23ste Jaargang
VRIJDAG 10 JUNI 1932
No. 7223
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e Êeid^eHeGou/fcotit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone AdTertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief borekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
IN RUSSISCHEN „STAATSDIENST".
TWEEDE KAMER H. M. PIERROT
Maarsmanssteeg 14 Tel. No. 1293
1 ARTSENIJBEREIDKUNST.
Hen mag wel zeggen, dat er gegronde
reden tot twijfel bestaat, of de heer de Vis
ser voldaan zal zijn over het succes, dat hij
gisteren behaalde, toen de Kamer hem zijn
zin gaf en de beraadslagingen over zijne
interpellatie schorste tot de Minister van
Justitie aanwezig zou kunnen zijn. Want
gisteren is de Minister van Justitie aanwe
zig geweest met dit gevolg, dat de geachte
interpellant een zoo grondig antwoord
kreeg, dat hij achteraf allicht toch maar
liever met den Minister van Buitenlandsche
zaken zou hebben afgehandeld.
Minister Donner begon met uit
een te zetten, dat de vraag, of het in dienst
treden bij een bedrijf in Busland „vreemde
Staatsdienst" moest heeten, niet kan wor
den beoordeeld naar hetgeen de Russische
wet zegt over den aard van de bedrijven,
die daar bestaan, doch naar hetgeen deze
bedrijven zijn volgens het Nederland-
sche recht. Het is in de Kamer duidelijk ge
noeg gebleken, aldus de Minister, dat bijv.
de begrippen' vrijheid, zelfstandigheid en
autonomie proletarisch een geheel anderen
zin hebben, dan in onze Nederlandsche
rechtsopvatting. Aan het hoofd van alle
Russiche bedrijven, ook van de coöperaties
en de z.g. autonome bedrijven, staat een
communist, die zijne instructies ontvangt
van de centrale Regeering; en volgens deze
instructies moeten al die bedrijven worden
beheerd. Dit is zeker in strijd met onze op
vatting van autonomie; en daarom is het
ook mogelijk, dat zij, die in dienst van der
gelijke bedrijven treden, volgens Neder-
landsch recht moeten worden geacht in
Staatsdienst te zijn. Ons Nederlandsch be
grip „in Staatsdienst" is trouwens zeer
ruim, zooals blijkt uit opsomming van hen,
die ambtenaren zijn in den zin der wet.
Daartoe behooren allerlei categoriën, die in
staatsbedrijven werkzaam zijn. Ook bij de
toepassing van de wetsbepalingen op het
Nederlanderschap is steeds een ruime in
terpretatie gevolgd. Zoo zijn bijv. blijkens
naturalisatie wetten uit den jongsten tijd,
zelfs typisten in dienst van een gezant
schap, beschouwd als in vreemden staats
dienst te zijn; en tal van andere gevallen
waren reeds door sprekers ambtgenooten
aangegeven. Deze ruime interpretatie van
het begrip Staatsdienst staat in verband
met het feit, dat in onze wegeving de mo
gelijkheid wordt geopend van een verlof
van regeeringswege om in vreemden staats
dienst te mogen treden. Hieruit blijkt, dat
onze wetgeving het verlies van het Neder
landerschap niet uitsluitend heeft willen
binden, zooals de enge interpretatie van de
Rotterdamsche raadscommissie te verstaan
geeft, aan een zoodanig treden in vreem
den dienst, dat de betrokkene daardoor
ipso facto in de vreemde Staatsspheer
wordt opgenomen en zoodoende zijn eigen
nationaliteit verliest, doch dat zij aan de
Regeering een zekere controle heeft willen
toekennen. Dit is de ondergrond van de
ruime interpretatie, welke sedert langen
tijd in praktijk wordt gebracht. Daarbij is
er natuurlijk geen sprake van het ontnemen
of berooven van het Nederlanderschap, spe
ciaal bij hen, die in dienst der Sovjet-Repu
bliek treden. De regeering is zelfs met der
gelijke gevallen nog in het geheel niet in
aanraking gekomen. Maar spr. wil wel zeg
gen, dat zij niet gemakkelijk verlof zal ge-
I ven om in dienst van de Russische bedrij-
1 ven te gaan, omdat zij daardoor een verant-
woordelijkheid op zich zou nemen voor
de veiligheid van den betrokkene, welke zij
1 niet kan dragen. Dit is echter geheel iets
anders, dan het ontnemen van het Neder
landerschap. Dit is zelfs de eenige daad
van regeeringsbeleid, die bij deze geheele
aangelegenheid betrokken is. Voor al het
overige geldt het hier een juridische kwes
tie, die dan ook door de juridische instan
ties moet worden uitgemaakt.
