23ste Jaargang
WOENSDAG 25 MEI 1932
No. 7209
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
STEUN AAN DE MELKVEEHOUDERIJ
BINNENLAND
S)e£cid6eHe6oti^atit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden A9 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
TWEEDE KAMER
GRIEVEN TEGEN DE
REGEERING
TE LANKMOEDIG TEGENOVER
DUITSCHLAND
Richtprijs van de melk te laag
geacht. - Heden antwoord
van den minister.
De Kamer heeft zich bij de behandeling
van dit wetsontwerp althans in zooverre
beperking opgelegd, dat zij, met verzet al
leen der heeren B r a a t en W ij n k o o p,
een voorstel van den voorzitter aan
nam, om den spreektijd bij de algemeene
beschouwingen te beperken tot een half
uur per spreker. In het Euantal sprekers
was er echter zeker geen beperking. Niet
minder dan 16 waren er ingeschreven. Nu
is dit te begrijpen. Want dit wetsontwerp
grijpt zéér diep in in het maatschappelijk
leven en legt zware lasten op volksdeelen,
die toch reeds zwaar getroffen zijn. Vol
gens sommigen gaat het, wat steun betreft
aan de melkveehouderij, niet ver ge
noeg. Het behoeft zeker geen betoog, dat
tot tleze „sommigen" de heer B r a a t (PI.
B.) behoort, die zelfs in dit wetsontwerp
aanleiding vond tot één donderrede tegen
de niets voor de boeren doende, altijd te
laat komende Regeering. Zoo erg maakte
de heer Kersten (Ger. St. P.) het niet.
Maar ook deze vond, dat de Regeering
steeds te laat en dat de maatregel, die zij
nu weer voorstelde geheel onvoldoende is:
een stroohalm, die zal afbreken en dan des
te erger ontgoocheling zal brengen, wat te
ernstiger is omdat de boer dan totaal ho
peloos zou worden. De partij van den heer
Kersten zou niettemin vóórstemmen.
Tot hen, die het wetsontwerp onvoldoen
de achtten, behoorden verder de heer Van
den Heuvel (A.R.), die een richtprijs
van de melk van 5 cent eigenlijk te gering
achtte en vreesde, dat door het wetsont
werp het beoogde doel: de producenten
van zuivel boven water houden niet zal
worden bereikt. Ook de heer Bierema
(V.B.) drong aan op een hoogeren prijs (6
ct.) voor de melk maar pleitte overigens
sterk voor het ontwerp. Alleen zou hij wen-
schen, dat voor de allerarmsten goedkoo-
pe margarine beschikbaar zou worden ge
steld. Een typisch moment was het, toen
de heer Bierema over den export kwam
te spreken. Hij drong toen aan op krachti
ger optreden tegenover Duitschland. Bravo!
riep de heer Kortenhorst toen, en de
repliek van den liberalen spreker, dat hij
dit alleen bepleitte, omdat er in de wereld
zooveel Kortenhorsten zijn, was niet erg
doeltreffend. De bekeering tot repres-
saillemaatregelen van den liberalen afge
vaardigde was te duidelijk, en ook de heer
v. d. Heuvel vestigde er nog eens de
aandacht op en tuigde ook niet onver
dienstelijk den heer Kersten af, die weer
op afschaffing der sociale lasten had aan
gedrongen. Dat zou voor de melkveehou
der 4 millioen beteekenen, zeide de heer
v. d. Heuvel; dit wetsontwerp werpt den
melkveehouders 100 millioen in den schoot.
