INDISCHE CULTUUR
OP HOLLANDSCHEN BODEM
WOENSDAG 25 MEI 1932
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
AMELIA EARHART, de Amerika&nsche aviatrice, die alleen de
vlucht over den Oceaan maakte ie enthousiast te Londen ontvangen.
Bij aankomst op het vliegveld Hanworbh werd zij officieed door de
autoriteiten ontvangen.
HET BESTUUR VAN DE VEREENIGING „NEDER-
LANDSOH FABRIKAAT" geeft een serie van twaalf ver
schillende sluitzegels uit. Deze zegels, ontworpen door den be
kenden Nederlandschen teekenaar Jung, zijn in kleurendruk
uitgevoerd en beoogen alle op te wekken tot het koopen van
„Nederlandsch FaJbrikaat". Hierboven zijn eenige dier zegels,
deel uitmakende vanbedoelde serie, afgebeeld.
Mr. HARMEN SMEENGE, lid der Eerste Kamer en
president van de Ver. „Schuttevaer" viert heden zijn
80sten verjaardag, bij welke gelegenheid een geschilderd
portret werd aangeboden.
TE ROERMOND is Dinsdag de groote jaarlijksohe Midden-Lim-
burgsohe paardenfokdag gehouden, welke zich in een groote belang
stelling mocht verheugen.
HET UJPESTER ELFTAL heeft te Deventer een voetbalwedstrijd gespeeld
tegen een sterk Oostelijk elftal op het Go Ahead-terrein. De bekende keeper
van Go A'head werpt zidh op den bal.
De Indische tentoonstelling in het Westbroekpark
te den Haag
WAAR DE UITEINDEN DER AARDE SAMENKOMEN.
Wij zien Indië, doch voelen
Holland.
Een gure Westenwind, nog zilt van de
grauwe Noordzeegolven, waarmee hij ge
stoeid heeft, strijkt over het Westbroek
park te 's Gravenhage en giert door de
Balinees she tempelgebouwen van de Indi
sche Tentoonstelling.
„Indië en Holland dichter bij elkander
te brengen" is het uitgesproken doel van
wij Indië en voelen wij Holland. Indië met
over het uitgestrekte terrein wandelen zien
wen Indië en voelen wij Holland. Indië met
zijn exotische schoonheid doet ons de oogen
open sperren, de Hollansche gure wind doet
ons sluiten wat gesloten kan worden: jas
sen, kragen, mantels, deuren en ramen.
De demonen van het eiland Bali deze
parel uit onze „gordel van smaragd"
trekken hun leelijkste gezichten op muren
en brugleuning en steken een ellenlangen
tong uit tegen dat verwenschte Holland-
eche klimaat, dat iemand op één dag in tro
pisch Indië en den volgenden dag aan den
Noordpool zet. Alleen de mild-glimlachen-
de, de philosophische Boeddha's, blijven on
verstoorbaar zitten en bewaren hun serene
rust; terwijl die prachtkerels van Pa
poea's in hun luchtig costuum van oerwoud-
bewoners stokstijf op hun post blijven met
hun speer en pijlen in hun handen ge-
krampt. De fanatieke wilskracht schijnt
hen onhoorbaar te doen knarsetanden, dat
zij zullen stand houden al zouden zij ver
stijven van de kou.
Wie Indië in Holland wil zien, hij wachte
tot het snikheet is.
De gespleten poort.
Wie overigens over een goede dosis ver
beeldingskracht beschikt, kan zich direct,
als hij de monumentale brug, welke toe
gang geeft tot de tentoonstelling, over
schrijdt, in Indië wanen.
De breede leuningen van de brug zijn van
een typisch rood-gele kleur steen, versierd
met bloem- en blad-motieven in grijzen tuf
steen, terwijl Balineesche godjes hun lee
lijkste bekken trekken. Dat is niet voor de
aardigheid, want zij worden verondersteld
den hof te bewaken van een Balineeschen
tempel, waar naar een groote gespleten
poort toegang verschaft. Dat is een eigen
aardigheid van deze poorten, dat zij den
indruk vestigen alsof zij uit twee helften
bestaan, welke vroeger één geheel hebben
gevormd en thans uit elkander zijn gescho
ven. Waarschijnlijk is deze bouwvorm af
komstig van een heel oud verhaal, volgens
hetwelk de een of andere godheid de poort,
welke vroeger hermetisch den toegang tot
het heiligdom gesloten hield, met een slag
van zijn godenzwaard in tweeën gekliefd
heeft om het volk binnen te laten.
