23ste Jaargang
VRIJDAG 22 JANUARI 1932
No. 719*'
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten boogBte 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V Eenheid en persoonlijkheid.
De afgevaardigden van een partij in
de vertegenwoordigende' lichamen moe
ten een eenheid vormen: de partij-een
heid, met een minder prettig klinkend
woord ook partij-discipline genoemd.
Die partij-eenheid is voor elke partij
een goed ding,' en zij vormt ook een voor
waarde voor het goed besturen van land,
provincie of gemeente m i t e daarin de
persoonlijke zelfstandigheid en het per
soonlijk verantwoordelijkheidsbesef niet
verloren gaan.
't Is nuttig en noodzakelijk, dat de
leden van een politieke fractie, de Katho
lieke fractie b.v. in een gemeenteraad,
met elkander de zaken bespreken en be
handelen, opdat zóó, zoo mogelijk, een
eenheid in optreden naar buiten worde
gevormd.
Zoo mogelijkDe mogelijkheid
moet er blijven, dat een lid of een min
derheid in de fractie, ondanks ernstig
streven om tot eenheid van inzicht met
de anderen te komen, overtuigd blijft van
de juistheid van zijn eigen opvatting en
meent daaraan in het belang der ge
meenschap te moeten vasthouden.
Partij-eenheid, of als men wel: partij
discipline, is nuttig en noodzakelijk ook
en niet het minstvoor onze Katholieke
afvaardigingen in de vertegenwoordigende
lichamen, maar ten slotte mag daardoor
de eigen persoonlijkheid van -de afzon
derlijke leden niet als 't ware verdwijnen.
En zoo kunnen wij begrijpen een ver
zuchting, die gisteravond de politieke
hoofdredacteur van het „Vaderland"
slaakte, in een artikel, waarin hij con
stateert, hoe de twee afgetreden soc.-
dem. wethouders, te R'dam, hun eigen,
na lang beraad en ernstige overweging
gevormde, opvatting over wat plicht
hun gebood te doen in het algemeen be
lang, weer loslaten na een van uit de
partij op hen uitoefenende pressie.
Hij verzucht:
Waar is de heerlijke tijd gebleven,
dat Schaepman en Kolkman de Leer
plichtwet redden, die als stormram
bedoeld was door de geheele overige
Rechterzijde tegen een liberaal mi
nisterie, dat Treub en Drucker te
genover hun geheele partij tegen
standers van Staats pensioneering ble
ven, dat de Geer als eenige Ohriste-
lijk-Historische stemde vóór de mo-
tie-Borgesius-Limburg voor het Al
gemeen Kiesrecht, dat Thomson als
eenling van Links stemde tegen het
Enquêtevoorstel in de decoratiezaak!
Wij herhalen: eenheid is ook in een
afvaardiging van de R. K. Staatspartij
een kostbaar goed; maar een eenheid,
die de vrije persoonlijkheid doodt, wen-
schen w ij in onze partij niet.
DREIGEND CONFLICT IN DE MIJNEN
AFGEWEND.
Overeenstemming inzake pensioenbeslag.
In de heden te Heerlen gehouden ver
gadering van de contactcommissie voor
het Mijnbedrijf is het dreigende conflict in
de Mijnindustrie bijgelegd. De particulie
re mijnen zullen inzake de pensioenen den
zelfden bijslag geven als de Staatsmijnen.
NU DE REGEERING KAN
CONTINGENTEEREN.
Verzoeken voor 200 artikelen.
Naar de „Tel." verneemt, hebben na de
aanneming van het contingenteeringswetje
de regeering voor circa twee honderd arti
kelen verzoeken tot beperking van den in
voer bereikt.
INVOERRECHTEN OP TOMATEN IN
ENGELAND.
De Engelsohe minister van Landbouw
publiceert een nieuw decreet, waarbij op
grond van de wet in zake de tuinbouw
producten het volgende invoerrecht op to
maten wordt ingesteld: 2 pence per En-
gelsch pond gedurende het tijdvak 1 Juni—
31 Juli en een penny per pond van 1 Augus
tus tot en met 31 October.
TENTOONSTELLING
SCHILDERIJEN VAN DE
KONINGIN.
ONS BEZOEK BIJ KLEYKAMP.
We ontmoeten er een gedis
tingeerd Haagsch publiek
met diplomatieke gereser
veerdheid, en een geaffec
teerde dame.
(Van onzen eigen redacteur).
