23ste Jaargang
WOENSDAG 17 FEBRUARI 1932
No. 7129
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
IN DEN GREEP DER SOVJETS.
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
regel.
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Goede dagbladen lezen.
In de „N. R... Crt." van 11 Febr. schrijft
dr. P. C. Dominicus over „Nieuwe banen
voor ons middelbaar onderwijs."
De schrijver heeft eenige wenschen, o.m.
deze:
Hij verlangt, dat het onderwijs in de
Ned. taal zoo worde, dat iemand met eind
diploma H.B.S. 5-j. c. een behoorlijk briefje
kan schrijven zonder spelfouten.
Deze wensch dat hij nog gesteld moet
worden 1 zal wel algemeen© instemming
vinden 1
Voorts acht hij het noodig, dat de leer
lingen krijgen wat men op de Engelsche
scholen noemt „general knowledge lessons".
Bij ons, zegt schr., houdt men te weinig re
kening met de gebeurtenissen van den dag.
Van de geschiedenis van het heden kennen
de meeste leerlingen niet veel meer dan de
voetbaluitslagen en een school, die de leer
lingen niet tot belangstellende krantenle
zers opleidt, voldoet z. i. niet aan haar roe
ping.
Ook met dezen wensch moet, dunkt ons,
ieder instemmen
Het „Handelsblad" teekent hierbij aan:
„En dat we graag het lezen van goede
dagbladartikelen zien aanbevolen, opdat
de jeugd niet allen leert wat in 1672 ge
beurde, maar dat ze ook te weten komt,
wat zich thans om ons heen afspeelt, ligt
voor de ha-nd.
Maar dan is het van groot belang, of
de jeugd wordt opgevoed tot „beschaafd"
krant-lezer, zoodat niet bepaalde rubrie
ken, waaruit niet zoo heel veel goeds ge
leerd kan worden, de hoofdschotels der
dagblad lectuur gaan vormen."
We hebben goede dagbladartikelen
gespatieerd
Altijd maar vooral nu is het van heel
groot belang, dat de menschen dit geldt
natuurlijk niet alleen voor één categorie
goede dagbladen g o ed d. w. z met
vrucht en leering lezen 1
HET KORTINGSWETJE.
WORDT DE PORTEFEUILLE-KWESTIE
GESTELD.
Wie op grond van de acht redevoerin
gen, welke gisteren aan het veelbesproken
Kortingswetje gewijd zijn, tot een voorspel
ling omtrent het lot van het wetje durft
concludeeren, zou den Minister geen over
winning in uitzicht kunnen stellen.
Zes van de sprekers lieten weinig of
niets aan het wetje heel; alleen de heeren
Bierema (V.B.) en Smeen (A.-K.) hebben
een verdediging laten hooren, maar de be
kwame partijgenoot van laatstgenoemde,
mr. de Wilde, behoorde mede tot de be
strijders.
Het debat werd al aanstonds voor de Be
geering ongunstig ingezet door den Katho
lieken afgevaardigde mr. Goseling, die de
doelstelling van bet w.o. eenzijdig en de
voorgestelde middelen verkeerd noemde.
Zelfs al noodmaatregel de korting wordt
voor 3 jaar voorgesteld acht mr. Gose
ling het wetje niet te aanvaarden, ook om
dat de Regeering reeds voldoende bevoegd
heden heeft (o.a. art. 126 van de Ambtena
renwet) om haar doel te bereiken.
Er werd gisteravond aldus het
„Vaderland" in politieke krin
gen gerekend met de mogelijkheid, dat de
Minister de portefeuille-kwestie zal stellen
en dat zelfs dét mischien niet zal baten.
HET C.-C. IN DE BLOEMBOLLEN
STREEK.
De eerste beslissing.
Naar wij vernemen, heeft de (Neutrale)
Bond van Werkgevers in het Bloembollen-
bedrijf besloten om inzake de vernieuwing
van het looncontract te gaan tot een maxi
mum van 21.per week onder voor
waarde, dat de arbeidersorganisaties een
beslissing omtrent dit voorstel nemen voor
den afloop van het contract.
