23ste Jaargang
MAANDAG 1 FEBRUARI 1932
No. 7115
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
BINNENLAND
S)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hunr en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Een bede.
Te 's-Gravenhage is Zaterdag in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
een openbare vergadering gehouden door
de Vereeniging voor Volkenbond en Vre
de in verband met de opening van de
ontwapeningsconferentie.
Na het openingswoord van den voor
zitter j'hr. mr. dr. H. A. van Karnebeek
hebben zes sprekers op de beteekenis
van de ontwapeningsconferentie gewezen,
de heeren dr. H. Colijn, prof. dr. J. Cra
mer, mr. C. Goseling, mr. J. Limburg,
dr. J. Sohokking, dr. F. M. Wibaut.
De eerste spreker, dr. H. Colijn, voor
zitter der Anti-Revolutionaire fractie van
de Tweede Kamer, heeft in eenige scher
pe trekken geteekend, wat er afhangt
van het al dan niet slagen der Confe
rentie. Wij geven hier verslag zijner rede.
Dr. H. Colijn stelde de vraag, of de
■uitslag der conferentie van invloed zal
zijn op den economischen toestand. De
uitgaven voor bewapening hebben aan
bijna alle volken een zwaren last te dra
gen gegeven. Op 1 milliard pond sterling
worden de jaarlijksohe bewapeningsuit
gaven der wereld becijferd. Een vermin
dering van die lasten zal met een zucht
van verlichting worden "begroet. Maar het
belangrijkste economische element is de
mogelijkheid, dat een gunstige uitkomst
der conferentie een heiilzamen invloed
zou kunnen oefenen op den tegenwoordj-
gen economischen toestand der wereld.
Een verbetering in de politieke verhou
dingen zal ook aan de economische ten
goede komen. Daarbij hangt de economi
sche crisis ten nauwste samen met de
bijzondere crisis, die Duitschland teis
tert en waarvan de kern is de aan
Duitschland opgelegde betalingsverplich
ting. Het Duitsche probleem is in be
langrijke mate oorzaak van de finan-
cieele verlamming, die de wereld trof,
aldus' de uitspraak der commissie, die
een opzettelijk onderzoek heeft ingesteld
daarnaar. De resultaten der conferentie
te Genève nu kunnen de hefboom zijn.
die de openbare meening in Amerika in
beweging brengt met betrekking tot een
wegneming van de moeilijkheden, door de
tegenwoordige betalingsverplichtingen van
Europeesche landen jegens Amerika ver
oorzaakt. Wordt Duitschland van zijn
'betalingsverplichting ontheven, dan blij
ven de verplichtingen der andere desbe
treffende landen tegenover Amerika be
staan.
Zonder een doeltreffende regeling van
het internationale schuldenprobleem zul
len de financieele en economische span
ningen tusschen de landen toenemen. Een
totstandkoming van zulk een regeling
hangt van Amerika af. En de vraag wel
ke houding Amerika zal aannemen, staat
in nauw verband met het resultaat der
ontwapeningsconferentie. Het Amerikaan-
sche volk en de Amerikaansöhe regee
ring zullen, naar men vertrouwen mag.
uit kloeke daden van Europa op ontwa-
peninigsge-bied even kloeke gevoligtrekkin-
gen maken op het gebied eener oplos
sing van de sc/huldenregeling.
Ons werelddeel staat voor de keuze,
óf de Amerikaansche bereidwilligheid te
■winnen en een practisohe regeling tot
stand te brengen met als gevolg een ge
leidelijken terugkeer tot het oude wel
vaartspeil, óf den toestand nog te zien
verergeren, met een belangrijke verlen
ging van den duur der wereldcrisis. Wij
geven aan onze delegatie naar Genève
onze beste wenschen mede, maar bidden
haar tevens toe, dat God haar hart en
hoofd en lichaamskrachten moge schra
gen, opdat, zij ons land waardig verte
genwoordigen en tot goede resultaten der
conferentie moge bijdragen.
