ikanti
WAALS
VRIJDAG 13 MEI 1932 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD PAG. 3
Practïsch
Degelijk
Prima afgewerkt HAARLEMMERSTRAAT 130-136
BAROMETER.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 13 Mei 1932, medegedeeld
door het Kon. Ned. Meteor. Instituut
te De Bildt:
Hoogste barometerst.: 766.4 te Weenen.
Laagste barometerst.: 748.8 te Blacksod.
Verwachting tot den avond van 14 Mei:
Meest matige
Zuid-Oostelijke tot
Zuid-Westelijke wind
half tot zwaar be
wolkt of betrokken,
waarschijnlijk regen
buien met kans op
onweer, weinig ver
andering in tempe
ratuur.
De depressie in het Westen schijnt sta-
tionnair te zullen worden en wordt daarbij
niet dieper. Een nieuwe kern vormt zich
verder op den Oceaan. Secundairen liggen
voor het Kattegat en in de Golf van Bis-
caje, welke laatste wellicht onweer na de
groote verwarming der laatste dagen ver
oorzaken kan. In Noord-Zuid-Westelijke
luchtstroom bracht in het Zuiden en Oos
ten groote verwarming, in Duitschland
hier en daar zes tot zeven graden Celsius.
Daarentegen wijzen de scheepswaarnemin
gen op nadering van koelere luchtmassa's
uit het Westen, die het weer na de groote
verwarming onweersaohtig kunnen maken.
Voorloopig is dus nog warm weer te wach
ten, echter met neiging tot onweer.
LUCHTTEMPERATUUR:
Temperatuur des middags te half drie
16.— gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Vrijdagnamiddag 8.14 uur tot
Zaterdagmorgen 3.40 uur.
HOOG WATER
Hoog water te Katwijk aan Zee op
Zaterdag 14 Mei voorm. 8.45 uur en nam.
9.10 uur.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminrichting Hooge Rijndijk: 7 uur
15, 12 uur 15 en 3 uur 15.5 gr. C.
Zweminrichting „De Zijl": om 7 uur:
13.5, 12 uur 14.5 en 3 uur 15 gr. C.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Beleediging van een burgemeester.
Voor den politierechter Mr. van Laer,
stond heden terecht, de oud-wethouder der
gemeente Rijnsaterwoude, W. D.,
wegens beleediging van den burgemeester,
dier gemeente, den heer J. A. Bakhuijzen.
Naar aanleiding van de jongste benoe
ming van leden van den raad, heeft D. den
burgemeester op 23 Januari een brief ge
schreven, waarin o. m. stond, dat deze
frauduleus gehandeld had, tengevolge van
welk schrijven de burgemeester een klacht
bij de politie indiende.
Verdachte zeide den brief te hebben
geschreven omdat er naar zijn meening
frauduleus gehandeld is.
Politierechter: „U weet toch zeker wel,
dat dit niet mag. Waarom deed u het?"
Verd.: Daar ben ik een boer voor.
Officer: Een boer, neen u bent oud-wet
houder en raadslid.
Politierechter: U maakte nog wel aan
spraak op lidmaatschap van den raad
dus.
Het O. M., eischte na verhoor van den
burgemeester en den veldwachter, tegen
over welke laatsten D. verklaard heeft
den burgemeester te hebben willen bclee-
digen, 50 boete subs. 50 dagen.
Mr. Korver uit Alphen, betwistte dat
D. den burgemeester persoonlijk zou heb
ben beleedigd. In den brief toch staat,
dat er frauduleus met de benoeming is ge
handeld, terwijl vast staat dat de burge
meester niet benoemt, doch slechte kennis
geeft van de benoeming. Dat hij volgens
de Kieswet tevns voorzitter van het stem
bureau is, doet niets ter zake.
Na re- en dupliek van O. M. en verdedi
ger legde de politierchter de gevraagde
boete op.
DE L. E. M. V. 0. G.
Naar aanleiding van de verschillende
berichten gedurende de laatste dagen over
beslagen, die gelegd zijn op bezittingen
van de Leidsche Explotatie Mij. van On
roerende Goederen, heeft de heer J. J. de
Cler, adviseur van de directie, ons in een
onderhoud een en ander medegedeeld.
