MAANDAG 6 JUNI 1932 No. 7219 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND 23ste Jaargang 3)e£cicbelve0oii^Gmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 regel. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen V Wij vergeten gemakkelijk wat geweest is. AVij herinneren ons nog wel den tijd van de O.-W.'ers al is die tijd nu in zijn te gendeel overgeslagen waarin menschen, wien het geld in den schoot was gewor pen, deden, alsof ze altijd zoo welvarend waren geweest, en in alles blijk gaven, hun vroegeren toestand vergeten te zijn. Trou wens eenzelfde geestesgesteldheid kan men ook opmerken bij lieden, die zich door noes ten arbeid uit lager maatschappelijk milieu ten slotte tot hoogeren welstand hebben óp-gewerkt. Zoo zijn we nu eenmaal. Als we na don- ker-dreigende regen-dagen eindelijk weer 'ns een zonnedag genieten, dan waardeeren wij den eersten dag die vreugde maar den tweeden of derden dag is 't vaak weer alsof Jt zoo behoort en niet anders kan. Wij lezen van kerkvervolging in Spanje, kerkvervolging in Mexico waar de ka tholieke kerken zijn geslotenEn we vragen ons afhoe is dat toch mogelijk zoo'n tyrannie kunnen we ons hier niet voorstellen Zoo'n tyrannie kunnen we ons hier niet voorstellen. Wij, Katholieken, hebben in ons vaderland vrijheid van godsdienst (op enkele beperkingen na), vrijheid van onder wijs, vrijheid van organisatie. Maar wij vergeten zoo gemakkelijk, dat, helaas, deze rechtstoestand niet van-zelf-sprekend is, dat 't niet altijd zóó is geweestWij, Ka tholieken, zijn ook in Nederland geknecht geworden in geestelijke slavernij. Wij, Ka tholieken hoewel absoluut en relatief groot in aantal hebben ons in ons va derland in schuilkerkjes moeten terug trekken, er mochten geen bisschoppen in ons land zijn, de meest schuchtere katho lieke vereeniging kon het niet harden te gen het geweld van de staatsmacht; wij zijn rechteloos geweest in alles.... En nu, nu wij leven in vrijheid, denken en doen velen, alsof dat altijd zóó is ge weest en, vanzelf sprekend, zóó zal blijven. En wij vergeten, dat onze voorvaderen heb ben gestreden en hebben geleden, om de meest elementaire rechten voor de Katho lieken te veroveren. En wij vergeten, dat wij die rechten kun nen verliezen, zullen verliezen, als wij niet waakzaam zijn, als wij niet vervullen de voorwaarden, vereischt voor het behoud van die rechten.... En welke die voorwaarden zijn? Kanunnik-Deken dr. v. Noort te Amster dam zeide in een radio-rede, enkele jaren geleden op Paschengehouden, kort en klaar „Of in Nederland het Katholieke volks deel zijn verkregen rechten zal bewaren en verdere rechten veroveren, hangt af van twee voorwaarden: le. Of onder de Katholieken een ge zond politiek leven zich zal ont wikkelen; 2e. Of zij de gelukkige eenheid on geschonden zullen b e w a r e n." Wij zouden aan onzen plicht verza ken onzen plicht om betreffende de vraagstukken-van-den-dag voor te lichten indien wij niet onomwonden zouden ver klaren, dat in strijd met deze voorwaarden, vereischt voor het behoud van die rechten, wordt gehandeld door hen, die de gelukkige eenheid der Katholie ken van Nederland op organisatorisch ge bied op politiek zoowel als op ander terrein verzwakken en verbreken, er over praten en er mee handelen, als ware 't niet een zoo bij uitstek kostbaar bezit Rijkdom, ook betrekkelijke rijkdom, zoo wel op stoffelijk als op geestelijk gebied, kan de energie dooden, slapheid kweeken, blind maken voor de gevaren, die den toe stand kunnen keeren en ons in armoede brengen. Wij vergeten gemakkelijk wat geweest is enweer komen kan. PATER DR. S. BERNSEN O. F. M. t In den nacht van Zaterdag op Zondag te half twee is in het St. Elisabeths-ziekenhuis te Leiden overleden, de zeereerw. pater dr. S. Bernsen O. F. M., leeraar aan de R. K. H. B. S. te Leiden. Zooals Zaterdag gemeld, was pater Bernsen Vrijdag plotseling ongesteld go- worden tengevolge van een darmbloeding. Hoewel Zaterdag aanvankelijk de toe stand verbeterd scheen, is er in den middag weer een vererging ingetreden. Een bloedtransfusie, waarvoor de wel- eerw. pater G. v. Lubeek O.F.M. (die in het St. Elisabeths-ziekenhuis vertoeft) zich beschikbaar had gesteld, mocht niet meer baten. 