23ste Jaargang DONDERDAG 18 FEBRUARI 1932 No. 7130 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TOONEELEN SPAANSCHE KAMER BINNENLAND Moordaanslag op de Heerengracht DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartajvl Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per port f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen/wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. regel. 4 V Onzen open kerken. Wij hebben er reeds meer op gewezen, dat in Protestantsche kringen verlangd wordt naar open kerken, naar wat men noemt de alle-dag-kerk. In het „Handelsblad" van gisteravond wordt deze wensch weer bepleit door ds. A. P. Boeke uit Schoorl. Hij constateert, dat „het herstel der al gemeens alle-dag-kerk ook voor het niet- roomsch menschengeslacht van nu voor talloozen juist in deze tijden van onbere kenbare waarde zou kunnen zijn"; en dat „door ontelbaren juist tegenwoordig gere geld op werkdagen dankbaar gebruik wordt gemaakt van de immers thans bijna uitsluitend alleen dan geopende r. k. ker ken". En de ds. merkt dan verder op, dat dit laatste niet geschiedt, omdat ook niet- katholieken zouden gelooven in het „altaar sacrament", „doch enkel al om de welda dige stilte, en daardoor immers aangewe zen stemmende gelegenheid tot zelfinkeer en godsdienstige ontmoeting". Wij zijn het met den dominé eens, dat „enkel a 1" om. waarop hij wjjst een kerk-bezoek den in het haastige leven ja- genden mensch tot rust kan brengen en zichzelf kan doen vinden.... Ds. Boeke wil ook de protestantsche kerkgebouwen in dezelfde weldadige sfeer brengen als de katholieke; door architec tuur en meubilair, door b.v. aan te brengen een tafel met bloemen en bijbel-verzame ling, een radio-installatie, gedempte ver lichting door geschilderde vensters. Mogen wij niet alleen onszelf, maar ook onzen lezers even voorhouden, hoe w ij be zitten, wat anderen ons benijden. En: waardeeren wij ons bezit?.... Onze kerken zijn voor ons meer en veel meer dan waarom al ds. Boeke ze ons be nijdt.... De tot het Katholicisme bekeerde Engcl- sclie schrijver .Mgr. Benson wijst op net verschil tusschen katholieke kerken en andere. Zoo opvallend is dat verschil, zegt hij, dat er honderden verklaringen zijn ver zonnen, om het uit te leggen. Het zou zijn oorzaak vinden in het lichtje der Gods lamp, in de buitengewoon artistieke vaar digheid, waarmede alles is geordend., in de geur der wierook, in alles, behalve juist daarin, waaruit het, zooals wij, Katholie ken, weten, voortkomt in de wezenlijke, lichamelijke tegenwoordigheid van den Schoonste aller menschen-kinderen, die Zijn vrienden tot Zich trekt 1.... V De Pachtwet. Naar aanleiding van de verwerping door de Eerste Kamer van de Pachtwet schrijft de „R.-K. Boerenstand": Wij zullen ons niet langer tevreden kunnen stellen met een halfzachte wettelijke regeling, zooals de thans verworpen wetsontwerpen bevatten. Onze Bond was voor deze ontwer pen maar alleen omdat het continua- tierecht althans in beginsel werd er kend. Het was niet veel, het was bitter weinig, maar het was ten minste iet-s. Nu zelfs „deze aan alle kanten beperkte en verzachte regeling" verworpen is, schrijft het orgaan: Er is dus een volgende keer geen en kele reden, om nog eens te trachten de tegenstanders te paaien. En daarom behoort het volgende wetsontwerp een wettelijke regeling in te houden, die meer is dan een schoon gebaar, n.l. een forscbe. vastberaden formuleering van het continuatierecht. Maar men zal dus moeten wachten op een „nieuwen" Eerste