Ziehier, wat de conferentie te Genève
beteekent!.
.Wij bidden, dat God onze delegatie
R. K. STATEN-CENTRALE
„LEIDEN".
Zaterdagmiddag is in „den Burcht" te
Leiden de algemeene vergadering gehou
den van de R. K. Staten-Centrale „Lei
den".
De voorzitter, de heer H. Bader (Sas-
senheim), memoreerde in zijn openings
woord het verlies dat de R. K. Staats
partij heeft geleden door het overlijden
van mgr. Nolens, wiens nagedachtenis
ook bij de leden van de R. K. Staten-
centrale „Leiden" in eerbiedige en dank
bare herinnering zal blijven. Verder her
dacht spr. het overleden bestuurslid, den
heer H. Boskamp, uit Katwijk, die ge
toond heeft zijn medeleven met de orga
nisatie, op den juisfen tijd wist te spre
ken en te handelen, en aan wien door
allen, die hem hebben gekend, met waar
deering zal worden gedacht.
Na lezing der notulen bracht de se
cretaris-penningmeester, de heer G. Bul
ten (Voorhout), jaarverslag en rekening
en verantwoording uit. Het korte jaar
verslag was zakelijk maar prettig ge
steld. De financiën gaven aan inkomsten
545.40, aan uitgaven 541.26, batig
saldo 14.14 (het saldo van het vorig
jaar was 282.29). De heeren v. d. Eer
den, Heemskerk en v. d. Werf, aange
wezen om de boeken en bescheiden te
controleeren, constateerden alles in orde.
Hierna had de bestuursverkiezing
plaats. Reglementair moest 't geheele be
stuur aftreden. Er waren zeven zittende
bestuursleden en twee „vacatures" door
het overlijden van den heer Boskamp en
het bedanken van den heer Stadhouder.
Gekozen werden de zeven zittenden en
de heeren Heemskerk (Leiden) en Meyer
(Noordwijk). Daar echter uit één gemeen
te niet meer dan twee personen in het
bestuur mogen zitting hebben, werd in
de plaats van den heer Heemskerk aan
gewezen de heer Schouten (Zoeterwoude).
De volledige uitslag der stemming was:
CL G. J. Alkemade (Noordwijk) 98 stem
men, H. Bader (Sassenheim) 84, mr. E.
J. H. M. Bolsius (Leiden) 88, H A. Boek
raad (Leiden) 98, G. Bulten (Voorhout)
74, J. Kortekaas (Lisse) 101, C. Paarde-
kooper (Oegstgeest) 98, A. Meyer (Noord
wijk) 60, P. Heemskerk (Leiden) 58, J.
Schouten (Zoeterwoude) 37, F. C. v. Lier-
op (Hillegom) 33, A. C. Paardekooper
(Zoeterwoude) 26, G. Mathot (Hillegom)
22, H. v. Delft (Warmond) 16, C. Bos
kamp (Katwijk) 13.
Aan de orde kwam nu het volgende
voorstel van Zoeterwoude:
De vergadering van den R. K. Sta-
ten-Kieskring „Leiden" verzoekt het
bestuur
lo. de activiteit van de Federatie
van Provinciale Kieskringen op te
wekken
2o. te bevorderen:
a. dat het reglement der Federatie
wordt herzien of een concept-regle
ment wordt ontworpen, waarbij re
kening wordt gehouden met de door
het dagelijksch bestuur der R. K.
Staatspartij in 1926 en in November
1930 gezonden circulaire betreffende
de veelzijdige samenstelling voor de
Provinciale Staten
b. dat bedoelde wijziging of concept
daarna in de Provinciale Kieskrin
gen zal worden behandeld en ten
slotte in de Federatie wordt tvastge
steld
c. dat door de Federatie regelen
worden vastgesteld betreffende de
verkiezing voor de candidaten voor
Provinciale Staten, welke in de re
glementen der Kieskringen moeten
worden opgenomen.
De afgev. van Zoeterwoude de heer v.
