STADSNIEUWS
Kul II ortiiocii!
MANTEL, JAPON
OF COSTUOM
BUITENLAND
I tB SN HEEREN-BAAI
NED OOST-INDIE
ZATERDAG 16 APRIL 1932
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 10
LANDSTORMAVOND
De Landstorm-commissie heeft gisteravond
in „Zomerzorg" een prachtig geslaagde pro-
paganda-avond gegeven, die zeer druk was
bezocht.
De voorzitter, ds. Thomas, deelde in zijn
openingswoord mede nadat het „Wilhel
mus was gezongen dat de eerevoorzitter
der plaatselijke afdeeling, de burgemeester,
verhinderd was,
In enkele warmgestemde woorden herdacht
spr. dr. De Visser, wiens hart zoo vurig
klopte voor de Landstorm
Geestdriftig besloot de vergadering een
telegram van hulde aan H. M. de Koningin te
zenden.
Spr. verwelkomde vervolgens de leden der
gewestelijke commissie, bestaande uit de hee-
ren Rooyaards, majoor Boot, kapitein Bois-
sevain, den heer Wildenburg, luitenant Kar-
res. luitenant Bordewijk. Ook heette spr. we-
komen de Leidsche Burgerwacht, vertegen
woordigd in majoor Mens en mr .Trapman.
Het strijkje speelde een fiksche marsch, een
film der afstandsmarschen werd vertoond,
waarna de heer L. C. Labrijn een korte rede
uitsprak. Spr. betoogde, dat ons leger geen
oorlogstaak, maar een vredestaak heeft, zoo
als gebleken is in 1918 Het leger is religieus
en moreel gerechtvaardigd, óók als het er toe
moest dienen bij een schending der grenzen
de gerechtigheid te verdedigen.
Wat van het leger geldt, geldt nog meer
van den Bijz. Vrijw. Landstorm, welke even
min bestemd is om bloed te vergieten. Zal de
B. V. L. dan nooit onder de wapenen komen?
Hierop antwoordt spr. met het devies van den
Landstorm: „als 't moet!"
Het is een rustige gedachte, dat de B. V. L.
daar staat als een rots, waar alle revolutie
tegen te pletter zal loopen. Vijftigduizend
mannen stellen zich beschikbaar om de orde
te beschermen, en daarvoor moeten wij ons
dankbaar betoonen. Aan Zuid-Holland-West
is de eervolle taak opgedragen. H. M. de Ko
ningin te beschermen. Spr.'s rede werd beslo
ten met het zingen van het „Wilhelmus".
De Leidsche „leeuwen".
Hierna was het woord aan kapelaan Bangert
Op de poort van de oudste bezienswaardig
heid van Leiden „de Burcht", zie ik, aldus spr.,
'n leeuw, met de eene krijgshaftig opgeheven
voorpoot een zwaar omvattend, klaar voor
den aanval, met de andere voorpoot klemmend
rond het wapen van Leiden, de 2 sleutels.
De leeuw is de onversaagde, niet-te-gena-
ken, onoverwonnen en niet-te-overwinnen Ne-
derlandsche leeuw.... en Leiden is met dien
Nederlandschen leeuw-als-vergroeid weerge
geven in het steen, steen dat eeuwen getrot
seerd heeft en eeuwen zal trotseeren, zóóals
de eenheid van Leiden met het vaderland en
het vaderland met Leiden eeuwen zal trot
seeren. Vernielt men den leeuw, dan vernielt
men Leiden, vernielt men Leiden, dan vernielt
men den leeuw.
In dagen van rust en orde staat daar rustig
en kalm als het steen onder het beeld
van den leeuw met losse letters: „pugno pro
patria", „ik strijd voor het vaderland", als i
waarschuwend,.... maar in dagen van gevaar, I
van oproer en revolutionaire aanvallen zal de
Leidsche leeuw briesen en brullen en zich
werpen in het heetste van het gevecht en de 1
luchten, die weergalmen van de door ons 1
niet begrepen eischen van een andere
staatsorde, zullen overheerschend volgeklon- I
ken worden door de strijdkreet van de onver- I
schrokken, heilige verontwaardigde Leidsche
burgerij, de Leidsche afd. van B. V. L., van de
Leidsche leeuw: „pugno pro patrio", „ik strijd
voor het vaderland".