Kamer 1 De manoeuvre der S.D.A.P., die zooals het „Volk" van gisteravond meldt voor nemens is, zeer binnenkort de door de Eer ste Kamer verworpen pachtwetten onge wijzigd in den vorm van initiatiefvoorstel len opnieuw in te dienen, kan ons niet erg bekoren. Wij kunnen ons ook niet vereenigen met hen, die nu van de regeering een nieuw IN DE REDE VAN EEN PRIESTER-AFGEVAARDIGDE. (Van onzen bijzonderen Spaanschen correspondent). De pers moge al zuchten onder een min of meer strenge censuur nu heet het weer, dat „El Debate" nog slechts voor korten tijd geschorst zal blijven, en dat in het algemeen de straf bepalingen tegen de bladen meer «geleidelijk zullen worden toe gepast, zoodat niet onmiddellijk schorsing wordt uitgesproken in het pariemeut schijnt men een krasser taal te kunnen gebruiken. Deze week was aan de orde de interpel latie van 'deu heer Beunza. (Deze naam wordt uitgesproken als: Bé-oenza). Hij sprak namens de Baskische partij, en zijn rede was een warme verdediging van de Jesieten-orde. Opmerkelijk is, aat, toen de interpellatie van den Katholieken afge vaardigde werd aangekondigd, alle radi calen en verscheidene socialisten de Ka mer verlieten. De heer Beunza is niet alleen een uitste kend reaenaar, maar ook zoo ongeveer de humorist van de Kamer. Hij begon met te verklaren, dat dit parlement niet den wil van het volk vertegenwoordigt. Hier tegen protesteerden aanstonds de aanwe zige socialisten, maar hun protest werd overschreeuwd door uitroepen van de Ka tholieken„Oerang-oetangsWacht maar tot de verkiezingen!" De üeer Beunza ver klaarde intusschen uiterst bedaard, dat de president van de Republiek zelf, de heer Zarnora, toen hij nog alge vaardigde was, dezelfde meenipg gehuldigd Ixad. En hij zettezijn rede voort, temidden van aan houdende interrupties. Hij deed daarbij voortuurend moeite, om het rumoer met zijn machtig stemgeluid te overschreeuwen, en slaagde er ook werkelijk in, om zich verstaanbaar te maken. „Om aan te too- nen, dat men gelijk heeft hoeft me«n met zoo te krijschen'', zeide hij. „Daarvoor hoeft men mets anders te doen, dan onmiddellijk verkiezingen uitschrijven, en in het pro gram, dat men den kiezers aanbiedt, vast leggen, dat het er om gaat, de verschillen de Orden uit Spanje weg te jagen. Waar om doen jullie dat met?" Nieuwe protesteu. „Zie je, omdat jullie dat niet tevoren aangekondigd hebt, uaarom hebben juihe het volk bedrogen Nieuw rumoer. „Juhie hebt geen moeite gedaan, om het land te dienen, maar om andere belangen te be vorderen, die met heel dmdelijJt zijn". „Dat is idioterie", riep een der socialis ten. „U moest nog eens naar school gaan, om uw eigen taal goed te leer en", antwoordde de heer Beunza. „Er is geen grootere idioot, dan hij, die denkt, dat alle anderen idioot zijn terwijl hijzelf ae eemge idioot is!" Hij vervolgde dan, dat, als de macht in den Staat met van het volk kwam, maar van een anaere machtWeer werd spie ker onderbroken. Doch de heer Beunza merkte kalm op: ,,Als de Kamer heelt kun nen gelooven, dat zekere Spaansche bur gers de Jesuieten onder den invloed stonden van een bmtenlandsche macht, dan heb ik ook het volste recht, om te veron derstellen, dat enkele Spaansche afgevaar digden kunnen beïnvloed zijn door zekere beiangep, die niet van strikt nationaien aard zijn!" En hij merkte op, dat nog geen enkele maal een algevaardigde van zijn partij het woord heelt kunnen voeren, zon der dat men hem voortdurend in de rede viel. Hij eischte, dat men klaren wyif schonk. Hij wist met zekerheid, dat er