Weliswaar trachtte de heer de Visser
bij zijne repliek opnieuw de Russische wet
in het geding te brengen en aan de hand
daarvan aan te toonen, dat er van Staats
dienst geen sprake is, maar hij slaagde er
niet in aan de hand van de Nederlandsche
rechtspraktijk te doen zien, dat ook hier
te lande de Russische bedrijven niet als
staatsdiensten zouden moeten worden op
gevat. Zijn collega, W ij n k o o p (C.P.), die
een geheel overbodige rede hield, diende
een motie in, om de Kamer te laten uit
spreken, dat het in-dienst-treden in Rus
sische bedrijven geen verlies van Nederlan
derschap tengevolge heeft, maar toen d e
Minister dupliceerde, dat door deze mo
tie de Kamer werd gevraagd, zich op te
werpen als een juridisch lichaam, zoodat
hij haar geheel onaannemelijk achtte, was
a a Ja Viüar zoo verstandig de motie
in te trekken, teneinde een onzuivere stem
ming te voorkomen. Vermelding verdient
nog dat de heer van den Bergh (S.D.
A P.) zich schaarde aan de zijde van hen,
die een enge interpretatie van het begrip
staatsdienst geven, en wel op dezen grond,
dat bij aanvaarding van een ruime inter
pretatie honderden en duizenden onbewust
hun Nederlanderschap zouden verliezen.
Deze spr. gaf 'n eenvoudigen weg aan nl. om
door den Hoogen Raad te laten uitmaken,
welke interpretatie de juiste is: indien Reu-
dering niet op de kiezerslijst komt., kan hij
zelf een beroep doen op den Hoogen Rlaad,
indien hij er wel opkomt, kunnen anderen
dit doen. Het is dus altijd mogelijk en ge
makkelijk, een beslissing in hoogste instan
tie uit te lokken.
Waarschijnlijk was deze goede raad mede
oorzaak van het intrekken der motie, waar
mede het debat was afgeloopen en de Ka
mer aan de behandeling kon beginnen van
het wetsontwerp betreffende de uitoefe
ning der artsenij'bereidkunst. Dit wetsont
werp, dat door Minister Buys de
Beerenbrouck zal moeten worden
verdedigd, in zijn nieuwe kwaliteit als Mi
nister van Volksgezondheid, werd niet
gunstig ontvangen. Onder de eerste spreek
sters en sprekers was er slechts een, die
het met gematigde instemming begroette,
t.w. mevr. van Itallie van Embden
(V.D.) Daarentegen behoorde hare partij-
genoote mevr. Bakker Nort tot de be
strijdsters van het wetsontwerp en uit de
houding van den Vrijz. Democratischen lei
der Mr. Marchant bleek voldoende, dat
ook deze er niet mee ingenomen is. Uitvoe-
rie, zoowel op gronden aan het tot stand
komen der wet van 1865 ontleend, als op
medische en maatschappelijke overwegin
gen, waaronder de onnoodige schade aan
den drogistenstand de hoofdrol speelde, be
streed Dr. Vos de spr. van den Vrij
heidsbond, het ontwerp.
