23ste Jaargang
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1932
No. 7137
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20"cent pér week f2.60 per kwartaal
Franco per poEt f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
Film en ethiek.
Verkeerde toestanden op allerlei gebied
in onze maatschappij maken 't het com
munisme gemakkelijk om zich uit te brei
den. Dat een overwinning van het com
munisme de menschheid ook niet en nog
veel minder gelukkig zal maken dé&r-
aan denken dan velen niet in de verblin
ding hunner ontevredenheids
Dat voor de anti-christelijke Russische
film de weg is geëffend door de evenzeer
onchristelijke tendenz van de d-oor het
Amerikaansche en Europeesche groot-kapi
taal uit immoreel winstbejag vervaardigde
films hierop wijst pater Hyacinth Her
mans in „Het Lichtbeeld".
Deze kejiner van de film schrijft daar
om.:
„Stelt de Russische film ons nu voor
de ethiek, dat alle rijkaards en macnt-
hebbers diepbedorven en laaghartige su
jetten zijn, en de arbeiders, armen en
misdeelden daarentegen allen onschul
dig en onbevangen, de internationale
film, afgezien of ze van Amerikaanscüe
of Europeesche origine was, heeft ons
steeds rijken en aanzienlijken voorge
houden, alsof die niet anders hebben te
doen dan in kostbare kleeren te gaan,
auto te rijden, champagne te drinken,
vrouwen te verleiden, een leven zonder
arbeid en van louter genieting.
De Russische bolsjewistische film
vond den akker van den menschelijken
geest voor haar ethiek zeldzaam bewerxt
en beploegd, ze had slechts te zaaien;
de kapitalistische Amerikaansche en
Europeesche film had zoo verdienstelijk
den vourarbeid gedaan, den rauwen
grond ontgonnen".
Wij hebben er al herhaaldelijk op gewe
zen, dat over het algemeen de film
wat haar ethische waarde, haar cultureele
beteekenis betreft niet op hoog niveau
staat; dat zeer vele films niet hoog er
dan als toelaatbaar voor volwassenen kun
nen worden aangemerkt.
In het hierboven geciteerde artikel
schrijft pater Hermans nog:
Er wordt vaak over de film gesproken
als over den machtigsten cultuurfactor
van onzen tijd.
Maar dan geldt dit toch een „cultuur"
waaraan wij niet zonder huivering en
bezorgdheid kunnen denken.
So-ms bereiken ons ook uit Amerika
geruciiten, dat de huidige machthebbers
in de filmwereld zelve wel eens schrik
ken van de booze geesten, die zij heb
ben opgeroepen. (Jok zij bezinnen zien
blijkbaar wel eens op middelen bot her
stel en verheffing van het moreele peil,
om een dam op te werpen tegen de zede
lijke verwording, die hun eigen wereld
bedreigt. Maar zij zijn het stuur kwijt
geraakt, het spoor bijster geworden,
hebben het ware co-mpa-s. verloren, zij
kunnen de booze geesten niet meer be
zweren. En de ervaring wijst uit, dat zij
van kwaad bot erger vervallen.
Guituur, die de iilm ons brengt! Maar
dan is het toch verheugend, dat velen ten
onzent zich van deze filmcultuur gaan
afwenden, haar niet als een cultuur er
kennen en daarom zich gaan samen zoe
ken in een vereeniging, die de film wil
dienen, welke ook cultuur in den wa
ren en hoogeren zin zal brengen.
Een vereeniging bot bevordering van
de echte cultuurfilm, de film die ons
waarlijk cultuur, beschaving en geeste
lijke verrijking kan brengen.
En dan zullen film en ethiek niet lan
ger als vijandige machten tegenover
elkaar behoeven te staan, maar in vrede
en eendracht kunnen samengaan tot ze
gen en geluk der menschheid.
De film kan beschaving en geestelijke
verrijking brengen.
Helaas, doet zij het feitelijk maar
heel zelden.