,En waar zijn nou die schilderijen, welke
de* Koningin gemaakt heeft
De vraag klonk in de stemmige stilte
van de koninklijke kunstzalen Kleykamp
tegenover het Vredespaleis waar een
gedistingeerd Haagsch publiek met diplo
matieke gereserveerdheid het schilder
werk onzer Koningin bezichtigde, als een
harde vloek in een ochtendstille kerk.
Zij stond midden in de zaal. of liever in
de combinatie van drie ineenloopende za
len, de geaffecteerde dame van zekeren
leeftijd en zij vestigde de algemeene ironi
sche aandacht op haar appelronde per
soonlijkheid. Aan alle wanden hingen de
teekeningen en de olieverf schilderijen in
een veelheid, welke bewondering moet af
dwingen voor deze vacantie-liefhebberij
van onz9 Vorstin.
Veel schetsen zijn er bij van het Loo en
omgeving, maar ook van Meijendel en
üddel en natuurlijk het meest van de
prachtige oorden in het buitenland, waar
de Koningin haar vacanties heeft doorge
bracht.
Van het Rhóne-dal zijn twee dezelfde
schilderijen, één groot en één klein, welke
goed geslaagd zijn en een juiste impressie
weergeven van de grootsche natuur. Ver
der gezichten uit Noorwegen met het
zware en donkere der sombere bergwe
reld er in liggend en een aardig schetsje
uit Oberstdorf in Zuid-Beieren. Ook uit de
Vogezen, uit den Elzas en uit Oostenriik
moet de Koningin heerlijke indrukken heb
ben meegenomen naar huis, indrukken van
de majesteit der Dolomieten, wier ruwe
rotscontouren zij vastlegde met. potlood en
wat witte verf.
Alles bijeen, grootere schilderijen, klei
ne penkrassen, potloodschetsen en studies
in olieverf, zijn er bijna 90 inzendingen.
Een respectabele arbeid.
Merkwaardig zoowel om de kwaliteiten,
welke er uit spreken, maar op de eerste
plaats, omdat het hier het liefhebberij-
werk betreft van onze Koningin.
De waardeering van het artistiek ge
halte van het schilderwerk loapt natuur
lijk sterk uiteen. Het is hier en daar wer
kelijk goed gecomponeerd en met juist be
grip van de verhoudingen opgezet werk
elders frappeert de lichtwerking en het
kleurenspel. De opvatting van het schilde
ren is modern, men moet het op een ze
keren afstand bezien. Dat is bij modern
schilderwerk heel gewoon, want in een
paar zalen op de tweede verdieping is een
tentoonstelling van schilderwerk van
Francois Nicot ondergebracht, een Fransch-
man, die veel heeft rondgezworven in
Marokko en vandaar schetsen heeft mee
gebracht vol klaterend zonnelicht en felle
kleuren. Van dichtbij bezien zijn het klod
ders verf, vingerdik op het doek gestreken,
doch op een paar meter afstand is het of
je de tropische zon voelt branden op de
moskeeën.
Onze Koningin is zuiniger met de verf
geweest, maar zij heeft blijkbaar gewerkt
met dezelfde nerveuze haast, breede vegen
penseelend, opdat de compositie zou gauw
mogelijk zou zijn opgezet.
Is het mooi, wat onze Koningin schil
dert?
Ach, wat doet het er toe? Zij dient zich
niet aan als kunstenareszij is een kunst
lievende vrouw die het schoone in de na
tuur ziet- en het probeert vast te leggen.
De een brengt prullerige souvenirs mee
naar huis, de andere heeft zijn koffer vol
met kleurige aanzichtkaartenonze Ko
ningin heeft haar eigen impressies, haar
eigen visie meegebracht.
Wie het niet mooi vindt, moet het zelf
maar eens probeeren en dan zijn werk ver
gelijken met dat van de Koningin.
Het doel, dat onze Landsvrouwe beoog
de met deze expositie wordt ongetwijfeld
bereikt en dat is zooals bekend iets
bij te dragen tot leniging van den nood
onzer kunstenaars.
De meest onpractische van alle begena
digde menschenkinderen hebben het meest
van de verminderde koopkracht van het
nubliek te lijden en zij zijn in geen bond,
die over een klinkende werkloosheidskas
beschikt. Trouwens werkloos zijn zij niet,
want hoe feller de honger nijpt, des te
beter zijn vaak de kunstproducten.
Om hen te helpen exposeert de Konin
gin met de producten van haar kunstzin,
maakt zij vrienden van den bedriegelijken
mammon.
Zaterdag j.l. is de tentoonstelling ge
opend en op Donderdag werd het bedrag
aan ingekomen entree-eelden reeds ge
schat op rond f 3.000 'Volgende week ver
schijnt een geïllustreerde catalogus, welke
verkocht zal worden voor ƒ1.