Naar bekend is, vroegen de confessio-
neele arbeidersorganisaties 23en de
moderne 23.40 per week.
De Kath. patroons vergaderen heden
middag in „De Nagtegaal" om te stemmen
over het voorstel van het bestuur, dat even
eens een loon van 21.voorstelt.
Van onzen bijzonderen Spaan-
schen correspondent.
CARNAVAL EN
VASTENBRIEF.
MADRID, 8 Febr. 1932.
Geheel in overeenstemming met de heer-
schende kerkvervolging is het wetsont
werp betreffende de echtscheiding, inge
diend door den heer De I03 Rios. Het is een
der manifestaties van de loge tegen do
Katholieke Kerk. De verdedigers komen
overigens weer met het oude liedje: „Kijk
eens, hoeveel gehuwde mannen en vrouwen
een beter leven zijn begonnen, na hun vrij
heid te hebben herkregen, of een nieuw
huwelijk te hebben aangegaan!" Men zou
dien menschen willen antwoorden en toe
schreeuwen: „Kijkt eens, hoeveel duizen
den families ontwricht zijn door de echt
scheiding, en raadt eens (want dat zegt
de statistiek niet), hoeveel tienduizenden
kinderen zuchten onder de gevolgen, om
dat hun vaders en moeders niet te zamen
wilden blijven, al ware het alleen om heni"
Maar, het huwelijk is niet een overeen
komst, welke alleen de beide partijen be
treft, die het aangaan. Den Staat kan het
niet onverschillig zijn, als de grondsxag
van het gezin ondermijnd, wordt want
het gezin is op zijn beort de grondslag
van den Staat. Tot goed begrip zij evenwel
opgemerkt, dat de huwelijken, die tot nu
toe in deze streken ontbonden zijn, alle
maal burgerlijke huwelijken waren niet
gesloten voor de Kerk; terwijl zeker 99
pCt. van alle huwelijken kerkelijk ingeze
gend werden (en worden), en alle aldus
gehuwden, die gebruik zouden maken van
de echtscheiding, zich buiten de Kerk zou
den stellen, wanneer zij zich vrij zouden
meenen, om eeü tweede „huwelijk" aan te
gaan. Maar zooals gezegd, de plaag der
echtscheiding heeft zich gelukkig nog niet
ver verbreid over dit land en evenmin
die andere plaag, welke zoo geheel in de
zelfde richting gaat: het Nieuw-Malthu-
sianisme.
Men beoogt met de echtscheiding het
zelfde, als met de verleeking van het on
derwijs: de menschen verwijderen van God
en den godsdienst. Verblind als men is,
ziet men met in, dat men bezig is, zijn
eigen graf te graven. Overigens schijnt
het, dat de Katholieken zich in dit Katho
lieke land de wettige positie moeten ver
overen, die zij in menig land, waar het
protestantisme of heidendom heerschend
is, reeds lang bezitten! Allerlei Russische
en Duitsche elementen komen hier vrijelijk
binnen, om propaganda te maken voor het
communisme, terwijl de noodige geldzen
dingen met achterwege blijven. Voor 25
peseta's (pl.m. vijf gulden) zijn er al men
schen bereid, om een klooster in brand te
steken de heeren, die toekijken, krijgen
natuurlijk méér. Maar zouden b.v. Spaan-
sche monarchisten in Rusland propaganda
mogen maken voor hun ideeën 1
ln allerhaast wordt een bedrag van een-
en-een-kwart millioen gulden per specia-
len koerier uit Rusland naar Spanje ge
zonden, om de revolutionnaire beweging
alhier een beetje „op gang te helpen". En
een commissie van drie leden zal zich uit
Rusland in verbinding stellen met de com
munistische centra in Spanje. Als de hee
ren in hun opzet slagen, zal er binnenkort
weer een nieuwe hoeveelheid schitterend
materiaal aan de collectie in het „Museum
der Spaansche revolutie" te Moskou wor
den toegevoegd.