Het vaderland één met Leiden, opkomend en
vechtend voor de rechten van dierbaar Leiden
èn: Leiden één met het vaderland, opkomend
en vechtend voor het dierbare vaderland.
Groote daden: bestaan die nog tegenwoor
dig? O! het is geen klacht van mij alleen, dat
tegenwoordig de jonge manen zich te veel ver-
alcoholiseeren en vernicotiseeren zóó, dat ze
tot geen groote daden meer in staat zijn.
Inwendige grootheid, karaktergrootheid ver
bergen zich beschaamd onder een lawaaierig
kleed van uitwendige branieschopperij. Groote
monden, kleine daden. Egoisme, tot doezelen
de gemakzucht doorgevoerde zelfzucht laten
geen plaats over aan naastenliefde en opof
ferende vaderlandsliefde. Geen jonge kerels
meer met getrainde en doorgeoefende willen;
geen jonge mannen meer van karakter en
stoere, stalen wilskracht; vuisten zetten is te
moeilijk, slappe handjes is makkelijker.
Een koude rilling doorhuivert spr. bij het
zien en ontmoeten van zoovele jonge kerels,
die een willetje hebben als een uitgetrokken
stuk kouwgom, in plaats, van massale, bon
kige wilspierbundels.
Spr. vindt het onsmakelijk, dat jonge men-
schen zooveel schoone mogelijkheden, die ze
in zich dragen, vernielen door hun karakter
niet offervaardig te verzorgen en hun wil te
ontzenuwen en te verpappen, in plaats
van zich te harden en boven zichzelf te ver
heffen door op zijn tijd de touwtjes eens
strak aan te halen ;laat ze de moker van de
zelfdwang eens goed hanteeren en erop slaan,
doorslaan! om te zien, of er geen vonken uit
te slaan zijn, vonken die doen ontgloeien en
in brand zetten b.v. de toch ook in hun hart
aanwezige brandstof van offervaardige vader
landsliefde.
Een eeresaluut aan u, jonge mannen, B. V.
L.'s! Gij zijt anders! Ge hebt het aangedurfd
uw eerewoord te geven en met uw eerewoord
stelt ge uw geheele persoon offervaardig be
schikbaar voor een ideale zaak, de verdedi
ging van ons zegenrijk regeerend vorstenhuis.
Een eeresaluut breng ik daarnaast, zeer
gaarne, aan d,e dames van de heeren B. V.
L 'ers, die goedkeuren (anders zou natuurlijk
niemand de moed gehad hebben zich op te
geven!), neen, die aansporen en aanvuren, dat
hun mannen of verloofde zich op hun eere
woord verplichten (wanneer onverhoopt de
noodzaak zou ontstaan), met al hun kracht en
energie, met hun leven zelfs, niet gedwongen
door eenige wet, maar gedreven door hun lief
de tot het- vaderland en tot het Huis van
Ctparf in model,
O pari in kleur.
Opart: in dessin
èn vooralin
Gpêrle'lage prijzen.
Onze enorme
sorteering maakt
U het koopen
van een
tot een genoegen
U slaagt bij ons
zeker
Oranje, de rechten van ons koningshuis te
verdedigen (applaus).
Wat ge met uwe, helaas nog veel te klein,
legertje kunt doen?
Op het oogenblik uitwendig niet zoo heel
veel! Maar toch dit! Blij zijn, dat het in ons
dierbaar vaderland nog niet zoo ver is, dat
ge uw leeuwenkracht en uw leeuwenmoed
moet toonep! Maar.... dan toch leeuw zijn
en leeuw blijven. Dat is reeds veel! Ter
voorkoming! Ter waarschuwing! De
leeuw moge rusten en slapen in ul
Gedeon mocht slechts met een zeer klein
legertje uittrekken, maar het legertje was in
staat op de roep: „het zwaard van Jehovah
en van Gedeon!" een leger van tienduizend
tallen te verpletteren. -Zoo zie ik u, B. V.