En 't is een bedroevend feit, dat daar
tegenover heel dikwijls van de film een
invloed uitgaat, die met christelijke be
schaving in strijd is en den geest ver
armt.
TWEEDE KAMER.
Surinaamsche Begrooting.
Na een bespreking over de orde van za
ken, die nog te behandelen zijn, is de Suri
naamsche begrooting in behandeling ge
komen.
De Surinaamsche begrooting brengt nooit
veel nieuws. Het is in de West, waarover
ieder jaar opnieuw klaagzangen worden
aangeheven, thans heelemaal misère.
Een deskundige naar Suriname te zenden,
die een algemeen landbouwplan zou moeten
ontwerpen, door sommigen, b.v. den Vrij-
heidsbonder van Bappard, bepleit, acht ir.
Feber een hersenschim. Waar zulk een phe-
nomeen te vinden? Van welke uiteenloopen-
de takken van landbouw moet zoo'n man
niet op de hoogte zijn
De Katholieke deskundige acht aanwak
kering van het particulier initiatief, totnog
toe te zeer verwaarloosd, hoogst noodig. Hij
staat in die meening naast jhr. van Boetze-
laer, die eveneens den kleinen landbouw en
de kleine landbouwers wenscht te helpen.
Door déze beide sprekers is bovendien in
tegenstelling met den vrijzinnig-democraat
mr. Joekes aangedrongen op krachtig
doorzetten van de proeven met mechani-
soben landbouw.
De relletjes te Paramaribo, gevolg van
werkloosheid en communistisch gestook, zijn
eveneens ter sprake gekomen, al was men
over het algemeen van oordeel, dat de gou
verneur in zijn optreden niet te kort ge
schoten is.
Men is met de behandeling der begroo
ting niet klaar gekomen.
VOORBER. H00GER- EN MIDDELB.
ONDERWIJS,-
R. K. Reorganisatie-rapport.
Een commissie ter bestudeering van
de wettelijke regeling van het voorber.
hooger en middelbaar onderwijs, inge
steld door katholieke organisaties van
het voorber. hooger en middelb. onder
wijs heeft haar rapport doen verschijnen
bij L. C. G. Malmberg te 's-Hertogen-
bosch.
Deze „wetscommissie" had tot voorzit
ter den heer J. N. H. Al, directeur der
R. K. H. B. S. te Hilversum, vice-voorz.
was dr. J. H. J. Op de Coul, leeraar R.K.
Meisjeslyceum, secretaresse zuster Elisia
Timmermans, directrice der St. Pius
Middelb. school voor meisjes, beiden te
Amsterdam.
Het rapport verdeelt de scholen in die
A. Voorber. hooger onderw.: I. gym
nasia (A. en B. afd.) 6 j. c.; II. H. B. S.
(B.) 6 j. c.; III. Schakelschool 2 j. c.
B. Algem. vormend. IV. Algem. middel
bare school (H.B.S. A) 5 j. c.; V. Mid
delb. handelsdagschool 3- of 4 j. c.; VI.
Middelb. meisjesschool 5 j. c.
De scholen van groep B zijn gericht
op het geven van eindonderwijs en be
stemd voor hen, die niet naar de univer
siteit zullen gaan.
Het rapport geeft een omschrijving
van de verschillende genoemde scholen
en tabellen van lesuren.
Als motieven voof den 6-j. cursus van
de H. B. S. noemt het o.m.:
lo. dat de concurrentie tusschen H.
B. S. en gymnasium vervalt;
2o. dat zeer velen thans toch 6 jaar
noodig hebben om de H. B. S. af te loo-
pen.
3o. dat de H. B. S., met name wat de
moderne talen betreft, weer haar ouden
goeden naam herwinnen zal.
4o. dat er tijd zal zijn om b.v. diffe
rentiaal- en integraalrekening te onder
wijzen aan hen, die naar de Techn.