's Nachts is pater Bernsen overleden; de beminnelijke en eenvoudige priester en religieus, de voortreffelijke geleerde, de uitstekende paedagoog is ons door den dood ontnomen. Wij, menschen, zoo beperkt in ons weten en kennen, mogen ons niet ver meten te doorgronden de Raadsbesluiten Gods.... De Franciscaansche Orde, Ka tholiek Leiden is door een harden slag, een zwaar verlies getroffen. Maar, ter wijl de droefheid van de De Profun- d i s-stemming bij de uitvaart gisteren reeds ons denken droeg, kón toch gis terenavond bij het Aanbiddingsfeest in de Franciscaansche parochiekerk van Leiden door geestelijkheid en volk wor den uitgejubeld uit de volheid van het hart... het Te D e u m, omdat God goed is en grenzenloos goed.... In deze geloofsovertuiging mogen troost vinden allen die zoo veel in den overledene verliezen, zijn confraters en vrienden en leerlingen, zijn broers en verdere familieleden. Pater fr. dr. Sanctes Bernsen werd den 2den Mei 1888 te Nederhorst den Berg ge boren, alwaar hij de lagere school doorliep, om na beëindiging daarvan de lessen aan de Kweekschool der Broeders te Utrecht te gaan volgen, teneinde zich aan het onder wijzersambt te gaan wijden. Nadat hij de akte L.O. had behaald, was de thans over ledene gedurende zes maanden als onder wijzer werkzaam, eerst te Alphen aan den Rijn, daarna te Naaldwijk. Inmiddels had de begeerte om priester te worden zich van den jeugdigen onder wijzer meester gemaakt en in 1908 ging bij st-udeeren aan het gymnasium der paters Franciscanen te Venray. In 1911 trad hij in de Orde der Minderbroeders en werd in 1918 op Zondag Laetare te Weert priester gewijd. In het najaar van 1918 ging de jonge priester studeeren in de zoölogie aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, alwaar hij in 1924 doctoraal examen deed. Op 1 September van dat jaar werd pater Bernsen benoemd tot leeraar aan de R. K. H.B.S. te Heerlen, waaraan hij tot 31 Augustus 1930 verbonden bleef. Inmiddels zette hij zijn studies voort en promoveerde den 23sten Juni 1927 op proef schrift: „The Geology of the Teglian Clay and its fossil remains of Rhinoceros". Pa ter Bernsen verwierf hierbij den graad cum laude. Sedert den lsten September 1927 was pa ter Bernsen tevens als leeraar in de plant en dierkunde verbonden aan de R. K. H.B.S. te Leiden, alwaar hij zich in betrekkelijk korten tijd veel vrienden en vereerders wist te verwerven, wijl men hem hoogschatte om zijn gedegen kennis van en liefde voor de zoölogie, waaraan hij tevens een bewonde renswaardige eenvoud paarde, zoodat hij zich nergens en nimmer op den voorgrond drong of plaatste. Hoezeer zijn kunde gewaardeerd werd, bleek wel uit het feit, dat pater Bernsen in Januari van het vorig jaar werd be noemd tot assistent van prof. dr. Eug. Du bois, oud-hoogleeraar aan de Universiteit te Amsterdam, speciaal ter bewerking van de bekende Trinil-collectie. Te dezer gelegenheid werden van ver schillende zijden de groote wetenschappe lijke kennis van pater Bernsen in het licht gesteld. Tal van wetenschappelijke bijdragen van de hand van pater Bernsen zijn in den loop der laatste jaren verschenen. Gedegen ar tikelen, die den bekwamen leerling verra den van de professoren Weber, Sluiter, De Meijere en Stomps, die hem leiding gaven op het gebied der Biologie, een onmisbareu grondslag voor de studie der Paleontolo gie, en prof. Verschaffeit, die hem in zijn physiologische studie terzijde