L.'ers tot alles in staat, omdat ik in u zie
Gedeon-strijders en uw personen als Gedeon-
vazen, vol van geheimzinnig vuur, nu verbor
gen maar laat men u kwetsen en treffen,
de scherven zullen vallen, maar de vijanden
zullen terugdeinzen voor de laaiende geest
drift, voor het hoog- en wijd-uitslaande ver
terende liefdevuur voor uw vaderland en uw
geëerbiedigde Koningin! Over ons vaderland
zal weerklinken de vrienden mee
slepende en de vijanden verpletterende
krijgskreet: „pugno pro patria" „ik vecht
voor het vaderland!" Het recht staat aan on
zen kant: God strijdt dus met ons mee!
In schoone woorden verklaarde spr. de
symboliek van ons rood-wit-blauw, en zier in
den geest tot de Koningin wendend, sprak hij:
Majesteit! Uw vlag, onze vlag is veilig in
onze handen; met ons leven en ons bloed staan
wij er borg voor!
Majesteit! Uw troon staat onwankelbaar op
Neêrland's bodem, gesteund en geschraagd
door onze mannen!
Vaderlanders, besloot spr., liever werken
wij en bidden wij voor vrede en rust, maar
prikkelt men ons, tergt men ons. welaan, dan
schudden de Leidsche leeuwen hun manen,
dan breken ze los, dan brullen hun kelen het
„pugno pro patria"... dan toonen de Leide-
naars hun leeuwenaard en leenwenkracht, dan
overwinnen zij voor u en gij voor ons!
Majesteit! U kunt rekenen op vele Leidsche
B. V .L.'ers! (daverend applaus).
Luitenant Karres gaf vervolgens een uit
eenzetting over de taak van den Bijz. Vrijw.
Landstorm en Burgerwacht. De B. V. L. is te
beschouwen als het beste deel van het leger.
Het geweldigste en grootste van den Land
storm zit in de preventieve werking.
Tijdens de pauze, welke nu volgde, maakten
velen van de gelegenheid gebruik zich op te
geven als lid van B. V. L.
Na de pauze werden schermdemonstraties
gegeven, onder leiding van den heer Ghijsberti
Daarna was het woord aan den voorzitter
van de gewestelijke commissie Z. Holland
West, den heer Rooyaards. die op de eerste
plaats herdacht den aan land en landstorm
te vroeg ontvallen dr. J, Th. de Visser, zoo
vele jaren eere-voorzitter van Z. H. West.
Spr. gaf een nadere uiteenzetting van het
doel van den B. V. L
Ds. Thomas heeft, bij diens afscheid als lei
der, den heer Lamers geschetst als een trouw
en toegewijd leider. Als aandenken bood hij
hem aan een gouden horloge namens de plaat
selijke commissie en een gouden ketting na
mens de gewestelijke commissie. Aan mevr.
Lamers werden bloemen aangeboden, en een
palm op piëdestal.
De heer Lamers heeft hartelijk dank ge
bracht voocr deze hulde.
Nadat de Indische legerfilm was vertoond,
heeft de nieuwe leider, de heer Raaras. enkele
keurige woorden tot de B. V. L.'ers gericht,
waarna ds. Thomas met een opwekkend wóórd
de bijeenkomst sloot.
„St. Raphael".
Het bestuur der afd. Leiden van den R.K.
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel ves
tigt alsnog eens bijzonder de aandacht van
haar leden, op de te houden ledenvergadering
op Maandag 18 April a.s., 's avonds te 8 uur
in den R.K Volksbond, waar o.m. behandeld
zal worden de voorgestelde 10 procent loons
verlaging door de directie der Ned. Spoor
wegen, alsook de voorstellen van de Directie
der N. Z. H., bevattende een voorstel om in
gaande 1 Mei over te gaan tot een loonsver
laging tot een maximum van 7 pet., waartoe
de hoofdbesturen -der organisaties door de
Directie der N. Z. H. zijn uitgenoodigd tot een
spoedconferentie op Dinsdag 19 April a.s.