Mil. lichtte het voorstel duidelijk toe. Hij
legde er den nadruk op, dat de bedoe
ling is, om reglementair eenige zekerheid
te verkrijgen voor een veelzijdige samen
stelling van de Katholieke afvaardiging
in de Staten; de manier waarop is bij
zaak. De voorzitter wees er op, dat
feitelijk in onze afvaardiging de veelzij
digheid verwezenlijkt is; wat de heer v.
Mil niet ontkende, maar de feitelijke toe
stand, aldus spr., geeft geen waarborg
voor de toekomst. Het bestuurslid de
heer Paardekqpper gaf als zijn meening,
dat op electoraal gebied de centralisatie
veel bezwaren meerbrengt, zooals de
practijk aantoont.
Nog anderen voerden over dit onder
werp het woord, waarna ten slotte een
motie-Leiden in den geest van het voor-
etel-Zoeterwoude zonder hoofdelijke stem
ming werd aangenopien, welke motie het
bestuur van de R. K. Staten-Oentrale
„Leiden" uitnoodigt, om stappen te doen,
teneinde te komen tot een federatie van
R. K. Staten-Kieskringen in de provincie
Zuid-Holland.
Lisse ha-d een voorstel ingediend, lui
dende
De R. K. Kiesvereeniging Lisse, stelt
voor, bij de samenstelling der gros
lijst voor de Provinciale Staten, de
stemming daarvoor in de Kiesvereeni
ging niet in 3, doch in 1 stemming
af te werken, en zooveel noodig
daarvoor het Reglement te wijzigen.
De voorzitter deelde mede, dat volgend
jaar een reglementswijziging aan de orde
zal worden gesteld; dan moet over deze
kwestie worden beslist.
Wat den inhoud van het voorstel aan
gaat merkte spr. op, dat men, toen er 1
keer werd gestemd, aangedxongetf heeft,
op een andere stern-methode; nu wil men
weer terug.
Vanuit de vergadering en vanaf de be
stuurstafel werd vrij algemeen erkend,
dat de zuiverste wijze van stemmen is de
tot nu toe gevolgde; maar zoo merkte
de heer v. d. Eerden (Lisse) en anderen
op de methode is omslachtig en duur.
De heer Heemskerk (Leiden) gaf het
denkbeeld in overweging om twee keer
te stemmen: eerst voor de vaste zetels
en daarna voor de plaatsvervangers, welk
denkbeeld bij meerderen instemming
vond.
Het bestuur zal het gesprokene en be
pleite nu in overweging nemen voor zijn
voorstellen inzake reglementsherziening.
Noordwijkerhout had het volgend voor
stel ingediend:
De Centrale R. K. Kiesvereeniging
Noordwijkerhout, stelt voor, artikel
3 van het Reglement der Staben-
oentrale te wijzigen in dien zin, dat
het in overeenstemming wordt ge
bracht met het Reglement der R. K.
Kamercentrale, hetwelk de mogelijk
heid opent, dat in een gemeente
meerdere R. K. Kiesvereenigingen
worden opgericht, welke onder een
Gemeentecentrale staan, zooals nu
reeds oogluikend wordt toegestaan,
en wat reglementair behoort te wor
den vastgelegd. Bovengenoemde kies
vereeniging stelt tevens voor, artikel
15 te wijzigen in dien zin, dat de
stemmingen voor candidaten voor de
Provinciale Staten worder vereen
voudigd, door deze in een of hoog
stens, tweemaal te doen afloopen.
Met dezen wensch, door den heer Lan
ge veld (Noordwijkerhout) toegelicht, zal
het bestuur eveneens rekening houden,
als het reglement aan de orde komt.
Bij de rondvraag dringt de heer v. d.
Voet (Voorhout) aan op vluggere, toezen
ding van de agenda, waarop de secr., de
heer Bulten, antwoordt, dat deze reeds
op 1 Dec. is verzonden, doch Voorhout
daarover niet heeft vergaderd.
