23ste Jaargang DINSDAG 29 MAART 1932 No. 7162 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND SCHEURING IN DE S. D A. P. t £eicbclie0oti/zXMit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal franco per poet f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 eenfc. TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 regeL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit vier bladen Scheuring in de S.D.A.P. Er is een nieuwe partij bijgekomen: de Onafhankelijk Socialistische partij. Dit is het resultaat van het Paaschcon- gree der S. D. A. P., waarop met 1599 te gen 460 stemmen is aangenomen een reso lutie, welke het vormen van bijzondere g- peeringen verbiedt en de opheffing eiscut van oppositiebladen. Na aanvaarding van deze resolutie is een minderheid uit de S. D. A. P. getreden om de reeds genoemde nieuwe partij te stichten. Wat op het Haarlemsche Paaschcongres is gebeurd, is aan a<lle kanten heel ver klaarbaar het kon al heel lang worden voorspeld, dat 't tot een nieuwe scheuring in de S. D. A. P. komen moést. En, hoewel natuurlijk de leiding, die de groote meer derheid achter zich weet, gesproken en be toogd heeft, om de scheuring te voorko men, kan toch niet worden gezegd, dat zij de uiterste krachtsinspanning heeft aange wend, opdat het niet zoover zou komen. Zij wist, dat de breuk niet vermeden worden kón en wij zijn er van overtuigd zij wilde ook in de feitelijke omstandigheden die afscheiding ten slotte zelf wel, omdat het zóó in de partij tooh niet langer kou voortduren. Voor hen, die meer revolutionair dan evolutionair wilden werken, voor wie in oppositie dè actie lag, was 't al Lang geen prettig thuis in de S. D. A. P. Van den ©enen kant gaf de leiding door woord en voorbeeld hun tactiek bestaansrecht en voedsel, terwijl van den anderen kant die zelfde leiding ook weer in tegenovergestel de richting werkte en propageerde. Een dergelijke houding tegenover een oppositioneele minderheid was ten slotte voor de leiding zélf onhoudbaar en we zijn er daarom van overtuigd, dat zij nu zich voelt verlicht en opgelucht 1 Maar wat nu? De nieuwe partij tusschen S. D. A. P. en Communisten in zal eerst wel wat menschen tot zich trekken, maar al zeer spoedig aan eigen tweeslachtigheid gaan kwijnen en sterven. En de S. D. A. P.? Zal nu de leiding nóg blijven toegeven aan haar tweeslachtige tactiek, nog van twee wallen blijven eten, nu uit vrees voor de Onafhankelijk Socialistische partij? Als 't zoo gaat, dan is het resultaat van het Paasohcongres voor de S. D. A. P. al leen, dat zij in ledental is geslonken en dat er voorloopig niet zoo felle oppositie meer zal zijn; verder niets. Maar de leiding van de S. D. A. P. kan ook nu klaren wijn gaan schenken, conse quent gaan worden in haar program van parlementaire, evolutionaire actie. En, ais dat gebeurt, dan zullen wij, de tegenstan ders van de S. D. A. P., beter dan tot nu toe weten, wat wij aan de S. D. A. P. heb ben. En dan zal zij zelf in de politieke ver houdingen een rechter figuur maken. Wij moeten in deze afwachten wat de naaste toekomst leeren en brengen zal. DE CONTINGENTEERING VAN SCHOEISEL. Verdergaande beperking van den invoer gevraagd. De Federatie van Nederlandsche Schoen fabrikanten heeft aan den minister van ar beid het volgende telegram gezonden: De Federatie van Nederlandsche Schoenfabri kanten, verontrust door het tot nu toe uit blijven van een nader contingenteerings- besluit, met betrekking tot den invoer van schoeisel, dringt er met klem bij uwe excel lentie op aan de afkondiging van dit be sluit zooveel mogelijk te bespoedigen ten einde aan de thans zoowel voor de indus trie als voor den handel noodlottige onze kerheid een einde te maken. DE LINKS-SOCIALISTEN STICHTEN EEN EIGEN PARTIJ. Omdat het vormen van bijzondere groepeeringen in de partij verboden is en de opheffing van oppositiebladen geëischt wordt. Zaterdagmiddag is te Haarlem het 37ste partijcongres der S.D.A.P. door den heer W. H. Vliegen geopend bij ontstentenis van den partij.