De eerste mededeeling van den heer de
Cler was, dat hij thans, na het uittreden
van den heer Kort, ook adviseur van com
missarissen is geworden.
Aangaande de beslagen, zeide de heer de
Cler ons, dat zij vier in getal waren, nl.
van een hypotheekbank van de gemeente
Oeg*stgeest en de heeren Ponsen en Voor-
douw.
Het beslag van de gemeente Oegstgeest
was onrechtmatig gelegd, want daarvoor
was de goedkeuring van den gemeente
raad niet gevraagd.
Het beslag van den heer Ponsen was on
rechtmatig, omdat het hier betrof grond,
waarop recht van koop was overeengeko
men, doch waarvan stukken door den toe-
komstigen mogelijken eigenaar reeds weer
waren verkocht.
Die beslagen zijn voornamelijk gelegd op
instigatie van een zekere groep, doch er
bestond hedenmiddag gegronde hoop, dat
ze vandaag nog zullen worden opgeheven.
In de afgeloopen weken is nl. weer aan
belangrijke transacties gewerkt. Er zou
hierdoor voor ongeveer anderhalf millioen
gulden opgeruimd worden aan bouwgron
den, waarvan 8 ton rentegevend en 6 ton
niet-rentegevend. Wanneer deze transac
ties volledig tot stand zijn gekomen zal
de bankschuld tevens van 2 ton tot zestig
duizend gulden gereduceerd zijn, terwijl
alle crediteuren nagenoeg voldaan zullen
zijn. Er blijven dan alleen over hypothe
caire schuldeischers en enkele kleinere
niet-opeischbare schulden.
Op onze vraag wat het door de Justitie
ingestelde onderzoek ten kantore der N.V.
behelsde, antwoordde de heer de Cler, dat
er in de boeken niet geknoeid is en dat
commissarissen noch directie ooit een
cent onrechtmatig hebben opgestreken.
Wat de beweringen betreft over een
band tusschen de gemeente en een der
wethouders, zegt spr. pertinent, dat daar
van uit de boeken niets blijkt.
Wel werd ons medegedeeld, dat door
andere personen onrechtmatige winst zou
zijn genoten (en reeds gedeeltelijk terug
gestort), doch wij achten het voorloopig
niet gewensoht hierover nadere mededeo-
lingen te publiceeren.
Tenslotte kunnen we nog mcdedeelen,
dat er op het oogenblik nog een bezit is
aan landerijen (bouwgronden) van 5 ton,
indien bovenbedoelde transacties tot stand
komen, terwijl het exploitatie-tekort nog
26.00 bedraagt aldus de heer de Cler.
TELEGRAMMEN
DE DOODE LINDBERGH-BABY
HEEFT DE POLITIE EEN SPOOR?
Mevr. Lindbergh nam het nieuws kalm op.
NEW YORK, 13 Mei. (V.D.). Dr. Condon
en de scheepsbouwer Curtin, die bemiddeld
hebben tusschen Lindbergh en de z. g. ont
voerder, zijn in opdracht van het hoofd der
politie aan een verhoor onderworpen en
zullen daarna ter beschikking van de justi
tie worden gesteld, om materiaal over de
ontvoerders te verschaffen.
De politie verklaart, dat thans, nu het
kind dood gevonden is, tegen de bemidde
laars strenger kan worden opgetreden.
Men hoopt hierdoor de ontvoerders op het
spoor te komen.
De politie koestert verdenking tegen een
bepaalde groep personen, wier arrestatie
elk oogenblik kan worden verwacht. De
nurse van de Lindberghs, Betty Cow, heeft
definitief het hemdje, dat men bij het lijkje
heeft gevonden, als een hemd van het kind
herkend. De ambtenaar, die de overlijdens
acte in orde moest maken, verklaarde eoh-
ter, dat hij door de identificatie van het
lijkje door de kinderjuffrouw niet ten volle
was bevredigd. Hij maakte zijn voorloopi-
ge acte op over de doodsoorzaak bij „een
onbekend kind".
Indien de familie Lindbergh het lijkje
zal beschouwen als dat van haar kind, kan
de doodsacte alsnog worden veranderd en
worden gezet op den naam van Augustus
Lindbergh.