af gevaardigden waren, die onder dictaat van de Vrijmetselaars werkten. „Den dag, dat we het aantal afgevaardigden-Vrijmetse- laars kennen, weten we tevens, of de Loge een werkelijk of een denkbeeldig gevaar is. Wat nu het decreet van de ontbin ding der Jesuieten-orde betreft", ging hij voort, „noch de heer Zamora, noch de heeren Lerroux, Maura en vele anderen, hebben het aanvankelijk gewild. Er is er één onder hen, die gezegd heeft, dat het decreet een barbaarschheid was, maar dat de wet ten uitvoer moest worden gelegd De heer Altabas wilde thans verzekeren, dat de Jesuieten, na een vorige maal uit Spanje verdreven te zijn, in het land waren teruggekomen als heimelijke indringers. „Dat is een geschiedkundige dwaling", zei- de de heer Beunza. „Ik zal het bewijzen, riep de ander, „ik, die vrijmetselaar ben!" „Aha, nog een!" antwoordde de heer Beunza onder onbedaarlijk gelach. Komend tot de sluiting van de Colleges der Paters Jesuieten, verklaarde hij, dat men beter had gedaan, daarmee te beginnen bij den aanvang van het studiejaar. Nu moest men de leeraars nog bij elkaar zoeken, en onderwijl stonden de studies stil. „Maar dat begrijpt u misschien niet, die geen huisvaders bent, en geen kinderen op die colleges had! ik voor mij vind, dat terzeif- dertijd, dat de Paters Jesuieten werden weggejaagd, uit de Kamer dadelijk een Commissie van Afgevaardigden er op uit had moeten gaan, om de Paters in de zie kenhuizen van de meiaatschen te vervan gen! Maar", zeide spreker, toen het ge lach eenigszins bedaard was, „hoe oud ik ook ben, ik zie het er nog van komen, dat de Paters eenmaal terugkeeren, en dat velen van hen, die nu vóór hun verbanning gestemd hebben, hen met open armen zul len ontvangen, om de weldaden, die zij weer in ons Vaderland .komen brengen Den daaropvolgenden dag hield de Wel eerwaarde heer Pildain, priester-afgevaar digde, een interpellatie. Na den nadruk geiegd te hebben op het onwettige van het ontbindingsuecreet, en het onverstand, waarmee men mannen van buitengewone verdiensten verjaagd heeft, sprak hij voor al over den indruk, dien een en ander op het buitenland moest maken. „Thans be staan er in een land als frankrijk meer in stellingen der Jesuieten, dan vóór de anti kerkelijke wetten van Combes. Thans, nu Beigie en (Holland de Jesuieten, die van hier uitwijken, met alle onuerscheiding ont vangen; thans, nu de Zwrtsersche Repu bliek een verouderd artikel van de grond wet, inzake het toelaten der Jesuieten, practised heeft opgeheven; thans, nu "En geland zich beroemt op tal van heerlyxe Colleges, die de Jesuieten aldaar bezitten; thans, nu Duitscbland, sinds het een Re publiek geworden is, allereerst, met in stemming der socialisten, de hatelijke be paling heeft opgeneven, waarbij bet de Jesuieten-Urde verboden was, om zich m dat land te vestigen; thans, nu zelfs Ja pan de Jesuieten welkom heet, die aldaar o.a. de Katholieke Universiteit van Tokio beheeren; thans, nu de Vereenigde Staten de Republiek, die de meeste Jesuieten her bergt, aan elf Colleges, die door de Paters geleid worden, de voorrechten van een Universiteit veneend hebben en hen zelfs heeft vrijgesteld van de geweldige sommen, die dat voorrecht anders meebrengt; thans meent de Spaansche Republiek tot ontbinoing van deze orde te moeten overgaan en weet zij daar geen andere reden voor aan te voeren, dan die z.g. vier de gelofte, de gehoorzaamheid aan den Paus, die de Urde intusschen niet be.ct heeft, om hier inrichtingen in het leven te roepen, welke ons vaderland wijd en