Alle leden, die vrij van dienst zijn, op deze
vergadering present.
„Ruim Baan".
Door onvoorziene omstandigheden zal de
repetitie van het kinderkoor deze week plaats
hebben, niet op Dinsdag, maar op Woens
dag 20 April, in de Romanuszaal Kwart over
6 jongste afdeeling, 7 uur voor de grooteren.
Tournee prof. Albert Schweitzer.
Naar wij vernemen hoopt prof. dr. Albert
Schweitzer tijdens zijn voorgenomen tournee
door Nederland gedurende 23 April tot 3 Juni
a.s. ook Leiden te bezoeken evenals vier jaren
geleden.
Er worden pogingen in het werk gesteld om
een uitvoerend comité alhier te vormen, dat
in hoofdzaak zal zijn samengesteld uit dezelf
de personen als in 1928. Een bijzonderheid is
echter, dat de bekende zangvereeniging „Sur-
sum Corda" haar medewerking heeft toege
zegd. Het ligt in de bedoeling, dat prof.
Schweitzer een orgelconcert geeft in de Pie
terskerk, waarbij dan tevens „Sursura Corda"
zich doet hooren; op een anderen avond hoopt
prof. Schweitzer een voordracht te houden
over zijn werk in Lambaréne. Als data zijn
voorloopig bepaald: voor het concert 27 Mei,
en voor de lezing 23 Mei. Natuurlijk zijn alle
baten bestemd voor het tropenziekenhuis in
het arme negerland. Voor het concert zal een
matige entree moeten worden gevraagd, ter
wijl de lezing wederom kosteloos toeganke
lijk zal zijn: hierbij zal een collecte plaats heb
ben. Te zijner tijd hopen wij van het comité
nadere bijzonderheden te vernemen en onze
lezers daarvan te doen weten.
VOLKENBOND
VOLKENBONDSHULP AAN ZWAKKE
STATEN.
Vcnizelos vermaant de groote
mogendheden.
De Volkenbondsraad heeft gisteren het
rapport van het financieele comité over
Hongarije aangenomen. Hierin wordt ge-
eischt, dat Hongarije in de eerste plaats
het evenwicht in de begrooting der open
bare bedrijven moet herstellen. De commis
sie verklaarde er zich mee accoord, dat
Hongarije later bij het zoeken naar een
definitieve regeling met de buitenland-
sche crediteuren den steun van den Vol
kenbond zal genieten.
Daarna werd het rapport over Bulgarije
goedgekeurd, voor welk land de transfer
der Bulgaarsche buitenlandsche schuld
voor den duur van een half jaar met de
helft worde verminderd.
Wat het rapport over Griekenland be
treft, verklaarde Venizelos, dat hij wel
met de diagnose, maar niet met de voor
stellen accoord kon gaan. Griekenland
wenscht een leening van 1515 millioen
dollar te verkrijgen, aflosbaar in den loop
van vier jaar, ten einde de groote reeds
ter hand genomen werken in het dal van
de Varder en van de Stroema te kunnen
voltooien. Voorts wenscht het een leening
tot consolideering van zijn buitenlandsche
schulden, terwijl ten slotte wegens de
sterke onttrekking van deviezen aan de
Grieksche Nationale Bank transferbe
scherming noodzakelijk is. De betaling der
leeningscoupons per 1 Mei zal uitsluitend op
geblokkeerde rekening bij de Nationale
Bank kunnen geschieden.
De rapporteur merkte in antwoord op
deze verklaringen op, dat het comité aan
de Grieksche regeering de verantwoorde
lijkheid voor den door haar aangekondig-
den ernstigen stap der niet-betaling van
in de leeningscoupons moet overlaten. Spr-
ciaal bij het intreden van een verbetering
in de conjunctuur achtte de rapporteurs
het geenszins onbedenkelijk, Griekenlands
crediet door dergelijke op een staatsban
kroet lijkende maatregelen te schaden.