De heer v. Mil (Zoeterwoude) wijst er
op, dat vergeten is de contributie voor
dit jaar vast te stellen. Terloops
wordt deze bepaald op 3 oent per lid.
als vorig jaar.
Deze spreker evenals de heer Lombert
wijzen er op dat de financieele toestand
der Centrale daardoor niet noodlijdend
is, omdat er bij de jongste verkiezing zoo
weinig is gedaan. De penningmeester
zegt, dat er een paar jaar geleden vol
gens besluit der vergadering in één jaar
in het geheel geen contributie is ge-
ind, waardoor een achterstand was ge
komen.
De heer Heemskerk (Leiden) vraagt, of
't waar is, dat in Noordwijkerhout twee
Katholieke Raadsleden geen lid zijn der
R. K. Kiesver., wat de heer Langeveld
(Noordwijkerhout) bevestigt en verklaart.
Verder stellen nog enkele leden eenige
vragen, die naar genoegen worden be
antwoordt, waarna de voorzitter, na dank
voor de gevoerde discussie, de bijeenkomst
sluit.
IN DE MEUBELMAKERS- EN
BEHANGERSBEDRIJVEN.
De onderhandelingen.
De Commissie van vertegenwoordigers
van werkgeversorganisaties in de meubel
makers-, stoffeerders- en aanverwante be-
I drijven heeft aan de besturen der drie sa
menwerkende vakorganisaties van meubel
makers enz., wijzigingen in de Collectieve
Arbeidsovereenkomst voorgesteld. In het
vakorgaan van den Alg. Ned. Meubelma-
kersbond wordt het volgende hierover me
degedeeld.
Wat de werkgevers wenschen, komt neer
op een loonsverlaging van 10 tot 14 pet.
voor de meubelmakers en behangers en van
14 tot 21 pet. voor de behangers-naaisters.
De aanspraken op 6 dagen vacantie blij
ven bestaan.
Een wijziging .van art. 16 (ziektegeld)
beteekent, dat de werkgevers de premie-
vrije ziektegeld-verzekering willen terzijde
stellen en de helft van deze premie willen
doen betalen door de gezellen. Voorts wen
schen zij een contract voor een half jaar en
beperking van het stakingsrecht, geduren
de den tijd dat de C. A. O. functionneert-.
De voorstellen worden nu in conferenties
met de werkgevers besproken.
IN HET BAKKERSBEDRIJF.
De onderhandelingen.
Voor de vijf grootste steden zijn, zooals
gemeld, behalve voor-confcrenties over de
opzegging der collectieve overeenkomst, be
sprekingen gevoerd over voorstellen tot
wijziging.
Zij betreffen o.a. loonsverlaging van 15
procentgeen vastgestelde loonen voor
jeugdige personen beneden 20 jaar of kor
ter dan 2 jaar bij 't vak en verlenging ven
den arbeidsduur in feestweken met 3 uren.
Partijen zijn niet tot overeenstemming
gekomen. Men vreest voor een contractloo-
ze periode.
ELECTRICITEITS-V00RZIENING VAN
GOUDA EN OMGEVING.
Centrale levering door Rotterdam?
Reeds sedert eenigen tijd is de gemeente
Gouda doende haar electriciteitsbedrijf uit
te breiden. Binnenkort zouden zelfs groot-
sohe plannen worden verwezenlijkt. Nu heb
ben Ged. Staten het gemeentebest uur ver
zocht, teneinde een onnoodig groote uitga
ve te vermijden, het daarheen te leiden, dat
met het Electriciteitsbedrijf te Rotterdam,
dat over voldoende capaciteiten beschikt,
om de Gouwestad en de 15 omliggende ge
meenten van stroom te voorzien, een rege
ling te treffen.
Naar de mogelijkheid daarvan wordt
thans een grondig onderzoek ingesteld.
