23ste Jaargang
MAANDAG 25 JANUARI 1932
No. 7109
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
BUITENLAND
e£cidóclie(2oii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f0.50.
V De houding van eenige katho
lieke Kamerleden bij de sala
riskorting.
Er heerscht nog altijd o.i. misverstand
bij de beoordeeling van het optreden van
eenige katholieke Kamerleden inzake de
tijdelijke salariskorting van het Rijksper
soneel.
En dit misverstand is zeer verklaar
baar.
Een inzender in dit nummer vraagt ons
naar aanleiding van wat wij jl. Vrijdag
schreven over de noodzakelijkheid van
eenheid in een politieke partij, maar met
eerbiediging van de vrije persoonlijkheid
of de vrije persoonlijkheid van eenige
katholieke Kamerleden niet in gedrang is
gekomen, niet onderdrukt is bij de stem
ming over het bekende regeeringsvoorstel
inzake de salarissen.
Op deze vraag antwoorden wij zeer be
slist: ontkennend; wij zijn er nl. van
overtuigd, dat de bedoelde katholieke
Kamerleden hun stem bij die gelegenheid
hebben uitgebracht, gehéél en al vrij, zon
der éénige pressie, eenvoudig omdat zij
meenden, dat 's land's belang van hen
eischte, zóó te stemmen.
Maarhebben die Kamerleden dan
niot eenigen tijd te voren, in woord en ge
schrift, den indruk gevestigd, alsof zij nooit
of althans zeker niet zoo^ spoedig voor
medewerking aan een dergelijke salaris
verlaging zouden te vinden rijn?
Ja, dat is gebeurd; en daardoor, door
die houding b u i t e n de Kamer, is het zoo
verklaarbaar, dat bij de beoordeeling van
hun houding i n de Kamer een misver
stand is ontstaan.
Toen die Kamerleden echter zoo spra
ken of schreven, hebben zij klaarblijkelijk
geen rekening gehouden met alle mogelijk
heden; anders hadden zij zich voorzichti
ger, in een voorwaardelijken zin, moeten
uitspreken.
Zij hebben te voren klaarblijkelijk niet
voor den geest gehad de omstandigheden,
die feitelijk aanwezig waren, toen zij m de
Kamer werden gesteld voor het af of niet
aanvaarden van de bekende loonsverla^
ging. Deze omstandigheden waren wij
willen daaraan even herinneren:
Ten eerste, dat de regeering de voorge
stelde loonsverlaging zóó in 's lands be
lang achtte, dat zij bij niet-aanvaarding
door de Kamer zou aftreden;
ten tweede, dat de S. D. A. P., die
gaarne mee walde afbreken; blijkens een
verklaring van den leider in de Kamer, er
niet voor zou te vinden zijn, om mede te
helpen, een nieuw kabinet te vormen;
ten derde, dat een kabinetscrisis waar
schijnlijk niet van korten duur zou zijn, en
er daardoor een groot gevaar zou zijn, dat
de oeconomische crisis zou worden verer
gerd.
En als men ons tenslotte dan nog vraagt,
of de bedoelde Kamerleden door him hou
ding buiten de Kamer verkeerd, laakbaar,
hebben gehandeld, dan beantwoorden wij
deze vraag bevestigend, Al voegen wij er
aan toe, dat er redenen kunnen worden
aangevoerd ter verontschuldiging van hun
handelwijze.
Van onderdrukking van de vrije per
soonlijkheid is in het geheele geval, naar
onze besliste overtuiging, geen sprake!
K. R. O.
Reorganisatie van werkzaamheden.
Naar aanleiding van de reorganisatie,
die met Januari bij den K.R.O. is ingetre
den, wegens overname der Gidsadministra-
tie, de nieuwe verhoudingen met de vijf
diocesane radio-bonden enz., is de heer P.
A. M. Speet afgetreden als secretaris en
belast met het technisch bedrijf van den
■omroep, waarvoor thans meer dan ooit
een geheele persoon noodig is. De cultu
reel» Jeiding van den K.R.O. blijft bij het
dagelijksch bestuur der Stichting, dat thans
bestaat uit de volgende heeren: Pastoor
L. H. Perquin O.P., voorzitter, G. W. Kamp-
schüer, lid der Tweede Kamer, onder
voorzitter, rar. dr. P. J. Witteman, secre
taris, J. A. Schippers, penningmeester.