Venizelos antwoordde, dat de Grieksche
regeering geen andere keus heeft en hij
deed een beroep op de groote mogendhe
den, het eindelijk eens te worden over
maatregelen, die den vrede in de wereld
zullen herstellen en tot normale toestanden
zullen leiden.
Het comité nam daarop een resolutie
aan, waarbij het zich accoord verklaart
met de voorloopige staking van den amor-
tisatiedienst tot een bedrag van 300 mil
lioen drachmen per jaar. Tevens verzoekt
het comité de Grieksche regeering, om
wat de staking der couponbetaling be- i
treft, onderhandelingen met de leening-
houders aan te knoopen.
ONDERZOEK DER D0NAU KWESTIE.
Bij de diplomatieke besprekingen van
de vertegenwoordigers der Vier Mogend
heden, welke hebben deelgenomen aan de
conferentie van Londen, is overeengeko
men dat den 23sten April de deskundigen
der vier regeeringen bijeen zullen komen
ter besturing van de Donau-kwestie.
DUITSCHLAND
„REICHSBANNER" BEPERKT HAAR
ACTIVITEIT.
Nu Hitler's militaire formaties zijn
verboden.
Onmiddellijk na de publicatie van de
verordening in zake de ontbinding der na-
tionaal-socialistische stormafdeelingen ie,
naar door het pers-bureau van de organi-
I satie Reichsbanner Schwarz-rot-gold wordt
medegedeeld, aan alle distriotesbesturen der
Reichsbanner een circulaire van de bonds-
leiding gezonden. Hierin wordt, onder ver
wijzing naar de ontbinding der nationaal-
socialistisohe troepenformaties verklaard,
dat thans voor de Reichsbanner de noodza
kelijkheid vervalt, verder in „Bereit-
sohaftzustand" te blijven, zooals noodig
was toen de nationaal-socialisten aanvals-
voorbereidingen troffen. De bondsleiding
bepaalt in dit verband verder;
In het geheele rijksgebied moeten alle
buitengewone beschermingsmaatregelen
worden opgeheven. De bijzondere functies,
welke aan de Sohuppo en de speciale for
maties werden opgedragen, houden op.
Met de verkiezing van den rijkspresi-
dent von Hindenburg, aldus gaat de circu
laire verder, is een overwinning bevoch
ten voor grondwet en democratie. Het ge
vaar van een onmiddellijk dreigenden bur
geroorlog is geweken. Onze strijd voor den
binnenlandschen vrede is niet vergeefsch
geweest.
De circulaire, die namens het bondsbe-
stuur is onderteekend door Höltermann,
besluit met de mededeeling, dat de bevo
len maatregelen moeten worden uitge
voerd in weerwil van het feit, dat de be
trokken instanties van de Reichsbanner
met het oog op de parlementsverkiezingen
eerst na 24 April bijeen kunnen komen. Wij
zullen getrouw aan onze statuen, onzen
plicht jegens volk en staat blijven vervul
len."
ONTWAPENING
DE VERDERE PROCEDURE
TE GENEVE.
Het bureau van de ontwapeningsconfe
rentie heeft gistermiddag een bespreking
gehad, die drie uur gevorderd heeft, om
voorstellen voor de algemeene commissie
op te stellen over de verdere procedure.
Het bureau van de conferentie zal
Maandag aan de algemeene conferentie
voorstellen dat achtereenvolgens de vol
gende punten in behandeling zullen wor
den genomen, zonder dat men echter traeh-
ten zal, reeds bepaalde teksten van artike
len aan te nemen:
I. Moet de conferentie streven naar een
trapsgewijze vermindering van bewape
ning dan wel uitgaan van de gedachte,
dat het doel op eenmaal moet bereikt wor
den 1
II. Moeten nog andere criteria voor de
vermindering van bewapening aangenomen
worden, dan die van artikel VIII van het
volkenbondsverdrag
III. Waarin moet bestaan de kwalita
tieve vermindering van bewapening?