Do schilderijen ziin niet. te koop; de Ko
ningin heeft ze te lief.
De tentoonstelling te Den Haag blijft
nog twee weken geopend. Daarna wordt
geëxposeerd in Amsterdam en_ Rotterdam.
De koninklijke expositie is een dank
baar object voor buitenlandsche persfoto
grafen om „interessante" foto's te maken.
Wij ontmoetten er een Eugelschen foto-
"raaf die een na-maak Volendammer in
de arm had genomen en als maar kieken
maakte, met den Volendammer er op in
vesnannen aandacht tusschen het deftiver
nubliek met face k main en bibberende
lorgnet.
Wie weet wat voor aandoenlijke kieken
met dierbare bijschriften wij eerstdaags
te aanschouwen krijgen in de buitenland
sche geïllustreerde pers.
„Hi-hi-hi", hinnêkte de appelronde dame.
bij het zien van den Volendammer.
Het was een onmogelijk mensch, be
paald gênant, maar gelijk had ze.
HET GEVAL-KORS
IN DE BELGISCHE KAMER.
Interpellatie niet vóór 2 Februari.
De correspondent van de „Msb." te Brus
sel seint:
Heden, Donderdag, bij de vaststelling
van de orde der Kamerwerkzaamheden
voor de volgende week, hebben de Katho-
li eeegfaku
lieke afgevaardigden Poullet en Rubbens,
gesteund door Van Cauwelaert, alsook het
Vlaamsch nationale Kamerlid Romsee, erop
aangedrongen, dat de interpellatie over
de terugwijzing van prof. Kors aan de Ne-
derlandsch-Belgisohe grens Dinsdag aan de
orde zou komen. De Minister van Justitie,
Cocq, verklaarde, dat de Regeering den
voorgestelden datum aanvaardde. Maar de
socialisten riepen, dat de kwestie van de
overtreding van de acht-uren-wet door som
mige industrieelen en het vraagstuk der
werkeloosheid belangrijker zijn dan al het
andere. Ten slotte werd men het er over
eens Dinsdag a.s. de interpellatie over de
radiocensuur en radiopolitiek der Regeo-
ring voort te zetten, zoodat de interpella
tie over het geval-Kors zeker niet vóór
2 Februari zal kunnen plaats hebben.
In goed. ingelichte politieke kringen acht
men het waarschijnlijk, indien zulks oog
niet ia geschied, dat het Kabinet-Renkin
aan de Nederlandsche Regeering zijn spijt
zal uitdrukken over het gebeurde met prof.
Kors. Onder meer zal worden medegedeeld,
dat ten gevolge .an de wijze, waarop de
vredesvergadering te Leuven door de
Vlaamsch-nationalistische pers werd aan
gekondigd, de Belgische veiligheidsdienst
in den waan werd ge-bracht, dat de vreem
de sprekers de bedoeling hadden over de
dienstweigering wegens gewetensbezwaar
te handelen. Dit zou dan ook haar vergis
sing moeten verklaren.
IN HET HEERENKLEEDINGBEDRIJF.
De collectieve arbeidsovereenkomst.
Namens de hoofdbesturen der samen
werkende bonden in de- kleedmgsindustrie
wordt ons geschreven:
Tusschen de besturen der twee werkge
versorganisaties in het heerenkleedings-
bedrijf en de vertegenwoordigers der vak
bonden in de kleedingindustrie is een be
spreking gehouden over het opnieuw af
sluiten van de twee collectieve arbeids
overeenkomsten, die 15 Februari a.s. ein
digen.
De voorstellen van de werkgeversbon
den komen hierop neer, dat kleermakers,
die voor maatzaken werken, verplicht zul
len worden, ook in Lagere loon-series werk
te aanvaarden; dat de uur- en stuk-loonen
met 10 pot. worden verlaagd, en een oom-
missie zal uitmaken, welke werkzaamheden,
die thans extra worden betaald, moeten
vervallen, terwijl deze commissie ook moet
nagaan, met welk bedrag de vergoeding
voor fournituren kan worden verminderd,
in verband met de prijsdaling.
De vertegenwoordigers van de werkne
mersbonden hebben reeds in de conferen
tie van 11 dezer de voorstellen der werk
gevers soherp bestreden en afgewezen.
In een dezer dagen gehouden vergade
ring bleek er tusschen de dagelijksche be
sturen der vakbonden volkomen eenstem
migheid te bestaan over het onaanneme
lijke van de voorstellen. In de daarvoor
bevoegde instanties zullen de voorstellen
deze week door de vakbonden worden be
handeld. en Maandag a.s. zullen de hoofd
besturen bijeenkomen, om hun definitief
standpunt te bepalen.