MOBILISATIE-SLACHTOFFERS.
De uitkeeringen.
Thans is verschenen een K. B. tot uit
voering van het bepaalde bij artikel 1 van
de wet van 3 December 1931 (Staatsblad.
489) houdende wettelijke regeling inzake
het verleenen van geldelijke uitkeering aan
de zgn. mobilisatieslachtoffers.
Zooals men weet is in art. 1 van genoem
de wet bepaald, dat de minister van De
fensie een jaarlijksche geldelijke uitkee
ring kan toekennen aan:
1. degenen, die in het tijdvak van 1
Augustus 1914 tot 1 Januari 1920 in mili
tairen dienst zijn geweest bij een of an
der deel van de Kon. landmacht hier te
lande, dan wel van de Kon. Marine (de
Kon. marine-réserve en het corps mariniers
daarónder begrepen- en die vóór 1 Januari
1925 uit dien dienst zijn ontslagen uit
hoofde van ziels- of lichaamsgebreken, niet
ontstaan door eigen moedwillige handelin
gen of ongeregeld gedrag en indien aan
nemelijk is, dat hun invaliditeit verband
houdt met de ziels- of lichaamsgebreken
uit hoofde waarvan zij zijn ontslagen;
2. aan weduwen of weezen beneden den
leeftijd van 21 jaren van hen, die in het
onder sub 1 aangegeven tijdvak in militai
ren dienst zijn overelden;
3. aan weduwen of weezen beneden den
leeftijd van 21 jaren van gewezen militairen
als onder sub. 1 bedoeld.
In het nieuw versohenen K. B. is thans
bepaald, dat de jaarlijksche geldelijke uit
keering bedraagt:
a. voor de gewezen militairen, bedoeld
onder sub 1 van art. 1 der wet: 500 in
kleine gemeenten, G00 in middelgroote
gemeenten voor een bij familie inwonend
persoonresp. 600, 700 en 800 voor
een' op zich zelf staand persoon, resp. 750,
900 en 1050 voor het hoofd van een ge
zin van twee personen; resp. ƒ850, 1000.
enƒ 1150 voor het hoofd van een gezin van
drie personen, resp. 950, 1100 en 1250,
voor het hoofd van een gezin van vier per
sonen en resp. 1050, 1200 en 1350 voor
het hoofd" van een gezin van vijf personen
of meer.
b. voor de weduwen en/of weezen, be
doeld onder sub 2 en 3 van artikel 1. der
wet: ƒ400 in kleine gemeenten, 435, in
middelgroote geementen en 470 in groote
gemeenten voor een bij familie inwonend
persoon; reap, 4G5, 500 en 525 voor een
op zich zelf staand persoon; resp. 600,
650 en 700 voor het hoofd van een ge
zin van twee personen; resp. ƒ665, 715
en 765 voor het hoofd van een gezin van
drie personen; resp. 730, ƒ780 en 830
voor het hoofd van een gezin van vier per
sonen resp. 800, 850 en 900 voor het
hoofd van een gezin van vijf personen of
meer.
Onder kleine gemeente wordt verstaan
een gemeente met 10.000 of minder inwo
ners, onder middelgroote gemeente een ge
meente met meer dan 10.000 doch niet meer
dan 100.000 inwoners en onder groote ge
meente een gemeente niet meer dan
100.000 inwoners.
Wanneer een uitkeering wordt gedaan
aan een of meer heele weezen wordt net
bedrag der uitkeering gerekend alsof die
weezen een zelfstandig gezin vormen,
waarvan de oudste het hoofd is, ook al
worden zij verpleegd in verschillende ge
zinnen dan wel in een inrichting.