Op inspanning van alle krachten tot ver
hooging van den export drongen alle spre-:
kers aan, van den heer Van der Sluis
(S.D.A.P.) af tot den heer Korten
horst (R.K.) toe, en vrij algemeen was
men van oordeel, dat er tegenover Duitsch
land meer kon worden bereikt, dan er wer
kelijk bereikt is. Het spreekt wel vanzelf,
dat de laatste spreker zich vermeide in
het „gebrek aan herinneringsvermogen" bij
verschillende gToepen in de Kamer ten aan
zien van de export-politiek. Hij verwees
naar de in 1925 gevoerde debatten over het
handelsverdrag in Duitschland. Thans wil
men krasser optreden. Maar toen verzet
ten de heeren Knottenbelt, Oud en
Van G ij n zich heftig tegen het neerleg
gen van eenig reprociteitsbeginsel in het
handelsverdrag.
Ook alle agrarische deskundigen waren
voor krasser optreden tegen Duitschland.
Maar zij waren overigens zonder uitzonde
ring vóór dit wetsontwerp, zoowel de heer
E b e 1 s (V.D.), die echter groote bezwaren
behield tegen het menggebod, als de heer
Ament (R.K.), ofschoon hij betwijfelde,
of het doel van het wetsontwerp zou wor
den bereikt, omdat men met drie onbeken
den moest werken: productie, consumptie
en export en met name de consumptie wei
eens sterk zou kunnen dalen, en de heer
L o v i n k (C.H.), die overigens tot de
geestelijke vader van dit wetsontwerp be
hoort.
Tegenstanders in vollen zin van het
wetsontwerp zijn er eigenlijk niet aan het
woord geweest. Allen, ook de heer v. d.
Sluis (S.D.), erkenden den nood der melk
veehouders. Maar deze had dit groote be
zwaar, dat ook de minst draagkrachtige
margarinè-eters zouden worden gedwongen
om in groote mate de lasten dezer regeling
te dragen niet op de eerste plaats ten bate
van de melkveehouders, doch van het
grondkapitaal.
Bezwaren van denzelfden aard had ook
de heer Van Poll (R.K.). Deze wees er
op, dat door aanvaarding van dit wetsont
werp ook de minst draagkrachtigen, ja zelfs
de werkloozen, die tot nu toe de goedkoop
ste margarine aten van ongeveer 32 ets.
de Kilo, zullen gedwongen worden, een
melange te gebruiken, waarvoor zij bij 25
pet. menging met boter 79 ets., bij menging
met 50 pet. ruim 1.per Kilo zullen moe
ten betalen. Spr. had er volstrekt geen be
zwaar tegen, dat de consumenten van na
tuurboter van regeeringswege er toe wer
den gedwongen den producenten hun wer
kelijke productiekosten te betalen maar
wel, dat zij, die deze producten in het ge
heel niet afnemen, tooh tot het dragen van
een groot deel der lasten zullen worden ge
dwongen. Deze laatsten zullen voor een
gezin van 10 per.sonen, bij menging met 25
pet. boter, 70 gulden per jaar bedragen, en
bij menging met 50 pet. ruim 100 per jaar.
Mogen wij dat doen, mogen wij bijv. de
gezinnen der 300.000 werkloozen op die ma
nier plus minus 7 of 10 millioen laten bij
dragen aan deze op zichzelf gewenschte
voorziening, vToeg spr. en dat terwijl hy
potheekhouders, die van de producenten
een sterk vermeerderde geldswaarde ont
vangen, op dien grond tot geen extra-lae-
ten worden verplicht. Nu reeds heeft dit
wetsvoorstel invloed op de landprijzen in
Friesland. Maar de Regeering treft te de
zen aanzien geen voorzieningen. De oor
zaak daarvan zit in haar planloos optreden,
dat op zijne beurt voortvloeit uit een be
paalde opvatting omtrent het wezen der
crisis. Deze spr. betwijfelde, of hij op dezen
weg, die de lasten te eenzijdig op de minst
draagkrachtigen legt, en te weinig op hen,
die over in waarde toegenomen geldelijke
inkomsten beschikken, de Regeering zou
kunnen blijven volgen.