stond. Ook Bi prof. Eug. Dubois, die de promotor was RICHTPRIJS VAN DE TARWE VERHOOGD. Van 12.50 tot 15 gulden. OM DEN OOGST 1932 TE STEUNEN. De regeering heeft besloten, dat de richt prijs voor de tarwe voorloopig verhoogd zal worden met 2.50 en dus gebracht van 12.50 op 15. Deze verhooging is als voorloopig mede gedeeld, omdat over een definitieve bepa ling van den xicktprija, eerst de commis sie van advies moet worden gehoord. Deze verhooging houdt verband met do maatregelen, welke noodig zijn om den grooteren tarweoogst 1932 te steunen, en met het verzoek van de molenaars om goedkoope inheemsche tarwe, welke zij steeds gewend zijn geweest, voor him pro duct te gebruiken. De „Tel." kan nog nader mededeelen, dat ook de heffing van de Meelcentrale ten aanzien van de vrije bloemversfcrekking zal worden verhoogd en wel van 2 op 3.25 per 100 K.G. GARANTIE-REGELING TEN BEHOEVE DER KIPPENHOUDER IJ. Tegen inzinking van den eier prijs. Een regeling voor eendeneieren niet noodig. In de Memorie van Antwoord aan do Tweede Kamer betreffende het wetsont werp: Garantie-regeling ten behoeve van de kippenhouder ij, ze£t de Minister van Economische Zaken en Arbeid, dat het standpunt, dat de Overheid slechts dan mag ingrijpen in de tfrije prijsvorming, in dien de noodzakelijkheid daartoe onom- stootelijk vaststaat, door het wetsvoorstel wordt geëerbiedigd. Aan de hand van deze garantie-regeling zal van dag tot dag kun nen worden gewaakt tegen inzinking van den eierprijs beneden een zeker reeds zeer laag niveau. De mogelijkheid bestaat, dat de eierprijs door toevallige oorzaken zon der eenige inmenging boven dat niveau stand houdt. Alsdan blijft de regeling sle pende en zullen in het geheel geen eieren onder Rijksgarantie uit de markt behoeven te worden genomen. Ook kon het zijn, dat een dreigende inzinking van den prijs reeds kan worden voorkomen door het op het juiste oogenblik voor opslag uit de markt nemen van kleine hoeveelheden, zoo dat per saldo in totaal bijvoorbeeld 20 mil- lioen stuks onder de garantieregeling val len. Bij de uitvoering zal toepassing der regeling zoolang mogelijk achterwege blij ven. Zou de totstandkoming der regeling uit blijven, dan zou geen middel ten dienste staan om een onverhoopte neiging tot in zinking der prijzen tijdig te onderdrukken en zelfs evenmin een middel om te lage prij zen op korten termijn te herstellen. Aangezien de prijs der eendeneieren zich regelt naar dien der kippeneieren, is het niet noodig ook de eendeneieren in de re geling te betrekken. van pater Bernsen, vond deze iemand, die bij hem een blijvende liefde opwekte voor de studie der Geologie en vooral der Pa leontologie. Pater dr. Bernsen was een vrij geregeld medewerker van het Natuurhistorisch Maandblad, orgaan van het Natuurhisto risch Genootschap in Limburg, in welk tijd schrift onn. van zijn hand verschenen: Eine Revision der Fossilen Saugetierfauna, aus den Tonen von Tegelen. Ook in „Geologie en Mijnbouw" verschenen bijdragen van dr. Bernsen, veelal ook de lezingen, welke hij bij diverse gelegenheden over paleontolo- onderwerpen had gehouden. Het stoffelijk overschot van den thans ontslapen grooten geleerde, doch eenvou- digen Franciscaan, is Zondag opgebaard in de rouwkapel van het St. Elisabethzieken- huis, alwaar velen dien dag en heden reeds een bezoek aan den doode hebben gebraent. Dinsdagavond te omstreeks half zeven zal het stoffelijk overschot worden overge bracht naar de Hartebrugskerk, alwaar des avonds te 7 uur de Metten zullen worden gehouden, terwijl Woensdagmorgen te tien uur de Lauden zullen aanvangen, waarna de plechtig gezongen H. Mis van Requiem. Daarna zal de begrafenis van het stof felijk overschot plaats hebben op het nieu we kerkhof der Patera Franciscanen in den tuin van het St. Willibrordus Missie-Colle ge te Katwijk aan den