23ste Jaargang
ZATERDAG 16 JANUARI 1932
No. 7102
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
ST.-GLEMENSRETRAITENHIIIS
3)e Ccidic^öoii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 H
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentie:» 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huw
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Een ruime opvatting van
het Christendom I
In het „Handelsblad" houdt ds. A. G. H.
vaoi Hoogenhuyze, Herv. predikant te Am
sterdam, bekend door zekere anti-Katholie
ke neigingen en strevingen, ©en pleid-ooi
voor „een groot nationaal protestantsch
eenheidsfront".
Dat eenheidsfront zal een positief en
negatief doel moeten hebben.
Zijn doel zal zijn: „Het bevorderen van
de chr. beginselen in den meest ruimen
zin".
Hoe ruim dat bevorderen zal moeten
zijn, lezen we bij de uiteenzetting van het
negatieve doel: Zoo krachtig mogelijk te
gengaan van „het ultramontanisme, dat
een vreemden Kerkvorst in staat stelt zijn
wil aan ons volk op te leggen".
Wij kunnen hier vragen: Uit welke fei
ten blijkt, dat de Paus in Nederland in
staat wordt gesteld zijn wil op te leggen
„aan ons volk", ook dus aan het niet-Ka-
tholieke deel van ons volk?
En verder: Welke feiten kannen er
worden aangehaald, waaruit blijkt, dat de
Paus aan het Katholieke deel van ons volk
zijn wil oplegt, terwijl deze wil in strijd is
met „de chr. beginselen in den meest rui
men zin".
Op deze vragen zal de anti-papistisohe
dominé het antwoord moeten schuldig
blijven.
Z ij n ruime opvatting van het Christen
dom schijnt ons inderdaad wel erg beperkt
en bekrompen!
V Een meer bescheiden
levenswijze.
In de eerste vergadering van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Arnhem
en omstreken in het nieuwe jaar heeft de
voorzitter, de heer R. W. H. Hofstede
Crull, de gebruikelijke nieuwjaarsrede ge
houden, waarin hij van de gewoonte af
week, om, groep na groep, den economi-
sohen toestand van handel en industrie in
het ressort der Kamer te bespreken. Spr.
volstond met te zeggen, dat, wat de indus
trie aangaat, er onder de grootere instel
lingen in het district ook geen enkele is,
die het voor den wind gaat. Het tegendeel
is bij allen het geval. Ook de groot-handel
gaat hand over hand in zijn omzetten terug
en de winkelstand in het algemeen heeft
het niet beter. 'Slechts hier en diaar be
wijst een enkele grootere zaak, dat er nog
wel koopkrachtig publiek" is. Over het al
gemeen zijn de handelsresultaten ovex
1931 evenzeer achteruitgeloopen, als dat
met de inkomsten van de groote meerder
heid der ingezetenen het geval is.
Spr. stelde de vraag: wat staat ons nu
te doen? Natuurlijk dat, wat de logica ons
voorschrijft, n.l. over alle liniën, waar dat
nog redelijk mogelijk is er zijn groepen,
waar niets meer afkan het levenspeil
terug te brengen.
Minder nemen en een meer bescheiden
levenswijze voeren. Dat is een noodzakelijk
heid om verandering ten goede te kunnen
krijgen. Vermindering van levensvreugde
behoeft dit niet te beteekenen.
Aldus de voorzitter van de Arnhemsche
Kamer.
Het levenspeil terug brengen, een meer
bescheiden levenswijze voeren dat is ze
ker een eisoh des tijds.
En ook is 't volkomen waar, dat dit niet
vermindering van levensvreugde behoeft
te beteekenen.
Een zekere mate van welstand is voor
de levensvreugde een min of meer noodza
kelijke voorwaarde en die mate is af
hankelijk van persoonlijke omstandigheden.
Maar 't is een feit, dat er van veler le
venspeil nog heel wat af kan, zonder dat
er aan de voor hun levensvreugde ge-
wensohte voorwaarden wordt geraakt!
En 't is ook waar, dat een zekere levens
versobering minder afleiding en meer
rust, minder uitgaan en meer thuis-zijn,
minder beslommeringen, waardoor minder
zorg veler levensvreugde zal verinnigen!
Maar bij het terugbrengen van het
levenspeil houde men zijn aandacht geves
tigd op twee belangrijke omstandigheden.