De geneesheer, die het kind nog onge
veer 14 dagen vóór de ontvoering heeft
onderzocht verklaart, het lijkje definitief
als dat van baby Lindbergh te herken
nen. Zijn meening wordt door andere me
dici gedeeld. Zij verklaren, dat de wond
aan de linkerzijde van den schedel, die
ongeveer 2.5 c.M. groot is, moet zijn toe
gebracht door de slag van een stok, of een
ander hard voorwerp, doch het is ook mo
gelijk, dat zij ia veroorzaakt doordat het
kind uit een auto is geworpen. Het lijkje
moet ongeveer 2 maanden in de open lucht
hebben gelegen, zoodat de mogelijkheid be
staat, dat de ontvoerders zich van het kind
wilden ontdoen, toen zij vreesden ontdekt te
zullen worden. De neger-ohauffeur William
Allan, die het lijkje heeft gevonden, deelde
mede, dat hij midden in het bosch een
panne kreeg. Terwijl zijn begeleider bij den
wagen bleef, zag hij plotseling in de aarde
den vorm van een lichaam. Klaarblijkelijk
hebben de moordenaars aarde om het lijkje
geworpen. De chauffeur beroerde zijn
vondst niet, doch ging terstond op zoek
naar den sheriff, welke zich onmiddellijk
naar de plaats van de vondst begaf. Een
der eersten, die van de ontdekking op de
hoogte werd gebracht, was president Hoo
ver. Mevr. LindbergMorrow ontving het
nieuws tamelijk rustig. Zij verklaarde, dat
op den duur alles beter was dan de onze
kerheid, waarin zij d«j laatste maanden
had verkeerd.
GESTART VOOR EEN OCEAAN-
VLUCHT.
Reichers op weg naar Parijs.
NEW YORK 13 Mei. (V.D.) De bekende
Amerikaansche vlieger Reichers is in den
afgeloopen nacht te 4.22 uur (Amst. Tijdl
uit Newark gestart voor een Oceaanvlucüt
naar Europa. Reichers hoopt vanavond te
gen middernacht Parijs ie bereiken.
De „DO X III" naar Italië vertrokken.
STUTTGART 13 Mei. (V.D.) De bij de
Dornierfabrieken te Altenrhein gebouwde
groote Dornier-vliegboot DO X 3, is heden
morgen na een rondvlucht over het Meer
van Contanz over de Alpen naar Italië ver
trokken. De vhegboot volgt do luchtroute
over Spluegen, Domo en Genua naar Spo-
zia. Aan boord bevinden zich elf Duitschers,
die de bemanning vormen onder comman
do van den chef-piloot der Dornierfabrio-
ken Wagner, en verder vier Italianen, de
directeur der Dormer-fabrieken Keppeler
eu als gast de Italiaansche consul-geueraal
te Stuttgart.
Gasuitstrooming in een stilgelegde kali
mijn.
SEESEN 13 Mei. (V.D.) In den afgeloo
pen nacht ontstond in de sedert 1924 stil
gelegde kalnnijn „Carlsfund" te Gross-
Rhueden een gas uitstrooining, die groote
ontsteltenis veroorzaakte onder de op het
vroegere fabrieksterrein van de mijn wo
nende bevolking, die in een oogwenk haar
woningen had ontruimd. De gas ontwikke
ling was zoo groot, dat het muurwerk tus
schen twee gangen, een steen- en aard-
maasa van vele kubieke meters, ongeveer
50 M. werd weggeslingerd. De uitstrooming
ging gepaard met een donderend geluid en
een hevige rookontwikkeling. Zij duurde
ongeveer tien minuten.
De strijd in Mandsjoerije.
CHARBIN 13 Mei. (V.D.) De Chineesche
vrijscharen in Noord-Mandsjoerije zetten
hun actie tegen de Mandsjoerijsche regee
ring voort, waarbij zij wederom verschil
lende successen te boeken hebben. Door
het in de lucht laten springen van een
spoorbrug hebbeu zij het verkeer op het
traject KirinToengoeha stilgelegd, ter
wijl zij de stad Toengoeha, een belangrijk
pont aan de spoorlijn, hebben bezet.
UIT DE OMGEVING
N00RDWIJK.
WETHOUDERSBENOEMING.