Rijn. Dqndcrdagmorgen te 8 uur zal in de kloosterkerk aan den Haagweg, waar de thans ontslapene woonde, een tweede Uit vaartdienst worden gehouden. MOREELE ONTWAPENING. Een adres aan den Volkenbond. Naar wij vernemen, heeft prof. mr. B. M. Taverne, Raadsheer in den Hoogen Raad, in zijne hoedanigheid van voorzitter van het Comité voor het Behoud der Klassieke Opvoeding, langs officieelen weg de vol gende motie ter kennis gebracht van het Volkenbondscomitó voor Moreele Ontwa- sieke Opvoeding, overwegende, dat het behoort tot de al lereerste plichten van de school, welker einddiploma toegang verschaft tot de Uni versiteit, om bij de haar toevertrouwde jon gelieden hart en geest gelijkelijk te ont wikkelen, om bij hen gevoel voor het schoo- ne aan te kweeken, en om de leervakken zoodanig te kiezen, dat daardoor de inter nationale toenadering wordt bevorderd; oonstateerende, dat de Klassieke Opvoe ding, die het leeren van oude en moderne tale-n en litteraturen vereenigt met dat van aardrijkskunde en geschiedenis, de eenige is, welke aan dit drievoudig ideaal beant woordt; geeft den wensch te kennen, I. Dat in alle landen het programma dor Lycea, Gymnasia, Colleges en alle andere scholen, welker einddiploma toegang ver schaft tot de Universiteit, de voornaamste plaats zal toekennen aan het gecombineerd onderwijs van oude en moderne talen en litteraturen, aardrijkskunde en geschiede nis; II. Dat in alle landen zal worden zorg gedragen voor een voortdurend contact tus- schen de docenten van genoemde scholen en het personeel van het Lager Onderwijs en voorts alle andere maatregelen in overwe ging zullen worden genomen, welke er toe kunnen bijdragen aan de weldadige wer king der klassieke vorming uit te strekken tot een zoo talrijk mogelijke élite, gerecru- teerd uit alle lagen der bevolking. CIRCUS SARRASANI IN MOEI LIJKHEDEN. Houdt de onderneming op te bestaan? Het gaat den heer Stosch Sarrasani tij dens zijn tweede tournée door ons land, die in Groningen aanving, en thans via Leeu warden, Meppel en Zwolle zal worden voortgezet, niet naar den vleeze. Het omvangrijke personeel ontving bij het betreden van den Nederlandschen bo dem een kennisgeving van ontslag op 15 Juni, en hoewel door do employé's en ar- tisten, welk© laatste bij dit ontslag gedeel telijk zijn betrokken, hieruit eerder wordt afgeleid,, dat een loonsverlaging op deze wijze zou moeten worden doorgedreven, zijn er toch ook omstandigheden, welke in derdaad duiden op het sluiten van de massale onderneming, die dit circus onge twijfeld is. De deviezen-verordening, die het den heer Sarrasani onmogelijk maakt, hier te lande over het zich in Duitschland bevin dende bedrijfskapitaal te beschikken, heeft hem de laatste dagen tal van moei lijkheden bezorgd, in Groningen waar iederen avond circa 6000 toeschouwers de tent vulden, maar de financieele opbrengst des alniettemin voor de directie een te genvaller bleek werd door een leveran cier van fourages tijdelijk beslag gelegd op de tent, doch na gedeeltelijke vereffening van de schuld kon men met het transport van de zeilen stad naar Meppel worden voortgegaan, Ook in Leeuwarden heeft men met aller lei zwarigheden te kampen gehad. De mo gelijkheid, dat het zware transportmate riaal van het circus de betsarting zou ver nielen, gaf het gemeentebestuur aanleiding een waarborgsom te eischen van eenige duizenden guldens. Hieraan kon de heer Sarrasani, na de suechte inkomsten te Gro ningen, echter .niet voldoen. Andere pro testen rezen in de Friesche hoofdstad van de zijde van de plaatselijke sportclubs. In verband met het feit dat het circus was toegestaan op het gemeentelijke sportter rein aan de Fonteinstraat zijn tenten op te slaan, waardoor niet ten onrechte werd gevreesd, dat de Leeuwarder voetballers en hockeyers, die op dit veld plachten te