-voorzitter, den heer J. Oude geest, die door ziekte verhinderd was, doch later op het congres verscheen. Na de korte openingsrede was het woord aan den partij-leider J. A. Albarda, die het optreden van den linker vleugel uit voerig besprak. De crisis had de scherpe tegensteling in de tactiek van de partij- meerderheid en de oppositie duidelijk aan het licht doen treden. De linker-vleugel wil den strijd om de macht buiten het parle ment op de straat brengen. De tactiek van het partijbestuur is er op gericht het ver zet tegen de aanvallen op de arbeidsvoor waarden en den levensstandaard der ar beidersklasse af te slaan en zoo lang mo gelijk vol te houden. Zes jaren lang heeft de oppositie onder verschillende vormen haar actie in de partij gevoerd. Zij is thans een gevaar voor de eenheid en de strijdkracht der beweging geworden en het Congres zal daarom goed doen bij haar be sluiten den moed te toonen om door te tasten. Scherpe critiek. Vervolgens was het woord aan den woordvoerder der oppositie den heer P. J. Schmidt, redacteur van het oppositie-or gaan „De Fakkel", die de crisis-politek der partijleiding aan scherpe critilek onder wierp. De partijleiding verkondigt, dat de arb.beweging in deze periode van crisis niet anders doen kan dan zich verdedigen. Dit is in flagrante tegensuraak met de inter nationale resoluties, die door het Congres der S. A. I. in Augustus j.l. te Weenen zijn genomen. Spr. verklaart, dat de oppositie zich herhaaldelijk aan allerlei organisato rische beperkingen heeft onderworpen, doch dat men haar thans de vrijheid van meenigsuiting wil ontnemen. Zij zal niet dulden, dat zij op die manier mond-dood gemaakt wordt. Kan zij haar propaganda tegen het reformisme niet voortzetten in de partij, dan zal zij dat in naam van het socialisme er buiten moeten doen. Na deze twee inleiders is het woord aan de gedelegeerden uit het land, die zich als spreker opgaven. Dit deden een zestig tal personen ,die ieder tien minuten spreek tijd kregen. Te zes uur wordt de vergadering onder broken om te acht uur te worden voortge zet. Eersten Paaschdag worden de discussies voortgezet. Tegelijk met de ochtendzitting werden deze discussies beëindigd. Bij het begin van de middagzitting kwam onder zeer groo te belangstelling de heer Frank van der Goes, eveneens deel uitmakende van de redactie van het links-socialistisch week blad „De Fakkel" aan het woord. Als het beginsel in het gedrang komt. Spr. herinnerde er aan, dat bij den aan vang van zijn politieken loopbaan hij was begonnen met een royement, n.l. van den Sociaal-Democratischen Bond, welk roye ment aanleiding was tot de stichting van de S. D. A. P. Thans ziet het er naar uit, alsof na 40 jaar spreker's loopbaan even eens zal eindigen met een royement en wel uit dezelfde S. D. A. P., die hij heeft opge richt. In de historische ontwikkeling is het noodzakelijk gebleken, dat indertijd een scheuring kwam Het kan ook in het he den, als in de toekomst noodzakelijk blij ken, dat men een beweging, ondanks haar getal en haar aanhang verlaat, als het be ginsel in het gedrang komt. De heer van der Goes schetste daarop uitvoerig de