23ste Jaargang
MAANDAG 22 FEBRUARI 1932
No. 7133
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
KERKNIEUWS
Se£cidócfic0ou/zxMil
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
•krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per reset
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt jJL
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V De instelling der Bedrijfsraad.
Men weet, dat door Minister Ver
schuur bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot instelling van
bedrijfsraden.
De Algemeene R. K. Werkgevers vereen,
beeft zich met 'n adres tot de Tweede Ka-
nier gericht, waarin genoemde vereeniging
opnieuw haar bezwaren tegen bet wets
ontwerp aanvoert.
De bezwaren worden in enkele punten
saamgevat. Op de eerste plaats wordt bet
volgende geconstateerd, waarin wij mee-
nen we het voornaamste bezwaar moe
ten zien:
Het ontwerp van den Minister be
oogt „de instelling" van bedrijfsraden
en niet „de erkenning" van hetgeen
in het maatschappelijk leven is op
gekomen. Ondergeteekenden zien hier
in een verstoring der natuurlijke or
de. Deze natuurlijke orde eischt, dat
hetgeen de individuen op eigen initia
tief kunnen tot stand brengen, bun
niet ontnomen mag worden en in
banden eener
De redactie van dit hoofdbezwaar schijnt
ons niet heel erg gelukkig. Als de ge
meenschap niet mag regelen, wat de in
dividuen op eigen initiatief kunnen tot
stand brengen dan zou de Staat een
zéér groot deel van de sociale wetgèving
moeten loslaten
Er is een aanvulling noodig, en wel
deze: kunnen en ook (als de omstandig
heden daarvoor rijp zijn) zullen tot
stand brengen!
En, als wij het bezwaar zóó lezen, dan
schijnt er een ander licht over....
Verder wordt er in het adres de volle
nadruk gelegd, dat het voorontwerp van
wet in den Hoogen Raad van Arbeid geen
gunstig onthaal heeft gevonden.
Vóór het ontwerp van den Minis
ter verklaarden zich de vertegen
woordigers van het R. K. Werklieden
verbond, van het Christelijk Natio
naal Vakverbond, van den R. K. en
Ohr. Middenstandsbond en den Ohr.
Boerenbond
Tegen het ontwerp spraken zich uit
de vertegenwoordigers van het N. V.
V., het N. A. S., het Verbond van Ne-
derlandsche Werkgevers, de Algemee
ne R. K. Werkgeversvereniging, het
Kon. Landbouwcomité, den R. K.
Boerenbond, den Kon. Ned. Midden
standsbond en de Scheepvaartvereeni-
gingen. De vertegenwoordiger der
mijnindustrie stemde blanco.
Volledigheidshalve moet echter aan deze
opsomming worden toegevoegd, dat er on
der de tegenstemmers waren, wien het
ontwerp tè ver en wien het niet ver ge
noeg ging. Dat moet bij de beoordeeling
van dit feit wel in acht worden genomen!
Wij willen voor heden op de zaak zelf
niet verder ingaan. Dat het bedoelde w
ontwerp niet een lijdensweg moge volgen
als de Pachtwetten
HET CONFLICT IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
In een zeer druk bezochte vergadering
te Hengelo van de volledige afdeeling:
sturen van St. Lambertus welke betrok
ken zijn bij het Twentsche textielconflict,
is na een uiteenzetting door den bonds
voorzitter, den heer v. d. Meys, over den
stand der onderhandelingen met de Twent
sche werkgevers, onder leiding van den
burgemeester van Enschede, den heer Edo
Bergsma, een uitvoerige discussie gevoerd.
Uit de vergadering werden vele zakelijke
opmerkingen gemaakt, waarbij het tot nu
toe gevoerde beleid van het hoofdbestuur
werd goedgekeurd en het volle vertrouwen
uitgesproken in de verder te voeren leiding
van het hoofdbestuur in deze aangelegen
heid. Eveneens werd in een daartoe ge
houden hoofdbestuursvergadering het be
leid van de dagelijksche leiding goedge
keurd en haar met algemeene stemmen vol
macht verleend, de onderhandelingen voort
te zetten en naar bevinding de zaken ver
der te behandelen.
DE MET OVERHEIDSSTEUN
GEBOUWDE WONNGEN.
RAPPORT DER COMMISSIE-VLIEGER.