zijd benend hebben gemaakt, waarom men ons in het buitenland benijdt, en die alieen al reden genoeg zouden zijn, om zelfs de erg ste vijanden van de Orde tot zwijgen te brengen". Ook deze spreker kon niet volledig uib- spreken. De voorzitter van de Kamer wees hem erop, dat voor een interpellatie slechts een bepaalde tijd beschikbaar is.... wetsontwerp verwachten, waaraan de Eer ste Kamer wel haar sanctie zou geven. Te recht o.i. is opgemerkt door het „Cen trum', dat men daardoor practisch aan de Eerste Kamer een soort bevoegdheid om te amendeeren zou geven, welke zij juist niet heeft. Eerst dan als een wijziging in de samen stelling der Eerste Kamer grond geeft voor het vermoeden, dat zij anders over deze materie oordeelt, zou weer een pacht wet, inclusief continuatierecht, aan de orde kunnen worden gesteld. Tegen stemden alleeD de twee commu- nr 1 en. Een veelzeggend v- tum! EERSTE KAMER. HET LEENINGSVOORSTEL GOEDGEKEURD. In de gisteren gehouden vergadering van de Eerste Kamer was aan de orde het wetsontwerp tot het aangaan van één of meer geldleeningen ten laste van het Rijk. De min. v. F i n a n c i në n, de heer De Geer, maakte eenige-opmerkingen in antwoord op het eindverslag van de commissie van rapporteurs. Hij betoogde, dat de looptijd der leening 1922 A niet lan ger wordt dan aanvankelijk was vastge steld, en voorts, dat een bepaling, volgens welke een zeker aantal jaren niet gecon verteerd zal worden, gelijk enkele leden voor de nieuwe leeningen wenschten, niet is in het financieel belang van den Staat en alleen aanbeveling verdient, als zij noodzakelijk is voor het welslagen van de leening, wat nu niet het geval is. De Kamer nam het wetsontwerp zonder hoofdelijke stemming aan, waarna de ver gadering werd gesloten. Dit nummer bestaat uit drie bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Men verwacht een vrij langdurige crisis in Frankrijk. (Buitenland, 2de blad). Een Japansch ultimatum aan de Chinee- zen. (Buitenl., 2de blad). BINNENLAND. De verdwaalde vliegenier Weber weef teruggekeerd. (Luchtvaart, 2de blad). Moordaanslag op de Heerengracht. De daders gevlucht, (lste blad). De jaarvergadering van den R. K. Volks bond. Verschillende belangrijke mede- deelingen werden gedaan, (lste blad). DE OPENBARE SCHOOL. Typeerend voor den gang van zaken bij het onderwijs, en voor de positie der openbare school, is het besluit, dat deze week in den Haagschen gemeenteraad, viel, om vijf openbare scholen op te hef fen. Dit besluit werd om met een libe raal blad te spreken genomen na een „knappe verdediging" van wethouder Mar- chant en met medewerking van bijna den geheelen raad. DE HEER J. BRANDT IN ZIJN WONING OVERVALLEN. TWEE ONBEKENDEN BRACHTEN HEM EEN VIJFTAL MESSTEKEN TOE. Van de daders geen spoor. Gisteravond werd onze anders zoo rus tige stad opgeschrikt door het bericht van een moordaansk v. op de Heerengracht. Om tien minuten over half zeven ver voegden zich nl. twee mannen die per auto waren gekomen, ten huize van den heer J. Brandt, wonend aan de Heerengracht 14, alwaar zij aanbelden. De 57-jarige B., die met zijn 93-jarige moeder alleen woont, ging naar de voor deur en opende aanvankelijk eerst het raam van de deur. Toen hij twee mannen zag staan, deed hij vervolgens de deur open en vroeg wat zij wilden. In plaats van antwoord te geven dron gen beiden de gang binnen, grepen hem vast en brachten hem met een scherp voor werp een vijftal steken toe, in den borst, ter hoogte van de hartstreek, in de zijde, naast den neus en twee in een