23ste Jaargang
WOENSDAG 22 JUNI 1932
No. 7233
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
LANGS HET MEER VAN GENÈVE
FEUILLETON.
S)e£cidóelie(Soii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poEt f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
rooruit betaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL.. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V Een lichtend voorbeeld.
Uit Lausanne wordt gemeld: De offi-
cieele mededeeling van de Nederlandsch-
Belgische overeenkomst inzake de weder-
zijdsohe verlaging der douanetarieven heeft
in internationale kringen te Laussane
groote belangstelling gewekt. Men ziet de
praotische uitwerking van deze overeen
komst algemeen in een vergaande economi
sche toenadering. Indien de Scandinavi
sche landen tot de Nederlandseh-Belgische
overeenkomst zouden toetreden, zal men
terstond in Europa een nieuw statenblok
krijgen, dat zijn handelsbetrekkingen on
derling op een geheel nieuwe basis had ge
steld. De Nederlandseh-Belgische overeen
komst be teekent de eerste bres in de hui
dige Europeesche tolpolitiek.
De daad van Nederland en België is
op de wereld-conferentie van Genève en
Lausanne geplaatst midden in de beraad
slagingen als een lichtend voorbeeld aan
de mogendheden, welke niets doen dan pra
ten over verbetering van het handelsver
keer, doch niet niet verder komen dan
praten. Heel huiselijk gezegd moeten de
vertegenwoordigers der groote mogendhe
den, die te Genève en Lausanne de wereld
moeten redden, dan ook op hun neus ge
keken hebben, toen zij van deze .Neder
landseh-Belgische overeenkomst hoorden.
Het lichtend voorbeeld, door twee
kleine landen gegeven, zal wellicht na
volging trekken en zóó een gunstige in
vloed uitoefenen op de wereld-economie,
een gunstige wending brengen in de wereld
crisis
Nederland en België hebben nu door
een daad aangegeven den weg, om stap
voor stap tot betere oeconomische toestan
den te kunnen komen. Het handelsverkeer
ligt in tweeën en de volkeren verstikken
achter hun hooge tariefmuren. Met de hulp
van afbraak dier tariefmuren is nu een be
gin gemaakt een bescheiden begin dat
kan worden nagevolgd.... En: er is eenig
licht gestraalt door de donkere wolken
Kleine mogendheden kunnen door hun
lichtend voorbeeld grooten invloed uit
oefenen op een wereld-conferentie, zooals
ook de enkeling, door zijn lichtend voor
beeld, in zijn omgeving veel nut kan stich
ten
Eén katholieke werkgever kan d e ver
houding tusschen werkgevers en werkne
mers niet regelen, maar zijn lichtend voor
beeld kan toch, in practisch effect, verder
en veel verder dóór-werken, dan men hopen
durft.
Eén katholiek, optredend in het open
bare leven, kan de zeden niet veranderen
en verbeteren, maar zijn lichtend voorbeeld
kan toch wel resultaten hebben, die tevoren
onberekenbaar zijn.
Het lichtende voorbeeld van de daad
is hoe betrekkelijk nietig ook van
zoo veel grooter beteekenis, dan de mooi
ste woorden.
KATH. STATENFRACTIE IN
GELDERLAND.
Maandagavond is er ten Provinciehuize
te. Arnhem vergadering geweest van de Ka
tholieke Statenfractie in Gelderland.
In deze vergadering werd de kwestie van
oandidaatstelling van leden voor de Eer
ste Kamer der Staten-Generaal besproken,
en werden hieromtrent besluiten genomen.
Naar verluidt komen op de definitieve
voordracht voor de heeren J. J. W. IJssel-
muiden, lid van den Gemeenteraad en lid
van Je Prov. Staten van Gelderland en H.
Buijter, secretaris van den A. B. T. B., resp.
als no. 2 en no. 3 van de voordracht.
CRISISZUIVELWET.
Hare toepassing.