Ook uit de rechterzijde is tot nu toe geen
stem tot steun aan het wetsontwerp verno
men. De heer Bakker (C.H.) bestreed
het als schadelijk voor de geneesmiddelen
voorziening ten plattelande Daarentegen
beschouwde de heer Schaepman (R.K.)
slechts een specialen kant van 't wetsont
werp n.l. de in art. 8 behandelde regeling
van de openbare aanbeveling van genees
middelen. Deze zaak was hier te lande
door de activiteit van het particuliere ini
tiatief reeds behoorlijk geregeld De ver-
eeniging De Nederlandsche Dagbladpers,
had in samenwerking met handelaren in
pharmaceutische artikelen met apothekers
en andere deskundigen en onder onpartij
dige leiding een controlecommissie in het
leven geroepen, welker optreden hier te
lande tot een veel betere toestand had
geleid dan bestaat, in de dagbladpers van
andere landen, waar een wettelijke regeling
aanwezig is. Spr. kwam op tegen de voor
stellingen van Mevr. van Itallie van Emb
den, als zou het de Nederlandsche Dag
bladpers alleen maar om het geld te doen
zijn. Integendeel, door het optreden der
controlecommissie werden tal van adver
tenties, die geld zouden opbrengen, uit de
bladen geweerd. Dat zou ook de voorzit
ter der controlecommissie (de heer Mar
chant), die lid van deze Kamer is, kunnen
getuigen. Wanneer het ging over het stre
ven naar geldelijk gewin, dan moest men
veeleer de actie signaleeren van het orgaan
der apothekers, dat, nu deze wet in aan
tocht is, een groote reclame-campagne aan-»
kondigde, om den verkoop van verpakte ar
tikelen weer in handen van de apothekers
te brengen. Spr. had van de Regeering
meer waardeering voor deze goed werkende
controlecommissie verwacht, dan uit de
Memorie van Antwoord bleek. Hij had
ernstig bezwaar tegen het voornemen der
Regeering om deze commissie te vervangen
door een controle, welke zal worden gere
geld bij algemeene maatregelen van be
stuur.
Heden worden de debatten voortgezet;
de kansen van het wetsontwerp staan
slecht.
EERSTE KAMER
STEUN AAN MELKVEEHOUDERS.
De Eerste Kamer heeft nog een heelen
middag gewijd aan de behandeling van het
wetsontwerp tot steunverleening aan de
melkveehouders. Er is echter niet veel
nieuws gezegd en de meeste sprekers tra
den in herhaling van wat reeds aan de
overzijde van het Binnenhof in het mid
den was gebracht.
Bij de op verzoek der socialisten gehou
den hoofdelijke stemming bevonden de
zen zich alleen in de oppositie.
In de artikelen der 4576
GEROFABRIEK
vindt U bij ona een uitgebreide keuze,
tegen de laatste lage prijzen.
DE REGELING VOOR KAAS
BIJ DE CRISIS-ZUIVELWET.
Bij de uitvoering der Crisis-Zuivelwet
stuit men met het artikel kaas op belang
rijke moeilijkheden. Gevolg van het uitblij
ven eener definitieve regeling is het ont
staan van allerlei fantasieën, waarvan som
mige zoo sterk als juist worden aanvaard,
dat er een aanzienlijke invloed van uitgaat
op de marktprijzen.
Men meldt ons thans van goed ingelichte
zijde, dat op Dinsdag l.L een bespreking
met een deskundige Commissie heeft plaats
gehad op het Dep. van Econ. Zaken en
Landbouw. Het principe van een heffing
op het boter vet in de voor het binnenland
bestemde kaas blijft gehandhaafd. Dit bo-
tervet zal tot zelfde hoogte worden belast
als de boter. Echter zijn aan de heffing op
binnenlandsche kaas tot een daardoor vrij
belangrijke hoogte gevaren van terugloo-
pende consumptie en moeilijkheden bij do
uitvoering van de controle te duchten, zoo
dat hiervan zal worden afgezien. In de
plaats daarvan komt een heffing over alle
kaas, welke heffing dan slechts tot 1/3 der
hoogte behoeft opgevoerd te worden, ge
zien de verhouding 12 binnenlandsch ver
bruik en export. Het heffingsobject wordt
daardoor 3 maal zoo gioot.