Ten eerst op het feit, dat er zooals
boven gezegd groepen zijn, waar niets
meer af kan. Het aanheffen en doorvoeren
van een leuze als „iedereen moet minder,
van den hoogste tot den laagste" is daar
om onredelijk, onchristelijk. Er zijn groe
pen, wier levenspeil niet lager kan, niet in
physieken en zéker niet in moreelen zin.
En, vervolgens, verlieze men toch vooral
niet uit het oog, dat voor velen het terug
brengen van het levenspeil niet vermin
dering van uitgaven, maar alleen ver
andering mag beteekenen. Sparen is
ook in dezen tijd een heel goed ding.
Maar, als het sparen „oppotten" wordt, dan
is het vóóral in dezen tijd heel onmaat
schappelijk; het verschil tusschen sparen
en „oppotten" zal ieder bij eenig nadenken
wel duidelijk zijn. Eigen levensversobe
ring, om daardoor voor anderen levensver
betering te bereiken dat is een sociale,
een obristelijke verandering in den aard
der uitgaven, welke men doet dét is een,
in alle opzichten, christelijke levensverso-
bering.
PROV. STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
Gisteren hebben de Provinciale Staten
van Zuid Holland de behandelig van de
begrooting voorgezet.
De heer Jansen Manenschijn
(a.r.) becijferde dat men over enkele jaren,
als de toestand niet ongunstiger wordt,
voor den gewonen dienst moet komen
met een belastingverhooging van vier op
centen.
De heer Trouw (lib.) vroeg, hoe het
stond met het onderzoek van de vraag of,
en, zoo ja, hoe tot centralisatie van het
dijksbeheer ten aanzien van het eiland
IJsselmonde moet worden overgegaan.
Spreker sloot zich aan bij den aandrang
van den heer Ter Laan inzake bebossching
van duinen.
Met betrekking tot de tram gewaagde
spr. van het onrecht dat Flakkee wordt
De heer van der Hout (Lib.) diende
een door leden van verschillende partijen
mede-onderteekende motie in, waarin de
Staten,
kennis dragende van de opzeging van de
overeenkomst voor het exploiteeren van
een autobusdienst LoosduinenDen Haag.
Gedeputeerde Staten uitnoodigen, met
stuk LoosduinenDen Haag overleg te
plegen, opdat, zoo mogelijk, verkregen
worde, dat de W. S. M. financieel krachtig
genoeg blijft om aan de vervoersbehoefte
van het Westland voldoende tegemoet te
komen.
De heer de Kok (R.K.) wees op het be
lang van dentuinbouw voor de provincie
en betoogde o.m., dat Gedeputeerden er
óp aan moeten dringen, dat het rijk maat
regelen neme ten gunste van dezen be
drijfstak.
Als de bevolking geen grenswijziging of
annexatie van de gemeente wenscht, moet
men volgens haar meening handelen en de
oplosing zoeken in samenwerking van ge
meenten en niet in het doen verdwijnen
van een gemeente.
De heer IJ zerman (S.D.) bepleitte
zorg voor de kinderen van werkloozen.
De heer de Kante i (Lib.) merkte op,
dat het niet op den weg ligt der provincie,
zich de bebossching van de duinen a- te
trekken, omdat zij grootendeels eigen ra
zijn van staat of gemeente.
De heer van der Meulen (Lib.) zei-
de, dat het geen goede methode is om een
batig saldo van eon zeker dienstjaar als
douceur toe te wijzen aan een bepaald vol
gend jaar. Men moet ieder jaar zellstandig
ramen, wat noodig is, en de dekking aan
wijzen.
De heer W e r F o r (V.D.) zou het eerste
willen besparen op subsidies voor monu
mentenzorg. Eerst daarna kan ter sprake
komen de vraag, of aan de loonen getornd
mag worden.
Wat het vraagstuk van duinbebossching
betreft, bedenke men, dat men door be
bossching vaak natuurschoon wegneemt en
voorts, dat -zij duur is, vooral, als er ont
eigening voor noodig is. En als Gedepu
teerden gaan zorgen voor de tertiaire we
gen doen zij voor de werkverschaffing ge
noeg.
De heer Schokking (C.H.) betoogde
dat in de verkiezingen geen reden gevon
den kon worden voor verandering van de
samenstelling van Gedeputeerden. Het
bedrijfsleven der Zu 1-Hollandsche platte
landsbevolking vertoont een zoodanige in
zinking, dat men er op uit moet zijn, de
lasten niet slechts niet 'te verhoogen, maar
te verlagen.