De heer Floris Vos (M.P.) had alge
meene bezwaren tegen de prijsverhooging;
de beer Hiemstra (S.D.A.P.) deelde de
bezwaren, welke de heeren van der Sluis
en van Poll hadden ontwikkeld-.
Nadat de heer W ij n k o o p (C.P.) tegen
het wetsontwerp heeft gesputterd, is de heer
Marchant aan het woord.
De heer Marchant (V.D.) vindt het
onjuist, dat de steun aan het zuivelbedrijf
voornamelijk wordt gezocht in een belasting
op de margarine-eters. Wijziging van het
wetsontwerp ten gunste van deze categorie
zou het voor spreker meer aannemelijk ma
ken.
Ten aanzien van het dispuut Verschuur
Posthuma herinnert spr. eraan, dat minister
Posthuma indertij'd zeide: „Ik doe wat ik
kan, maar ik ben geen wonderdokter". Spr.
moet van wonderdokters niets hebben en
de regeering, die doet wat zij kan, heeft
sprekers steun, hetzij zij wordt vertegen
woordigd door Posthuma dan wel door
Verschuur.
De heer Van Rappard (Lib.) dringt
er op aan, dat een onderzoek zal worden
ingesteld naar de mogelijkheid van verhoo
ging van den uitvoer naar Engeland en be
treurt, dat het ontwerp weinig of geen baat
brengt aan de zandboeren. Intusschen zou
verwerping van wat thans wordt voorge
steld de zaak voor de zandboeren niet ver
beteren, zoodat spr. zijn stem aan het ont
werp zal geven.
De heer VanderHeide (S.D.) vraagt
den minister of deze bereid is maatregelen
te nemen tot het in den handel brengen van
een soort margarine, die onbelast is, ten
behoeve van steuntrekkenden en andore
minst-draagkrachtigen en maatregelen te
nemen, dat het gebruik van melkbrood niet
bindend wordt voorgeschreven. In dat ge
val is hij bereid zijn stem aan het ontwerp
te geven.
De minister van Economische
Zaken en Arbeid, mr. Verschuur,
constateert met voldoening, dat de in net
ontwerp bij de memorie van antwoord ge
brachte wijzigingen instemming hebben ge
kregen.
Spreker verzocht heden zijn rede te mo
gen voortzetten.
Te 7.35 uur wordt de vergadering ver
daagd tot heden. Woensdag, één uur
NATIONAAL MARIA-CONGRES.
Radio-lezingen.
Naar wij vernemen zullen door den Kat'h.
Radio-Omroep een 6-tal korte voordrach
ten over het aanstaarfd Maria-Congres te
Nijmegen worden uitgezonden. Op Zondag
29 Mei zal prof. dr. R. Jansen O.P., voor
zitter van het Algemeen Bestuur, een uit
eenzetting geven van het doel van 't Con
gres.
Zondag 12 Juni spreekt prof. dr. Titus
Brandsma O.Carm. over het onderwerp van
het Mar ia-Congres: Maria, de Moeder der
menschen.
Zondag 19 Juni geeft Pastoor Willem
Smulders een uiteenzetting van het Maria-
spel: Die Eerste Bliscap van Maria.
Zondag 29 Juni zal een korte schets ge
geven worden van de luisterrijke Maria-
Omdracht, die op den Congres-Zondag door
Nijmegen's straten zal trekken.
Zondag 3 Juli spreekt jhr. drs. J. L. A.
A. M. van Rijckevorsel over het Maria-beeld
uit de St.Canisiuskerk, dat tijdens de Con
gresdagen zal worden gekroond, terwijl ten
slotte Zondag 24 Juli drs. J. C. M. Sweens,
algemeen secretaris, een laatste woord van
inlichting en opwekking over het Congres
spreken zal.
AMBTENAREN-RECHTSPRAAK.
Invoering tegen het einde dit jaar.