geschiedenis van de Duitsche en Engelsche sociaal-democratie, die vol gens hem tot socialistisch beginsel niet zui ver hebben toegepast, zoodat ook daar de minderheden niets dan hun socialistische plicht hebben gedaan. Spr. waarschuwde het Congres, dat ook de S.D.A.P. is .begonnen als een klein en onbeteekenend groepje mannen en vrou wen en eindigde met een indrukwëkkend beroep op het Congres, om alvorens een besluit te nemen, ernstig de gevolgen daar van te overwegen. De voorzitter doet dan mededeeling, dat een voorstel is ingekomen, onderteekend door 87 afdeelingen, inhoudende een aantal punten, waarop overleg tusschen de partij leiding en den linkervleugel mogelijk moet zijn. Het voorstel wordt hartstochtelijk ver dedigd door den heer van der Kieft uit Bus- sum, die een dringend beroep op het Con gres doet alles te probeeren, wat de een heid kan bewaren. In de zaal wordt het gerucht bekend, dat het bemiddelingsvoorstel door het Partijbestuur zou zijn verworpen. Mr. van Eek uit Leiden en dr. F. M. Wibaut scharen zich achter het voorstel als minderheid in het Partijbestuur. Vervolgens worden verklaringen afge legd door de Partijbestuurders ds. Ban-, ning, J. W. Matthijssen en E. Boekman, waarna het Congres verdaagd wordt tot 's avonds half negen. Des avonds werd het woord nog gevoerd door de leden van het partijbestuur Wou denberg en Ankersmit, waarna Ir. Albarda uitvoerig de gemaakte opmerkingen en voornamelijk de critiek van den linker vleugel beantwoordde en afwees. Ook het bemiddelingsvoorstel van den heer v. d. Kieft kon het partijbestuur niet aanvaar den. Hij achtte het niet meer den tijd om met den linkervleugel op een dergelijke ba sis te gaan onderhandelen. De heer Schmidt kreeg nog gelegenheid om te repliceeren en verklaarde dat het aannemen van de partijbestuursresolutie als consequentie zal hebben dat linkervleu gel uit de partij zou treden. Een „overwinning". Om half een kwam het voorstel van het partijbestuur in stemming. Te ruim een uur kon worden medege deeld, dat dit voorstel was aangeno men met 1599 tegen 460 stemmen, waar na de zitting tot Maandagmorgen werd verdaagd. De zitting van gistermorgen was gewijd aan de Arbeiderspers en droeg een huis houdelijk karakter. Ook de middagzitting was voor het grootste gedeelte huishoudeijk en werd pas in den namiddag weer openbaar. Het dagelijksch bestuur en het Partij bestuur werden in hun geheel herkozen. In de vacature ontstaan door het uittre den van den heer P. J. Schmidt werd na herstemming tusschen de heeren K. Vor- nnk en G. Zwertbroek (omroepsecretaris van de Vara) laatstgenoemde gekozen. Als leden van de Executieve van de S.A.I. werden herkozen Ir. Albarda en dr. Wibaut, waarna het congres te ongeveer haf vijf door den partijvoorzitter, den heer J. Oudegeest, werd gesloten. DE STICHTING DER ONAF HANKELIJK SOCIALISTISCHE PARTU. Tweeden Paaschdag werd in den Schouw burg aan den Jansweg te Haarlem onder voorzitterschap van den heer Edo Fimmen een bijeenkomst gehouden van den linker vleugel der S. D. A. P., die bezocht was door 406 personen uit ruim 50 verschillen de plaatsen uit het land. De heer Fimnien deelde mede, dat naar aanleiding van het gisteravond laat in het Partijcongres der S. D. A. P. gevallen be sluit de orgaan-commissie van het links- socialistische weekblad „De Fakkel" heden morgen een schrijven aan het Partijbe stuur had gericht, waarin mededeeling werd gedaan, dat de leden der Orgaan commissie collectief uit de S. D. A. P. tra- den. Vervolgens hield de heer P. J. Schmidt een inleiding, waarin hij zeide, dat nu het den