23ste Jaargang
VRIJDAG 4 MAART 1932
No. 7143
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
CRITIEKE MOMENTEN ROND SJANGHAI
BINNENLAND
$e%eidboha(&otvï<M]t
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 oent per week f 2-60 per kwartaal
Franco per poet f 2J)5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia woor de Abonné'i ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruit betaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regeL
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleins advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangoboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De regeering staat voor
groote moeilijkheden.
„De heer Kuiper (R.K.) erkent de moei
lijkheden, waarvoor de regeering staat ten
aanzien van het werkloosheidsvraagstuk".
In het verslag der Tweede-Kamerzitting
ran gisteren (elders in dit nummer opge
nomen) vangt aldus aan een korte rede,
gehouden door het bekende katholieke
Tweede-Kamerlid Kuiper leider in de
katholieke arbeidersbeweging.
Verder bracht deze spreker eenige wen-
schen naar voren: Zoo sterk mogelijke
werkloozenkassen en opneming der
bouwvakarbeiders in de crisisregeling.
Een erkenning van de moeilijkheden,
waarvoor de regeering staat ten aanzien
van het werkloosheidsvraagstuk (en ten
aanzien van andere vraagstukken) dat
moet van een ieder worden verlangd.
En 't getuigt van een juist inzicht in
den werkelijken toestand en ook van een
menschkundigen kijk op de geestesgesteld
heid van het yolk, d. w. z. van ons allen,
dat deze bekwame volksvertegenwoordiger
en eerlijke leider met deze erkenning zijn
rede aanving.
Wij hebben 't al meer opgemerkt. „Cri-
tiek op de regeering is ook nu, in dezen
tijd, niet per se en k priori te veroordeelen.
Natuurlijk niet. Zij kan zelfs gewenscht en
geboden zijn. Maar bij die critiek moet
levend zijn en diep de overtuiging,
dat de regeering voor geweldige moeilijk
heden staal!
Dat geldt voor de landsregeering; dat
is ook, in meerdere of mindere mate, van
toepassing op de besturen van gemeenten.
En dat erkent, over het algemeen, de S.
D. A. P. bij hare actie en propaganda
niet.
't Is een onvergeeflijke demagogie
wij drukken ons met opzet zoo sterk uit
dat zij in vele redevoeringen harer lei
ders en in vele beschouwingen harer pers
den indruk vestigt bij hare volgelingen en
anderen, dat de moeilijkheden toch niet
zoo héél groot zijn dat idles véél beter
zou kunnen zijn, als die regeering maar
ernstig wilde en werkte!
Zulk 'n leiding, zulk 'n voorlichting is in
strijd met de waarheid en de werklijkheid,
terwijl de gevolgen daarvan heilloos zijn..
Wij, katholieken, moeten een dergelijk
optreden afkeuren en verfoeien!
V Huiswerk voor kinderen.
In het „Tijdschrift voor Ervaringsopvoed-
kunde" bespreekt de heer J. Stamperius
het huiswerk als een der verschijnselen, die
naar zijn overtuiging een schaduw werpen
op het schoolleven der Nederlandsche
jeugd.
Voortgaande wijst de heer Stamperius
op tweeërlei huiswerk. Er is huiswerk, dat
slechts is het vastleggen van het reeds ge
leerde, maar er is ook een soort huiswerk,
dat geen andere bedoeling heeft, dan den
leertijd te verlengen. De uitgebreid lagere
en de middelbare school komen tijd tekort.
Geaien verder de mededeelingen, in het
Rotterdamsche huiswerk-rapport gedaan,
meent schrijver recht te hebben tot de con
clusie, dat het overmatige huiswerk een
schaduw werpt op het levensgeluk van vele
kinderen.
Wa-t hier over het huiswerk voor kinde
ren wordt gezegd zal bij velen instemming
winden.
De eischen voor het behalen van diplo
ma's en voor toelatings-examens gesteld
maken dikwijls veel en te veel huiswerk
noodig.
Maar, inzoover dat overmatige huis
werk niet noodig is, moet het ook worden
tegengegaan in het werkelijk belang van
de kinderen.