Tot wethouder dezer gemeente in de va
caturev. d. Wiel, werd gekozen met 8 van
de 15 stemmen de heer E. L. de Witt. Vijf
stemmen werden uitgebracht op den heer
Liefferink en 2 op den heer Van der Niet.
De heer de Witt behoort tot de Christ.
Hist, partij.
NIEUWKOOP.
Inbraken opgehelderd? Twee jaren
geleden, in den nacht vóór Hemelvaartsdag
had een inbraak plaats in het Gemeente
huis alhier, waarbij ongeveer 1200.
ontvreemd werd, terwijl sindsdien nog
werd ingebroken op 2 a 3 plaatsen in liet
dorp alhier en op 3 plaatsen in het uit
einde van Noorden.
Gelijk bekend is, vertoeven een 3-tal
personen van een club Amsterdamscho in
brekers in voorarrest, die een groot
aantal inbraken op hun geweten hebben
en het schijnt thans, dat de alhier ge
pleegde inbraken mede daartoe behooren.
Een van het drietal is gisteren door de
politie naar hier overgebracht en uit de
bekentenis en ook uit de aanwijzingen moet
zijn komen vast te staan, dat hij inderdaad
aan de inbraken medeschuldig is.
Ondertrouwd: J. Plomp, oud 37
jaar en A. C. v. d. Bosch oud 26 jaar
A. Leliveld, oud 32 jaar en E. Pieterse oud
25 jaar.
L00PEN AUTO'S 'S AVONDS BETER
DAN OVERDAG?
Bovenstaande vraag werd onlangs door
de technici der Oldsmobilefabriek op be
vestigende wijze beantwoord. Inderdaad
gedraagt een explosiemotor zich onder
verschillende omstandigheden "s avonds be
ter dan gedurende den dag, vooral wanneer
het overdag zeer warm of drukkend is en
de temperatuur na zonsondergang belang
rijk daalt.
Deze meerdere prestatie van den motor
is het gevolg van een wijziging in atmosfe
rische condities.
Een explosiemotor presteert meer, wan
neer het gasmengsel onder hoogen druk
is samenperst, met dien verstande dat
de compressie niet zoo zoo mag worden
opgevoerd, dat detonatie pUats heeft.
Bij koude wordt de lucht zwaarder en
liohter, terwijl natuurlijk warme luoht uit
zet. Bij een temperatuur van 70 graden
Fahrenheit neemt een pond lucht een ruim
te van 380 dM.3 in; bij 32 graden beslaat
dezelfde hoeveelheid lucht slechts 350
d.M.3. Daarom kan, indien de )ucht koel is,
een grooter en zwaarder gasmengsel door
den cylinder worden aangezogen.
Een andere reden voor het beter wer
ken van den motor bij avond of nacht,
vinden wij verklaard door het feit, dat do
avondlucht gewoonlijk vochtiger is dan die
overdag. De fijne vochtdeeltjes, die des
avonds in de luoht voorkomen, zouden do
verbranding der benzine lichtelijk vertra
gen.
AUTOMOBIEL-BELASTING HET
HOOGST IN GR0 0T-BRITTANNIE.
Automobilisten worden, wat de belasting
op hun voertuigen betreft, het zwaarst ge
troffen in Groot-Brittannië. In vergelijking
met automobilisten in andere landen, be
talen Engelsche automobiel-eigenaars bijna
twee maal zooveel als hun collega's in
Frankrijk. Onze Engelsche Sporlbroeders
offeren aan den fiscus ca. 350.per jaar
en per hoofd. De belasting bedraagt in
Frankrijk ongeveer 200.in Italië
190.in Duitschland 165.in Cana
da 75.en in de Vereenigde Staten 50
Blijven wij bij de Vereenigde Staten,
dan betaalt de Engelsche automobilist vijf
maal zooveel belasting als zijn confrater in
New York en zelfs zes maal meer dan de
eigenaar in Californië. Een Engelschman
betaalt één pond sterling voor iedere be
lastbare paarde-kracht van zijn wagen,
waarbij elke fractie boven 1/10 P.K. hem
als een geheele eenheid wordt berekend.
In plaats van deze heffing grootendeels
ten bate van onderhoud en verbetering der
wegen aan te wenden, komt in Engeland
het meerendeel der automobielbelastingen
ten goede aan ander© belastingbetalers.