linkervleugel onmogelijk was gemaakt, zijn strijd voor het Socialisme in de S. D. A. P. voort te zetten, zij dit zou moeten doen in een nieuwe partij, die men meteen diende op te richten. Toen aïle aanwezigen hiermede bleken in te stemmen verklaarde de heer Fimmen onder geweldig enthousiasme van de aan wezigen, de Onafhankelijk Socia listische Part ij voor opgericht. Zoo spoedig mogelijk, vermoedelijk om streeks Pinksteren, zal het eerste congres der nieuwe partij worden gehouden, het welk de statuten en het beginselprogram definitief zal vaststellen. Er werd een voor loopig bestuur gekozen, dat tot aan dat oongres de leiding zal hebben. In het voor- loopige dagelijksche bestuur hebben zit- LEIDERDORP DR. G. A. DE BRUYNE PLOTSELING OVERLEDEN Een voorbeeld voor allen Het is Zondagavond. De kerkklokken klep pen en noodigen de scharen uit op te gaan naar de bedehuizen. Onder hen zien wij ook den in deze ge meente en de omgeving zoozeer geliefden medicus dr. G. A. de Bruyne. Niemand, ook de betrokkene zelf niet, denkt er ook maar één oogenblik aan, dat hij nog vóór den aan vang van den dienst, zal zijn afgeroepen van zijn post. Hij wandelt, dat is zijn gewoonte niet Hij kerkt, dat doet hij wel geregeld. Met den burgemeester loopt hij op en ook deze be merkt niets ongewoons. Bij den ingang schei den zich hun wegen. Nog nauwelijks is dokter de Bruyne op zijn plaats gezeten en heeft hij een enkel woord tegen zijn -ioon gezegd, of hij valt terzijde. Hulpvaardig toegeschoten handen vangen hem op en dragen hem in de consistorie. Onderweg nog een paar zware zuchten en helaas moet de jonge arts den plotselingen dood zijns va ders constateeren. Welk een consternatie, welk een schok, maar ook, welk een heerlijke plaats om te sterven in de kerk. Dr. de Bruyne is niet meer. Men kan het zich moeilijk realiseeren. Gesierd met groote kundigheden onmiddellijk beslissend in zijn optreden, als weinigen, als het gaat, om het heil van den patiënt, bezield met onovertroffen ijver en plichtsbetrachting: helder van oordeel in hooge mate vaderlijk-hartelijk zelfs tegen over zijn meest lastige patiënten; trouw en nauwgezet tegenover fondsleden in niet min der mate dan tegenover den beter-gesitueerde; blijmoedig opgewekt tegenover de patiënten tot in de moeilijkste omstandigheden; in die pen ernst een zieleherder als hij zag, dat het op sterven aanging; in godsvrucht een toon beeld voor vriend en vijand zoo geeft hij ons te zien het zuivere beeld van den waren christen, ook van den christen-arts. Onberispelijk man en vader, was hij ook in het gezin het centrum, waaromheen alles zich groepeerde. Maar ook buiten eigen kring zocht en vond hij zijn arbeid. In de eerste plaats als wethou der. Nog onlangs is zijn koperen jubileum als zoodanig herdacht. Ook in dien arbeid heeft hij zich gegeven met heel zijn kracht en persoon- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Naar een betere verstandhouding tus schen Frankrijk en Italië. (Buitenland, 2e blad). Onrust en brandstichting in Spanje. (Buitenland, 2de blad). Zal Japan uit den Volkenbond treden. (Buitenland, 2de blad). BINNENLAND. Scheuring in de S. D. A. P. Een nieu we partij, (lste blad). De Paaschdagen, hoewel niet zoo druk als andere jaren, kenmerkten zich weer door tal van verkeersongelukken, w.o. ver scheidene met doodelijken afloop. (Gem. Ber. 4de blad en Laatste Ber.). Branden op tal van plaatsen in het land. (Gem. Ber. 4de blad en Laatste Ber.). Een moordaanslag te Baarn. (Gem. Ber. 4de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Nederland wint den Gymnastiekwed- strijd