Wel beschamend moet het voor de man
nen der regeering zijn, dat iemand als pa
ter Luis Rodés, de directeur van het „Ob-
servaturio del Ebro", op denzelfden dag,
dat de uitvoerders van het ontbindingsde-
creet aan deze instelling de hand sloegen
en den directeur afzetten, door de Interna
tionale Vereeniging van Sterrekundigen
benoemd werd tot lid van een door haar
gevormde wetenschappelijke commissie,
welke uit twaalf leden bestaat, van de
meest uiteenloopende nationaliteit. Pater
Rodés heeft de schitterendste aanbiedin
gen verkregen, van de belangrijkste Obser
vatoria van de wereld, maar hij heeft ze
alle afgeslagen, daar hij het liefst in Span
je blijft, als de Regeering er zich met te
gen verzet
Beschamend ook voor de Regeering en
voor wie over haar heen in Spanje regee-
ren, is, dat de overgroote meerderheid van
de arbeiders, van de jonge arbeiders voor
al, mets moet hebben van al de opruiende
en gemeene lectuur, die hun menigmaal
gratis in de hand geduwd wordt. Tot de
boeken, die m de volksbibliotheek het
meest gevraagd worden, behooren: Don
Quichotte, de werken van pater Coloma,
Jules Verne, enSanta Teresia!
Intusschen worden overal in de kerken
biddagen en triduüms gehouden de bui-
dagen vooral in deze week van O L. V.
Lichtmis, welke feestdag met bijzonderen
luister in Spanje gevierd wordt; en de tri
duüms met het oog op Carnaval. Voor een
groote stad als Madrid, in een Katholiek
land, kan men met zeggen, dat men veel
van Carnavalspret merkt. De tijden zijn er
niet naar.
Maar dan de Spanjaard geeft zich
heel weinig, en wat p-en in het openbaar
niet ziet, speelt Zich stellig achter de
schermen van bars en cabarets af. Het is
niet te ontkennen, dat ook Madrid zijn
nachtleven heeft, en evenals m alle andere
wereldsteden zijn ook hier mensehen, die
den vreemdeling in dat opzicht gaarne den
weg wijzen, üp wat er in het geheim ge
beurt, slaat dan ook stellig de vastenbrief
van Z.Hoogw. Exc. Mgr. Dr. Eijo y Garay,
bisschop van Madrid-Alcalh. Z.Hoogw.
Exc. wijst er op, dat het een Christen-
mensch met betaamt, zich op die manier
te vermaken, zijn geld aan onnutte dingen
te verknoeien, onderwijl in dezen kouden
winter over vele woningen de angstaanja
gende schaduw van honger en ellende valt.
„De lach van Carnaval zal dit jaar, méér
dan andere malen, als een beleediging en
bespotting klinken, m de ooren der armen
en behoeftigen".
Het Bisschoppelijk schrijven bevat ook
een toespeling op de sombere gebeurtenis
sen der laatste dagen een bedekte toe
speling, in overeenstemming met de alom
geknotte vrijheid van meemng: „Maar bo
vendien hebben wij, Christenen, bij deze
gelegenheid veel reden tot droefheid en
bitterheid. De beleedigingen en heilig
schennissen, die het liefderijke Hart van
den Zaligmaker in ons vaderland zijn aan
gedaan, zijn vele, en het is onze plicat,
voor Zijn H. Sacrament neer te knielen,
om Hem te troosten, en onze droefheid uit
te spreken over onze ontrouwheden, en
die van onze broeders. Zijn de Katholiexe
diensten in het Carnaval altijd gewijd aan
uitboeting en eerherstel, dit jaar hebben
wij véél te herstellen, en voor véél din
gen vergiffenis te vragenBenutten wij
den heiligen vastentijd, nemen wij de voor
schriften der H. Kerk in acht, laten wij
trachten, betere menschen te worden, en
heilig te leven, opdat ons voorbeeld de ge
rechte kastijding Gods van ons allen moge
afvyenden, en wij ons de zegeningen van
Zijn barmhartigheid verwerven".