Voor belanghebbenden vestigen wij er
de aandacht op, dat de leider van de Crisis-
Zuivelcentrale, de llegeeringscommissaris
L. Bücbmann, heden voor de microfoon der
N C. R. V. de toepassing der Crisiszuivel-
wet uiteen zal zetten. Deze uitzending
vindt plaats via den zender Huizen op de
1875 M. golf tusschen 6 en 7 uur n.m.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
DE AANKOMST VAN Z. EM. KARDINAAL LAURI, Pauselijk Legaat voor het Internationaal
Eucharistisch Congres te Dublin. De Kardinaall zegent den Lord Mayor van Dublin
VERRASSINGEN TE GENÈVE EN LAUSANNE
GIBSON OP GEVAARLIJK TERREIN - EEN STAP VAN
NEDERLAND EN ANDERE LANDEN
VERBAND TUSSCHEN GENèVE EN
LAUSANNE.
De groote gebeurtenis van den dag te
Lausanne was gisteren het bezoek, dat de
leider van de Amenkaansche delegatie ter
ontwapeningsconi eren tie, Gibson, aan Mac
Donald bracht, nadat hij Maandagavond
een hoogst geheimzinnig gesprek te Mor-
ges, ongeveer een kwartier met den trem
van Lausanne gelegen, met Herriot gevoeru
had, meldt de correspondent van de „Msb.
Maandag waagde Gibson het blijkbaar
nog iuet heeleniaal naar Lausanne te ko
men.
Gisteren heeft hij den koenen stap ge
daan en op klaarlichten dag MacDonald te
Lausanne bezocht.
Bij zijn terugkeer te Genève erkende hij
zelfs tegenover Amerikaansche journalisteu,
dat hij met MacDonald zodwel over de out-
wapeningsproblemen als over het vraag
stuk der herstelbetalingen en de interna
tionale schulden gesproken had.
Het is wel onnoodig op de buitengewone
beteekenis van dit onderhoud te wijzen.
Men neemt te Lausanne aan, dat Grbson
erop gewezen heeft, dat iedere Amerikaan-
sche concessie op financieel gebied afhan
kelijk zou zijn van het welslagen der ont-
wapeningsbesprekingen van Genève.
Deze stap van Gibson brengt Herriot
©enerzijds in een moeilijkere, anderzijds in
©en gemakkelijkere positie.
Moeilijker wordt de toestand voor Her
riot, omdat Frankrijk het land is, dat op
beide gebieden de grootste concessie zal
moeten doen, doch gemakkelijker wordt
Herriot's positie, omdat Frankrijk thans
meer en meer gevaar loopt geïsoleerd te
worden en de verantwoordelijkheid van een
mislukking zoowel van Lausanne als van
Genève te moeten dragen, zoodat Herriot
misschien door dezen versterkten drang
tot toegeven zal worden bewogen en aldus
voor Frankrijk de eer zal veroveren, op bei
de conferenties het bevrijdende woord te
hebben gesproken.
Frankrijk doet concessies inzake
ontwapening.
Wat de ontwapeningsbesprekingen te
Genève betreft is Frankrijk, volgens ont
vangen inlichtingen, reeds tot heel wat
concessies bereid.
De onderhandelingen, die tot dusverre
nog strikt beperkt blijven tusschen Amen-
ka, Engeland en Frankrijk, ook al houdt
sir John Simon de Duitschers en Italianen
van het verloop ervan op de hoogte, schij
nen over het volgende, door de franschen
aanvaarde, ontwapeningsprogramma te
ioopen:
a. Vermindering der militaire uitgaven
met minstens tien percent en een geleidelijk
toenemend liooger percentage in de komen
de jaren.
b. Kwalitatieve ontwapening met betrek
king tot de zware kanonnen met ©en kali
ber van 240, misschien ook wel van 150
m.M. en meer, de tanks van zestien ton of
meer, de bombardementsvliegtuigen met
een ledig gewicht van 2000 K.G. en meer
en alle chemische en bacteriologische wa
penen.
c. Toezicht op de wapenfabricatie.
d. Internationaliseering van, of althans
streng internationaal toezicht op de bur
gerlijke luchtvloot.
e. Internationaal toezicht op de nale
ving van de bepalingen der ontwapenings
conventie door een te scheppen permanente
ontwapeningscommissie, die ook verder
giaande conventies voor de toekomst zal
moeten voorbereiden.