In een brief aan den voorzitter van de
Centrale Commissie voor Georganiseerd
Overleg in ambtenarenzaken heeft minis
ter Ruys de Beerenbrouck medegedeeld,
dat de invoering van de ambtenarenrecht-
spraak, naar de regeering zich voorstelt,
tegen het eind van dit jaar haar beslag
zal kunnen krijgen.
DE AFVLOEIING VAN RIJKS
PERSONEEL.
In het Rijksambtenarenregle
ment is een algemeene rege
ling voor de afvloeiing van
personeel gegeven.
Op de schriftelijke vragen van hot
Tweede Kamerlid mevrouw mr. Bakker
Nort:
Bestaan er voor alle dienstvakken alge
meene regelen voor de afvloeiing van over
complete ambtenaren?
Zoo ja, is de regeering dan bereid deze
mee te deelen?
Zoo neen, is er dan geen aanleiding om
een algemeene regeling vast te stellen en
bekend te maken?
heeft de minister van binnenlandsche
zaken, voorzitter van den raad van minis
ters, geantwoord:
In art. 96 van het Algemeen Rijksambte
narenreglement (St.bl. 1931, no. 248) zijn
voor de afvloeiing van overcomplete amb
tenaren algemeene regelen gesteld.
Het tweede en derde lid van dat artikel
luiden
2. Bij ontslag wegens verandering in de
inrichting van een dienstvak geschiedt,
behoudens het bepaalde in het derde lid,
het ontslag der in vasten dienst aangestel
de ambtenaren in de volgende rangorde:
a. zij, die zulks wenschen;
b. de gehuwde vrouwelijke ambtenaren,
tenzij zij de kostwinster zijn van een ge
zin;
c. zij, die 35 of meer voor pensioen gel
dige dienstjaren hebben, waarbij ongehuw-
den, die geen kostwinner van een gezin
zijn, vóór de overigen en in beide groepen
ouderen in leeftijd vóór jongeren gaan;
d. zij, die den leeftijd van 35 jaren nog
niet hebben overschreden en niet 6 maan
den of langer hetzij gehuwd, hetzij kostwin
ner van een gezin zijn, te beginnen met hen,
die de minste dienstjaren hebben;
e. zij, die de minste dienstjaren hebben.
3. Wanneer het dienstbelang zulks vor
dert, kan bij de verleening van ontslag, van
de rangorde, bedoeld in het vorige lid, wor
den afgeweken, met dien verstande, dat,
indien do omvang van de voorgenomen af
vloeiing daartoe aanleiding geeft, deze ge
schiedt naar een bepaald, vooraf vastge
steld en aan de betrokkenen kenbaar ge
maakt plan.
EERSTE KAMER
De Eerste Kamer heeft gisterenavond
na discussie de volgende wetsontwerpen
aangenomen:
1. Wettelijke voorziening in verband met
medewerking van stad en lande van Gooi
land bij het Gooische natuurreservaat;
2. Naturalisatie van F. F. Basso en 19 an
deren
3. Goedkeuring van het op 16 April 1929
te Rome gesloten verdrag tot bescherming
van planten.
MR. D. VAN WELDEREN
BARON RENGERS. t
In den ouderdom van 50 jaar is gister
morgen te Leeuwarden vrij plotseling over
leden mr. van Weideren baron Rengers,
een zeer bekende figuur in de provincie
Friesland, die tal van openbare functies
vervulde. In het bijzonder onderscheidde
hij zich op het gebied van het waterschaps
wezen in de provincie Friesland, oa was
hij dijkgraaf van het voor eenige jaren op
gerichte waterschap op Ameland.
De overledene was Kamerheer van H. M.
de Koningin.
STEUN AAN VARKENS
HOUDERIJ.
Oprichting exportcentrale in overweging.
Naar wij vernemen is bij de regeering
een steunregeling aan de varkenshouderij
ernstig in overweging, door middel van de
oprichting eener exportcentrale, die regu-
leerend zal optreden.
G0EDK00PER TELEFONEEREN MET
INDIE.