Voorts is bepaald, dat de bedragen der
uitkeering verminderd worden met het
geen begiftigde naar het oordeel van den
minister van Defensie aan inkomsten uit
anderen hoofde (pensioen, invaliditeit^- of
ouderdomsrente daaronder begrepen) ge
niet. Daarbij worden de inkomsten van an
dere familieleden in het gezin van den be
giftigde wonende voor de helft als in
komsten van den begiftigde aangemerkt.
Uifckeeringen van kerkelijke en publieke
insteSingen tot ondersteuning van behoef-
tigen daaronder niet begrepen uitkeerin
gen, uitsluitend inzake van werkloosheid
verleend worden niet als inkomsten in
den zin van dit besluit in rekening geno
men.
Degene, die in aanmerking wenscht te
komen voor toekenning van een geldelijke
uitkeering, zal zich met een daartoe strek
kend verzoek moeten wenden tot den mi
nister van Defensie.
DE INTERNATIONALE ARBEIDS-
C0NFERENTIE.
Dr. No'.ns' opvolger.
Naar wij vernemen is de benoeming te
verwachten van prof. mr. P. J. M. Aalberse,
oud-minister van arbeid, handel en nijver
heid, tot opvolger van wijlen mgr. dr. W.
H. Nolens als eerste gedelegeerde van de
Nederlandsche regeering op de internatio
nale arbeidsconferentie, welke in April te
Genève wordt gehouden.
„Msbd."
C 0 NTIN GENTEER IN GS BESLU IT.
Versch rundvleesch en bevroren vleesch.
Naar wij vernemen zal heden in de
Staatscourant een K. B. verschijnen hou
dende een besluit tot contingenteering van
den invoer van versch rundvleesch en van
bevroren vleesch.
De invoer van beide artikelen zal voor
het tijdvak 16 Januari tot 16 April 1932
mogen bedragen maximaal 60 pet. van
hetgeen gemiddeld in de jaren 1928. 1929
en 1930 per kwartaal werd geimporteerd.
Deze contingenteering is een uitvloeisel
van de crisis-in voer wet 1931.
Zooals bekend, is één van de grondsla
gen dezer wet dat de invoer uit verschil-
luu.de landen afzonderlijk op gelijke wijze
door de besloten beperking zal wordeq ge
troffen.
HERSTEL VRAAGSTUK
LAVAL EN MACD0NALD.
Vandaag of morgen zal er een samen
komst plaats hebben tusschen den Fran-
sohen minister-president Laval en den
Britsohen premier MacDonald inzake het
herstel vraags tuk.
In een Fransch blad wordt het vermoe
den uitgesproken, dat* wellicht een over
eenstemming zal worden bereikt, welke ook
door dr. Brüning aanvaard zou kunnen
worden.
Er zou dan sprake zijn van een uitstel
der betalingen, waarbij Duitschland niet,
zooals bij het tegenwoordige moratorium,
proforma 't onvoorwaardelijke gedeelte der
schadevergoeding zou moeten betalen en
ook niet de verplichting zou hebben de
uitgestelde betalingen later te voldoen.
Een ander Fransch- blad gelooft, dat
het van de Fransche grootindustrie zal
afhangen, of de samenkomst tussohen de
beide staatslieden in den loop van deze
week zal plaats hebben.
SPANJE
HET VERBANNINGSDECREET
GETEEKEND.
Goederen verbeurd verklaard.
Op besluit van den Spaansohen minis
terraad heeft de minist-èr van Justitie een
decreet uitgevaardigd, dat in overeenstem
ming met de Grondwet de uitvoeringsbe
palingen bevat nopens de ontbinding van
de Jezuïetenorde in Spanje. Hierbij wordt
bepaald dat de Jezuieten binnen tien da
gen hun gemeenschappen moeten opgeven.
Iedere nieuwe vereeniging in een of andere
vorm is verboden. Sinds heden (Zondag)
heeft de orde geen beschikkingsrecht meer
over haar vermogen en bezittingen.
De provinciale gouverneurs pioeten di
rect nauwkeurige schattingen doen ver
richten, waarna alle roerende en onroeren
de bezittingen van orde overgaan op den
staat.