De Japanners zetten gisteren hun opmarsch stop
CHINA ACHT DE JAPANSCHE WAPENSTILSTAN DS-
EISCHEN ONAANNEMELIJK.
China's beroep op den Volkenbond.
„HET DOEL BEREIKT".
Gisteren bereikte ons het even onver
wachte als hoopvolle bericht, dat admi
raal Nomoera, de commandant der Japau-
sche vloot, welke voor Sjanghai ligt, ver
klaard had, dat het doel der Japansche
troepen ten opzichte van de bescherming
van het leven en bezit der Japansche on
derdanen, is bereikt. Hij had daarom be
vel gegeven de vijandelijkheden om 2 uur
njn. (pl. tijd) te staken. Generaal Sjiraka-
wa, de bevelhebber der Japansche troepen,
had om 2.30 eveneens instructie gegeven,
de operaties stop te zetten. De Japanners
hadden den opmarsch gestaakt.
Generaal Sjirakawa wees er op, dat de
Japansche troepen niet verder zullen op
rukken, in de verwachting, dat de Ohinee-
zen geen nieuwe pogingen zullen doen tot
hervatting der vijandelijkheden. De Japan
ners, om het Woesoeng-kanaal over te ste-
luoeho, Tatsjang, Natsjang en Tsjentsjoe.
Toen de order om het vuren te staken
werd gegeven, hadden de Japansche troe
pen aue heiangrijke punten uezet. Zooals
reeds gemeld, veroverden zy de Woesoeng-
f or te li, die langen tijd harunekJug door de
Ghuieezen werden veruedigd, wier com-
manciant weigerde aan net uevel van Tsai
'ling-kai, om terug te trekken, gevolg te
geven. Versoneiuen pogingen der Japan
ner» om het VVoesoeng-aanaaJ over te ste
ken, werden verijdeld, doen het bombarde
ment van gisternacht brak het verzet, zoo
dat de Uhineezen gistermorgen moesten
zwichten. Voorts hebben de Japansone
troepen Nantsjang bezet, terwijl zij ook
oprukten naar Kiatingnsien, een plaatsje,
dat halverwege tusscüen Nantsjang en
Lioeho (ten Noorden van Nantsjaug) is ge
legen. Tsjensjoe werd eveneens door de
Chineezen prijsgegeven, waarna het ge-
heele gebied van tojanghai in Japans be
zit was.
Het negentiende Chineesche leger is
verder teruggedreven en de Japanners ruk
ten gistermorgen vroeg nog verder op langs
den öjanghai-Nankiug spoorweg.
De terugtocht der Ohineesche troepen
geschiedde in volmaakte orde; er schijnt
onder de troepen een goede geest te heer-
schen. Generaal Tsai heeft verklaard-, dat
zijn mannen bereid zijn in de stellingen,
die zij thans hebben ingenomen, opnieuw
weerstand te bieden en dat zy zich daarbij
thans in een gunstiger positie bevinden
dan tevoren het geval was.
In talrijke dorpen werden de doortrek
kende Japansche troepen door Chineescöe
„snipers" (franc-tireurs) beschoten. Dezen
werden gevangen genomen en terechtge
steld. De Ohineesche troepen openden na
het intreden van den wapenstilstand van
verschillende plaatsen hunner nieuwe stel
lingen achter Nansjiang uit het vuur op
de Japanners, zonder dat dezen zich even
wel tot een gevecht lieten verlokken.
zijn voor de regeling van conflicten tus-
schen de staten onderling.
Deze tweede buitengewone assemblee
komt onder tragische omstandigheden bij
een.
Voor de ëerste maal heeft de volkenbond
zich- bezig te houden met een groot, ver
afgelegen en buitengewoon moeilijk con
flict, dat zich afspeelt in de nabijheid van
een groote mogendheid als Rusland, die
geen deel van den volkenbond uitmaakt en
dat niet kan worden opgelost zonder de
medewerking van een andere groote mo
gendheid, die eveneens geen lid van den
volkenbond is, de Vereenigde Staten.
Het eerste kanonschot in het verre Oos
ten dreigde dezelfde gevolgen te hebben
als indertijd de moordaanslag te Serajewo.