Thans is versohenen het rapport van de
door de ministers van Financiën en van
Arbeid, Handel en Nijverheid ingestelde
en dezer dagen met dankbetuiging weder
onbonden commissie, aan welke was opge-
dagen een onderzoek van de vraag, welke
moeilijkheden zich voordoen bij de exploi
tatie van de met financieelen steun van
het Rijk en de gemeenten gebouwde wonin
gen, welke maatregelen van overheids
wege, ter gemoetkoming aan die moeilijk
heden zouden kunnen worden genomen en
welke gevolgen die maatregelen voor de
geldmiddelen van het Rijk en de gemeen
ten zouden hebben.
Wegens plaatsgebrek kunnen wij heden
den inhoud van dit rapport niet publicee-
ON DERHANDELING EN IN HET
KLEEDIGBEDRIJF.
Oude loonen een week doorbetaald.
Het volgende officieele communiqué
werd ons Zaterdagavond verstrekt:
Onder leiding van den Rijksbemiddelaar
mr. S. de Vries Azn., heeft hedenmiddag
in het Departement van Arbeid, Handel en
Nijverheid een bespreking plaats gevonden
met
vers- en
nisaties uit het kleedingbedrijf.
Na langdurige gedachtenwisseling heeft
de Rijksbemiddelaar een voorstel gedaan,
dat door partijen in haar kringen verdedigd
zal worden. Hangende de te nemen beslis
sing zullen de werkgevers op voorstel van
den Rijksbemiddelaar de gelegenheid ge
ven Maandag a.s bet werk te hervatten,
terwijl dan gedurende ten hoogste één
week het thans geldende loon zal worden
doorbetaald.
lederen werknemer wordt d us geadvi
seerd zich Maandag a.s. (dus heden) weder
bij zijn werkgever aan te melden ter her
vatting van zijn werk."
NATIONAAL CRISISC0MITE.
Verstrekking zwavelzure ammoniak aan
noodlijdende boeren en tuinders.
Het secretariaat van bet nationaal cri-
siscomitó -deelt mede:
Nadat Vrijdag 12 dezer de inschrijving
voor de verstrekking van zwavelzure
moniak gesloten was, (de bestellingen, wel
ke Zaterdag 13 dezer vóór één uur binnen
kwamen zijn nog aangenomen), heeft het
secretariaat zijn uiterste krachten inge
spannen om de rantsoeneering zoo vlug
mogelijk te doen geschieden.
Als resultaat daarvan kon reeds in den
voormiddag van 16 Febr. aan het centraal
bureau te Rotterdam een volledige rant-
soeneeringstaat voor alle gemeenten ter
beschikking worden gesteld.
Dit bureau is daarop terstond begonnen
zijn maatregelen voor de distributie te
treffen. Noodzakelijkerwijs vergde het ge
reedmaken der biljetten voor elke gemeen
te eenigen tijd, immers daartoe moest eerst
berekend worden hoeveel aan elke gemeen
te of plaatselijk crisiscomité wegens te veel
gestorte gelden moest worden terugbe
taald. Doordat uit vele plaatsen 3 4
maal nabestellingen gedaan werden, ging
hiermede veel tijd verloren, welke echter
geen vertraging in de distributie van de
zwavelzure ammoniak beteekent.
Verwacht mag worden dat op 1 Maart
alle toewijzingsbiljetten met de bons ver
zonden zullen zijn en alle terugbetalingen
plaats hebben gehad; dan zullen ook zij
die nog niet gestort hebben, bericht
gen hebben welk bedrag zij aan het N. C.
C. verschuldigd zijn om de bons te verkrij
gen.
Men wordt dringend verzocht over dit
onderwerp geen telefoongesprekken met 't
N.C.C. te voeren, daar het uitgesloten is
dat in de rantsoeneering verandering ge
bracht kan worden.
NEDERLANDSCHE TORPEDO-JAGER
NAAR SJANGHAI.
Ter bescherming der Nederlandsche
belangen.
De Regeering beeft besloten tot onver
wijlde zending van een torpedoboot jager
naar Sjanghai, bepaaldelijk met het oog op
de belangen der Nederlandsche onderda
nen aldaar.
Het wetsontwerp-Terpstra.
Men zendt ons de volgende motie
publicatie
De R.-K. Kiesvereeniging Doetinchem
Dichteren in vergadering bijeen op Zondag
14 Februari 1932, kennis genomen hebbende
van het voorgestelde wetsontwerp-Terp
stra, protesteert ten sterkste tegen de on-
derwijsverslechteringen, die het
zullen zijn van het dan komende 45-,
stelsel, speciaal voor het platteland.
Zij verzoekt de R.-K. Staatspartij alles
in het werk te stellen om deze ramp voor
ons volks-onderwijs af te wenden. Zij be
sluit deze motie te publiceeren in de pers.
Rotterdamsch Raadslid geen Nederlander.