Op het tentoonstellingsterrein te
's-Gravenhage.
Met ingang van 1 Juni a.s. wordt op de
Koloniale Tentoonstelling in het Westr
broekpark te 's-Gravenhage een spreekcel
ingericht voor het voeren van radio-tele-
foon-gesprekken met Nederl.-Indië, waar
bij door vier personen aan een gesprek kan
worden deelgenomen.
Voor gesprekken, welke op Dinsdag en
Vrijdag van deze spreekcel uit gevoerd
worden, zal een belangrijk verlaagd tarief
gelden, n.l. voor een gewoon gesprek van
drie minuten met Java en Madoera 21
en met Noord-Sumatra 24; voor gesprek
ken op andere werkdagen is het volle ta
rief verschuldigd. Op Zon- en feestdagen
is de dienst gesloten.
Komt een tegen verlaagd tarief aange
vraagd gesprek door de schuld van den op-
geroepene op den gewenschten spreekdag
niet tot stand, dan kan het gesprek op den
eerstvolgenden Dinsdag of Vrijdag worden
overgezet. Wordt overzetting gevraagd op
een anderen spreekdag, dan worden de ge-
sprekkosten tegen vol tarief berekend..
Aanvragen voor het voeren van gesprek
ken op deze tentoonstelling kunnen gesohie-
den op alle telegraaf- en telefoonkantoren
in Nederland. De gesprekken moeten in
gereed geld op de tentoonstelling worden
voldaan.
UTRECHT VERGROOT.
Uitebreidingsplan van Ged. Staten.
Naar het „Utr. Dagblad" verneemt, heb
ben Ged. Staten van Utrecht een brief ge
zonden aan verschillende gemeenten in de
provincie Utrecht houdende een ontwerp
voor een uitbreiding van de gemeente
Utrecht met gedeelten van Zuilen, West
broek, Achttienhoven, Maartensdijk, Ouden
rijn, Jutphaas en Houten;
van de gemeenten Maarssen met een ge
deelte van Zuilen;
tot splitsing van de gemeente Zuilen en
tot vereeniging van de gemeenten West-
broek en Achttienhoven, uitgezonderd de
gedeelten, welke naar Utrecht overgaan en
een gedeelte van de gemeente Zuilen;
en tot uitbreiding van de gemeente Veld
huizen met een gedeelte van Oudenrijn.
Uit de artikelen, die bij dit ontwerp zijn
gevoegd blijkt, dat bij Utrecht zullen ko
men, meer globaal genomen: Nieuw-Zui-
len, voorts gedeelten van Westbroek en
Achttienhoven zuidelijk van den Klopdijk
en Gageldijk. Van de gemeente Maartens
dijk wordt geannexeerd alles wat ten Zui
den van den Gageldijk en Voordorpschedijk
ligt, dus ook Tuindorp en Haverland.
De gemeente Oudenrijn wordt in twee
gedeelten verdeeld, door een lijn welke
getrokken is over den Taatschedijk, het ge
deelte ten Oosten hiervan komt bij Utrecht,
dat ten Westen hiervan wordt geannexeerd
door Veldhuizen.
Wat Jutphaas betreft, hier in een lijn
getrokken ongeveer in het verlengde van
den Taatschedijk in de richting van de Ra-
vensche Wetering; de landen ten Oosten
en Noorden van deze lijp komen bij
Utrecht.
De gemeente Houten tenslotte zal een
gedeelte moeten afstaan, dat aan de Zuid
zijde begrensd wordt door den Koppeldijk
en den Waalschedijk.
De gemeenten Westbroek en Achttien-
hoven zullen worden gecombineerd en
daarbij zal worden gevoegd een gedeelte
van Zuilen, terwijl het geheel den naam
van Westbroek zal krijgen.
Al deze toevoegingen en vereenigingen
zullen tot stand zijn gekomen met ingang
van 1 Mei 1933.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De besprekingen der commissies van de
Ontwapeningsconferentie over de kwestie
der aanvalswapenen. (2e blad).