'n Aardige symbolische herinnering. Dat
goden zwaard is thans het entree-biljet
raison van 0.60.
Het hoofdgebouw.
Op het terrein trekt allereerst de aan
dacht het hoofdgebouw, hetzelfde gebouw,
dat op de Koloniale Tentoonstelling in het
bosch van Vincenne-s bij Parijs de aan
dacht van de wereld heeft getrokken, door
dat het in zoo korten tijd herrees, nadat
het eerste „door 't geweld der vlammen was
gesloopt". Een afbeelding op één vijf
tigste van de ware grootte van het afge
brande gebouw vindt men binnen. Een bij
zonder fraai entree heeft dit hoofdgebouw.
Glanzend marmer op de vloer, voorname
donkere houtbetimmering en langs de wan
den kunstvol schilderwerk. Op deze hal
de eere-hal komen drie vleugels uit, één
bestemd voor Volkenkundige voorwerpen,
een betrekking hebbende op Economische
gegevens en een Staatskundige afdeeling.
Een schat van wetenswaardige gegevens
is hier verzameld ep zoo overzichtelijk mo
gelijk aanschouwelijk gemaakt.
Verscheidene diorama's geven een dui
delijk beeld van de thee-cultuur, van de
wijze waarop de rubber wordt gewonnen
(als u soms de gelukkige bezitter bent van
een gezakt aandeeltje, moet u noodzakelijk
eens gaan kijken!), hoe de tabak groeit en
palmolie wordt bereid. En wanneer u wel
eens iemand verwenscht naar het land,
waar de peper groeit, kunt u thans zien,
hoe mooi dat land eruit ziet. Modellen van
huizen zijn er te zien, welke althans eenig
idee geven, hoe men daar woont, in iat
verre Indië, waar het altijd warm is, waar
men geen dikke muren noodig heeft, noch
tochtdeuren, noch kachels of schoorsteenen.
De zee is er vertegenwoordigd in een fraaie
koralengroep, terwijl eenige tropische zoet-
watervisschen rustig rondzwemmen in een
aquarium.
In een andere vleugel van het hoofdge
bouw hangt het vol met statistieken en
overzichtskaarten, vaak zeldzaam fraai uit
gevoerd.
Bijzonder aardig is een plastische kaart,
waarop de Indische Archipel vergeleken
wordt met Europa, welke kaart in één
oogopslag meer leert over de enorme groot
te van het koloniaal bezit van ons kleine
landje dan een heel betoog met cijfers.
Een groote aantrekkingskracht gaat ook
uit van het hoekje van de K. L. M., waar
men landen en zeeën ziet verglijden en ver
dwijnen op een imaginairen vliegtocht Am
sterdamBatavia.
Vanaf 1 Juni kan men in dit hoofdge
bouw ook tegen goedkoop tarief (betrekke
lijk goedkoop althans! ƒ21 en 24 voor 3
minuten) telefoneeren met menschen in
Indië.
Een modderboel, maar mooi.
Als men recht door loopt door de eere-
hal, stevent men via een bronzen borst
beeld van H. M. de Koningin, recht op een
bijzonder mooi di erf am a aan van den schil
der Eland-, voorstellend een landschap uit
de Preanger Regentschappen, met een
berggroep op den achtergrond. Onze zinde
lijke volksaard brengt ons onweerstaanbaar
de uitroep op de lippen: Wat 'n modder
boel is het hier. Maar mooi is het er ook!
HET ONGELUK MET DE CORNELIS Z.V. 4 nabij Zandvoort heeft twee men
schen het leven gekost. De boot op het strand. Zooals men weet is de boot
ongeveer een uur ten Zuiden van de badplaats in zee omgeslagen. De opva
renden J. Paap en F. v. d. Ploeg verdronken.