Zonder den volkenbond zou de strijd,
wat betreft de snelheid van zijn uitbrei
ding en zijn omvang een geheel ander ka
rakter hebben aangenomen.
De volkenbond heeft althans gedeeltelijk
de uitbreiding van het conflict tot een ca
tastrophe kunnen voorkomen.
Het is thans zijn taak met ernst en met
nadruk den strijd te beslechten.
Hymans voorzitter.
Na de rede van Paul Boncour werd de
Belgische minister van buitenlandsche za
ken Hymans gekozen tot voorzitter der
BUITENGEWONE VOLKENBONDS
VERGADERING BIJEEN.
Openingsrede van Paul Boncour.
De op verzoek van de Ohineesche regee
ring, op grond van art. 15 van het volken
bondspact, bijeengeroepen plenaire verga
dering van den volkenbond, de tweede bui
tengewone assemblee in de geschiedenis
van den bond, is gistermorgen door den
waarnemenden voorzitter van den volken
bondsraad Paul Boncour geopend.
Alle 52 leden-staten waren vertegen
woordigd.
In zijn openingsrede hierinnerde Paul
Bonoour eraan, dat de eerste buitengewo
ne assemblee in 1926 werd gehouden, om
een groote, Europeesche mogendheid,
Duitschland, in den volkenbond op te ne
men.
Ook toen bestonden er groote moeilijk
heden, die echter werden overwonnen.
Sedert dien heeft Duitschland m den
volken bondsraad en in de asseinblée zijn
gewaardeerde medewerking verleend op
den grondslag van de bepalingen van het
rolkenbondspact, die de eenige richtlijn
Daarna werd overgegaan tot de verkie
zing van acht vice-voorzitters. Deze zullen
met Hymans het bureau der Aesemblée
vormen. De gedelegeerden van China en
Japan hadden bij voorbaat afstand gedaan
van een zetel in het bureau. De Assemblee
ging hierop uiteen tot 's middags halfvijf.
Donkere wolken.
In de middagzitting begon, naar Reuter
meldt, de Ohineesche vertegenwoordiger
dr. Yen zijn uieenzetting met de opzienba
rende mededeeling, dat de onderhandelin
gen te Sjanghai inzake een wapenstilstand
afgebroken waren.
In het verdere verloop der middagzit
ting maakte de vertegenwoordiger van
China een nota van zijn regeering bekend
waarin de (reeds door ons vermelde) voor
waarden van Japan voor de staking der
vijandelijkheden worden meegedeeld, welke
voorwaarden de Ohineesche regeeruig van
de hand heeft gewezen.
Naar de meening van de Ohineesche re
geering beteekenen deze voorwaarden de
volledige capitulatie van China voor Ja
pan. Zij zijn derhalve voor China onaanne
melijk. Onder deze omstandigheden is een
voorzetting der vijandelijkheden onvermij
delijk.
Uiteenzetting van het
Chineesche standpunt.
Dr. Yen stelde in zijn rede tot uiteen
zetting van het Chineesche standpunt ie
verschillende besluiten van den Volken-
bondsraad en de toezeggingen der Japan
sche regeering over de spoedige ontruiming
van het bezette gebied tegenover het feit
van de steeds verdere uitbreiding der Ja
pansche controle over Mandsjoerije. De
kroon werd op den Japansche inval op
Chineeschen bodem gezet door den aanval
op de Chineesche stad van Sjanghai en op'
de Chineesche hoofdstad Nanking aan den
vooravond der ontwapeningsconferentie.
Daar, evenals m Moekden, had een betrek
kelijk onbeduidend incident als voorwend
sel moeten dienen. Het beroep der mo
gendheden op Japan om zijn international
verplichtingen na te komen, had Japan den
volgenden dag beantwoord met een ulti
matum aan de Chineesche autoriteiten te
Sjanghai en het had zich ook voor het
nieuwe beroep van den Volkenbondsraad
om een uitbreken van vijandelijkheden te
\ermijden, ongevoelig betoond. Door zijn
heele optreden had Japan den Volken
bondsraad gebruskeerd. Het had volgens
Yen het Volkenbondspact geschonden en
zich onttrokken aan een arbitrale afdoe
ning van het confliot. Daarin waj zi. ook
een schending van het Kellogg-pact ge.e-
gen. Het kon naar Yen meende den Volken
bond niet. onverschillig zijn, dat het optre
den van Japan eveneens een schending was
van het negenmogendheden-verdrag.