Hebben Ged. gelegenheid om mee te
oordeelen in de kwestie van stilleging van
de tram op Goeree-Overflakkee Spreker
vroeg dit in verband met den steun, door
de provincie aan het trambedrijf verleend.
De heer Spronkers (S.D.) wees op
den noodtoestand van vele tuinders in
Zuid-Holand. Spreker noemde in dit ver
band IJsselmonde en gewaagde ook van
de kweekers in de omgeving van Boskoop.
Hier ligt een taak voor de provincie. Spr.
besprak voorts ook de tramkwestie Goe
ree-Overflakkee.
De heer De Visser (C.P.) diende een
motie in waarin wordt gevraagd voor land
arbeiders, kleine- en middelboeren, kwee
kers en tuinders beschikbaarstelling van
rentelooze voorschotten, of wekelijksche
crisis-uitkeering, en werd voorgesteld een
blanco-crediet beschikbaar te stellen.
In een andere motie werd gevraagd,
geen haven-, brug en sluisgelden van de
schippers te heffen,
Deze moties werden voldoende onder
steund om in debat gebracht te kunnen
worden
De vergadering werd vervolgens te
kwart voor zes, verdaagd tot Dinsdag elf
HET NATIONAAL MARIA-CONGRES.
Naar wij vernemen, heeft het Doorluchtig
Episcopaat van Nederland goed gevonden,
dat het Nationaal Maria-Congres, dat, zoo-
als men weet, dit jaar in Nijmegen zal wor
den gehouden, zal plaats hebben op 13, 14
en 15 Augustus, d.i. op Zaterdag, Zondag en
Het hoofdbestuur van het Nijmeegsch
Congres is met de voorbereiding van dit
Congres en van al hetgeen daarmee verbon
den is, druk bezig en ondervindt van alle
zijden levendige belangstelling.
Zeer spoedig zullen wij nadere mededee
lingen kunnen doen omtrent de samenstel
ling van het eere-comité en de sub-comité's
omtrent de luisterrijke kerkelijke plechtig
heden, die met het Congres gepaard zullen
gaan, de tentoonstelling van Maria-kunst,
de opvoering van een Mariaspel enz.
De voorbereidingen, die worden getroffen
en de belangstelling, die daarbij van alle
zijden wordt betoond, wijzen er op, dat het
Nijmeegsche Maria-Congres voor zijn voor
ganger in 1912 te Maastricht niet zal be
hoeven onder te doen.
DE RIJKSMIDDELEN.
In December.
In December hebben de rijksmiddelen,
voor wat de gewone bronnen betreft,
f 43.184.500 opgebracht, of f 633.600 meer
dan verleden jaar. In het heele jaar 1931
was de opbrengst f 452.799.700, of 51.753.444
minder dan in 1930 en f 17.096.537 minder
dan de raming.
ONGEHUWDE MAN, NIET KOST
WINNER.
Blijkens een antwoord aan den R. K.
Bond voor Groote Gezinnen, staat de Re
geering op het standpunt:
„Naar de meening van de Regeering
bestaat er echter geen enkele reden, om
een ongehuwden man, niet-kostwinner,
ter zate van het innemen van eene vaca
ture te laten voorgaan bij eene vrouwe
lijke werkkracht".
Wij heben gisteren onze instemming met
dat standpunt betuigd.
De „Maasbode" is echter een andere mee
ning toegedaan en schrijft bij het boven
staande citaat:
„Wij vinden dit standpunt wat erg sim
pel. De niet-kostwinner in kwestie kan n.l.
wel de noodige aspiratie hebben om zoo
gauw mogelijk kostwinner te worden van
een eigen huishoudentje.
Hij verdient daarom in 't algemeen naar
onze meening voor een vacature eerder in
aanmerking te komen dan een niet-kost-
winnende vrouwelijke werkkracht".
WERKVERSCHAFFING.
De moeielijkheden bij de werkverschaf
fing in Friesland en Groningen hebben den
Minister van Binnenlandsche Zaken aan
leiding gegeven tot het volgend schrijven:
Schrijven van den Minister.
De Nederlandsche Heidemaatschappij
heeft .den Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw mededeeling gedaan
van de mishandelingen en bedreigingen
waaraan bij de jongste moeilijkheden bij
de werkverschaffingen haar personeel heeft
blootgestaan.