Hoogeschool willen gaan.
Genoemde schooltypen zijn bedoeld
voor grootere gemeenten. Voor kleinere,
waar het huisvesten van verschillende
schooltypen onder één dak voordeel kan
opleveren, spreekt de commissie zich uit
voor een lyceum met 2-j. onderbouw,
naar keuze met of zonder latijn, en op
dien onderbouw
lo. een 4-j. gymnasium, 2o. een 4-j. H.
B. S., 3o. een 3-j. a-lgem. middelb. school,
4o. een 3-j. middel'b. meisjesschool.
De schakelschool, genoemd onder A.,
is bedoeld voor hen die na het afloopen
van de onder IV of VI genoemde scho
len, alsnog naar de universiteit willen.
Het rapport acht het instellen van een
„brugklasse" tusschen lagere school en
voorbereidend H. O. (en alg. vormend M.
O.) gewenscht, in sommige gevallen nood
zakelijk.
BEHANDELING VAN DIENST
WEIGERAAR.
Geen ongeopende brieven
teruggezonden. Bezoek van
zuster niet geweigerd.
Op de schriftelijke vragen van het lid
der Tweede Kamer, den heer K. ter Laan
betreffende beëindiging van ten aanzien
van een zicJi in de artillerie-kazerne te
Leiden in voorarrest bevindenden
dienstweigeraar genomen maatregelen
heeft de minister van Justitie thans het
volgende geantwoord:
De bedoelde dienstplichtige onderging
wegens dienstweigering tot IS Januari j.l.
voorloopig arrest in de artillerie-kazerne
te Leiden. De aan dien dienstplichtige ge
richte brieven, welker inhoud uitreiking
aan geadresseerde niet toeliet, werden na
dat onder vermelding van den afzender
hiervan aan hem was kennis gegeven, aan
den afzender teruggezonden. Ongeopende
brieven zijn nimmer teruggezonden. Bij de
ontvangst der brieven is het echter eenige
malen voorgekomen, dat het plakmiddel
zoo ver had losgelaten, dat zonder schen
ding van het couvert de brieven konden
worden geopend. Voor de terugzending
'behoefde het couvert slechts dichtgeplakt
te worden, hetgeen verklaart, dat de af
zenders in de meening hebben verkeerd,
dat hun brieven ongeopend werden terug
gezonden.
Aan den betrokken dienstplichtige is
bezoek van zijn zuster niet geweigerd
niettegenstaande dit bezoek te voren niet
was aangevraagd is hij gedurende een
kwartier in de gelegenheid gesteld zijn
zuster te ontvangen.
DE TIJDELIJKE 3 PCT. AFTREK
TE ROTTERDAM.
Voor B. en W., secretaris,
ontvanger, ambtenaren Burg.
Stand en Politiepersoneel.
Bij den aanvang van de behandeling in
den Baad van Rotterdam van het voor
stel van Burgemeester en Wethouders
d.d. 16 Februari 1.1., tot toepassing van een
tijdeliiken aftrek van 3 pet. op de loonen
en salarissen van het gemeentepersoneel,
heeft de burgemeester er de aandacht op
gevestigd, dat na eventueele aanvaarding
van dat voorstel door den Raad nog een
nader besluit zou dienen te worden geno
men met betrekking tot de salarissen van:
a. den burgemeester, de wethouders,
den secretaris, den ontvanger en de amb
tenaren van den Burgerlijken Stand;
b. den hoofd-coirimissaris, de commis
sarissen en het verdere personeel van de
politie.
De wedden van de sub a bedoelde func
tionarissen worden ingevolge de Gemeen
tewet vastgesteld door Gedeputeerde Sta
ten, nadat Raad daarover is gehoord.