arm. Oogenblikkelijk hierop vluchtten de bru tale aanvallers de straat op, om vermoe delijk weer per auto te vertrekken. De heer B., die uit verschillende wonden bloed verloor, begaf zich daarna in de ach ter het huis gelegen, direct op de gang aansluitende oude cartonnagefabriek. Daar staat een pomp, waar hij een halve emmer water tapte, om zich vervolgens het bloed af te wasschen. Vervolgens keerde hij weer terug naar de binnenkamer, alwaar hij echter in elkaar zakte. Zijn oude moeder, die tengevolge van doofheid niets had gehoord van hetgeen zioh kort te voren in de gang harer wo ning had afgespeeld, liep toen het gebeur de tot haar was doorgedrongen naar bui ten, om de hulp der buren in te roepen. De heer Huurman waarschuwde on middellijk de politie en den Gemeentelij ken Geneeskundigen Dienst, die spoedig daarna op de plaats van den aanslag ver schenen. Na door den dokter van den Eersten Hulpdienst voorloopig te zijn verbonden, werd het slachtoffer naar het Acad. Zie kenhuis vervoerd, alwaar hij werd opge nomen. Uit een onmiddellijk door de politie ingesteld onderzoek kwam vast te staan, dat de verwondingen met een zeer scherp voorwerp zijn toegebracht* De wonden in de zijde was 12 c.M. lang en vrij diep, zoo dat even een long was geraakt. Hoewel de toegebrachte verwondingen niet dade lijk levensgevaarlijk waren, waren zij tooh niet van alle gevaar ontbloot. Bij een kort verhoor, dat den heer B. gisteravond kon worden afgenomen, ver klaarde deze, dat hij over zijn aanvallers niet de minste inlichtingen kon verschaf fen. Bij het verdere verhoor, ook heden morgen, bleek de heer B. niet erg mede deelzaam, zoodat de politie voor een moeiljjke taak gesteld is. De heer B. lijdt een zonderling leven; hij gaat voor vrij vermogend door vanwege de inkomsten, die hij als bezitter van vele huizen geniet. Het staat dan ook nog niet vast of men hier met een poging tot roof dan wel al leen met pen wraakneming te doen heeft. Het feit, dat de daders onmiddellijk na hun aanval gevlucht zijn, zou erop wijzen, dat hier alleen wraakneming in het spel was, ware het niet, dat de daders zeer waarschijnlijk in hun werk gestoord zijn. Op hetzelfde moment tooh, dat zij hun slachtoffer bewerkten, stopte naast het buis van den heer B. een auto. Dit heeft hen waarschijnlijk doen verschrikken, waar op zij het hazenpad kezen. De politie heeft gisteravond onfniddel- lijk naar alle zijden een uitgebreid onder zoek ingesteld. Reeds werd enkele per sonen een verhoor afgenomen, doch deze personen konden een voldoende alibi op geven. Een zonderling geval is verder nog 'het feit, dat de heer B. nimmer iemand in zijn woning toelaat, zelfs geen rechercheurs, die hij wel kent. Onbekenden zou hij zeker niet toelaten. Hieruit zou men dus mogen afleiden, dat de aanvallers hem bekend waren. Des te zonderlinger is dan echter zijn houding. Het is niet de eerste maal, dat er een aanslag op den heer B. gepleegd werd. Enkele maanden geleden toch werd hij' in zijn woning overvallen door een onbekend gebleven persoon, die zich had laten inslui ten. De heer B. werd toen niet zeer ern stig verwond en had alle sporen van den aanslag zooveel mogelijk verwijderd, zoodat het politie-onderzoek ten zeerste bemoei lijkt werd. Ook bij dien aanslag kon B. geen inlichtingen geven. lien, die omtrent het gebeurde of omtrent de daders eenige mededeelingen kunnen verstrekken, worden verzocht zioh hier voor te vervoegen op het bureau van poli tie, afd. recherche.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1