In verband hiermede zijn alle onderhan
delingen omtrent onteigening en aankoop
van verschillende perceelen stop gezet, ter
wijl ook het nemen van een beslissing over
den aankoop van de turbine, over de leve
rantie waarvan zooveel te doen is geweest,
is opgeschort. Deze toch zou, indien 'Rotter
dam inderdaad ook Gouda en haar rand
gemeenten zal gaan bedienen, niet behoe
ven te worden aangeschaft.
De tulpen-prijs.
moge zegenen, a'-'uü de heer Colijn. Wl, hebben een foto in de courant
Moge inderdaad veler gebed Gods gehad, waarop tulpen voor één cent per
zegen afsmeeken over de beraadslagin- stuk werden aangeboden. Daardoor kan
VOORNAAMSTE NIEUW&
BUITENLAND.
De ontwapeningsconferentie komt mor
gen bijeen. (Buiteenl. Ie blad).
De verhouding tusschen China en Ja
pan ten uiterste gespannen. Een bericht
omtrent een formeele oorlogsverklaring
bleek voorbarig. Amerika en Engeland
doen bemiddelingspogingen (Buitenl. Ie
blad).
De K. L. M. demonstreert met de „Ek
ster" voor den Belgischen koning. (Lucht
vaart).
BINNENLAND.
Bij een cafébrand te Den Haag kwamen
hedennacht drie personen om het leven.
(lste blad).
De slachtoffers van de gasverstikking te
Tilburg overleden. (Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJD.
Ajax voor de achtste maal afdeelings-
kampioen. (Sportblad).
Lugdunum verliest haar kans op het kam
pioenschap door een nederlaag tegen L.F.C.
(Sportblad).
J. Verschoor (Swift) Kampioen van Zuid-
Holland op home-trainers. (Sportblad).
ZESTIENDE R00MSCHE
STUDENTENDAG.
De zestiende Roomsche Studentendag,
georganiseerd door de Unie van R. K.
Studenten Vereenigingen in Nederland.
die Zaterdagmiddag te Utrecht een aan
vang heeft genomen, is gewijd aan het
onderwerp „De academicus in de volks
gemeenschap", welk onderwerp als van
ouds door een student-spreker en een af
gestudeerde wordt ingeleid, maar boven
dien en dit is nieuw besproken
wordt in een viertal sectievergaderingen
voor medici, economen en ingenieurs, ju
risten en docenten. Nadat des morgens
als een luchtig voorspel, dat de plaats
van de academie in onze sport-gemeen-
schappen moest demonstreeren, op de
terreinen van „Hercules", aan den Am-
8terdamschen Straatweg, interacademiale
voetbalwedstrijden hadden plaats gevon
den, werden de deelnemers aan dezen
R. S. D. Zaterdagmiddag te drie uur door
de ontvangende vereeniging aan het
Utrechtsehe station afgehaald, waar zich
een keurige stoet van pl.m. 150 man op
stelde, met vlaggen en muziek, die zioh
van 't Stationsplein naar het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen op de
Mariaplaats begaf.
Na de aankomst aan het Gebouw van
K. en W. zongen de studenten op de
Mariaplaats, geschaard rond de verschil
lende vaandels hunne vfreenigings-liede-
ren en het Unielied.
N^dat allen in de zaal hadden plaats
genomen nam do openingsvorgadering
een aanvang. Bij de binnenkomst van
gen, die te Genève door de vertegenwoor
digers der verschillende naties zullen
worden gevoerd.
Voor het welslagen van dat zoo hoogst
belangrijke werk móet worden gebeden
misverstand ontstaan. Een Darwintulp, Lste
soort, kost bij inkoop op de veiling al 1%
oent; een bloemenkoopmaji, die toch al
weinig verdient in dezen tijd, zal ze -lus
niet voor.... 1 cent kunnen verkoopen! Be
doeld waren op de foto derde soort tulpen.
BEëEDIGING VAN OFFICIEREN. Zaterdagmiddag legden in de
Morschpoortkazerne te Leiden een twintigtal reserve-luitenants de eed
op het vaandei af.