Onder opmerking, dat de voorzitter en de
leden van het College van meening zijn,
dat ook op hun salarissen dezelfde aftrek
zal behooren te worden toegepast, waartoe
door den Baad op 23 Februari j.l. ten op
zichte van het gemeentepersoneel is be
sloten, meenen B. en W. den Raad in over
weging te moeten geven het college te
machtigen om bij Gedeputeerde Staten op
invoering van dien aftrek met betrekking
tot de wedden der sub a genoemde func
tionarissen aan te dringen.
Voor wat betreft de wedden van den
hoofdcommissaris en de commissarissen
van politie zal h.i. een overeenkomstig
verzoek behooren te worden gericht tot de
Kroon, aan welke de regeling van die wed
den is voorbehouden.
NEDERLAND EN DE LEIPZIGER
MESSE.
Drie extra treinen.
Naar het Messamt der Leipziger Messe
te Amsterdam ons mededeelt, is de be
langstelling voor de in het begin van de
volgende maand te houden Leipziger
Voorjaarsmesse grooter dan in tverband
met de tijdsomstandigheden verwacht
was. Op Zaterdag 5 Maart, den dag voor
de opening, zullen drie extra-treinen uit
Nederland naar Leipzig rijden en wel een
des morgens te 8.39 uur van Amsterdam,
een des morgens te 8.47 uur uit Amster
dam met aansluiting uit Rotterdam,
vertrekkende 7.57 uur en een nachttrein,
vertrekkende uit Amsterdam te 20.20 uur
en uit Rotterdam (Maas) te 18.31 uur.
NEDERLANDSCHE BOOMEN NAAR
ENGELAND.
Volgens een Reuter-telegram uit Lon
den heeft de Britsche minister van land
bouw en visscherij, Gilmour, in het La
gerhuis op een desbetreffende vraag ge- 1
antwoord, dat geen uit Nederland inge
voerde boomen of struiken, op de mark
ten te koop aangeboden gedurende de
laatste drie maanden, wegens planten
ziekten waren afgekeurd. j
DE UITVOER NAAR DENEMARKEN.
Bezwaren van bloembollen
handelaren en bloemkwee-
kers tegen de repressaille-
maatregelen van Denemarken.
Men meldt uit Haarlem aan de „N. R.
Crt.":
In aansluiting aan het onlangs vermelde
verzoek van drie vereenigingen op het ge
bied van export van bloembollen, planten
en bloemen, heeft een deputatie, bestaande
uit de heer Krelage voor do algemeene ver
eeniging voor bloembollencultuur; mr. van
Toulon van der Koog; den heer Vreeken
voor den bond van bloembollenhandelaren,
den heer van Kleef, voor den bond van
pla ntenhandela ren en den heer Mensing
voor de Aalsmeersche tuinbouwbond in een
conferentie met dr. Hirschfeld, directeur-
generaal van oeconomische zaken van het
ministerie van arbeid, handel en nijver
heid, uitvoerig de bezwaren toegelicht,
die de uitvoer reeds thans ondervindt van
de in Denemarken ontstane ontstemming
over do contingenteering van Deensch
vleesch.
De deputatie drong aan op het treffen
van maatregelen, waardoor onze bezwa
ren zouden kunnen worden opgeheven, en
op het steeds nauwkeurig nagaan van de
schade, die voor uitvoer bestemde Neder-
landsche producten van eventuëelen vol
gende contingenteeringen zouden kunnen
ondervinden, alvorens tot nieuwe contin
genteeringen over te gaan.
De bezwaren en wenschen van de depu
tatie zullen onderverwijld ter kennis van
den minister van arbeid, handel en nij
verheid worden gebracht, die wegens on
verwachte verhindering niet kon voldoen
aan zijn wensch om de deputatie persoon
lijk te woord te staan.
ADVIESCOMMISSIE WERKLOOS
HEIDSVERZEKERING.
Benoeming leden.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft benoemd voor het tijd
vak 1 Januari 1932 tot en met 31 Dec.
