OhKovacs Lajos
23ste Jaargang
ZATERDAG 16 APRIL 1932
No. 7178
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
UIT ONS PARLEMENT.
PRESBURG
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
ST. CLEMENS-RETRAITENHUIS
3)e £cid^clie6oii^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poit f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is toor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertenliën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
DE PACHTNOODWET AFGEHANDELD.
DEBAT OVER DE MOTIE-KNOTTENBELT.
(Van onzen parlementairen medewerker).
De Kamer heeft gisteren het wetaont-
werp-Ebeis afgewerkt.
Bij het laatste artikel 11 kwam nog een
belangrijke kwestie aan de orde. Het wets
ontwerp bepaalt in dit artikel, 3e lid, dat
pachttermijnen, die op of na 1 November
1931 zijn versohenen, ook al zijn die pacnu-
termijnen reeds betaald, onder de bepalin
gen dezer wet vallen.
Dit vonden de heeren BeiuneJ1 en van
den Heuvel een te vergaande concessie aan
de pachters; en zij stelden bij amendement
voor de terugwerkende kracht der wet te
beperken tot 12 Februari 1932, den datum
van indiening der wet. De heer Beumer
(A.R.) wees bij voorbaat het verwijt af,
dat de voorstellers daarmede inconsequent
waren: met consequentie tot het uiterste
komt men in gezelschap, dat spreker lie
ver vermijdt (men weet het: der Teufel ut
consequent!)
De heer De Boer (S.D.A.P.) achtte het
juist een der groote voordeelen van het
wetsontwerp, dat het tot 1 Nov. 1931 te
rugwerkende kracht heeft. Toen immers
woedde de crisis reeds in volle kracht en
hebben dus pachters, die geen korting kre
gen, te veel moeten betalen.
Zoo dacht er ook de heer Van Voorst,
tot Voorst (R.K.) over, die er op wees,
dat vele pachtterinijnen juist op 1 Novem
ber vervallen. Daarentegen had de heer
G o s e 11 n g (R.K.) bezwaar tegen terug
werkende kracht tot een oogenbiik toen do
betrokkenen nog niet wisten, dat een wet
telijke regeling op komst was. Dit bezwaar
werd sterk onderstreept door den M i-
nister van Justitie, die daarbij te
verstaan gaf, dat het handhaven van den
datum van 1 Nov. een der redenen „zou
kunnen" zijn, waarom de Regeering hare
onderteekening wel eens zou kunnen wei
geren.
Ofschoon namens de voorstellers de heer
E b e 1 s betoogde, dat de meeste pachten
loopen van Mei tot Mei met een verval
termijn op 1 Nov., op grond waarvan z;j
terugwerkende kracht tot dezen datum
hadden voorgesteld, bleek de mededeeling
van den Minister voor de voorstellers vol
doende aanleiding om „het zekere voor het
onzekere te kiezen-' en het amendement-
Beumer over te nemen.
Nog is er veel over amendementen ge
praat heel veel maar aan het wets
voorstel is verder niets gewijzigd.
Daarna werd een aanvang gemaakt met
de behandeling der motie van orde, inge
diend door den heer Knottenbelt en de
overige leden van de fractie van den Vrij
heidsbond, met uitzondering van den heer
van Rappard.
Deze motie luidt;
De Kamer,
van oordeel, dat tal van burgerrechte
lijke overeenkomsten een belemmering
vormen om te komen tot een spoedige
verlaging van de productiekosten en van
de kosten van levensonderhoud,
noodigt de Regeering uit, t« bevorde
ren, dat daartegen tijdelijke maatrege
len worden genomen,
en gaat over tot de orde van den dag.
Uit de toelichting, welke de heer Knot
tenbelt bij deze naar den tekst nogal
erg revolutionaire motie gaf, bleek wel,
dat het zoo erg niet bedoeld was. De spre
ker betreurde, dat de bewoordingen der
motie tot de gedachte aanleiding gaven,
dat de voorstellers zouden bedoeld heb
ben, dat de Regeering alle overeenkom
sten, die prijsverlaging tegenhouden, zal
ontbinden. Dat was volstrekt niet de be
doeling, zooals uit de korte toelichting, die
spreker er al dadelijk bij gegeven had, z.i.
wel duidelijk was.
