S)e£cicbelxe0oti/fcomt
23ste Jaargang
WOENSDAG 27 APRIL 1932
No. 7187
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwarraal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van bet- tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
TWEEDE KAMER
ONTSTEMMING OVER FRANSCHE „RECIPROCITEIT".
Interpellatie van de Winkelsluitingswet.
De vleeschcontingenteering.
Nadat de heer Boon (V.B.) de Kamer
verlof had gevraagd om vragen te stellen
aan den Minister van Arbeid over de in
voering der winkelsluitingswet, waarover
morgen zal worden beslist, kwam een
schijnbaar onschuldig wetsontwerpje aan
de orde, dat echter heel wat stof heeft doen
opwaaien en thans zelfs ernstige interna
tionale gevoeligheden heeft gewekt.
Wat is het geval?
In Frankrijk komt reeds sedert gerui-
men tijd de Colorado-Kever voor. Dat is
een heel schadelijke kever, die leeft op het
loof der aardappelen en in staat is de
aardappelteelt practisch onmogelijk te ma
ken in een streek waar hij voorkomt. Eu
hij vermenigvuldigt zich snel
Met het oog nu op de gevaren, welke
deze kever oplevert, hebben Engeland en
Duitschland maatregelen getroffen tegen
den invoer van Fransche aardappelen en
jonge groenten. Het gevaar voor onzen
landbouw ligt voor de hand. En bovendien
stond te vreezen, dat alle Fransche.aard
appelen en jonge groenten, die voor Enge
land en Duitschland zijn bestemd, nu over
ons land naar Engeland en Duitschland
zouden gaan, wat aanleiding zou kunnen
geven tot de sluiting der Engelsche en
Duilsche grenzen voor onze aardappelen
en groenten. Dies verbood ook onze r&gee-
ring onlangs den invoer dier Fransche pro
ducten. Daarop antwoordde de Fransche
Regeering „par mesure de réciprocité" mei
een verbod van den invoer uit Nederland
van aardappelen met uitzondering van
pootaardappelen tomaten, aubergines,
levende planten, knolgewassen, bollen en
versohe groenten. Nu heeft onze uitvoer
naar Frankrijk veel grootere beteekems
dan de uitvoer uit Frankrijk naar ons land.
Wij worden dus veel zwaarder getroffen
dan Frankrijk; en wij worden getroffen,
niet omdat ook bij ons de Colorado-kever
voorkomt, maar als repressaille te
gen een gezondheids maatregel.
Nu zouden er nog wel andere maatrege
len te treffen zijn tegen gevaarlijke insec
ten. Daar is bijv. de San-José-schildJuis
Die is ook zeer gevaarlijk. Moet daar ook
niets aan gedaan worden, vroeg de heer
van Rappard, die overigens met het
wetsontwerp meeging? En moet dit niet
internationaal geregeld worden?
Dat heeft mijn sympathie, antwoordde
Minister R u y s. Ik zal er over praten.
Maar de hoofdkwestie werd op het ta
pijt gebracht door den heer Van Voorst
tot Voorst (R.Iv.), die er op wees, dat
er van „reciprociteit" geen sprake was bij
den Franschen maatregel. Want er is niet
alleen een reusachtig verschil tusschen on
zen invoer in Frankrijk en den Franschen
in ons land; maar 'bovendien kan voor
Frankrijk niet dezelfde reden gelden als
voor ons, want bij ons i<s de Golorado-kever
er niet. Dus hebben we met een onwelwil
lendheid te doen, met een poging tot
dwang, om ons te nopen een zuiver sani-
tairen maatregel in te trekken. Daar moe
ten we niet op ingaan. Maar wat kan de
Regeering ten slotte doen? Ze zal zich
moeten beperken tot protesteeren, omdat
wij bij onze handelspolitiek nu eenmaal het
middel missen tot pressie.
Minister R u y s deelde daarop mede, dat
de regeering met ernstig leedwezen
en pijnlijke verbazing van den
Franschen repressaille-maatregel had ken
nis genomen. Hier werd een repressaille-
maatregel van handelspolitieken aard ge
nomen tegen een kennelijk sanitairen maat
regel. Te pijnlijker deed dit aan, om
dat de Fransche maatregel niet dezelfde
producten trof als de Nederlandsche. Daar
er onderhandelingen gaande waren, kon de
Minister niets naders mededeelen, dan dat
alles zou worden beproefd, om den Fran
schen maatregel ongedaan te maken.