DE RIJKSMIDDELEN.
De teruggang in Januari.
De rijksmiddelen hebben over Januari
1932 opgebracht 31.433.723 of bijna 12
millioen gulden minder dan verleden jaar
over dezelfde maand.
De inkomsten ten bate van het „We
genfonds" bedragen over Januari 32
591.066.69 tegen 572.682 in Januari '31.
De inkomsten ten bate van het „Lee-
ningfonds 1914" bedragen over Januari '32
4.664.653.71 tegen 5.887.590 in' Januari '31.
De inkomsten ten bate van het „Ge
meentefonds" bedragen in Januari '32
7.417.787.22.
ONTSLAG IN DE MIJNINDUSTRIE.
Naar uit Heerlen wordt gemeld, is aan
een 500-tal arbeiders van de particuliere
mijnen met ingang van 1 Maart a.s. ontslag
DUIZEND INGENIEURS ZONDER
WERK.
Men meldt aan de ,,N. R. Crrt." dat thans
bier te lande ruim duizend ingenieurs zon
der werk zijn. Van degenen die de laatste
jaren voor het ingenieurs-examen zijn ge
slaagd, hebben nog slechts enkelen een.
betrekking kunnen vinden.
W. STORK, f
In den ouderdom van ruim zeventig ja
ren is te Hengelo overleden de bekende
groot-industrieel de heer W. Stork.
HET DREIÖEND CONFLICT IN HET
HEERENKLEED INGBEDRIJF.
Gistermiddag is, naar van werkgevers
zijde wordt medegedeeld, nogmaals een
bespreking gehouden tusschen de vertegen
woordigers der werkgevers- en werknemers
bonden in het heerenkleedingbedrijf, welke
niet tot een resultaat heeft mogen leiden.
In die bespreking hebben de vertegen
woordigers der werkgeversbonden een
nieuwe poging gedaan om een conflict met
alle gevolgen van dien te vermijden.
De werkgevers hebben de vo'orgestelde
verlaging van de loonen, die tusschen de
bonden overeengekomen was in den aan
vang van 1930, beperkt tot 6 k 7 procent
voor alle gemeenteklassen, terwijl ook nog
een voor de werknemers gunstige wijziging
van het voorstel de maatzaken betreffen
de, inzake de verschuiving der kleeding-
stukken naar een lagere serie, in uitzicht
werd gesteld.
Tenslotte hebben de werkgevers voorge
steld door de aanvaarding van arbitrage
een strijd in de kleedingindustrie te voor
komen. Omtrent dit laatste voorstel heb
ben de werknemersbonden een beslissing
op heden toegezegd.
Inmiddels hebben de werkgevers beslo
ten, in verband met het feit dat de gel
dende collectieve arbeidsovereenkomst
per Maandag jl. afgeloopen is, op de daar
in vervatte voorwaarden verder geen werk
uit te geven.
De Rijksbemiddelaar in het tweede dis
trict, mr. S. de Vries Czn., heeft inlichtin
gen gevraagd aan partijen, betrokken bij
het dreigend conflict in het heerenkleeding
bedrijf, welk conflict zich over het geheele
land uitstrekt.
DE CONTINGENTEERING VAN
TEXTIELGOEDEREN.
De thans geldende regeling.
Naar aanleiding van desbetreffende vra
gen, deelt men ons vanwege het Crisis
In- en Uitvoerbureau mede, dat ten aan
zien van de contingenteering van textiel-
goederen thana de volgende regeling
geldt:
Importeurs, die textielgoederen als bo
venbedoeld wenschen in te voeren, blijven
hun desbetreffende aanvragen op de daar
toe vastgestelde formulieren bij het crisis
bureau inzenden.
Ingeval op de aanvrage gunstig wordt
beschikt, wordt aan de aanvragers door
genoemd bureau een toewijzing verstrekt,
vermeldende de toale bedragen, tot welke
hun, onder de bekende voorwaarden, de
invoer, uit de op de toewijzing vermelde
landen wordt toegestaan.