Maar wat spreker wilde, was een verla
ging van alle factoren, die de prijsverlaging
boheenschen, evengoed als verlaging van
de pachten op dien grond door den heer
van der Sluis werd bepleit.
En in dit verband had spreker het over
de te hooge woninghuren als gevolg der
te hooge loonen, die voor stratenmakers te
Amsterdam 60.bedragen en te Rotter
dam 56.per week en voor opperlieden
bij dit soort werk 46.— per week.
Hij wenschte dus geen nieuwe huurcom-
missiewet doch wel woningbouw als werk
verschaffing met uitsluiting der collectie
ve contracten. Kon dit niet zoo maar wor
den bereikt, dan moest de wet die con
tracten buiten werking stellen. Spreker
verwonderde zich altijd, dat zij, die de
werkloosheid zoo betreuren, niet helpen
deze uit de wereld te helpen door verlaging
der productiekosten.
Dat deze rede tot tegenspraak uitlokte,
behoeft wel nauwelijks betoogt.
De heer H e m s t r a kwam al dadelijk
in het vuur met een, door vele cijfers ge
schraagd, betoog, dat loonsverlaging een
ondeugdelijk middel is ter bestrijding der
werkloosheid. Toch was het eenige reëeie,
wat de heer Knottenbelt bepleitte, juist
deze loonsverlaging. Ik wil ook prijs
verlaging, interrumpeerde de heer Knot
tenbelt. Ja, maar het is niet de vraag,
wat gij wilt, ropliccerde de heer H i e ua-
s t ra, het is de vraag, of gij middelen aan
de hand doet, om datgene tot werkelijkheid
te maken, wat gij wilt. En ten deze geeit
gij alleen de middelen aan, die de Regee
ring kan aanwenden om loonsverlaging af
te dwingen; doch gij verzuimt eenig mid
del aan de hand te doen, om de prijsver
laging te verwezenlijken. Die hebt gij met
in de hand. De conclusie van den heer
Hiemstra was, dat de heer Knottenbelt
zelf teruggeschrokken was voor den in
houd zijner motie en zich nu bepaalde tot
peuterwerk. Redding was alleen te wach
ten van een algeneele verandering van het
productiestelsel. Deswege diende de spre
ker een motie in, welke de Regeering uit-
noodigde, voorstellen in te dienen ter ver
grooting van den invloed, der Regeering
op de voortbrenging.
Scherper nog dan de heer Hiemstra he
kelde de heer Marchant (V.D.) de te
genstelling tusschen den inhoud van de
motie-Knottenbelt en van de daarop gege
ven toelichting. Die inhoud was zeer revo
lutionair. Want door de uitvoering der mo
tie zou ons geheele burgerlijk recht op
losse schroeven worden gezet. Bij prijsver
laging toch komen allerlei burgerrechtelij
ke overeenkomsten in aanmerking: huren,
loonen, geldrenten enz. enz., die alle dus
zouden moeten worden te met gedaan.
Maar de heer Knottenbelt heeft tenslotte
slechts twee dier overeenkomsten genoemd,
te weten de pachtovereenkomst en het col
lectief arbeidscontract! Ten aanzien van
de pachtovereenkomst erkent de heer
Knottenbelt, dat de Kamer reeds haren
plicht heeft gedaan. Blijft slechts over de
loonovereenkomst bij collectief arbeidscon
tract. De heer Knottenbelt heeft óók aog
gesproken van de huurovereenkomst doch
alleen om te zeggen, dat hij een ingrijpen
daarin niet wil, doch alléén maar huur-
verlaging door goedkoopen woningbouw.
Alles komt dus neer op loonsverlaging.
En ten aanzien daarvan is proefondervin
delijk gebleken, dat zij niet leidt tot ver
mindering der werkloosheid, aldus dezo
spreker.
Spreker waarschuwde met klem de Re
geering tegen het betreden van den weg,
dien de heer Knottenbelt haar had gewe
zen. Tot nu toe heeft ons volk de groove
moeilijkheden met discipline gedragen; die
moeilijkheden zullen nóg grooter worden;
maar dan zou het betreden van dezen weg
het beste middel zijn, om de deelen des
volks tegen elkaar op te hitsen.