De grootste moeilijkheid schijnt tot nog
toe hierin te bestaan, dat de Amerikanen
erop aandringen, dat dit ontwapeningspro
gram nog aangevuld zal worden met de
Amerikaansche voorstellen tot verminde
ring van het personeel van de Landmacht.
Bovendien moet natuurlijk niet verge
ten worden, dat, zelfs als Amerika, Enge
land en Frankrijk het ten slotte eens wor
den, nog de toestemming noodig zal zijn
van Duitschland, Italië en sovjet-Rusland,
wier ontwapeningsprogramma nog heel wat
verder gaat.
Intusschen is over het algemeen de stem
ming te Genève toch veel optimistischer
geworden.
VERRASSENDE STAP VAN
NEDERLAND EN ANDERE LANDEN.
Een verrassing was gisteren nog een ge
meenschappelijke stap van de gedelegeer
den van België, Denemarken, Nederland,
Noorwegen en Zweden bij Henderson, als
voorzitter der ontwapeningsconferentie.
Deze delegatie werd geleid door den
Deenschen minister van buitenlandsche za
ken, dr. P. R. Munch en bestond verder uit
professor Rutgers voor Nederland, minister
Ramel voor Zweden, dr. Lange voor Noor
wegen en professor Bourquin voor België.
Munch vroeg uit aller naam om inlich
tingen, tegen' welk tijdstip ongeveer de al-
gemeene commissie weder zal worden bij
eengeroepen.
Hij verklaarde, dat de delegaties, die hier
door Henderson ontvangen werden, vol
strekt niet de begonnnen vertrouwelijke
besprekingen tusschen de groote mogend
heden wilden overhaasten.
Intusschen werd de stap toch wel opge
vat als een aansporing der kleinere staten
tot de groote mogendheden om bij haar be
sprekingen, waarvan het nut niet ontkend
ban worden, toch ook den noodigen bekwa
men spoed te betrachten.
Henderson antwoordde, de grootste be
teekenis aan de begonnen vertrouwelijke
besprekingen te hechten.
Hij hoopte, dat deze het succes der ont
wapeningsconferentie zullen verzekeren en
wilde dus den onderhandelaars den noodi
gen tijd laten. Hij hoopte echter, dat de
algemeene commissie in het begin van Juli
haar werkzaamheden weder zal kunnen her
vatten.
Het is wel de moeite waard, erop te wij
zen, dat aldus de zoogenaamde Oslo-
staten voor het eerst ook een gemeenschap-
pelijken stap op politiek terrein gedaan
hebben en dat ook ditmaal België zich bij
de ex-onzijdige kleinere staten heeft aan
gesloten.
WERKVERSCHAFFING TE HAARLEM.
Arbeid, gedurende drie dagen per week.
Teneinde voor steuntrekkenden van het
Burgerlijk Armbestuur werkgelegenheid
te kunnen openen, stellen B. en W. van
Haarlem den raad voor ©en bedrag van
3900 beschikbaar te stellen. Zij meenen
voor dat bedrag hen, die het langsrt on
dersleuning ontvangen van het B. A., te
werk te kunnen stellen gedurende drie
werkdagen per week. Als eisch wordt ge
steld, dat het verrichten van het werk op
zichzelf niet noodzakelijk is, dat er geen
vakkennis voor noodig is en dat de aan
het werk verbonden kosten voor materiaal
zoo gering mogelijk zijn. De tewerkstelling
zal geschieden op dezelfde voorwaarden
als gelden voor het losse gemeente-perso
neel. Daardoor bedragen de inkomsten van
de tewerkgestelden gedurende de- drie
werkdagen meer dan het totaal van den'
steun, dien zij per week ontvangen. Gedu
rende de overige dagen van de week zullen
deze tewerkgestelden niet behoeven te
stempelen en zij zullen ook, als dat mo
gelijk is, zich andere inkomsten mogen ver
schaffen.
EIEREN NAAR ENGELAND.
Terwijl het toch verboden is.