Vrijdagavond na de gemeenteraadszit
ting van Rotterdam riep de burgemeester
het communistische raadslid Reudorink bij
zich om hem in het bijzijn van den ge
meente-secretaris mede te deelen, dat er
van het departement van Buitenlandsche
Zaken een mededeeling was ontvangen,
dat de heer Reuderink, die zooals bekend
eenigen tijd in Rusland vertoefde, daar in
staatsdienst was geweest. Voor het lid
maatschap van den raad is het vooreerst
noodzakelijk dat men Nederlander is. Doch
dit Nederlanderschap komt te vervallen
zoodra iemand zonder toestemming bijv.
in het buitenland in staatsdienst gaat. Zou
het dus waar zijn dat de heer Reuderink
in staatsdienst was geweest, dan zou hij als
lid van den raad moeten bedanken. Over
en ander zou de heer Reuderink nog
officeel schrijven ontvangen. Na dit
schrijven, dat van hot college van B. en W.
moet uitgaan, zal de heer Reuderink nog
acht dagen gelegenheid krijgen om in be
roep te gaan, waarna de zaak in den ge
meenteraad zal worden behandeld.
„TeL"
De arbeidsvoorwaarden bij Vroom en
Dreesmann.
Naar de „R.-K. Transportarbeider" meldt
is per 1 Febr. 1932 een contract van een
jaar aangegaan tusschen de firma Vroom
en Dreesmann eenerzijds en de R.-K. en
Chr. Transportarbeidersbonden ander
zijds.
Genoemd orgaan schrijft in verband met
deze overeenkomst:
„Laten wij er direct aan toevoegen, dat
over het resultaat der onderhandelingen
zeer wel tevreden zijn en eveneens dit
dient met nadruk te worden gezegd voor
de wijze waarop van dë zijde der firma
Vroom en Dreesmann onze aangelegenheid
is afgewikkeld. Op een paar zaken moeten
wij de volle aandacht onzer leden vesti
gen.
De eerete is wel de laatste clausule de
zer bijlage, waaruit blijkt, dat voor één
jaar zijn vastgelegd de hoogere bestaande
loonen dan de minima genoemd daarvoor
en in de tweede plaats de daaraan vooraf
gaande clausule, waarbij aan het gehuwde
personeel kindertoeslag wordt uitgekeerd.
Deze factor is voor onze organisatie in een
overeenkomst geheel nieuw, doch past zoo
volledig in het ka-der van onze opvattingen
omtrent loonsbepaling voor een werkne
mer, dat wij meenen dit even goed te moe
ten doen uitkomen.
De onderhandelingen werden gevoerd in
samenwerking met den Christel ij ken Bond
van Fabrieks- en Transportarbeiders en
zijn wij kunnen het niet anders zien
een lichtpunt in den voortdurend toene-
menden drang om loonsverlaging tot stand
te brengen. Bij alles is hier ook van de
zijde van den werkgever geweest een volle
dig begrijpen van de behoeften van zijn
werknemers".
De klokken van de St. Janskerk te Gouda.
Men schrijft ons:
Vrijdagmiddag vier uur werd de electri-
sche installatie voor het luiden der vier
zware klokken der St. Janskerk in bijzijn
van heeren kerkvoogden en directie ge
meentewerken officieel in bedrijf gesteld.
Macht en schoon klonken hunne bronzen
stemmen over de oude Gouwestad en allen
waren vol lof over het bereikte resultaat
daar zuiverheid van aanslag en acooorden-
wisseling mooier waren dan ooit te voren.
Elechts weinig menschen zullen zich het
luiden der vier klokken tezamen herinne
ren, daar dit sinds de begrafenis van Z. M.
Koning Willem III niet meer plaats vond
de grootste klok werd sedert dien niet
meer geluid 32 klokkenluiders waren
toen noodig terwijl nu 4 kleine electrische
machines datzelfde werk veel beter en
mooier doen voor ongeveer 4 oent stroom
verbruik per uur per klok. De bedienings
schakelaars, welke begane-gronds zijn aan
gebracht, behoeft men maar even in te
drukken en de klokken doen haar plicht.
Zoo stelt de moderne techniek ons weer
in de gelegenheid om meer en beter van
deze mooie, ongeveer vier eeuwen oude,
klokken te genieten. De geheele installa
tie werd uitgevoerd door de bekende fir
ma op dit gebied: J. A. Elderhorst en Zo
nen te Zoeterwoude, bij Leiden.
PATERS FRANCISCANEN.
H.H. Wijdingen.
Op Zondag „Laetare" 6 Maart a.s. zal Z.