Wat de motie betreft, de Kamer kan er
moeilijk over stemmen, nu de toelichting
er heelemaal niet op klopt. En daarom
ware het maar het beste, als de voorstel
lers haar inttrokken.
Dinsdag voortzetting.
O LOOPT U MOEILIJK?
GA NAAR
DONKERSTEEG
HET LEED IS GELEDEN!
RIJKSSTEUN AAN DEN
ZUIVEL.
MARGARINE VERMENGD MET
BOTER.
Concentratie van boterhandel.
Prijsbepaling voor het bin
nenland. Toeslag op indus-
triemelk.
Van zeer bevoegde zijde verneemt de
„Tel." de volgende bijzonderheden om
trent de voorstellen tot steun aan de
melkveehouders, welke, zooals bekend,
spoedig verwacht kunnen worden, en over
de wijze waarop men zich de uitvoering
denkt.
Men zal zich herinneren dat de Cen
trale Landbouworganisaties en in de com-
missie-Lovink verschillende plannen onder
oogen zijn gezine. In de kringen van hier
bij betrokkenen en vooraanstaande deskun
digen gaf men de voorkeur aan een hef
fing op spijsvetten, een maatregel, dien
men eenvoudig en gemakkelijk doorvoer
baar achtte. De regeering heeft echter,
zooals wij dezer dagen reeds in het kort
gemeld hebben, de voorkeur gegeven aan
een ander systeem, omdat zij het niet juist
achtte do gebruikers van margarine en
andere spijsvetten mede te laten betalen
aan den steun, ten behoeve van de boter
en omdat zij daartegen een grooten poli-
tieken tegenstand verwacht.
De grondslag van het voor te stellen
systeem is een concentratie van den boter
handel. Een bepaald centraal lichaam zal
de leidins krijgen voor den handel, op
soortgelijke wijze als de meelcentrale die
heeft, bij de uitvoering van de Tarwewet.
Aan de hand van bepaalde voorschriften
zal deze ..Botercentrale" dus den handel
regelen en wel. naar-de volgende beginse
len: de boter krijgt drie bestemmingen:
een deel is bestemd voor den export: een
ander deel voor gebruik hier te lande en
de rest zal dienen voor menging in de mar
garine.
Uitdrukkelijk mag er dus op gewezen
worden, dat er ongemengde natuurboter in
den handel blijft en dat dus niet. zooals
sommigen denken, de naturboter gemengd
wordt, doch juist de margarine met na
tuurboter
Verder wordt de prijs bepaald, welken
de boter op de binnenlandsche markt zal
moeten opbrengen. Neemt men aan, dat de
boter op de buitenlandsche markt thans
ƒ1.opbrengst, dan zal b.v. bepaald
kunnen worden, dat de boter voor de con
sumptie in het binnenland ƒ1.50 of ƒ1.70
zal moeten doen, in ieder geval een prijs,
die voor een loonende productie noodig is.
Een boterhandelaar, die zou willen ex
porteeren, zal daarvoor vergunning krijgen
van de Centrale. Wil hij echter zijn pro
duct in het binnenland afzetten, dan zal
hij een toeslag moeten geven van 50 ct. of
70 ct. (naar gelang des desbetreffende be
paling).
Dit zal vermoedelijk geschieden door
middel van een zegel. Deze toeslag wordt
natuurlijk weer verhaald op den consu
ment, zoodat de boterprijs automatisch zal
stijgen met het bedrag van den toeslag.
Van die toeslagen wordt een fonds ge
vormd, waaruit de industriemelk gesteund
zal worden.
Mengpercentage van
max. 50 pet.
Dat deel van de boterproductie dat nu
nog overblijft, is bestemd om gemengd te
worden in de margarine. Hoe groot het
mengpercentage daarbij zal zijn, zal van de
omstandigheden afhangen. Het percentage
is bepaald op maximaal 50 pet., doch het
zal geenszins noodig zijn dat het maximum
steeds bereikt wordt. Dat zal van den ex
port en van het binnenlandsch verbruik
afhangen. Het mengpercentage zal telken
male op grond van taxaties voor een be
paalden termijn (men kan zich b.v. een
maand denken) bepaald moeten worden.
De margarinefabrikant zal echter iets
minder behoeven te betalen dan den bo
terprijs die is vastgesteld uit den buiten-
landschen prijs plus den volledigen op
slag.