De Chineesche vertegenwoordiger be
sloot met de Volkenbondsvergadering uit
te noodigen de mogelijkheden tot het be
werkstelligen van een regeling in overeen
stemming met het Volkenbondspact te on
derzoeken en toe te passen.
Japans gedelegeerde aan het
woord.
De Japansche gedelegeerde Matsoedeira,
die na den Chineeschen vertegenwoordiger
het woord kreeg, zette uiteen dat Japan
door de eischen van den toestand te Sjang
hai gedwongen was geweekt maatregelen
van zelfverdediging te nemen tegen een on
middellijk ernstig gevaar voor zijn onder
danen en voor de internationale conces
sie. Zoodra er een zeker middel gevonden
kon worden om het gevaar uit den weg te
ruimen, zou de zaak zich vanzelf regelen.
Hij zeide, dat, naarmate de toestand in
Sjanghai beter wordt, de Japansche expe
ditietroepen van Chineesch gebied .zullen
worden terugggetrokken.
Inzake Mandsjoerije verklaarde hij, dat
deze kwestie naar de opvatting van de Ja
pansche regeering niet tot de bevoegdhe-d
van de Volkenbondsvergadering behoort.
Het ware z.l onverstandig de besprekin
gen in de V. B.-vergadering over de Mand-
sjoerijsohe kwestie te hervatten.
Heden zullen de beraadslagingen te
Genève worden voortgezet.
GEEN CONFERENTIE OP DE „KENT".
De op Donderdagmiddag vastgestelde
conferentie aan boord van de „Kent" tus-
schen de Japansche en Chineesche verte
genwoordigers heeft, volgens V.D., niet
plaats gevonden, aangezien de Chineezen
weigerden er aan deel te nemen. Zij mo
tiveerden hun houding met de vrees niet
te kunnen gelooven aan de oprechtheid der
Japansche beloften.
Volkenbonds-enquête-commissie te gast bij
den Mikado.
In zijn paleis te Tokio heeft de Mikado
gisteren ©en diner aangeboden aan de le
den van de enquête-commissie van den Vol-
kenbond inzake Mandsjoerije.
NIET BIJ DE PAKKEN
NEERZITTEN.
„Er is geen reden voor een paniekstem
ming of om bij de pakken neer te zitten".
Aldus de heer Slingenberg in de vergar-
dering der Eerste Kamer van gisteren.
De zaken-man, die door zijn reclame
toont, niet bij de pakken neer te zitten,
heeft de meeste kans, de malaise te over
winnen.
KONINKLIJK BESLUITEN.
Technische Hoogeschool.
Bij Koninklijk besluit is met ingang van
6 September 1932 op hun verzoek aan jhr.
J. C. Dyxhiyjrn, dr. J. H. Valckenier Kips
en ir. W. H. L. Janssen van Raay, alien
hoogleer aan de Technische Hoogeschool
te Delft, eervol ontslag uit deze betrekking
verleend met dankbetuiging aan ieder hun
ner voor de belangrijke in die functie be
wezen diensten.
Posterijen, telegrafie en telefonie.
Bij beschikking van den Directeur-Ge
neraal der Posterijen, Telegrafie eh Te'efo-
nie is met ingang van .1 Mei 1932 aangewe
zen als Directeur van het Post-, Telegraaf-
en Telefoonkantoor te Venray de adjunct-
referendaris der Posterijen, Telegrafie en
Telefonie W. J. Pulles te Maastricht (In
spectie).
OPDRACHTEN AAN BEELDENDE
KUNSTENAARS.
Bij beschikking van den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is:
lo. ingesteld een Rijkscommissie, genaamd
Rijkscommissie van advies voor opdrach
ten aan bee'dende kunstenaars, enz.; 2o.
daarin benoemd: tot lid en voorzitter:
prof. R. N. Ro and Holst te Bloemendaal,
tot leden mr. dr. E J. Beujner te Utrecht,
ir. G. C. Bremer te Wassenaar, W. F.