Bij een heffing op boter van 60 cent per
K.G. zou de heffing op het voor het binnen
land bestemde deel der kaas, d.i. 1/3 der
productie, voor volvette kaas pl.m. 1613
cent per K.G. worden. Deze heffing over
gebracht op de geheele productie wordt dus
1/3 van 16 18 cent pl.m. 6 cent per
K.G. Voor magere soorten evenredig min
der.
Met een heel eenvoudige regeling kan
de heffing in het zelfkazend district bij den
handelaar en in het fabriekmatige produc
tiegebied bij de productiebron worden
geïnd, waarbij, door èn deze heffing èn de
latere toeslag aan de veehouders op het
zelfde cijfermateriaal te baseeren, een te
genstrijdigheid van belangen voor de juist
heid dier cijfers zorgt.
Na dit heffingsexperiment is alle kaas
vrij voor verhandelen in binnen- en buiten
land. Geen vervoerverboden, merken enz.
zijn dan noodig.
Grondgedachte dezer regeling is, dat oen
zeer matige heffing over alle kaas, hoewel
ook hieraan nadeelen kleven, minder ge
vaar voor vermindering van consumptie op
levert dan een hooge heffing op het bin
nenlandsche deel. Daarnaast vereischt het
bestaan van twee soorten kaas, voor het
binnenland, en voor export bestemd, met
een belangrijk prijsverschil, zeer ingrijpen
de maatregelen, wil de regeling niet tot
knoeierij aanleiding geven en een gevaar
worden voor den bonafide handel.
Basis der regeling is, dat alle boter-
vet gelijkelijk moet bijdragen aan de pot-
vonning, maar dan ook aan alle producen
ten, los van de door hen reeds verkregen
prijzen voor hun diverse producten, een ge
lijke uitkeering wordt gegeven. Dit is een
eisch van billijkheid maar er ligt tevens
de stimulans in t-ot het verwerken der melk
op die producten, waarmede de hoogste op
brengsten zijn te behalen, een stimulans, die
naast veel andere goede eigenschappen me
de tot gevolg heeft, dat het de eventueele
overgang bij beëindiging der steunregeling
vergemakkelijkt.
DE WERELDMACHT DER
VRIJMETSELARIJ.
4.800.000 Vrijmetseaars.
De bekende leider der Vrijmetselaars,
Ossian Lang, heeft over 't jaar 1931 de
volgende statistiek van de bekende vrij
metselaars-gilde opgesteld
Europa 741.755 leden, Azië 7.000, Afrika
4500, Noord-Amerika en Koloniën 3.509.000,
Midden-Amerika 35.000, Zuid-Amerika
50.000, Australië 193.300. Globaal gerekend
bedraagt het aantal Vrijmetselaars onge
veer 4.539.000 leden. Het aantal Loges be
staat uit 29.518. Volgens Ossian Lang zijn
deze getallen im groszen Ganzen juist
hoewel bepaalde loge-organisatie zeer te
rughoudend zijn in 't verstrekken van ge
gevens omtrent hun leden-aantal en in-
tieme-verhoudingen.
„DEUTSCHLAND ERWACHE"!
Wijziging der boter-politiek.
Een correspondent van het „Hbld" seint
uit Berlijn: Aangezien de voorgenomen
maatregelen der Nederlandsche regeering
tegen Duitschlands boterpolitiek ernstige
gevolgen dreigen te zullen hebben voor de
Duitsche industrie, eischt het verbond van
Saksische industrieelen onverwijld stap
pen, om de oorzaken dier beweging
weg te nemen, aangezien anders nóg meer
bedrijven zullen moeten worden stilge
legd, waardoor de werkloosheid verder
zal toenemen.