Zijn prijs zal bepaald worden door den
buitenlandschen prijs plus een zeker per
centage, vermoedelijk 80 pet., van den op
slag. Doet de boter dus op de buitenland
sche markt 1.en is de toeslag 50 cent,
dan zal de margarine-fabrikant 1.40 moe
ten betalen.
Toeslag op alle industrie-
melk.
Uit het gevormde fonds wordt, zooals ge
zegd, een steun verleend in den vorm van
een toeslag op alle industriemelk. Die toe-
en RHYMES, met refreingezang van
BOB SCHOLTEN Succesplaat f. 2.
Uit voorraad leverbaar. 3116
L. v. GEELEN - Haarl.straat No. 53
TELEF. 593 Tegenover het City-Theater
slag zal bij dit systeem iets minder zijn
dan twee cent per liter (op twee cent zou
men volgens do berekeningen komen bij
een heffing op alle spijsvetten), doch daar
staat tegenover, dat de boter iets duurder
verkocht zal kunnen worden doordat er
meer zal worden gebruikt dan thans.
Verder ligt het in de bedoeling een
groep spijsvetten, die niet voor vermen
ging vatbaar zijn, op dezelfde manier als
de boter met een zekeren toeslag te belas
ten. Andere zuivelproducten als de kaas
b v. zullen onder dezelfde bepalingen val
len als de boter voor zoover zulks moge
lijk is Kaas b.v. kan nu eenmaal niet ge
mengd worden.
Een offer van den
consument.
De reeeering is er zich van bewust, dat
deze receling van de consumenten een of
fer eischt. Toch is dat offer naar men
ons van bevoegde zijde verzekert noo
dig, omdat hiermede het platteland staat
of valt Het zal voor de plattelandbewoners
ternauwernood mogeliik zijn in 1932 de
einden aan elkaar te knoopen, doch als er
niets gedaan zou worden, dan zou 1933
wellicht den ondergang van het geheele
platteland brengen. Honderduizenden zou
den werkloos worden. Men heeft dus slechts
de keus tusschen inflatie of wat duurdere
prijzen, een offer dus Dit offer is echter
slechts klein, zeide men ons, als men be
denkt, dat thans nog de salarissen en loo
nen staan op zulk een niveau, dat zij 1 3'4
maal zoo groot zijn als die van vóór don
oorlog, terwijl daarentegen de boterprijs
lager is dan die van vóór den oorlog.
OPBRENGST DER RIJKSMIDDELEN.
In het afgeloopen kwartaal beneden
de raming.
De opbrengst der rechten en belastin
gen, gedurende do laatste drie maanden
is onder de bij de begrooting gemaakte
raming. Voor de eerste drie maanden van
1932 wae de raming 104.552.142.48 en de
oppbrengst ƒ104 106.816.49, dus een nadee-
lig verschil van 445.325.99.
In vergelijking met het vorige jaar
heeft de Staat in het afgeloopen kwar
taal ƒ11.677.006.50 minder ontvangen.
SCHADELOOSSTELLING R. K. KAMER
LEDEN.
In de gisteravond gehouden vergade
ring van den kring s-Gravenhage van den
Centralen Raad van de R. K. Staatspartij
ia in behandeling gekomen een motie, in
gediend door den heer G. Th. Jansen c.s.,
luidende als volgt:
,JDe Centrale Raad, overwegende, dat de
salarissen van het rijkspersoneel met in
gang van Maart 1932 wederom zijn ver
minderd, met welke vermindering de R. K.
Tweede Kamerfractie unajiiem heeft inge
stemd, in verband met den ernst der tij
den; overwegende, dat het billijk is, dat
nu ook de leden van de R. K.-fractie van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal van
hun bij de Grondwet gewaarborgde schade
loosstelling ad 5000 's jaars, een zeker
percentage hiervan tenminste 5 pet.
in 's Rijks schatkist zullen storten,' van bo
vengenoemde datum tot en met den dag,
dat op de salarissen van het rijkspersoneel,
de in deze bedoelde vermindering zal wor
den toegepast; besluit het vorenstaande
ter kennis te brengen van de R. K.-fractie
van d© Tweede Kamer en van de R. K.
peis".