In deze zaal zitten Boeddha's van den
Boroboedoertempel te mijmeren, waar
schijnlijk over de twee kale Dajakkers, die
midden in de saai een groote geriefelijke
bank fLankeeren. Hierop gezeten kan men
zijn oogen laten gaan over reliefs, eveneens
van den befaamden Boroboedoer-tempel,
welke een heele geschiedenis vertellen van
den Boeddha Oakyamoeni. Als d6 levens
geschiedenis van dezen meneer u niet in
teresseert kunt u uw hart ophalen aan wa
pens, vlechtwerk, weefsels en matten uit
alle deelen van het Indische Eilandenrijk.
Waar vrouwen regeeren.
Dat was het hoofdgebouw.
Er zijn nog verscheidene andere gebou
wen. Laten wij zwijgen over het gebouw der
comrnercieele inzendingen en over bet
Europeesche Restaurant. De stijl is In
disch, maar de inhoudis nu eenmaal
niet Indisch, en hoe goed je het ook hebt,
als je in de wafelbakkerij iets warms naar
binnen werkt.... wij zijn op een Indische
tentoonstelling en beschouwen fanatiek al
leen wat specifiek Indisch is.
Er is ook .een Indisch restaurant, ont
worpen in Sumatraansohen stijl, waar Ja-
vaansche bedienden u met evenveel plezier
een kopje thee als een complete Indische
rijsttafel serveeren. Van rijst gesproken..
er staat op het terrein een eigenaardig
huisje op palen, met een hoogst merkwaar
dig dak en kleurrijk versierd. Hoewel je er
op verdacht bent, dat de inboorlingen ge
weldig vernuftig zijn in het klimmen en
weinig eischend op het gebied van vensters,
zie je hier geen ingang, geen venster en
geen trapje om er in te komen. Het is ook
geen woonhuis, maar een schuurtje om den
rijstoogst in op te bergen. Het is zoo fraai
met snijwerk versierd, dat het als minia
tuur buitenverblijf werkelijk geen slechten
indruk zou maken. De bruine broeders, die
hun huize nen schuurtjes zoo fraai met snij
werk weten te versieren, wonen in de Pa-
dangsche Bovenlanden. Een woonhuis
regelrecht van Sumatra geïmporteerd
staat in de onmiddellijke nabijheid van
het genoemde rijsthuisje. In dit woonhuis
wonen de Menangkabauwers: hun naam
ziet er wat rauw en onbeschaafd uit, doch
in werkelijkheid zijn zij een best volk en
het sierlijke huis getuigt van een verfijn
den smaak. Heele families huizen in zoo'n
woning bijeen en wonen er van geslacht op
geslacht, van grootmoeder op moeder en
dochter. De Menangkabauwers tellen hun
geslachten niet Langs dö vaderlijke lijn,
niet van vader op zoon, maar van moeder
op dochter, langs de vrouwelijke linie. Hier
heerscht het z.g. matriarchaat, de vrouwen
besturen het familiebezit en hebben het
uitsluitend vruchtgebruik ervan. Men zaet
het, er is niets nieuws onder de zon, de
vrouwen-emancipatie kenden deze bruine
menschen al veel eerder dan de blanken 1
Fantastisch Bali.
Verdere bezienswaardigheden zijn nog:
het Bataksche huis, Balische tempelhof, hot
openlucht diorama, voorstellende de be
kende Haraukloof bij Pajakoemboe op
West-Sumatra en het theater, waar gere
geld filmvoorstellingen worden gegeven
van Java en van Bali. Speciaal een cultu-
reele film van Bali, vervaardigd door Lola
Kreutzberg, was de moeite waard. Wanneer
men al die typische volksvermaken, die
offerdansen in fanatieke extase, die fantas
tische lijkverbrandingsfeesten voor zijn
oogen voorbij ziet gaan, voelt men wel sterk
de waarheid van het gezegde van Kipling:
Oost is Oost en West is West en nimmer
zullen deze twee elkander begrijpen. Een
waarheid, waaraan de Indische tentoonstel
ling in den Haag wil tegemoet komen,
door Indië althans nader tot Holland te
brengen. Indië is voor menig Hollander
niets meer dan het „apen-land". En toch ia
het een mooi land, een wonderlijk mooi
land, dat men liefheeft, hoe beter men het
kent.
De tentoonstelling is iederen dag tot 10
uur 's avonds geopend tot October toe.
Mr. H. G.