van België. (Sportblad). De wedstrijden om het landskampioen schap door Enschede en Feyenoord gewon nen. (Sportblad). Verschillende voetbal- en korfbal-Paasch- tournooien. (Sportblad). De wedstrijden van de Rijswijksche wie lerbaan. (Sportblad). lijkheid. Hij geeft zich trouwens geheel, als hij zich aan eenige zaak verbonden heeft. Ook op elk ander terrein. Als bestuurslid van Geref. Scholen in Leiden en niet het minst in de dagen, dat het sanatorium Son- nevanck te Harderwijk in moeilijkheden ver keert, heeft hij zich met al zijn energie ge worpen op hetgeen van hem gevraagd wordt. En toch soepel in omgang en vormen. Ieder die met hem in aanraking komt, houdt van hem. Welk een leegte laat hij niet in het R.K. gesticht de Goede Herder te Zoeter- woude. Men kan het zich niet voorstellen deze kleine, vierkante gestalte niet meer te zullen zien. En toch hij is niet meer. Geboren in 1872 te Krabbendijke, en arts geworden in 1900 met vestiging Leiderdorp, is hij na meer dan 31-jarige praktijk op 59-jarigen leeftijd overleden. Zijn lichtend voorbeeld, zal altijd al wie in zijn omgang heeft mogen deelen, strekken tot ideaal van wat noeste arbeid en christe lijke werkelijkheidszin vermag. ting de heeren E. Fimmen, voorzitter; P. J. Schmidt, secretaris; J. H. Oldenbroek, penningmeester; J. de Kadt, tweede voor zitter, R. Stenhuis en K. R. van Staal, ter wijl verder in het Partijbestuur werden ge kozen de heeren F. van der Goes (Laren), J. Mounts (Rotterdam), G. Boland (Zwol le), J. van Santen (Enschede), F. Gies (Zutphen), J. Molenaar (Den Haag) en als vertegenwoordigers van eenige groepen jongeren mej. Mr. St. de Zeeuw en J. Koo- men. De houding van de nieuwe partij tegenover de vakbewe ging. Omtrent de houding, die de leden van de O. S. P. tegenover de vakbeweging zou den moeten aannemen, werd de volgende resolutie met algemeene stemmen goedge keurd: „De vergadering van links-socialisten, door de beslissingen van de S. D. A. P. ver plicht een revolutionair-sociaal-democrati- sohe partij op te richten, overwegende, dat de huidige omstandig heden meer dan ooit omvangrijke en in elk opzicht goed toegeruste vakvereenigingen vereischen als materieele basis voor een succesvollen strijd der arbeidersklasse, overwegende, dat de moderne vakbonden aan bovenomschreven materieelen eisch voldoen en deugdelijke strijdorganen der arbeidersklasse kunnen zijn, mits zij zich revolutionair oriënteeren, besluit: 1. alle leden der Onafhankelijk Socialis tische Partij te verplichten lid te zijn van den modernen vakbond in het bedrijf waar in zij werken; 2. alle krachten in te spannen om de vak beweging te brengen op het geestelijke en moreele peil, dat in een revolutionair tijd perk moet worden geëischt; 3. het P. B. der Onafhankelijk Socialisti sche Partij op te dragen zich te wenden tot N. V. V. en S. D. A. P. om opname der Onafhankelijk Socialistische Partij in den Algemeenen Raad; 4. de afdeelingen op te dragen, zich te wenden tot Bestuurdersbond en S. D. A. P.- afdeeling ter plaatse om opname in den Plaatselijken Raad. Tenslotte werd besloten, het weekblad „De Fakkel" althans tot aan het Congres onder de tegenwoordige redactie in zijn huidigen vorm te handhaven, en werd de tekst goedgekeurd van een manifest, dat in grooten getale onder de arbeiders en boeren in het geheele land zal worden ver spreid. LEIDSCH CRISISCOMITE. WOENSDAG: OFFERDAG. Als 't Woensdag is, is 't Crisisdag, Toe help een handje mee! 't Is alles voor de klanten van Het Crisis-comité. TROUBADOUR.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1