Alle handelsondernemingen, met inbe
grip van de banken, zoomede alle in aan
merking komende particulieren moeten
bij het ministerie van Financiën nauwkeu
rige gegevens verstrekken over de zich in
hun bezit bevindende bezittingen der Je
zuieten.
Voor de doorvoering van de onteigening
wordt een bijzondere commissie gevormd,
die bestaan zal uit vertegenwoordigers der
ministeries. De kerken en ritueele voor
werpen zullen worden overgedragen aan
de bisschoppen.
De Paus over treurige berichten uit
Rusland, Mexico, Spanje.
Ter gelegenheid der voorlezing van het
decreet, inzake den Eerbiedwaardigen Vin
cent Pallotti hield Z. H. de Paus een rede,
waarin hij oa. zeide:
Dit oogenblik is wel zeer droevig, daar
mij steeds treuriger en somberder berich
ten bereiken uit het verre Rusland, steeds
ernstiger uit het ongelukkige, arme Mexico
en bovendien uit het arme Spanje, vanwaar
wij het zeer pijnlijke bericht ontvingen van
het decreet tot ontbinding en verbanning
der Sociëteit van Jezus en tot confiscatie
van de goederen dezer orde.
DE BEROERING IN SPANJE.
Onlusten te Sevilla gevreesd.
De generaal, die belast is met de on
derdrukking van den opstand in dit g3-
bied, heeft verklaard, dat de troepen, die
Zaterdagmorgen het bergachtig gebied m
de omgeving van Figols hebben bezet, met
op verzet stuitten. Bij de aankomst der
troepen vluchtten de stakingsleiders. Te
Cardona is de arbeid op bijna normale
wijze hervat.
Te Barcelona, waar, zooals gemeld, een
algemeene staking is afgekondigd, hebben
800 havenarbeiders het werkneergelegd.
De staking omvat niet alle corporations,
maar de transportbedrijven zijn geheel stil
gelegd.
In la Coruna hebben de arbeidersbonden
besloten het werk te hervatten, zoodat de
toestand weer spoedig normaal wordt.
Het hoofd der politie te Madrid heeft
medegedeeld, dat hij het bureau van de
communistische vakbonden, aangesloten bij
de nationale arbeids-confederaties, heeft
laten sluiten.
Te Sevilla zijn alle maatregelen genomen
om het uitbreken van onlusten te verhin
deren. Alle strategische punten der stad
zijn door troepen bezet. Vliegmachines, die
van mitrailleurs voorzien waren, kruisten
boven de stad. Tot dusver zijn 40 commu
nisten en vakvereenigingsleiders gearres
teerd.
BRITSCH-INDIE
TWEEDUIZEND VEROORDEELINGEN
IN BRITSCH-INDIE.
Nog strenger maatregelen verwacht.
Sedert dehervatting der beweging tot
burgerlijke ongehoorzaamheid zijn over ge
heel Britsch-indië in totaal naar schatting
2000 leden der congrespartij op grond van
met de ongehoorzaamheidscampagne ver
band houdende vergrijpen veroordeeld. Het
meerenueel der leiders van de congres
partij, ten getale van 265, is gearresteerd.
Er bestaat echter nog geenerlei aanwij
zing, dat de beweging ten einde is, ofschoon
de autoriteiten overal de situatie in handen
hebben. Waarschijnlijk zullen dan ook nog
strengere maatregelen worden genomen.
In het grensgebied zijn ongeveer 5000
„roodhemden" wegens diverse vergrijpen
veroordeeld.
CHINA
GESPANNEN TOESTAND TE
SJANGHAI.
Japansche troepen verstert.
De Japanners hebben Zaterdag 500
manschappen, benevens een groot aantal
machinegeweren en veldgeschut te Sjang
hai ontscheept, zoodat het aantal Ja
panners daar ter stede tot 14.000 is ge
stegen.
De toestand wordt zeer gespannen
geacht.
Ook de Japansche consul-generaal heeft
bij de Ohineesche centrale regeering ge
protesteerd tegen in de Ohineesche bla
den gepubliceerde artikelen, die beleedi-
gend zijn voor den Japanschen keizer.
Hij eischt formeele verontschuldigingen
en tevens de ontbinding van de anti-
Japansohe bonden en vereenigingen in
China.