I H.Exc. Mgr. P. I. Verriet O.P., titulair-Bis-
I schop van Eleuterna en Apostolisch Vicaris
van Curacao, in de kloosterkerk, S. Hiero-
nymus, van de Paters Minderbroeders te
•Weert de H.H. Wijdingen van het Diako-
naat en Priesterschap toedienen aan de
volgende fraters.
Het H. Diakonaat aan: Fr. Guido Roor-
dink, uit Amsterdam; fr. Nicetas van Wor-
kum, uit Arnhem; fr. Mariophilus Celie,
uit Nieuwer Amstelfr. Livarius Versteeg,
uit Hilversumfr. Aloysius Bodewes, uit
Baarn fr. Gedeon Stol, uit Leiden; fr.
Clarentius Straathof, uit Leimuiden;
fr. Massaeus Toussaint, uit Kerkradefr.
Silvanu van der Meer, uit R ij n s a t e r-
oude; fr. Ascanius Willems, uit Sifc-
tardfr. Aemilianus van Heel, uit Am
sterdam fr. Sebaldus Linders, uit Mook
fr. Severianus van Waesberghe uit Rotter
dam fr. Bartholus Gelauff, uit 's Hage j
fr. Sigibaldus Hogenboom uit Oudewater;
fr. Tobias Bastiaansen, uit Roosendaalfr.
Felix Janszen, uit Delft; fr. Angelus Stok
man, uit Haarlemmermeer; fr. Trudo de
Ruiter, uit Amsterdam.
Het H. Priesterschap aan: fr. Adam van
der Veldt, uit Slotenfr. Ivo Terhell, uit
's Hagefr. Modestinus Pöttgens, uit
Kerkradefr. Amandinus Janssen, uit Ble-
rickfr. Arthur Mertens, uit Teteringen;
fr. Natalis Ruys, uit Utrecht; fr. Dignus
Koot, uit Delft; fr. Narcissus van Summe-
ren, uit Nijmegen; fr. Ceslaus Tijnagel, uit
Rotterdam; fr. Hermas Kersten, uit Rot
terdam; fr. Josue Groen, uit Rotterdam;
fr. Deicola Rodermans, uit Amsterdam; fr.
Florinus Verhagen, uit Schijndelfr. Edoal-
dus Berden uit BlerickfT. Claudianus van
Veldhuizen, uit Bodegraven; fr. Ve-
nantius Wortelboer, uit Rotterdam; fr.
Dionysius Boers, uit Weertfr. Hilarinus
van Rooy, uit Megenfr. Paternus Geise,
uit Rotterdamfr. Paritius Mikx uit Rot
terdam en fr. Parmenius Biiller uit Voor
burg; alle van de Orde der Minderbroe
ders.
Priesterwijding op Brakkenstein.
Zaterdag werden door Mgr. A. Diepen
in de kloosterkerk van Brakkenstein vijf
jonge priesters van de Congregatie van het
Allerheiligste Sacrament gewijd.
Gisteren droegen de Neomisten een
plechtige eerste Heilige Mis op in de rec
torale kerk van Brakkenstein. De ge
heele landelijke bevolking leefde mede met
deze bijzondere kerkelijke plechtigheid.
De Neomisten waren de paters: Molen
schot, Westgeest, Hoogstraten, Loerakker
en De Groot.
Pater Bonefatius O.M. Cap. t
In den ouderdom van 70 jaren is in
het klooster der Paters Oapucijnen te
Breda overleden de Zeereerw. Pater Bo
nefatius O.M. Cap. (P. J. H. ten Ham),
geboortig uit Utrecht.
Dinsdag a.s. vinden in Breda de uit
vaart en begrafenis plaats.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
BUITENL. BERICHTEN.
FABRIEKS-EXPLOSIE IN FRANKRIJK.
Tien arbeiders bij Nimes gewond.
Ten gevolge van een ontploffing is een fa-
friek in de nabijheid van Nimes geheel ver
woest. Tien arbeiders werden gewond, van
wie drie zeer ernstig.
DOOR EEN LAWINE BEDOLVEN.
Op den Gaishorn in het district Liezen in
Stiermarken zijn vier personen die over het
skiterrein liepen door een lawine bedolven.
Twee hunner gelukte het zich zelf uit de
sneeuw te werken. De beide andere konden
ondanks het onmiddellijk ingestelde red
dingswerk van hun kameraden als lijken ge
borgen worden.
Aardscheuren in Polen.
Den laatsten tijd worden in de omgeving
van Kielce aardschokken waargenomen.
Bij Jendrzejow ontstond na een lichte
trilling van den grond een scheur ter breed
te van 10 centimeter en van een kilometer
lengte.