De Minister heeft daarin aanleiding ge
vonden de Ned. Heidemaatschappij het vol
gende te schrijven:
„Het optreden van de tewerkgestelden
bij de werkverschaffing betreur ik in hooge
mate, te meer, nu eenige employé's van uw
maatschappij mishandeld zijn. Ik hoop, dat
de mishandelingen niet zoo ernstig zijn ge
weest, dat de betrokkenen er blijvend let
sel van zullen ondervinden. U wilt zeker
wel de goedheid hebben aan hen mede te
deelen, dat ik met hen medeleef.
U kimt u er van verzekerd houden, dat
mijnerzijds krachtig zal worden opgetre
den tegen hen, die trachten den goeden
gang van zaken bij de werkverschaffing te
verstoren. Uw personeel kan bij de uitoefe
ning van zijn moeilijke taak ten volle op
mijn steun en die van de inspecties voor
de werkverschaffing rekenen.
Ik machtig u dit schrijven ter kennis te
brengen van uw personeel in den buiten
dienst".
In Brabant en Limburg.
Naar het „Hsgz." verneemt, zijn bij de
Regeering plannen in voorbereiding tot het
uitvoeren van werken in de provincie
Noord-Brabant in Rijks werkverschaffing.
Deze werken zullen bestaan in de nor
maliseering van de rivier de Aa en het in
cultuur brengen van een groot complex
gronden in de omgeving van Valkenswaard,
de zg. Groote Heide, waarvan wij den aan
koop door het Rijk Zaterdag j.l. reeds be
richtten.
Op deze werken zullen ongeveer 1200
werkloozen arbeid kunnen vinden. Het ligt
in de bedoeling, uitsluitend werkloozen uit
onze provincie daarop te werk te stellen.
Het overleg over deze plannen is nog
niet afgeloopen; de definitieve beslissiug
zal echter binnen korten tijd vallen.
De „Volkskrant" verneemt, dat de
commissie van beheer voor de ontwatering
van de gronden in westelijk Noord-Limburg
zich met een schrijven heeft gewend tot
den Limburgschen R. K. Werkliedenbond,
voor het instellen van een commissie (ver
trouwenscommissie). De leden van deze
commissie zullen worden aangewezen door
de bij de bovengenoemde werkverschaffing
tewerkgestelden.
Door den Limburgschen R. K. Werklie
den bond zal binnen enkele dagen een al-
gemeene vergadering worden belegd tot het
aanwijzen der commissieleden.
De ongeregeldheden bij de
Friesche werkverschaffing.—
Een Amsterdamsche advo
caat aangehouden.
Op verzoek van verschillende familiele
den van de veertien gearresteerden in het
Huis van Bewaring te Leeuwarden, in ar
rest gesteld in verband met de arbeidscon
flicten bij de werkverschaffing in Fries
land, had een Amsterdamsoh advocaat zich
Woensdag naar Jubbega begeven om met
de familieleden van de gearresteerden
overleg te plegen, inzake de verdediging.
Omstreeks half tien in den avond werd
hij, naar 't persbureau „Vaz Dias" meldt,
gearresteerd en per luxe-auto naar Hee-
ronveen gebracht. In Heerenveen werd hij
grondig gefouilleerd, waarbij niets bijzon
ders werd gevonden. De arrestatie stond
in verband met een door den burgemeester
uitgevaardigd bevel, waarbij aan niet-ingo-
zetenen wordt verboden zich met stakers
of hun familieleden in verbinding te stel
len. Ook in Heerenveen werd den advocaat
het verblijf ontzegd, in verband waarmee
bij later in dèn avond is vervoerd naar de
gemeente Akkrum, daar dit de eerste ge
meente is, waar hij zich vrijelijk mocht be
wegen.
Naar wij vernemen heeft de advocaat
reeds de noodige stappen gedaan om te
protesteeren tegen de ondervonden behan
deling.
TE NOORDWIJKERHOUT.
2730 Jan. Meisjes
36 Febr. a.s. Recruten
1013 Febr. Patronaatsjongens
1316 Febr. Jonge Mannen
1720 Febr. Geh. Dames Mid.
21—24 Febr. Jonge Middenst.
24—27 Febr. Geh. Vrouwen
28 Febr.2 Mrt. Hm. Midd.st.
5—3 Mrt. Geh. en ongeji. mann.
2023 Mrt. Hrn. gegoeden st.
j 26—29 Mrt. St. Joz.gez. en andere
Jonge Mannen
1922 April Jonge Dames
2326 April Geh. Mannen
2629 April Geh. Vrouwen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Juridische critiek op het verbanning®-
besluit der Jesuieten in Spanje. (Buiten).
tenl. 3e blad).