spelen, voorloopig zonder terrein zullen zijn, gezien de in deze regenperiode stellig volgende verwoestingen. Waar ook bij de verdere voorstellingen de belangstelling zonder twijfel door de huidige, slechte economische omstandig heden wordt gedrukt, is het zeker niet on mogelijk, dat Sarrasanie eerder of later zal moeten sluiten. Het ziet er althans niet naar uit, dat de Nederlandsche tournée het circus op de been zal houden niet alleen, doch tevens zooveel baten zal opleveren, dat de over tocht naar Zuid-Amerika gedekt zal zijn. „Mndmrg." VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De regeeringsverklaring van het kabinet, von Papen. De rijksdag Zaterdagmiddag ontbonden. (2de blad). Militaire revolutie in Chili. (2de blad). De aardbeving in Mexico heeft groote schade aangericht Reeds 500 dooden g* meld. (Buitenl. Berichten, 2do blad). LEIDEN. Pater dr. Sanctes Bernsen O.F.M. over leden (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Het R. K. Nederlandsch elftal verslaat het Duitsche te Arnhem met 3—1. Ajax voetbalkampioen van Nederland, Deetos korfbalkampioen. Huijbers wint het nationaal kampioen schap der 12-voetsjollen klasse. Mej. Schuurman verbetert het wereld record 100 m. hardloopen. BEVOEGDHEID DER TANDHEEL KUNDIGEN. Bezwaren der medische faculteit te Utrecht tegen het wetsontwerp. De Faculteit der Geneeskunde der Rijks- Universiteit te Utrecht, zegt in een adres aan de Tweede Kamer, dat zij met groote bevreemding kennis hooft genomen van het ontwerp van wet, houdende regelen betreffende de bevofegdhoid der tandheel kundigen. Do Faculteit sluit zich in de eerste plaats geheel aan bij den inhoud van het adres van het hoofdbestuur «Ier Ned. Mij. tot bevordering der tandheelkunde daar naast maakt adr. opmerkzaam op het vol gende: De studie voor tandarts wordt volbracht aan do Universiteit en terecht wordt voor de examens een vóóropleiding geëischt go- lijk aan die voor andere universitaire stu diën. Thans wil de Minister aan een zeer groot aantal menschen, die geenerloi ver plichting tot een algemeen-vormende vóór opleiding hebben gehad en die na een zeer eenvoudig examen, of zelfs liaar na visec- ring van een diploma dat altijd verre be neden dat van tandarts of tandmeester heeft gestaan, eene bevoegdheid vcrlee- nen gelijk aan die van tandarts. Het scheppen van twee categorieën njeb dezelfde bevoegdheden, doch met zóó ver uiteonloopende capaciteiten moet absoluut verworpen worden. Het is ook een grove miskenning van de beteekenis van de stu die voor tandarts, practisch een belangrijk onderdeel van de geneeskunde, indien men den in het ontwerp van wet bedoelden tandheelkundigen gelijke bevoegdheid zou willen geven. Met klem dringt de Faculteit er daar om bij de amer op aan, dit ontwerp niet aan te nemen. Loonsverlaging door de Kroon vernietigd. In het Staatsblad is opgenomen een kon. besluit tot vernietiging van het be sluit van den raad der gemeente IJzen- dijke van 23 November j.l. Hierbij had de raad besloten om do jaarwedde van den gemeente-opzichter ad 150 in te trekken en de jaarwedde van den gemeentegeneesheer te verminderen met 500 en alzoo diens wedde te bron gen van 1000 op 500. De kroon overwoog hieromtrent, dat do financieele omstandigheden, waarin do ge meente IJzendke verkeert, in vergelijking met den toestand in andere gemeenten, niet als bij uitzondering ongunstig kunnen worden aangemerkt. Onder deze omstandigheden moet vol gens de kroon een verlaging van de jaar wedden van 100 pet. voor don gemeente- opzichter en van 50 pet. voor den gemeen tegeneesheer, buitensporig worden ge acht. Verhooging benzineprijs. De prijs van de „Shell" Motorbenzino i.« met ingang van heden verhoogd tot: 10 liter-bussen 15.— per 100 Liter; ex ben zinepomp 14.per 100 Liter.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1