De heer Kortenhorst (R.K.) legde
er den nadruk op, dat de hoofdreden voor
den onzerzijds getroffen maatregel eigen
belang is: de gezondheid van onze plan
ten. Op denzelfden grond hebben wij eeni-
ge jaren geleden den invoer van Fransche
kersen verboden, zonder dat dit aanlei
ding gaf tot repressailles. Frankrijk kan
niet te goeder trouw volhouden, dat het on
zerzijds een handelspolitieken maatregel
geldt. De Colorado-kever breidde zich, zoo
als uit een Duitsch blad blijkt, in 8 jaren
200 K.M. ver uit, doch in één jaar daarna
wéér over 200 K.M. en is nu nog slechts
500 K.M. van de grens. In Duitschland is
er dus geen sprake van een handelspolitie
ken maatregel. In Engeland evenmin.
Want in Engeland ging de Fransche aard-
appelemnvoer van 196 millioen Kilo in 1923
terug tot 105 millioen Kilo in 1931. Daaren
tegen bedroeg de Duitsche invoer in Enge
land dit laatste jaar 234 millioen Kilo en
de Nederlandsche 178 millioen. Had Enge
land dus een handelspolitieken maatregel
willen nemen, dan had het veeleer den
Duitschen en Nederlandschen invoer moe
ten treffen. Spr. vraagt of er geen reden
is om het handelsarrangement met Frank
rijk voor het Intern. Hof van Arbitrage to
brengen of door arbitrage te doen oplossen.
Met den heer v. Voorst tot Voorst is spr.
het in dit geval niet eens, dat wij hier
méér zouden kunnen doen als we over mid
delen tot retorsie konden beschikken.
Want Duitschland beschikt over een vol
ledig arsenaal van middelen en wordt toch,
evenals wij, getroffen. We zullen met re
pressailles met veel kunnen bereiken, ten
zij zou blijken, dat er iets aan den Fran
schen wijn ontbreekt dat deze een bij
smaakje heeft.
De heer D i s (St. Ger.) vraagt of ook
geen maatregelen tegen België noodig zijn.
Minister R u y s kan thans deze vraag
met beantwoorden en verder ook niets
mededeelen over hetgeen de Regeering kan
en zal doen.
Het wetsontwerp wordt dan z. h. s. aan
genomen.
Over de onteigening voor den weg Hen
geloEnschede werd nogal wat gedeba-
teerd. Het ging daarbij over de vraag ut
de voorgestelde onteigening vooruitliep op
den aanleg van een breeden verkeersweg.
Ir. van der Bilt (V.B.), de heer
Heemskerk (A.R.) die een tegen
stander is van gruote uitgaven voor auto
mobielwegen, omdat deze de spoorwegen
benadeelen en men dus millioenen uitgeeft,
om millioenen te verliezen en de heer
Bongaerts meenden eenstemmig, dat
volstaan kan woruen met tietspaden acn-
ter de boomenrijen; doch de Minister
van Waterstaat zal de fietspaden
een eind buiten den weg leggen en zou al
dus vooruitloopeu op het definitieve weg-
profiel. Het wetsontwerp werd aangeno
men met de stemmen der A.R., Chr. H., V.B.
en van den heer van Poll tegen. Bij de be
grooting over het wegenfonds zal deze
zaak en de geheele verüeerseconomie ze
ker nog ter spra.ke komen.
Nadat nog verschillende conclusies van
commissies, die zaken van persoonlijken
aard onderzochten, waren behandeld
waarbij herhaaldelijk moest worden ge
stemd en de commissies uit de Kamer
tweemaal in de minderheid werden ge
bracht kwam de vleeschcontin
genteering in behandeling.
Men weet, dat de Minister bij nota van
Wijziging, aan Deensohe bezwaren is te
gemoetgekomen. Eerst was gecontingen-
teerd üe hoeveelheid, ingevoerd over de
jaren '28, '29, en '30. Ni 16 April zou dit
geschieden over '29, '30, en '31. Dat betee-
kent een belangrijk hoogeren
Deenschen invoer tot groote onte-
redeniieid van den heer Van Voorst
tot V oorst (R.K.) die vond, dat de boe
ren waien blij gemaakt met een doodo
musch, terwijl daarentegen de heer
IJ z e r m a n (S.D.A.P.) de wijziging een
groote verbetering vond.
Behalve deze twee waren er nog 8 spre
kers ingeschreven, zóod-at we op een
vleeschcontmgenteeringsiestijn hebben te
rekenen. Men vreest zelfs dat er meer dan
10 deelnemers zuilen aanzitten.