Naar Reuter uit Nanking verneemt,
hebben de vrouwen en kinderen van de
aldaar woonachtige Japanners de stad
reeds verlaten. In de omgeving van Nan
king worden loopgraven aangelegd.
Uit New York meldt Reuter, dat de
ongunstige berichten uit Sjanghai aldaar
groote bezorgdheid hebben teweeg ge
bracht, daar er ruim 5000 Amerikanen te
Sjanghai verblijf houden. De regeering
heeft evenwel nog niet besloten porlogs-
schepen naar Sjanghai te zenden, daar
zij hoopt dat de spanning spoedig zal
afnemen.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Ontbinding van de Jezuïetenorde In
Spanje. (Buitenl., 1ste blad).
Gespannen toestand te Sjanghai. (Bui-
tenl., 1ste blad).
Communistische onlusten in San Salva
dor. (Buitenl., 1ste blad).
Gevangenisoproer in Engeland. (Bui
tenl. Berichten, 1ste blad).
BINNENLAND.
Ongelukken op de onbewaakte overwe
gen. (Gem. Ber., 3de blad).
Het eeuwfeest der St. Petruskerk (1ste
blad).
Verbreking der diplomatieke
betrekkingen voorgesteld.
De eerstvolgende faze in de Chineesch-
Japansohe crisis zal waarschijnlijk zijn
het afbreken der betrekkingen tusschen
Ohina en Japan. Deze maatregel werd
voorgesteld door Eug^n Sjen op een con
ferentie van regeeringsleiders, waaraan
ook Tsjang Kaï-sjek deelnam. Er is nog
niets beslist, doch algemeen vreest men.
dat tot een breuk zal worden besloten
ondanks- de voorspelling, dat dit mis
schien een Japansche blokkade in de
Ohineesche havens tót gevolg zal hebben.
Lichter in de lucht gevlogen.
De spanning der laatste dagen dreigde
in een paniek te zullen overslaan door
een aantal ontploffingen, die tot liet wil
de gerucht aanleiding gaven, dat de Ja
panners de stad uit de lucht hadden ge
bombardeerd. Het bleek echter, dat een
groote Ohineesche lichter, zwaar geladen
met ontplofbare stoffen, op de rivier
juist buiten de Fransohe concessie in de
lucht was gevlogen. Het schip was op
weg naar het arsenaal en indien de ont
ploffing een paar minuten later wag- ge
schied, zou vermoedelijk het geheele ar
senaal zijn vernield. Van de uit 24 kop
pen bestaande bemanning kwamen er 23
om het leven.
Oostenrijker gedood.
Later'werd de spanning nog verhoogd,
toen men in een der grootste bioscopen
van de stad, het Nanking-theater, .oen
bom vond. De nerveuze stemming onder
de Chineezen heeft reeds een tragisch
gevolg gehad. Een Oostenrijker, dr. For-
fes, die directeur van een A^.erikaansche
firma te Sjanghai is, reed met eenige
vrienden in zijn auto in de buurt van het
vliegveld. Plotseling werd op den wagen
gevuurd, waarbij dr. Forfes werd gedood.
Gevreesd wordt, dat morgen ernstige
ongeregeldheden zullen uitbreken bij de
begrafenis- van een der vijf monniken, die
door de Chineezen werden aangevallen.
Een hunner is namelijk aan zijn verwon
dingen bezweken. Langs den 10 K.M. lan
gen weg, welken de begrafenisstoet vol
gens Oostersch ceremonieel moetafleg
gen, zal een sterke politiemacht worden
opgesteld.
Zaterdagmiddag werd te 's-Hertogenbosch de eerste betonpaal geheid voor de fun
deering van den GIGANTISCHEN GASH OUDER die bij het Bossche gasstation
voor gas der Staatsmijnen, op het industr icterrein aldaar zal verrijzen. Tijdens het
inheien. Links met bolhoed de heer A. Houtman, wet houder, rechts met bolhoed
en wijzend, de heer Roborgh, dir. van bet Gemeentelijk Licht- en Waterbedrijf.