1934 in de in art. 22 van het werkloos
heidsbesluit 1917 bedoelde commissie van
advies voor de werkloosheidsverzekering:
H. de Bordes, te Bussum; mr. L. A. Don
ker, Rotterdam; W. Drees, 's-Graven-
hage; mr. dr. A. H. Joekes, 's-Graven-
hage; H. J. Mijs, Rijswijk (Z.-H.); prof.
dr. J. R. Slotemaker de Bruine, Wasse
naar; J. R. Snoeck Henkemans, 's-Gra-
venhage; mr. dr. F. L. G. Z. M. Vonk
de Both, Tilburg, en tot him plaats-ver
vangers resp. dr. H. J. Lovnk, Alphen a.
d. Rijn; ir. Th. v. d. Waerden, Laren
(N.-H.); mr. F. W. R. Uitte waal, Deven
ter; jhr. ir. R. B. L. de Muralt, 's-Gra-
ven-hage; J. J. Talsma, Woerden; mr. J.
N. J. E. Heerkens Thijssen, Haarlem;
mr. J. J. de Waal Malefijt, Arnhem en
O. L. P. van de Loo.
Voorts tot leden van genoemde com
missie: J. Jeronimus, Utrecht, N. V. C.;
C. Kitsz, Amsterdam, N. A. S.; J. Kok.
Eindhoven, R. K. W.; K. Kruithof,
Utrecht, C. N. V.; C. v. d. Lende, Am
sterdam, N. V. V.; J. Th. Nijkamp,
Utrecht, R. K. W.; G. J. A. Smit, Am
sterdam, N. V. V. en F. v. d. Walle, Am
sterdam, N. V. V. en tot hun plaatsver
vangers resp. J. G. Valkenburg, Leiden;
A. J. P. Hooze, Rotterdam; C. Roesten-
berg, Kaatsheuvel; H. Amelink, Utrecht;
W. v. d. Hoeven, Amsterdam; J. A.
Schutte, Utrecht; L. v. d. Wal, Amster
dam en H. Lansink, Amsterdam.
Als voorzitter en pl.v. voorzitter der
commissie zijn aangewezen resp. prof.
dr. Slotemaker de Bruine en H. de Bor
des.
UITOEFENING ARTSENIJ-
BEREIDKUNST.
De Nederlandscbe Maatschappij ter be
vordering van de Pharmacie heeft in een
adres aan de Tweede Kamer haar meening
omtrent het wetsontwerp, houdende rege
len betreffende de uitoefening van de art-
senijbereidkunst, uiteengezet. Daarin staat
o.m.: In art. 2 dient naar voren te worden
gebracht, dat onder uitoefening van de
artsenijbereidkunst niet ook mag worden
verstaan het voor geneeskundig doel afle
veren van stoffen, die in den regel voor an
dere doeleinden worden gebruikt. Deze
min of meer vage aanduiding zou men
na-der kunnen omschrijven door deze stof
fen nader aan te duiden als vallende onder
de Warenwet en uit deze wet voortvloeien
de algemeene maatregelen van bestuur.
..De eerste der twee lijsten, waarvan in
artikel 2 sprake is, omvat die stoffen,
die als geneehmiddel een voorname rol
spelen, maar die tevens voor technische
doeleinden worden gebruikt. Eien volkomen
vrijgeven van den handel in deze stoffen
kan niet in het algemeen belang zijn. Zij
behooren echter in den vorm van techni-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De rede van rijkskanselier dr. Bruning
in den Duitschen Rijksdag. (Buitenl., 2do
blad).
Hitier thans Duitsch staatsburger. (Bui
tenl., 2de blad).
De Chineezen handhaven zich tegenover
de Japanners. (Buitenl., 2de blad).
BINNENLAND.
Onze uitvoer naar Denemarken, (lste
blad.).
Het drama op de Majellatoren te Am
sterdam. (Rechtz., 4de blad).