EERSTE KAMER
De voorzitter deelde in de giste
renavond gehouden vergadering mede, dat
de centrale afdeeling heeft besloten, in de
afdeelingen te doen onderzoeken op Don
derdag 28 April, des morgens te 11 uur,
het voorstel van wet houdende bijzondere
maatregelen ten aanzien van loopende
pachtovereenkomsten, benevens eenige an
dere wetsontwerpen.
Aan de orde zijn de volgende wetsont
werpen:
1. Naturalisatie van L. N. E. Appelberg
en 19 anderen;
2. Naturalisatie van R. Baldenhofer en
19 anderen;
3. Voorbehoud der bevoegdheid tot toe
treding tot het ontwerp-verdrag betref
fende de aanduiding van het gewicht op
groote stukken, vervoerd per schip (Genève
1929).
Deze wetsontwerpen worden zonder de
bat en hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De vergadering wordt te 8.37 verdaagd
tot Woensdagmorgen 11 uur.
STEUN AAN HET
PLUIMVEEBEDRIJF.
HET WETSONTWERP INGEDIEND.
Garantie-regeling ten behoeve
van de kippenhouderij'. Hon
derd millioen eieren in koelhui
zen opgeslagen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van hoofdstuk V der Rijksbegrooting
voor 1932.
Aan de Memorie van Toelichting wordt
het volgende ontleend.
De voortgaande daling der eierprijzen
brengt het Nederlandsche kippenhouders-
bedrijf in een noodtoestand. De talrijke
kleine bedrijven op de zandgronden, waar
de kippenhouderij een der hoofdbronnen
van inkomsten vormt, zijn ten gevolge
van den toestand in het zuivelbedrijf en de
varkenshouderij economisch zoo verzwakt,
dat snel werkende maatregelen wenschelijk
zijn om althans het pluimveebedrijf voor
verdere prijsdaling van zijn product to be
hoeden.
De prijs der eieren is in den loop der ja
ren aan sterke seizoenschommellingen on
derhevig. De omstandigheid echter, dat in
de laatste jaren in voorjaar en voorzomer
groote hoeveelheden eieren in de koelin-
richtingen werden opgeslagen telken jare
in totaal 125 k 150 mill'oen stuks en dat
daarnevens groote partijen zijn ingekalkt,
was oorzaak dat een al te groote prijsdaling
m den tijd van de grootste aanvoeren wer
den tegengehouden. Anderzijds zijn daar
door de prijzen in najaar en voorwinter, de
periode der geringste productie lager ge
worden.
De markt overvoerd.
De nivelleerende werking, welke het op
slaan van eieren m koelhuizen op het ver
loop der eierprijzen gedurende het jaar
pleegt te hebben, dreigt voor 1932 te wor
den uitgeschakeld. Het laat zich aanzien,
dat tengevolge van credietmoeilijkheden dit
jaar weinig eieren gekoeld en gekalkt kun
nen worden. Dientengevolge wordt de
markt reeds thans meer overvoerd dan wan
neer uitsluitend de bestaande exportmoei
lijkheden haar invloed zouden doen gelden.
Minder dan ooit kunnen de kippenhou
ders echter den steun ontberen, welke al
dus in normale jaren aan den eierprijs ten
tijde van de grootste productie werd ge
boden.
Steunmaatregelen.
Dadelijke verlichting van den toestand
der kippenhouders kan worden teweegge
bracht door het uit de markt nemen en het
koelen van een hoeveelheid eieren, onge
veer overeenkomend met die welke in an
dere jaren een dergelijke bèstemming vindt.
Daartoe zullen de coöperatieve eierverkoop-
instellingen in staat zijn, indien zij daarbij
van Rijkswege door een garantie worden
gesteund.
Een zoodanige maatregel zal feitelijk
neerkomen op een opheffing van crediet
moeilijkheden. waardoor anders het kwan
tum in dit seizoen te koelen eieren hoogst
waarschijnlijk abnormaal klein zou blijven.
Tot dit oogmerk wordt voorgesteld een
regeling, als is aanbevolen door de Land-
bouw-Crisis-commissie. In totaal zijn in
1931 door verkoopinstellingen, aangesloten
bij de Federatie van vereenigingen van Be-
drijfspluimveehouders, uitgevoerd 506.232.300
eieren. Volgens het uit te voeren plan zul
len maximaal worden opgeslagen 20 pet.
van dit aantal of 101.246.460 eieren van een
gemiddeld gewicht van 58—61 K.G. per
1000 stuks.
De rijksgarantie.
De Rijksgarantie bedraagt ten hoogste
f 3.45 per 100 opgeslagen eieren van de ge
noemde gewichtsklasse, in welk bedrag is
begrepen f 2 85 als voorschotprijs en f 0.60
voor onkosten (koelloon, rente, vracht, van
het koelhuis naar de grens, algemeene on
kosten).