Financieel schandaal in Amerika. (Bui-
blad).
BINNENLAND.
Tusschen Wateringen en Rijswijk is gis
teravond een auto met zes jongens te wa
ter gereden Drie hunner verdronken.
De auto was gestolen. (Gem. Ber. 3de BI.)
Verschillende boerderijbranden en een
brand te Rotterdam. (Gem. Ber. 3de BI.).
Het Nationaal Maria-Congres. (lste BI).
De Rijksmiddelen in December (1ste BI.
Verdere behandeling van de begrooting
van Zuid-Holland, (lste Blad).
De moord te Gorinchen voor de Recht
bank. Rechtz,, 3de Blad).
EEN GEÏLLUSTREERDE PA
GINA OVER HET LAND
VAN DE CONFERENTIES Bladz 5
EEN BESCHOUWING OVER
FRANKRIJK EN HET ONT
WAPENINGSPROBLEEM Bladz. 9.
HET GEVAL-K0RS.
Interpellatie in de Beligsche Kamer.
De Brusselsche redacteur eeint aan de
„Msbd.", dat ook de Frontafgevaardigde
Romsee heeft besloten de Belgische regee
ring te interpelleeren over de verboden
vredesmeeting te Leuven en hetgeen zich
daaromheen heeft afgespeeld.
De „Standaard" constateert, dat, indien
de Veiligheidsdienst inderdaad heeft ge
handeld in opdracht van de regeering, deze
laatste zich daardoor in het gedrang heeft
gebracht.
BOUW VAN NIEUWE'SCHOLEN.
Een adres aan de regeering.
B. en W. van Bloemendaal doen het vol
gende voorstel aan den Raad:
B. en W. van Bloemendaal, van meening
dat de L. O. -wet 1920 de mogelijkheid
openlaat voor een zoodanige uitbreiding
van het aantal scholen, dat de kosten van
stichting en exploitati dier scholen een
goed beheer der gemeente-financiën onmo
gelijk maken; in aanmerking nemende de
moeilijke omstandigheden, waarin de ge
meenten zich thans bevinden, stellen den
raad voor hen uit te noodigen den minister
van Onderwijs, K. en W. te verzoeken te
bevorderen, dat de L. O.-wet 1920 in dien
zin 'worde gewijzigd, dat voorlpopig voor
den tijd van drie jaar de bouw van nieuwe
scholen voor L. O. worde stopgezet.
„DE R. K. MIDDENSTANDER".
Gemeld wordt: De R. K. Middenstander,
officieel orgaan van den Ned. R. K. Midden
standsbond. naast het weekblad „De Mid
denstandskrant", eveneens uitgaande van
deze organisatie is met ingang van den
nieuwen jaargang een veertiendaagsch pe
riodiek geworden. Het blad verschijnt thans
in brochurevorm met 16 bladzijden per
nummer.
In het eerste nummer opent dr. J. van
Beurden O.Pr. een serie artikelen onder
den titel: „Leidende gedachten uit „Qua-
dragesimo Anno". De eerste verschijning
handelt over den eigendom.
Mr. F. Bach schreef een artikel: „Nieuwe
tijd, nieuwe strijd" en wekt op tot positie
ven maatschappelijken hervormingsarbeid
juist in dezen tijd.
Hans Sohnabel geeft in het tijdschrift
„Anti-malaise middelen" aan en heeft het
dézen keer over verlichtingstechniek.
Tenslotte wordt in extenso het antwoord
van de Nederlandsche Middenstandsbon
den gepubliceerd op het verweer van mr.
Trip betreffende zijn bekende Geneefsche
uitlating over de kleinhandelsprijzen.
Van Schijndels Schuhfabrieken te Goch.
Aan de „N.R.Ct." wordt uit Duitsch-
land geschreven, dat Van Schijndels
Schuhfabriken te' Goch, die door het fail
lissement der Nederlandsche moedermaat
schappij in moeilijkheden was geraakt, den
crediteuren in een gerechtelijk accoord
30 pCt. van de vorderingen aanbiedt. Dat
is volgens de Duitsche wet inzake het ge
rechtelijk accoord het laagste percentage,
dat kan worden aangeboden.
De bij het uitbreken van de moeilijkhe
den in November stopgezette fabriek ie
Goch is intusschen voor een deel weer in
bedrijf gesteld. De firma zal zich voortaan
uitsluitend tot de fabricage bepalen; de
handelsfirma's worden gelikwideerd.