Zij, die in het bezit zijn van een op hun
naam gestelde toewijzing, wenden zich,
zoodra zij een bepaalde partij goederen
wenschen in te voeren, ter verkrijging van
de daarvoor noodige vergunning tot de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, bij
welke hun handelszaak in het Handels
register is ingeschreven, onder overlegging
van: a. de toewijzing; b. de origineele
afetuur der in te voeren goederen.
Op de toewijzing wordt door de Kamer
van Koophandel en Fabrieken telkens
afgeschreven het bedrag, waarvoor vergun
ning is verleend.
Indien het toaal bedrag der toewijzing
is afgeschreven, wordt deze door de Ka
mer ingehouden.
Bij de afgifte van een invoervergunning
wordt aan de Kamer van Koophandel en
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het kabinet-Laval door den Franschen
Senaat ten val gebracht. (BuitenL 2de
blad).
De Votkenbondsraad doet nogmaals een
beroep op Japan. (Buitenl., 2de blad).
BINNENLAND.
De uitkeeringen aan de gemeenten; ver
zet in de Tweede Kamer tegen het desbe
treffend ontwerp. (2de en 1ste blad).
Winkelierscontract in het sigaren-bedrijf
(lste blad).
Het conflict in het heerenkleedingbedrijf
(lste blad).
Nijmeegsch bankier met zijn auto in
Duitschland verongelukt. (Gem. Berichten
3de blad).
Begrafenis van de ijsslachtoffers te Haal-
deren. (Gem. Berichten, 3de blad).
Drama op een politiebureau te Maas
tricht (Gem. Berichten, 3de blad).
Verscheidene branden. (Gem. Beriohten
en Laatste Berichten).
SPORT- EN WEDSTRIJDEN.
De totaal-uitslag van de Olympische
Winterspelen te Lake Placid. (2de blad).
ONZE CORRESPONDENT TE
MADRID OVER DEN TOE
STAND IN SPANJE Bladz. 1
DR. FELIX RUTTEN OVER
PALESTINA Blandz. 6
DE LEIDSCHE GEMEENTE
RAAD Bladz. 5
Fabrieken voldaan een bedrag, overeen
komende met 2 ten honderd van de factuur-
waarde der in te voeren goederen.
Voor verdere inlichtingen wende men
zich tot de Kamers van Koophandel en
Fabrieken, bij welke alle gewenschte in
lichtingen, alsook de noodige formulieren,
te verkrijgen zijn.
ONTSLAG OP DE OLIEFABRIEK
CALVE-DELFT.
Vermindering van werktijd afgewezen.
0£> de Oliefabriek Calvó-Delft hoeft een
bespreking plaats gehad tusschen de di
rectie en de hoofdbesturen der vakbonden
Voorgesteld werd ontslag van een 100-tal
arbeiders of een 40-urige werkweek zonder
ontslag. Het georganiseerde personeel
heeft met meerderheid van stemmen de 40-
urige werkweek verworpen. Hiervan is 't
gevolg, dat een aantal arbeiders zal wor
den ontslagen. Voor een 20-tal is dit ont
slag inmiddels ingegaan.
Oud-zouaaf overleden.
In het St. Josephgesticht te Achterveld
is in den ouderdom van 88 jaar overledfen
de heer J. M. E. de Haas, oud-zouaaf,
drager van het Mentana-kruis.
DANK U!
De heer Wolters, sigaren
winkelier, heeft de goede
gedachte gehad koopman
schap en liefdadigheid te
vereenigen. In overleg
met het Leidsche Crisis
comité heeft hij een groo
te offerbus laten ver
vaardigen in den vorm
van een sigaar en deze
aan den gevel van zijn
zaak in de Doezastraat
doen aanbrengen. Twee
weesjongens deponeeren
hier hun gave in de gleuf,
waarboven staat: Dank u!