Uit te keeren voorschotprijs.
De als voorschotprijzen uit te keeren be
dragen zijn aldus berekend, dat de kippen
houder een bedrag van netto f 2.40 k f 2.45
per 100 stuks eieren ontvangt Het verschil
tusschen laatstgenoemde bedragen en den
totalen voorschotprijs strekt tot vergoe
ding van de kosten van het verpakken, de
emballage, het vervoer en de algemeene on
kosten.
De rijksgarantie.
Aanvaarding van dit plan zal voor het
Rijk medebrengen, dat het op zich neemt
een garantie tot een bedrag van ten hoog
ste f 3.493.000,Al hetgeen de opgeslagen
eieren in het najaar en den winter opbren
gen, komt in mindering van dit bedrag.
Zal deze opbrengst per 100 stuks gemid
deld bruto f 3.45 bedragen, hetgeen geens
zins ondenkbaar is, dan zou in het geheel
niets ten laste van 's Rijks kas komen.
Deze regeling bevat de waarborgen, dat
de voordeelen van den verhoogden prijs
der eieren geheel aan de kippenhouders ten
goede komen, terwijl de betrokken coöpe
raties aansprakelijk blijven voor een goede
uitvoering.
De steun, welke door dit plan aan de
eierprijzen wordt gegeven, zal niet in den
weg staan aan een belangrijke inkrimping
van do kippenhouderij, aangezien de steun
eerst effectief wordt, wanneer de eierprijs
is gedaald beneden het niveau van den
kostprijs. Ongerekend arbeidsloonen, vracht
en rente moet als kostprijs van kippeneie
ren 2.95 cent per stuk worden aangenomen.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Burgemeester.
Bij Kon. besluit is benoemd met 1 Mei
j tot burgemeester van Schellinkhout J.
i Palenstijn.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eer
vol ontslagen B. K. Schuurman als no
taris te Zelhem.
BEZUINIGING BIJ P.T.T.
Allen contractanten de dienst opgezegd.
Behalve de geopende mogelijkheid om
op eigen verzoek met wachtgeld te gaan,
wanneer de dienst het toelaat, heeft het
Hoofdbestuur der Posterijen, Telegrafie
en Telefonie, wegens de op verschillende
kantoren bestaande ruimte aan personeel,
aan alle op Arbeidscontract werkende per
sonen, met ingang van 1 Juli den dienst
opgezegd. „Vad."
SALARIS-VERLAGING RIJKS
PERSONEEL.
Nog 5 k 10 pet. meer?
Naar het „Handelsblad" meldt, zal in
de voorstellen der bezuinigingscommissie
o.m. het denkbeeld worden aanbevolen om
nog verdere salarisvermindering toe te
passen en wel vijf procent meer dan het
huidige percentage voor de gehuwde en
tien procent meer voor de ongehuwde
rijksambtenaren, zoodat in totaal de ver
mindering dan voor de eerste categorie
acht, voor de tweede categorie dertien
procent zal bedragen.
DE L00NEN IN DE BRABANTSCHE
TEXTI EL-INDUSTRIE.
Tien procent naar omlaag?
De Vereeniging van R K. Werkgevers in
de Textielbranche heeft, naar de „Volkskr."
verneemt, in een te 's-Hertogenbosoh met
de hoofdbesturen gehouden conferentie
meegedeeld, dat zij een nieuwe overeen
komst wil aangaan onder voorwaarde, dat
alle uur- en stukloonen met 10 procent
verlaagd zullen worden.
De arbeidersorganisaties stonden er af
wijzend tegenover.
In verband met deze zaak werd, naar
het blad voorts verneemt, ook de contin-
genteering ter sprake gebracht.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
BUITENLAND.
Contact tusschen Centrum en Hitleria-
nen? (2e blad).
Wapenstilstand te Sjanghai in zicht (2e
blad).
BINNENLAND.
Wering van den Coloradokever; regee-
ringsmaatregel in de Tweede Kamer toe
gejuicht. (1ste blad).
Staatssteun aan de kippenhouderij door
het uit de markt nemen ban circa 100 mil
lioen eieren met garantie van het Rijk.
(lste blad).
Auto op onbewaakten overweg bij Heer-
de door trein gegrepen. (Gem. Berichten,
3de blad).
Brand op het emplacement der Spoor
wegen te Utrecht. (Gem. Ber., 3de blad).
HUWENDE WERKLOOZEN.
Uitgesloten van de Rijkswerk
verschaffing.
De Minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw heeft bepaald, dat bij
de werkverschaffing niet worden toegela
ten werkloozen, die na 30 April a.s, in het
huwelijk treden, terwijl zij op het tijd
stip werkloos waren. Deze personen kun
nen slechts geplaatst worden, wanneer ze
na hun huwelijk ten minste drie maanden
in het vrije bedrijf hebben gewerkt.
DEPARTEMENTALE INDEELING.
De wijziging gaat 1 Mei a.s. in.
Bij K.B. is bepaald, dat de naamsver
andering van de departementen van Bin-
nenl. Zaken en Landbouw en van Arbeid,
H.' en N. en het overbrengen van de be
handeling van enkele onderwerpen van
het eene departement naar het andere,
zal ingaan op 1 Mei a.s.
HET TWEEDE KAMERLID KEESTRA.
Heeft de benoeming aangenomen.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
missive houdende medeJeeling dat de
beer Y. Keestra, benoemd tot lid der Ka-
mor, deze benoeming heef aangenomen.
HET MARGARINEWETJE.
De „Standaard" noemt het
half werk, dat bedenkelijke
gevolgen zal hebben voor onze
botercontrole en de boeren
niet uit den nood zal helpen,
zoodat het moeilijk zal vallen,
om voor dit ontwerp te
stemmen,
In een driestar-artikel bespreekt het
orgaan der A. R., dat onder hoofdredactio-
neele leiding staat van dr. H. Colijn, het
z.g. Margarine-wetje. Wij ontleenen daar
aan het volgende:
„Omtrent het bedrag van den steun, d.i.
omtrent den uit.eindolijken prijs, dien men
voor de melk krijgen zal, biedt het ont
werp geen zekerheid. Meenden we aan
vankelijk, dat het in het voornemen lng
althans in de buurt van 6 cent per K.G.
te blijven, thans twijfelen we daaraan zeer
sterk.
Die twijfel komt niet voort uit de ver
klaring der regeering, dat zij zioh niet wil
vastleggen op een prijs van 6 cent. Dat is
begrijpelijk; dat zouden ook wijzelf niet
willen. Er moet ruimte blijven voor bewe
gingen zoowel naar beneden als naar bo
ven. Neen, wat ons met eenige bezorgdheid
vragen doet of hier niet minder dan half
werk gedaan wordt, vloeit voort uit een
nadere beschouwing van de cijfers, die de
regeering in haro toelichtende Memorie
geeft. Zijn we wel ingelicht, dan komt een
boterprijs van 1.20 per K.G. overeen met
een netto-opbrengst van rond vier cent per
K.G. melk, dat is 2 cent minder dan alge
meen noodig wordt geacht.
Als onze cijfers juist zijn, dan zijn de ge
volgen te voorzien. De normale bedrijfs
lasten kunnen bij zulk een melkprijs uit de
opbrengst van hot bedrijf niet worden
voldaan. Niet alleen dat men met de
pacht, met de waterschapslasten etc. zal
vastloopen, men vermoordt hiermee ook
het systeem der sociale voorzorg.
Wij hopen zeer, dat wij ons vergissen in
onze vrees. Zou onze berekening echter
juist zijn. dan zal het moeilijk vallen zijn
stem aan dit ontwerp te geven.
Het helpt de boeren niet uit den nood.
Het zal bedenkelijke gevolgen hebben
voor instellingen op wier behoud wij prijs
stellen.
En eindelijk mag niet over het hoofd
worden gezien, dat wij, na heel veel moei
te, van den naam, de grootste boterknociers
van Europa te zijn, verlost werden. Dat de
vermenging van margarine en boter nu
weer wordt geïntroduceerd, is op zichzelf
reeds een geweldig struikelblok Misschien
zou men er in kunnen berusten indien de
hulp aan de boeren althans afdoende was.
Maar voor half werk of minder dan half
werk, ook dit nog op den koop toe te ne
men, dat is toch wel wat heel erg veel, te
veel gevergd.
Wij hopen daarom nog maar, dat onze
inlichtingen en daarop gebouwde bereke
ning zullen blijken onjuist te zijn."
Aldus de „Standaard".
Ten aanzien van de mélange zegt het
blad
„Margarine zal met boter vermengd
half om half on deze aldus verkregen
melange zal oveneens van een merk moe
ten worden voorzien. Echter zal de in deze
melange voorkomende boter getroffen
worden met een accijns, die slechts 4/5 be
draagt van dien van onvermengde boter
geheven, terwijl de wederhelft van het
mengsel d.i. de margarine geheel vrij
van heffing blijft. M.a.w. een kilogram me
lange zal slechte met 4/10 van wat de zui-
vere boter moet opbrengen, worden be
last".