ONZE CORRESPONDENT OP
HET OORLOGSTEHREIN
TE SJANGHAI Bladz. 5
sche stoffen, die niet aan de strenge
eischen der Pharmacopee voldoen, niet
thuis in de apotheek. De wet diende den
verkoop daarvan door heb uitvaardigen
van maatregelen van bestuur met betrek
king tot den kleinhandel in deze stoffen
mogelijk te maken.
De tweede lijst zal een lijst zijn van stof
fen, die uitsluitend als geneesmiddel wor
den gebruikt. Er zullen alleen die genees
middelen op mogen voorkomen, die door
ieder aan ieder mogen worden verkocht.
Mercantieele overwegingen mogen bij het
samenstellen van deze lijst geen invloed
hebben. De lijst moet derhalve niet door
handelaren in geneesmiddelen, maar uit
sluitend door geneeskundigen samengesteld
worden. Het zou gewenscht zijn, dat in de
wet een jaarlijksche herziening van de lijst
werd voorgeschreven.
In de wet, en wel speciaal in artikel' 2,
moet de bepaling worden opgenomen, dat
ook de vrijigelaten geneesmiddelen moeten
voldoen aan de eischen der wet en de uit
deze en andere wetten voortspruitende al
gemeene maatregelen van bestuur en van
een eventueel krachtens art. 28 in te voe
ren geneesmiddeltaxe, die ook op de prijs
berekening van de door buitenlandsche
fabrikanten veel te hoog berekende specia»-
lité's van toepasing moet zijn.
De algemeene bepalingen voor genees
middel en artsenij dienen te worden aan
gevuld met de bepaling, dat ook de ge
neesmiddelen voor dieren hieronder vallen.
Wat de apotheek van den apotheekhou
denden geneeskundige betreft, de daarvoor
opgenomen regeling is te omslachtig. Aan
de uitwassen, gevolg van de tegenwoordige
regeling, waarbij een geneeskundige zich
b.v. even buiten een plaats vestigt, waar
voldoende pharmaceutisehe hulp is te ver
krijgen, om de aflfevering van geneesmid
delen aan zich te trekken, zou grootem-
deel8 een einde gemaakt kunnen worden,
door te bepalen, dat op drie K.M. afstand
van een plaats, waar een apotheker is ge
vestigd, onder de voorwaarden als in de
tegenwoordige wet is aangegeven, een ge-
neeskudige het recht heeft, om genees
middelen ,af te geven.
Wat betreft het particulier initatief bij
de regeling van den verkoop en het contro-
leeren van de reclame voor geneesmidde
len en artsenijen, merkt adressante op,
dat, z.i. zoowel de vereeniging tot beharti
ging van pharmaceutisehe handelsbelangen
als de controle-commissie op de adverten
ties, hoezeer men waardeering kan heb
ben voor het streven van deze lichamen uit
een oogpunt van algemeen belang te kort
schieten.
Contingenteering textielgoederen.
Voor de onder de contingenteeringsbe-
sluiten 'vallende goederen, welke tob en
met 24 Februari aan de grensstations of
andere plaatsen, waar de inklaring ge
schiedt, zijn aangekomen, zijn dadelijk in
voervergunningen bij de Kamers van
Koophand-el en Fabrieken in de plaats,
waarbij zij zijn ingeschreven, verkrijgbaar.
Dit is een maatregel, die genomen is in
het belang van die firma's die tot heden
nog geen toewijzing -ontvangen hebben.
Ter verkrijging van de bedoelde invoerver
gunningen dient men bij de Kamer van
Koophandel de facturen over te leggen,
welke op de betreffende zendingen be
trekking hebben. De verschuldigde rechten
van 2 ten honderd van de bij den invoer
te declareeren waarde, moeten bij de af-
giften der vergunning aan de Kamer van
Koophandel betaald worden.
Uit de facturen moet duidelijk blijken,
voor welke der onderstaande groepen een
invoervergunning verlangd wordt.
Groep A, Bovenkleeding en onderklee-