De directie van den Landbouw deelt
mede, dat blijkens van de Britsche Regee
ring ontvangen inlichtingen uit Nederland
in Engeland eieren van pluvieren worden
ingevoerd, niettegenstaande de verkoop
voor consumptie van deze eieren in 't ver-
eenigd koninkrijk verboden is. Ter voorko
ming van moeilijkheden wordt belangheb
benden bij dezen handel bovenbedoeld ver
bod in herinnering gebracht.
Wij beginnen in dit nummer een
nieuw Feuilleton.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Verrassingen te Genève en Lausanne.
(J Je blad).
De verkiezing van een Pruisischen pre
mier uitgesteld tot na Juli. (2de blad).
Spaansche bisschop door de regeering
gesuspendeerd. (2de blad).
Bloedige onlusten in Chili. (2de blad).
HET INTERN. EUCH. CON
GRES. DE OPENING Bladz. 6
VERHOOGING RIJKS BEGROOTING
1931.
Drie millioen voor de werk-
loozenkassen, drie ton voor
vleeschkeuring en een millioen
voor de Kon. Holl. Lloyd.
Ingediend is een ontwerp van wet tot
wijziging en verhooging van het tiende
hoofdstuk der rijksbegrooting voor het
dienstjaar 1931.
Voorgesteld wordt o.a., art. 41, „bijdra
gen in den vorm van subsidiën aan werlc-
loozenkassen, voor zooveel zij meer bedra
gen dan 100 pCt. van de bijdragen der le
den", te verhoogen met drie millioen. In
de memorie van toelichting wordt verwezen
naar de zeer groote werkloosheid in de
laatste maanden van 1931.
Art. 111, „bijdragen en overige uitgaven
wegens keuring van voor invoer bestemd
vleesch", wordt verhoogd met 298.000,
als gevolg van de groote stijging van den
invoer van vleesch. Hiertegenover staat een
hoogere opbrengst ten bate der middelen
voor 1931 van ruim 530.000.
Op art. 179, „Kasvoorschotten aan de
N.V. Koninklijke Hollandsche Lloyd", wordt
een millioen uitgetrokken, daar in verband
met de resultaten der exploitatie van deze
onderneming het in de overeenkomst ge
noemde bedrag van een millioen voor 1931
ten volle is uitgekeerd.
Tengevolge van de verschillende voorge
stelde wijzigingen wordt het eindcijfer van
het tiende hoofdstuk der rijksbegrooting
voor het dienstjaar 1931 in totaal verhoogd
met 4.298.000, waarvan 1.000.000 ten Laste
van den kapitaal dienst komt, zoodat de
gewone dienst wordt verhoogd met
3.298.000. Hiervan is als crisisuitgave
aan te merken de verhooging van art. 41
ad 3.000.000, zoodat de gewone dienst in
totaal is verzwaard met 298.000.
Tegenover deze vermeerdering van uit
gaven, art. 111 betreffende, staat een hoo
gere opbrengst van den overeenkonistigen
middolenpost van ruim 530.000.
Gebakjes op Zondag.
Naar wij vernemen heeft de Vereeniging
van Banketbakkers Exploitanten van Be-
stelzaken, aan den Minister van Economi
sche Zaken en Arbeid verzocht een wijzi
ging van het Rustdagbesluit voor Transport
arbeiders te land te willen bevorderen, ten
einde mogelijk te maken, dat de filialen op
Zondag voorzien kunnen worden van aan
bederf onderhevige banketbakkerswaren,
zooals slagroomgebakjes enz. De filialen
zijn voor de voorziening van dergelijke ar
tikelen veelal afhankelijk van een central©
bakkerij, zulks in tegenstelling met banket
bakkerswinkels waaraan een banketbakke
rij annex is. Deze laatste winkels kunnen
sla groom gebakjes enz. op Zondag verkoo-
pen, doch de filialen van grootere onderne
mingen kunnen, zooals de wet thans luidt,
niet in het bezit worden gesteld van deze
artikelen, waardoor zij in een onbillijke po
sitie verkeeren.
Verzocht is deze onbillijkheid weg te ne
men.