DE TILTENBERG.
Herinnering aan een oproep van 12 1/2 jaar
geleden.
Tot de mannen, aan wie Moeder Mar
guerite gisteren in zulke eenvoudige en
hartelijke taal dank bracht, behoorde na
tuurlijk de Stichting der Vrouwen van
Nazareth, Pater van Ginneken, die met
Z. Excellentie den Bisschop tot zekere
hoogte het voorrecht deelde op den Til-
tenberg gastheer en gast tevens te zijn.
Onder de geestdriftige en Boms ontroe
rende rede van Monseigneur, die de apos-
teldeugden prees, welke geherbergd wor
den in dit Moederhuis en vandaar uitgaan
over straten en pleinen, plukte ik in mijn
geheugen eenige bloemen voor den Stich
ter. die nu de'werkelijkheid en erkenning
beleeft van wat hij 3 Januari 1920 schreef
in „Van onzen Tijd", in een opstel, dat een
oproep was tot de katholieke meisjes van
Nederland. Ik lees er deze bloemen uit,
die nu voor onze warme blikken in vollen
bloei staan en bied ze hem en Moeder
Marguérite aan met hulde en genegen
heid.
Wij zullen U, meisjes en jonge vrouwen,
opvoeden, schreef Van Ginneken, antici-
peerend op wat nog worden moest, maar
wat hij zelf scheppen zou:
tot hemelsche begeerten en idealen te
genover de Hollandsche laag-bij-de-
grondschheid
tot warme sympathieke expansie tegen
over de Hollandsche ingehouden koelheid;
tot stralende blijheid en serene opgewekte
heid tegenover de Hollandsche somberheid
en strakken ernst;
tot enthousiasme en algeheele overgave
tegenover de Hollandsche alles berekenen
de nuchterheid
tot een stipt christelijk geweten tegen
over de Hollandsche laksheid en sleur
tot pittige kracht en heerlijken durf te
genover de Hollandsche lauwheid en ge
makzucht."
Dit zijn bloemen, die niet ontloken in
n Taaltuin, maar in een heel devoot Hof-
ken van een zeer begenadigd Priesterze
bloeien nu in 't Tulpenland en behooren
tot het mooiste van onze eigen cultuur.
„Tijd". C. R. DE KLERK.
DE TARWEWET.
Een gewijzigde tarwebeschikking
vastgesteld.
De minister van Economische Zaken en
Arbeid heeft een gewijzigde tarwebaschik-
king vastgesteld. Deze wijziging heeft wat
artikel 4 aangaat betrekking op de bij die
beschikking bedoelde registers. Verder
bepaalt artikel 1:
„Tarwebloem of tarwebloem A" is allo
tarwemeel of tarwebloem, waarvan de
samenstelling voldoet aan de volgende
eischen
le. elke hoeveelheid bestaat voor ten
minste 22 1/2 pet. uit meel of bloem, uit
sluitend afkomstig van inheemsohe tarwe
2e. deze 22 1/2 pet. is gelijkmatig door
dhoeveelheid verwerkt;
3o. de inheemsche tarwe, bedoeld onder
lo, is geleverd door bemiddeling van:
a. een gewestelijke tarwe-organisatie,
binnen welker gebied de tarwe is geteeld, en
b. eene centrale tarwe-organisatie,
beide op hare daartoe strekkende aan
vragen als zoodanig door hem toegela
ten.
Artikel 2: Als vereeniging, bedoeld in
artikel 3, lid 1, van het Tarwebesluit 1931,
is aangewezen de vereeniging. Nederland
sche Meelcentrale.