Volgens een schatting profiteeren 55 pet
der andere belastingbetalers van de hooge
opbrengsten, die uit de zakken komen der
Engelsche automobilisten.
OVER DEN ZELFSTARTER.
Plaats en tijd der handeling: een land
weg in de Vereenigde Staten, in 1911. De
handeling: iemand, die een Cadillac be
stuurt. N.B. Cadillac was de eerste auto,
voorzien van een electrischen starter.
De uitdrukking op het gelaat van dezen
automobilist was niet vroolijk, in het ge
heel niet in overeenstemming met het be
zit eener gloednieuwe auto. Deze man ging
zichtbaar onder zorgen gebukt. De motor
bromde zelf vergenoegd. Geen bandenpech,
de wagen deed het goed, de toestand van
den weg in aanmerking genomen. En toch
was deze man ver van gelukkig.
Hij keek naar de lucht, die zwart was
als inkt, naar de wolken, die zich meer en
meer samenpakten. Een verblindende licht
straal, de man sprong uit de auto en liep
zoo snel zijn beenen hem dragen konden,
ver weg.
Hij was een der velen, die gehoord had
den van de gevaren denkbeeldig natuur
lijk waaraan auto's met electrischen
starter waren blootgesteld ten opzichte
van den bliksem. Wij weten nu, dat van
dezen kant geenerlei gevaar dreigt. De
zelfstarter dankt zijn ontstaan evenwel
aan de talrijke persoonlijke ongevallen, die
zich voordeden tengevolge van het starten
met de hand van een dikwijls weerbarsti-
gen motor. Wij denken hierbij aan de ge
vallen van polsbreuk, die bij het gebruik
van den aanzetslinger lang niet zeldzaam
waren. Zelfs kwamen ongelukken met doo-
delijken of zeer ernstigen afloop voor.
Het zou niet lang duren voordat de uit
vinding der Cadillac-fabrieken ook door
andere constructeurs werd toegepast. De
zelfstarter is heden gemeengoed en nie
mand vlucht meer uit zijn auto, wanneer
hij onderweg door een onweer wordt ver
rast.
NIEUWE WEGWIJZERS IN
DUITSCHLAND.
De Duiteche Automobiel Club heeft be
sloten tot de invoering van een nieuwe
bewegwijzering voor het geheele rijk vol
gens het z. g. „Kompas"-systeem. Hierdoor
zal het mogelijk worden iodere plaats te
bereiken zonder gebruikmaking van een
kaart.
Daarbij zullen over het geheele land,
alle wegwijzers die den weg naar een ge
geven plaats markeeren, in een uniforme
kleur worden geschilderd. Alle borden, die
bijv. de route naar Berlijn aangeven, wor-
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN.
Geboren: Petronella, d. v. G. Rijs-
dam en J. M. Nahon. Jeroentje, s. v. B.
Bekooij en C. Wassing.
Ondertrouwd: G. C. M van Veg-
gel jm. 23 j en M. J Hanna&rt jd. 23 j.
P. P. Smit jm. en W. A. van Hartevelt jd.
Overleden: B. van Houwelingen, m.
32 j. J. Buurman, m. 83 j. 0. H. Voors-
Molenaar, wed.e 68 j.
den rood en wit geschilderd. Voor den
weg naar Münehen zijn blauwe borden met
witte letterteekens aangenomen, terwijl de
wegen naar KeulenAken en naar Bazel
respectievelijk door wit-zwarte en groen
witte borden zullen worden aangeduid.
Een nieuw systeem, dat der bestudeering
waard is.
«J
DWARS DOOR AFRIKA MET DE
SCH OM BURGK-EXP EDITIE.
Wij publiceerden onlangs een kort be
richt over de ontscheping van den majoor
Hans Schomburgk, diens echtgenoote, de
leden zijner Afrika-expeditie benevens
hun auto's te Rotterdam, van waar zij de
terugreis naar Duitschland ondernamen,
Hoewel de wetenschappelijke resultaten
dezer onderneming nog niet openhwiar zijn
gemaakt, staat het vast, dat de zoölogisch,
gcogragisch en geologisch gebied belang
rijke resultaten werden bereikt. Do Came
raman der expeditie slaagde er in op een
afstand van 5 tot 6 meters een filmop
name te maken van het zeldzaamste dier
ter wereld, de witte rhinoceros. Opnamen
gedeeltelijk de-s nachts onder gevaarvolle
omstandigheden, werden bewerkstelligd
van de schuwe Nyala-antilope, leeuwen,
hyena's, giraffen, 30 verschillende antilope-
soorten en ruim 70 olifanten.