De DO X via de Hollandsche kust naar
Berlijn gevlogen. (Luchtv. 2e blad).
LEIDEN.
Het zilveren priesterfeest van pater
Mauritius Lans 0. Carmi (1ste blad)
HET WETSONTWERP IN
ZAKE STEUN AAN DE
MELKVEEHOUDERIJ. ONS
KAMEROVERZICHT Bladz. 1
EEN BEZOEK AAN DE INDI
SCHE TENTOONSTELLING
TE 'S-GRAVENHAGE Bladz. 5
OP DE ZUIDERZEE, DIE
GEEN ZEE MEER IL Bladz. 7
DE NIEUWE SPOORWEG-
WAGENS Bladz. 2
JAARVERGADERING A. R. K. A.
Discussie salaris-actie.
Gistermorgen te kwart over tien werd
het tweedaagsche Jaarcongres der Arka in
Hotel de Commerce te Eindhoven voortge
zet.
De voorzitter, de hoer G. Bullen, las een
danktolegram van den Bisschop van Haar
lem voor.
Hot congres besloot na eenige discussie
met overgroote meerderheid geen nieuwe
commissie ter uitwerking van de centrali
satie-gedachte in te stellen.
Het hoofdbestuur zal voor volgend jaar
ten aanien van deze zaak diligent zijn.
Het voorstel van eenige afdeelingen om
de 400 verhooging van den post salaris
sen en vergaderingen naar „Onvoorzien"
te brengen, word eveneens mot overgroote
meerderheid verworpen.
Een voorstel-Utrecht om aan den gep.
ambtenaar Lintjins jaarlijks een extra
toelage te geven tot een maximum van
400 (later gewijzigd in 200) werd even
eens verworpen, evenals het voorstel van
groep VI om het salaris der ambtenaren
te verhoogen.
Aangenomen werd een voorstel-Eindho-
ven om het budget met 685 te wijzigen
ten bate van groep III, en dit bedrag te
vindon uit den post Onvoorzien voor 1932.
De begrooting 1933 en 't bestuursbeleid
werden tenslotte onder applaus goedge
keurd.
Verklaring van den geestelijk
adviseur.
Pastoor Jansen vroeg dan het woord
voor een verklaring. Er groeit, zoo zei<Jo
spr., een legende, dat hij het hoofdbestuur
is, zooals het is uitgedrukt. Ook hadden
twee ministers hem gezegd, dat hij in
Utrecht niet had moeten spreken. Spr.
houdt zich hoe langer hoe meer afzijdig,
wijl het tegendeel door sommigen geacht
wordt in strijd te zijn met de democratie.
Er zijn er, die meenen, dat 1000 man meer
zullen weten, dan iemand, die 25 jaar in
het katholieke sociale leven heeft meege-
loopen. Spr. zal daarom voortaan alleen
doen, wat in het geestelijk en zedelijk be
lang dor Arka noodig is, en hij hoopt, dat
men hem dit ten minste zal laten.
Do voorzitter zegt ongetwijfeld don
geest van het congres te vertolken, als hij
zegt, dat het congres integendeel wel do-
gelijk prijs blijft stellen op de adviezen
van pastoor Jansen, zooals in het verle
den. (Enthousiast, langdurig applaus).
Daarop was aan de orde bespreking van
het beleid der redactie van het orgaan.
Dit werd goedgekeurd, waarna voor do
lunch werd gepauzeerd.
Na de pauze iB aan de orde do verkie
zing van een voorzitter en van vier hoofd
bestuursleden.
De voorzitter, de heer G. Bulten en de
heeren van Elk, Pijleman en Heytveldt
worden herkozen, terwijl in de vacature-
mr. Simons gekozen wordt do heer Som
broek als vertegenwoordiger van groep
XII (verplegend personeel).