VOOR DEN VREDE.
De petitie-actie van den R. K. Vredesbond.
Hoe langer hoe meer nadert de aller
gewichtigste Ontwapeningsconferentie te
Genève. Het mag verblijdend worden ge
noemd, dat er allerwegen actie wordt ge
voerd door vele riohtingen in de verschil
lende Landen om invloed uit te oefënen op
een gunstig verloop van deze conferentie.
De Katholieken in Nederland nemen on
der leiding van den R. K. Vredesbond
kra-chtig deel aan deze beweging. De peti
tionnementsactie van den R. K. Vredes
bond is thans in vollen gang en loopt ge
lukkig naar wensch. Zooals men weet,
wordt zij gevoerd met de krachtige mede
werking van de R. K. centrale organisa
ties in ons land. Door middel dezer vereeni-
gingen worden in alle plaatsen des lands
de lijsten ter teekening aangeboden, waar
op de bekende motie voorkomt betreffende
de Ontwapeningsconferentie.
Er zijn thans aan het actie- en concen
tratie-bureau van den R. K. Vredesbond
in Den Haag vele lijsten volteekend bin
nengekomen. Verwacht mag worden, dat de
vereenigingen in de dagen die nog resten
haar bijzonderen ijver zullen ontplooien,
en wij hopen, dat alle Katholieken, die
hierom worden gevraagd, spontaan hun
hand teekening zullen plaatsen.
Ook buiten de organisaties om zal men
in de gelegenheid zijn of worden gesteld, de
lijsten te teekenen. In de hoofdstad des
lands b.v. heeft de plaatselijke actie we
ten te bereiken, dat men o.m. kan teeke
nen bij alle afdeelingen van de R. K. Pro-
pagandaclub. In Rotterdam bestaat gele
genheid. bij den heer M. van Stapele, Korte
Hoogstraat 33b. In Maastricht liggen de
lijsten ter teekening bij den heer J. C.
Smits, Brusselscheweg 111 c.
Leidende en vooraanstaande personen in
de verschillende andere plaatsen kunnen
schriftelijk lijsten aanvragen bij het actie-
en conoentratiebureau van den R. K. Vre
desbond, gebouw „Amicitia", Den Hadg.
Ze worden dan onmiddellijk toegezonden.
Steunt nu allen den R. K. Vresdesbond
bij deze bijzondere actie. Ieder is thans
persoonlijk in de gelegenheid zijn stem uit
te brengen tegen den wreeden en onzinni-
gen oorlog. Pax!
Het Perscomité der Internationale
Actie van den R.K. Vredesbond.
LOONREGELING
DER HAVENARBEIDERS.
De arbeiders weigeren de 7 pCt. loons
verlaging.
Door de scheepvaartvereenigingen Noord
en Zuid is aan de besturen van den centra-
len bond van transportarbeiders, don Ne-
derlanclsohen Bond van Christelijke fa-
brieks- en transportarbeiders en den Ned.
R. K. bond van transportarbeiders „Sint
Bonifacius" op 12 December j.l. de vraag
gesteld, of zij bereid waren tot het aan
gaan eener nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomst op verlaagde loonen.
Nadat de besturen van hun leden de
opdracht hadden gekregen door onderhan
delingen een acceptabele positie te vor-
schaffen, zijn besprekingen over de eisohen
der ondernemers gevoerd.
Het resultaat der besprekingen was, dat
de beide werkgevers-organisaties bereid
waren een nieuw contract voor den duur
van 3 maanden, ingaand^ 25 Januari 1932,
aan te gaan met toepassing van een ver
laging der loonen, tarieven enz. van 7 pOt.
Daarnaast werden nog eenige wijzigingen
in de overige arbeidsvoorwaarden ver
langd.
De organisatiebe8turen hebben dit re
sultaat aan hun leden voorgelegd, en, re
kening houdende met de huidige verhou
dingen, aanvaarding er van aanbevolen.
De groote meerderheid van de gezamen
lijke bonden bleek echter niet bereid de
voorstellen aan te nemen. De door de werk
gevers verlangde verlaging van 7 pCt. werd
algemeen te hoog geacht, terwijl de con
tractuur van 3 maanden met de moge
lijkheid van nieuwe aanvallen op het loon
na dezen termijn te weinig zekerheid
voor de toekomst bood.