Gouwe en dr. J. Kalf te 's-Gravenhage, H.
L. Krop te Amsterdam, prof. H. Luns te
Delft, H. van Oosterzee te Doorn, P. Vis
ser te Voorburg en prof. J. de Zwaan te
Leiden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Japanners hebben hun opmarsch ge
staakt De Chineezen weigeren echter de
Japansche wapenstilstandsvoorwaarden te
aanvaarden. De buitengewone Volken
bondsvergadering bijeen. (1ste blad).
De generaal der Jezuiet&n over de ven*
volging van de Sociëteit. (2de blad).
Kardinaal Pacelli gedecoreerd. (2de blad)
Lindbergh's zoontje nog niet terecht.
(Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Vergaderingen van Eerste en Tweede
Kamer. (3de blad).
Te Tholen is een oude vrouw in haar
woning gedood. (Gem. Berichten, 3de blad).
Boerderij afgebrand. (Gem. Berichten,
3de blad).
Inbraken in kerken. (Gem. Berichten,
3de blad).
LEIDEN.
Een vergadering van „Rijnland". (1st©
blad).
ONZE CORRESPONDENT TE
MADRID SCHRIJFT OVER
SPAANS CH-GU INE A Bladz. 11
OPLEVING VAN DEN HAN
DEL IN ENGELANDBladz. 6
De PACHTWET EN DE
S. D. A. PBladz. 7
WEILAND-VERPACHTINGEN.
Verlaging der prijzen met 35 pet.
Bij de te Culemborg gehouden verpach
tingen van weilanden werd in doorsnee
ruim 35 procent minder besteed dan het
vorige jaar.
OVERWERKVERGUNNING VOOR DE
ZUIVELINDUSTRIE.
De „St-scrt." van 3 Maart bevat een be
schikking van den Minister van Arbeid, H.
en N., waarbij onder gepaalde voorwaar
den overwerkvergunmngen worden ver
leend voor boter- en kaasfabrieken, voor
fabrieken van gecondenseerde melk en
melkproducten en voor melkinrichtingen.
UIT HET HEERENKLEEDINGBEDRIJF
Geen staking, behalve te Enschede.
Van werknemerszijde wordt gemeld:
Zoowel in den Bond in de Kledingin
dustrie als in den Federatieven Bond heeft
de meerderheid der leden, hoewel de voor
stellen der werkgevers en van den Rijks-
bemiddelaar in deze Bonden eerst waren
verworpen, zich in de gegeven omstandig
heden tegen staking verklaard.
De hoofdbesturen kregen de opdracht
zich in verbinding te stellen met de bestu
ren der werkgeversorganisaties, voor het
bespreken van eenige punten.
De personeelen, die deze week in Am
sterdam uitgesloten waren of in staking
waren gegaan, hebben het werk hervat,
nadat bij eenige firma's, door besprekin
gen tusschen de besturen der vakbonden
en de firma's, een oplossing der geschillen
was verkregen.
Te Enschede staken de kleermakers, om
dat zij van oordeel zijn, dat deze plaats
in een te lage gemeente-loonklasse is inge
deeld. Over dit geschil zal te Enschede een
conferentie worden gehouden, waaraan ook
een vertegenwoordiger van den Bond van
Kleedermakers-Patroons zal deelnemen.
Cumulatie van functies, salarissen
en pensioenen.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
Braat, heeft de volgende vragen gericht
tot den minister van Financiën:
1. Acht dc Minister het niet den hoog-
sten tijd thans ten spoedigste die maatre
gelen te treffen, die aan de cumulatie
zoowel van functies als van salarissen, pen
sioenen en dergelijke uit overhoidskaa-
sen voorgoed een einde maken
2. Is de Minister bereid eeu regeling
voor te bereiden, die ten doel heeft te ko
men tot vermindering (bijv. jaarlijks met
25 pet.) van dc door één persoon uit open
bare kassen genoten meerdere bedragen
aan pensioen, salaris, wachtgeld, e.d„ be
houdens een te bepalen minimum 1
