-
rijkschen bondskanselier dr. Dollfuss en den
secretaris-generaal van het Joegoslavische
ministerie van Buitenla.ndsche Zaken.
SAMENWERKING TUSSCHEN DE
KLEINE STATEN?
Inzake de ontwapening.
In Volkenbondskringen gaat het ge
rucht, dat de delegaties van Nederland,
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Bunstige berichten omtrent een ontspan
ning te Lausanne. (1ste blad)
Een omwenteling in Siam. De konink
lijke familie in gijzeling. (3de blad).
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft de wetsontwer
pen tot hulpverleening aan de varkens
houderij ^n tot versterking van rentelooze
voorschotten ten behoeve van den groven
tuinbouw in West-Friesland aangenomen,
(lste blad).
HET INTERN. EUCH. CON
GRES Bladz. 1 en 5
HET VIJFJARENPLAN IN
RUSLAND Bladz. 3
DE AFGELOOPEN WEEK
IN HET BUITENLAND Bladz. 13
België, Zweden, Noorwegen, Denemarken,
Zwitserland, Spanje en Tsjecho-Slovvakijo
gisteren een gezamenlijke bespreking heb
ben gevoerd over den stand der ontwape
ningsconferentie. Dit gerucht wordt door de
betrokken delegaties niet tegengesproken.
Men heeft den indruk dat men hier met
een eerste informeel contact te doen heeft,
dat.wellicht tot een nauwer samengaan tus-
schen deze acht staten zou kunnen leiden.
Omtrent het verloop der besprekingen
wordt de grootst mogelijke geheimhouding
bewaard. Tel."
DE REGELING VAN DEN OPSLAG
VAN BOTER.
Aan de vanwege de regeering omstreeks
half Juni gepubliceerde regeling van dén
opslag van boter is nog een bepaling toe
gevoegd met betrekking tot het, verbod tot
verhandeling van de opgeslagen boter.
Het betreffende artikel IV luidt na deze
toevoeging als volgt:
Tijd van uitslag. Deze regeling heeft al
leen betrekking op boter, die in het vrije
verkeer wordt gebracht, nadat, de Crisis-
Zuivelwet in werking is getreden.
Verhandeling van opgeslagen boter, is
niet toegestaan in de periode gelegen tus-
schen 15 Juni en den datum van het in
werking treden der Crisis-Zuivelwet. In-
dieu mocht blijken, dat aan het Crisis-
Zuivelbureau opgegeven hoeveelheden op
geslagen boter toch verhandeld worden, zoo
zal noch boter van den verkooper, noch
boter van den kooper onder dezo regeling
kunnen vallen.
R.-K. LANDARBEIDERSBOND.
Blijkens het verslag over 1931 telde do
R.-K. Landarbeidersbond op 1 Januari j.l.
14.978 leden, verdeeld over 284 afdeelin-
gen, tegen 224 afdeelingen en 10.719 leden
op 31 December 1930. In de eerste vier
maanden van dit jaar nam het ledental
opnieuw met ruim 3000 toe. Op 1 Januari
j.l. was het aantal leden over de verschil
lende provinciën als volgt verdeeld: Gro
ningen, 241, Friesland 242, Drente 739,
Overijssel 180, Gelderland 283, Utrecht 270,
Noord-Holland 2265, Zuid-Holland 4405,
Zeeland 2376, Noord-Brabant 3807 en Lim
burg 170.
TE N00RDWIJKERH0UT
28 Juni—1 Juli Heeren Middenst.
2—5 Juli Meisjes
5—8 Juli Geh. Dames Middenst.
2629 Juli Heeren Onderwijzers
30 Juli2 Aug. Geh. St. Jozefgez.
2—5 Aug. Meisjes boven 17 jaar
6—9 Aug. Jonge Middenstanders
912 Aug. Ongeh. Dames Middenst.
16—19 Aug. Jonge Middenstanders
20—23 Aug. Heeren
2327 Aug. Dames Onderwijzeressen
27—30 Aug. Mannen en Jongelingen
6.50
10.—
10.—
6.50
6.50
10.—
10.—
10.—
10.—
10.—
6.50