DE LOONEN BIJ DE SPOORWEGEN.
Een medewerker van de „Utrechtsche
Courant" toont aan, dat op het loon bij de
Spoorwegen in de laatste jaren al heel veel
is bezuinigd. Hij schrijft o.m.:
„De spoorwegen betaalden in 1921 voor
de uitoefening van haar bedrijf het hoog
ste bedrag aan loon uit n.l. 112.199.999.
In 1922 105.987.000 of 6.212.000 minder.
In 1923 99.274.000 of 12.925.000 minder.
In 1924 86.431.000 of ƒ25.768.000 minder.
In 1925 83.729.000 of 28.470.000 minder.
In 1926 81.407.000 of ƒ30.792.000 minder.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
BUITENLAND.
De „Reichsbanner" betuigt haar trouw
aan de Duitsche regeering. (3e blad).
Naar parlements-ontbinding in Ierland.
(3e blad).
Ontploffing in een Russische gifgasfa-
friek. Meer dan 100 dooden. (3e blad).
BINNENLAND.
Rijkssteun aan de zuivel-industrie (1ste
blad).
Regeeringsplannen inzake steun aan
pluimveehouderij en varkensfokkerij. (1ste
blad).
De Rijksmiddelen bleven voor het eerste
kwartaal een half millioen onder de raming
(1ste blad).
Te Bodegraven heeft zich een gevaar
lijke veeziekte geopenbaard, die tot dusver
alleen in Brazilië voorkwam. (1ste blad).
OMGEVING.
De Koninklijke Familie bracht heden-
rroreen een beroe'' aan het Floraprk te
Noordwijk. (1ste blad).
KAMEROVERZICHTBladz. 1
DE DUITSCHE RIJKSKAN
SELIER BRUNING. GE
ÏLLUSTREERDE PAGINA Bladz. 5
DE AFGELOOPEN WEEK
IN HET BUITENLAND Bladz. 13
EEN PAGINA VOOR DE
KINDEREN Bladz. 8
In 1927 81.294.000 of ƒ30.905.000 minder.
In 1928 83.448.000 of ƒ28.751.000 minder.
In 1929 85.579.000 of 26.620.000 minder.
In 1930 84.020.000 of 28.179.000 minder.
In 1931 85.000.000 of ƒ27.199.000 minder,
(geschat). (geschat).
Telt men het sedert 1921 minder uitbe
taalde loon tezamen, dan blijkt dat niet
tegenstaande het stijgende vervoer, der
eenheden en het stijgende aantal afgelegde
treinkilometara in totaal 245.821.000.
minder aan loon is uitbetaald terwijl de
dienstpraestatie belangrijk is toegenomen.
Dit enorme bedrag moet men nog ver-
hoogen met 11.813.000 die bezuinigd zijn
op allerlei andere personeel uitgaven.
Door het bovenstaande zal het wellicht
thans voor velen duidelijk zijn geworden,
waarom het spoorwegpersoneel een nieuwe
loonsverlaging van 9.000.000.eenstem
mig afwijst".
UITVOER VAN ZUIVELPRODUCTEN
Naar Duitschland.
Naar de „N. R. Crt." verneemt wordt
over groote leveringen >an Nederlandsohe
zuivelproducten naar Duitschland onder
handeld tegen bijzondere betalingsvoor-
waaivicn van den kant van Duitschland.
TE N00R0WIJKEBH0UT
2629 April Meisjes bo^en 17 jaar f 6.50
30 April3 Mei Leden Vóetbalbond 6.50
36 Mei Moisjes 15—17 jaar 6.50
14—17 Mei Mannen 6.50
2124 Mei Mannen H. Familie 6.50
24—27 Mei Politiebond n 6.50
28—31 Mei Jonge Mannen 6.50
31 Mei—3 Juni Gehuwde Vrouwen 6.50
6—9 Juni Overheidspersoneel 6.50
1114 Juni Leiders Jeugdvereen. 6.50
2528 Juni Gehuwde Mannen 6.50
28 Juni—1 Juli Heeren Middenst. 10.
5—8 Juli Geh. Dames Middenst 10.—
12—15 Juli St. Jozefsgezellen e.a.
Jonge Mannen 6.50
AANMELDING BIJ DE DIRECTIE
TELEFOON 6048.