RAMP VEROORZAAKT UIT
WRAAKZUCHT.
In de stedelijke steengroeven te Aussig
heeft een hevige ontploffing plaats gehad,
waardoor vier arbeiders gedood en drie
zwaar gewond werden. De ontploffing was
zoo hevig, dat in de omgeving de ruiten
werden ingedrukt en telefoondraden werden
vernield. Uit het onderzoek is gebleken,
dat het hier om een wraakneming gaat van
een sohietmeester. Toen heden de bonds-
secretaris bij hem kwam om een onderzoek
in te stellen in verband met 't tekort, stak
de sohietmeester tien kilo ontploffingsmid-
delen in brand.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransche kabinetscrisis opgelost.
(Buitenl., 2de blad).
Spaansche bisschop vermoord. (Buitenl.,
2de blad).
De st rijd om Sjanghai duurt met wisse*
lend succes voort. (Buitenl., 2de blad).
BINNELAND.
Rapport-Vliegen inzake de exploitatie
van met overheidssteun gebouwde wonirv-
gen. (1ste blad).
Een doode bij een smokkeldrama aan
de Duitsche grens. (Gem. Berichten, 3de
blad).
Een winkelier te Amsterdam overvallen.
Mislukte roofoverval te Nieuw Helle
voet (Gem. Berichten, 3de blad).
De Utrechtsche voortvluchtige kantoor
bediende gearresteerd na een reisje Pa
rijsBerlijn. (Gem. Berichten, 3de blad).
Verscheidene verkeersongelukken. (Gem
Berichten, 3de blad).
Inbraak en poging tot gasvergiftiging(?)
te Voorburg. (Gem. Berichten, 3de blad).
SPORT- EN WEDSTRIJDEN.
H. V. V. moet degradatie-wedstrijden
spelen. Scheveningen kampioen 3e klasse
A Afd. (Sportblad).
De wereldkampioenschappen schaatsen
rijden te Lake Placid. Ballangrud legt be
slag op den titel. (Sportblad).
HET LAND DER BOMMEN.
Helsche machine gevonden onder een
spoorwegwagon te Barcelona.
Naar „El Mati" meldt, hebben eenig»
spoorwegarbeiders op een der stations van
Barcelona een bom gevonden onder een
wagon. Zij gaven hiervan onmiddellijk ken
nis aan de politie, die de helsche machine
in een pantserauto naar een open terrein
vervoerde.
Ook uit andere plaatsen van Spanje wor
den nog steeds anarchistische wandaden ge
meld.
Naar „A.B.C." uit Toledo verneemt rich
ten extremistische arbeiders in den laatsten
tijd aanzienlijke schade aan in de wijngaar
den. Te Guero hebben zij onlangs in een
wijngaard 1200 jonge wijnstokken afgesne
den.
VerdeT verneemt het blad uit Darniel,
dat aldaar arbeiders, opgehitst door de ex
tremistische propaganda van eenige rede
naars, uit de olijftuinen groote hoeveelhe
den vruchten hebben gestolen.
VREESELIJK FAMILIEDRAMA IN
DUITSCH DORP.
Een vreeselijk familiedrama heeft zich af
gespeeld in het plaatsje Heidhof (Duitsch-
land). De vrouw van den werkman Jahnke
gooide, terwijl haar man zich op zijn werk
bevond, haar kindertjes van drie en negen
jaar oud in een put, waar zij verdronken, en
stak daarna de bedden in brand, als gevolg
waarvan het geheele huisje verbrandde. De
vrouw is sedert dien verdwenen.
DIRIGENT VOOR DE MICROFOON
OVERLEDEN.
De dirigent dr. Ludwig Kaiser te Weenen
is Zaterdagnamiddag, toen hij voor de ra
dio dirigeerde, plotseling dood neergestort.
De luisteraars hoorden den slag van het
vallende lichaam. Het concert werd onmid
dellijk afgebroken.
DREIGENDE HONGERSNOOD OP
CYPRUS.
Op Cyprus dreigt een hongersnood, die
wellicht even ernstig'zal worden als in 1902,
toen men van een ramp voor het eiland kon
spreken. De eerste winterregens zijn pas 21
Januari gevallen, nog later dan in 1902.
Alle lammeren en duizenden schapen zijn
door gebrek aan voedsel gestorven. De re
gen is te laat gekomen voor het uitzaaien
van gerst, en er bestaat zeer weinig kans,
dat het graan rijp zal worden. De regeering
heeft het invoerrecht op Australisch meel
tot 6% verlaagd, maar de situatie wordt
nog zeer donker ingezien.