Schomburgk's karavaan, bestaande uit
een tweetal Opel-auto's en twee vraohtwa-
gens van dit fabrikaat, verliet in Juli 1931
Durban aan den Indisehen Oceaan om in
Januari van dit jaar Lobito en de kust van
den Athlantisohcn Oceaan to bereiken.
Ziet een rit dwars door Afrika er op de
kaart onschuldig genoeg uit, talloos waren
de moeilijkheden, waarmede do reizigers
en hun auto's hadden te kampen. 14.000
Km. werden afgelegd onder omstandighe
den, waarvan hij, die zelf geen pioniersar
beid in tropisch Afrika heeft verricht,
zich geen voorstelling kan maken.
Dwars door oerwoud en moeras; dik
wijls zoo diep in de taaie modder ver
zonken, dat zelfs de bovenkant der banden
niet meer zichtbaar was; over steile heu
veltoppen; door droge rivierbeddingen;
door 5 M. hoog olifant.gras baanden zich
de zescylinder Opeis en trucks een weg
bij een tropische hitte en zelfs in don re
gentijd. weken en maanden lang. Acht
kilometers in 14 uur, dit dagtraject loont
wel op overtuigende wijze, hoe moeilijk
iedere meter terrein door mensch en auto
werd bevochten.
Ongevaar 16.000 M. film worden door de
expeditie opgenomen. Het rapport van den
naturalist, Dr. Haas, zal bijzonder belang
wekkend blijken uit een oogpunt der ver
spreiding van de fauna in de weinig of
niet geëxploreerde gebieden van Noord-
RhodeBië en Angola. Evenzeer als de
studies betreffende de formatie van den
Oostelijken Kongo-rivier en het Bangwco-
lo-meer.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN, 13 Mei. Vee. Aanvoer: 906
runderen, 279 kalveren, en 955 sohapen, 724
lammeren, 778 varkens, 915 biggen, 3 paar
den en 11 bokken en geiten. Prijzen: 119
stieren 0.40—2.15, 315 kalf- en melk
koeien 130—290, handel matig, 317 vare-
koeien 100185, handel stug; 237 vette
ossen en koeien 140280, schoon aan de
haak 3270 cent, 8 pinken; 79 vette kal
veren 2565, schoon aan de haak 4590
cent, 300 nuchtere kalveren 24; 955
vette schapen 1218, handel zeer hoog;
724 lammeren 2.25—7.50 778 mestvar-
kens 7—17, handel matig; Londsche 14
16 cent en Zouters 1618 cent per kg.
lovend gewicht handel traag; 915 biggen
2.003.50, héndel matig; 3 paarden; 11
bokken en geiten 36.
Kaas. Aangevoerd 94 partijen. Goud-
sohe kaas 64 en Leidsche 30 partijen. Be
steed werd voor: le soort Goudsche kaas
1618, 2o soort 13—15, le soort Leid
sche 16—18, 2e soort 1315 per 50 kg.
Handel voor Goud.sche en Leidsche kaas
matig.
LEEUWARDEN, 13 Mei. Kaas. Sleu
telkaas 12, Nagelkaas 11, Goudakaas 12—
32, Edammerkaas 632. Aanvoer 29457 K.G.
Boter. Mijnboter le kw. 79 ct., 2e kw.
75 ct., 3e kw. 70 ct., Veilingboter le kw. 76
ct., 2e kw. 69 ct. per K.G. Aanvoer 28/6, 4/12
vaten. Commissie 82.
ALKMAAR 13 Mei. Kaas. Aange
voerd. 66 stapels, zijnde 24.000 K.G. Fa-
briekskaas kleine f 20, Fabriekscommissie
f 20, Boerenkaas kleine f 18.50, Boerenkaas
commissie f 21 per 50 K.G. Handel goed.