IV. Welk verband bestaat er tusschen
vermindering van bewapening en verster
king van de vredesorganisatie en op welke
wijze kan tot een versterking dezer vre
desorganisatie worden overgegaan 1
V. Moet de conferentie streven naar een
gelijkberechtiging tusschen alle staten.
Verder worden nog een aantal andere
punten van principieelen aard opgesomd,
die de algemeene commisie eerst zal moe
ten onder oogen zien, alvorens tot een ar-
tikelsgewijze behandeling van de ontwerp-
conventie over te gaan.
De Amerikaansche voorstellen zullen
binnen dit kader in behandeling komen
bij het gedeelte dat over de afschaffing
van bepaalde soorten van wapenen han
delt.
IERLAND
IERLANDS EED.
De vooruitzichten der parlementaire
debatten.
Officieel wordt thans medegedeeld, dat
dat de wet tot afschaffing van den eed van
trouw aan de Enge.sche kroon Woensdag
a.s. in den Iersohen „Dail" in behandeling
zal komen.
Bij de behandeling in tweede lezing zal
de partij van Cosgrave voorstellen, de goed
keuring van het wetsontwerp af te wijzen,
totdat de regeering heeft onderzocht, welke
uitwerking het aannemen van het wetsont
werp op het Engelsch-Iersche verdrag zal
hebben.
Men verwacht echter, dat de republikei
nen met den steun van de arbeiders-partij,
die thans zeker schijnt te zijn, het wetsont
werp met een kleine meerderheid zullen
doen aannemen.
In dat geval komt het wetsontwerp op 12
Mei a.s. in den senaat, die het vermoedelijk
zal verwerpen, aangezien dit lichaam in
hoofdzaak nog uit leden van de Cosgrave-
partij bestaat.
Indien de senaat de wet verwerpt, duurt
het 18 maanden, voor zij m werking kan
treden, tenzij nieuwe parlementsverkiezin
gen plaats vinden.
Het schijnt vast te staan, dat de Valera
tot het Laatste besloten heeft en dat hij,
wanneer de senaat de wet verwerpt, het
parlement zal ontbinden.
CHINA
JAPAN EN DE COMMISSIE VAN
NEGENTIEN.
Geen deelneming?
Naar uit gezaghebbende bron wordt ver
klaard, zal de Japansche delegatie te Ge-
nève instructie ontvangen, om te weigeren
deel te nemen aan de in verband met het
Chineesch-Japansche conflict door den
Volkenbond benoemde commissie van ne
gentien, indien de commissie het Chinee-
sche verzoek, de kwestie der wapenstil
standsvoorwaarden van Sjanghai te behan
delen, mocht inwilligen. Japan is bereid,
om desgewenscht tegenover den Volken
bond den gang van zaken te Sjanghai t-oe
te lichten, maar het. zal zonder meer weige
ren, dat de onderhandelingen over een wa
penstilstand naar Genève worden ver
plaatst. Japan beschouwt dit verzoek als
een manoeuvre van China, om te ontkomen
aan het sluiten van een accoord te Sjang
hai.
Nieuwe terugtrekking van Japansche
troepen.
De Japansche minister van Oorlog heeft
bevel gegeven tot het terugtrekken van
verdere zich op het oogenblik te Sjanghai
bevindende troepencontingenten.
/](wa&teUb-tabakf
)cf.i
per
Vz pond
ECHTE FRIESCHE
20cl.perorts lOcl per'Aons
DE RAMP MET DE D0RNIER.
De vermisten nog niet gevonden.
Aneta seint uit Soerabaja: De overblijf
selen van de verongelukte Dormer Wall-
vliegboot met de vermiste inzittenden, zijn
nog Diet gevonden. Waarschijnlijk is het
wrak weggespoeld.
Een lichter met duikers spoedt zich naar
de plaats waar de ramp geschiedde.
De majoor-konstabel U. W. Chnsiani, de
eenige inzittende, die tot nu toe werd op
gepikt, is aan zijn ernstige brandwonden
overleden.