Daarbij was van grooten invloed het
toch al zeer lage inkomen van de groote
meerderheid der havenarbeiders en de
reeds door de werkgevers toegepaste be
langrijke verlagingen en andere verslech
teringen.
De besturen hebben thans aan de beide
Soheepvaartvereeniging medegedeeld, dat
zij op de verlangde voorwaarden geen over
eenkomst kunnen aangaan, en da.t het naar
hun oordeel gewenscht is, de thans ont
stane situatie met de besturen der beide
Scheepvaartvereenigingen medegedeeld.
Zij roepen de havenarbeiders op zich ver
der te blijven scharen achter de besluiten
der samenwerkende bonden.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De conferentie van Lausanne voor onbe-
paalden tijd uitgesteld. (Buitenl., 4e blad).
Ernstige onlusten in Noord-Spanje. De
Jezuïeten maken zich gereed om het land
te verlaten. (Buitenl., 4e blad).
De bandietenterreur In China. (Buitenl.
4de blad).
BINNENLAND.
Het dreigend conflict in de mijnen Is
afgewend. (1ste blad).
Verzoeken aan de regeering om contin-
genteeringen. (1ste blad).
Onderhandelingen over de loonen In het
havenbedrijf en in de kleedingindustrie.
(lste blad).
In het kamp te Waalsdorp is een adj^
onderofficier met doorschoten schedel dood
gevonden. (Gem. Ber., 3de blad).
Het ongeval met den Parijschen trein.
(Gem. Ber., 3de blad).
De diefstal van ƒ60.000 bij de Landbouw-
bank te Amsterdam. (Gem. Ber., 3de blad).
Ongeregeldheden bij de Militaire Admi
nistratie te Breda. (Gem. Ber., 3de blad,
en Laatste Berichten).
ONZE ROMEINSCHE COR
RESPONDENT SCHIJFT
OVER DE KENTERING IN
HET FASCISME Bladz. 5
FELIX RUTTEN OVER ZIJN
REIZEN NAAR HET H.
LAND Bladz. 2
EEN BEZOEK AAN DE TEN
TOONSTELLING VAN DE
SCHILDERIJEN VAN DE
KONINGIN Bladz. 1
R. K. MIDDENSTANDSBOND.
De collectieve verzekeringen.
Het Bureau van den R. K. Midden-
stadsbond in het Bisdom Haarlem ver
zocht ons opname van het volgende:
In het nummer van Maandag 18 Januari
van „De Leidsche Courant" kwam een in
gezonden stukje voor, onderteekend A. B.,
naar aanleiding van de rede, gehouden
door den ambtenaar van ons bureau, den
heer J. Mol, op de vergadering van de R.
K. Middenstands-Voreeniging te Leiden op
13 Januari j.l.
Do heer A. B. had met verwondering
kennis genomen van het verslag dezer rede.
Speciaal had de heer A. B. zioh verwon
derd over datgene, wat de heer Mol in zijn
rede had medegedeeld over de collectieve
verzekeringen van den R. K. Middenstands
bond.
De verwondering van den heer A. B. be
wijst slechts, dat hij buitengewoon slecht
op de hoogte is van het leven en streven
der Katholieke Middenstands-organisatie.
Ware hij daarmee ook slechts oppervlak
kig bekend, dan zou hij in deze rede geen
reden tot verwondering gevonden hebben.
De Katholieke Middenstands-organisatie
bezit al jaren lang haar collectievq verze
keringen, omdat zij heeft ingezien, dat de
handeldrijvende- en industrieels midden
stand bij de plaats, die hij in dezen tijd
inneemt in het maatschappelijk stelsel
dit middel om zijn positie te versterken
niet mag verwaarloozen.
De al of niet wenschelijkheid dezer col
lectieve verzekeringen is in de organisa
tie vroeger een voorwerp van discussie
geweest.
Maar steeds was het gevolg dezer dis
cussies, dat de organisatie zich met meor
kracht, en met altijd Btijgend succes, toe
legde op de bevordering harer instellin
gen en collectieve verzekeringen.
Het optreden der R. K. Middenstands
organisatie ten dezen is door theorie en
practijk als om strijd bevestigd.
Het ligt niet in onze bedoeling om met
den heer A. B. in polemiek te treden over
de collectieve verzekeringen van den N.
R. K. M. Zulks zou geen zin hebben, als
de heer A. B. niet tot onze organisatie be
hoort. En het zou mogelijk nog minder zin
hebben, als de heer A. B. wel deel uit
maakt van onze organisatie.
Het is niet de eerste maal, dat het col
lectief verzekeringsstreven der Katholie
ke Middenstandsorganisatie in het open-