Artikel 3: A. De producten, bedoeld
in artikel 3, lid 2, onder b, van het Tar
webesluit 1931, zijn: 1. beschuit; 2. biscuit
en wafels3. zelfrijzend bakmeel4. ver
micelli; 5. macaroni; 6. stijfsel.
B. Het tijdvak, bedoeld onder c, be
draagt zes maanden.
C. Het veelvoud, bedoeld onder c, is:
voor broodbakkerijbedrijven; 19 maal;
voor banketbakkersbedrijven: 15 maal.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Minister von Gayl over het herstel
der monarchie in Duitschland. (3de blad).
Beroering In Abessinië wegens de ont
vluchting van den ex-keizer. (3de blad).
BINNENLAND.
Een wetsontwerp inzake steun aan de
varkenshouderij heeft het Dep. van Econ.
Zaken verlaten, (lste blad).
Het wetsontwerp inzake steun aan den
veehouders is door de Eerste Kamer goed
gekeurd. (lste blad).
Het rapport der bczuinigings-commissie-
Welter zal deze maand gepubliceerd wor
den. (l6te blad).
Belangen van de pharmacie; wetsont
werp in zake uitoefening der artsenijbe-
reidkunst in de Tweede Kamer (1st© blad).
In vreemden staatsdienst? Minister Don
ner zal in de zaak-Reuderink eerst den
Raad van State hooren. (late blad).
De regeling voor kaas bij dej crisis-zui-
velwet (late blad).
Aanslag op Nederlandschen consul te
Huelva. (Gem. Berichten, 4de blad).
Een familie te Rotterdam voor f 10.000
benadeeld. (Gein. Ber., 4de blad).
Dr. Ronaud over het nut en de noodza
kelijkheid van medische sportkeuring.
(4de blad).
De wielerwedstrijden in het Amsterdam-
sche Stadion. (4de blad).
EEN GEÏLLUSTREERD AR
TIKEL OVER DE ZEPPE
LIN Bladz. 13
EEN GEÏLLUSTREERDE PA
GINA VOOR DE DAMES Bladz. 11
EEN CORRESPONDENTIE
VAN ONZEN ENGELSCHEN*
MEDEWERKER Bladz. 5
EEN CORRESPONDENTIE
OVER DE FRANSCHE
POLITIEK Bladz. 6
WEEK-END WEERKANSEN.
De inval van zeer koude lucht, dio da.gen.
lang over geheel West-Europa bijzonder
koel weer bracht en in Noord-Zweden een
zwaren sneeuwstorm veroorzaakte, kwam,
wat ons land betreft, Donderdag tot een
einde doordat de Noordelijke luchtstroom
over Denemarken naar het Oosten afvloei
de. Het weer werd dientengevolge in geheel
West-Europa zachter. Een tweede oorzaak
van verbetering van bet weer, die nu voor
ons van veel beteekenis geworden is, ligt
in de ontwikkeling van een gebied van lage
luchtdrukking ten Westen der Britsche
eilanden, dat tot gisterenavond weliswaar
weinig neiging vertoonde naar het Vaste
land door te dringen, maar in activiteit toe
neemt. In verband mot do ligging van een
gebied van hoogen druk over Frankrijk en
Centraal Europa is het vrij zeker, flat de
in West-Europa doorkomende warme Zui
delijke wind. gaandeweg een belangrijke
temperatuur-stijging zal brengen. Een
nieuwe inval van koude Ipcht uit het hooge
Noorden ie daarom ook niet binnen korten
tijd te verwachten.
Wanneer de depressie, die in het Westen
en Noordwesten ligt, verder in onze rich
ting doordringt, hetgeen zou blijken uit een
flinke barometerdaling, zou vóór of tegen
Zondag regenachtig weer te verwachten
zijn, vooral in het Westen de» lands, in het
Zuiden en Oosten met onweerskana. Bij
stationairen of zeer langzaam dalenden
barometer is nog lioht bewolkt, droog en
windzwak, vrij warm weer te verwachten.
