23ste Jaargang
DONDERDAG 14 JANUARI 1932 -
No. 7100
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
ZONDAGSBLAD
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poEt f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT i
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt j
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen1 worden aangeboden of gevraagd, huur «n
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
STEUNT DE CRISIS-COMITE'S.
Wij ontvingen volgend bericht:
Naar het secretariaat van het
plaatselijk crisiscomité te Utrecht
mededeelt, h,eeft Z. Exc. Mgr. J. H. G.
Jansen, Aartsbisschop van Utrecht,
een bedrag van 1000 ter beschikking
gesteld van genoemd comité.
Dit voorbeeld moge onder de Katho
lieke overal navolging vinden
Overal, waar plaatselijke crisis-conji-
té's zijn opgericht.
Wij wijzen er andermaal op, dat wij
gaarne bereid zijn voor het plaatselijk
crisiscomité te Leiden giften in ant-
vangst te nemen en in ons blad te verant
woorden.
Door de crisiscomité's te steunen neemt
men deel aan den „Kruistocht der Liefda
digheid", door Z. H. de Paus aan de
menschheid als plicht in dezen tijd heeft
voorgehouden.
DE VROUW IN OPENBARE
BETREKKINGEN.
DE MEENING VAN MINISTER RUYS.
Door het Hoofdbestuur van den Ned. R.
K. Bond voor Groote Gezinnen is d.d. 14
Sept. 1931 het volgende adres tot den Mi
nisterraad gericht:
Excellenties,
Naar aanleiding van de gehouden bespre
kingen te dier zake in de Centrale Raads
vergadering van den Ned. R. K. Bond voor
Groote Gezinnen, d.d. 26 Juni te 's-Graven-
hage, heb ik de eer, namens het Hoofdbe
stuur van genoemden Bond, met versohul-
digde eerbied Uwe Excellenties beleefd te
verzoeken bij voorkomende vacatures bij
openbare betrekkingen bij voorkeur man
nelijke krachten daarvoor in aanmerking
te doen komen.
Daar een groot aantal vrouwen in open
bare betrekkingen zijn geplaatst, die voor
heen door mannelijke krachten werden ver
vuld, of ambten vervullen, die even goed
door mannen kunnen worden waargeno
men, is het wenschelijk hierin verandering
te brengen ter bevordering van het ver
krijgen van een meer gezonden maatschap-
pel ij ken toestand.
En dit wel te meer, indien van Rej_
ringswege aan de Besturen van lagere Or
ganen zou kunnen worden voorgeschreven
aan dit verlangen, waar mogelijk, te willen
voldoen.
Vertrouwende, dat door Uwe Excellen
ties aan deze wensch zooveel mogelijk zal
worden tegemoet gekomen, verblijf ik met
verschuldigde hoogachting,
Na-mens het Hoofdbestuur vhd
van Uwe Exc. de ond. dn.
J. H. KRAY,
Bondssecretaris.
Hierop is d.d. 27 November van den Mi
nister van Staat, Voorzitter van den Raad
der Ministers het volgende antwoord ont
vangen
Naar aanleiding van Uw tot den Minis
terraad gericht adres, gedagteekend Breda,
14 September 1931, en houdende het ver
zoek, te willen bevorderen, dat bij voorko
mende vacatures in openbare betrekkingen
bij voorkeur mannelijke krachten daarvoor
in aanmerking worden gebracht, heb ik do
eer, Uw Hoofdbestuur hierbij te doen toe
komen een afschrift van eene aan alle Mi
nisters gerichte circulaire d.d. heden No.
411 Kabinet M. R. naar den inhoud waar
van ter bekorting moge worden verwezen.
De Minister van Staat,
Voorzitter van den Raad vaii Ministers,
w.g. RUIJS DE BEERENBROUCK.
De bijgevoegde circulaire luidt:
1. Door den Raad van Ministers werd e-en
adres ontvangen, houdende het verzoek te
willen bevorderen, dat bij voorkomende
vacatures in openbare betrekkingen bij
voorkeur mannelijke krachten daarvoor in
aanmerking worden gebracht.
2. Als motief voor dit verzoek staat in
Ihet adres vermeld, dat een groot aantal
vrouwen in openbare betrekkingen is ge
plaatst, of ambt-en vervult, die even goed
door mannen kunnen worden waargeno
men, en dat het ter verkrijging van een
meer gezonden maatschappelijken toe
stand wenschelijk moet worden geacht,
daarin verandering te brengen, waartoe
de besturen van lagere organen van Regee-
ringswege instructies zouden moeten om
vangen.
3. De Ministerraad heeft gemeend aan
dit verzoek, in zijn zoo uitgebreide strek
king, geen gevolg te moeten geven.
4. Inderdaad is thans een groot aantal
vrouwen in openbare betrekkingen ge
plaatst, welke evengoed door mannen zou
den kunnen worden vervuld en die voor
heen ook door mannen werden bezet. Naar
de meening van de Regeering bestaat er
echter geen enkele reden, om een onge-
huwden man, niet-kostwinner, ter zake van
het innemen van eene vacature te laten
voorgaan bij eene vrouwelijke werkkraoht.
Zou men de voorkeur van mannelijke
candidaten zóóver uitstrekken, dat men
zelfs ongehuwde mannen, niet-kostwinners
bij vrouwen liet voorgaan, dan zou men
daarmede terugkeeren tot den toestand
van voorheen, toen de ongetrouwd blijven
de vrouw als regel afhankelijk was en ten
la-s te kwam van hare familie.
5. Intusschen acht de Regeering het niet
juist, ten deze een absoluut afwijzend
standpunt in te nemen. Wanneer men b.v.
de keus heeft tussohen een man met een
gezin en eene ongehuwde vrouw, met de
zelfde capaciteiten, dan zou het uit een
moreel oogpunt niet te verdedigen zijn, in
dien aan de vrouw de voorkeur werd ge
geven, omdat deze als werkkraoht goed-
kooper is. Want een bloeiend gezinsleven
is toch ongetwijfeld een zeer belangrijke
factor voor de volkswelvaart. En een werk
loos gezinshoofd kost den Staat ten slotte
belangrijke bedragen aan ondersteuning.
6. Elk geval zal overigens op zioh zelf
beoordeeld moeten worden, in verband met
den aard der vacature en tal van andere
factoren.
7. In het algemeen zal als richtlijn voor
deze materie moeten gelden, dat de man
kostwinner, bij volkomen gelijke capacitei
ten, voor de vervulling van vacatures, die
even goed door een man als door eene
vrouw kunnen worden bezet, voorrang
heeft boven een vrouwelijke werkkracht,
die uitsluitend voor zich zelf te zorgen
heeft.
8. Ik heb de eer Uwer Excellentie te
verzoeken met de in de vorige alinea om
schreven richtlijn in voorkomende geval
len voor zooveel mogelijk rekening te wil
len houden en te doen houden.
Overeenkomstig de geparafeerde minuut,
Voor den Voorzitter van den Raad van
Ministers,
de Secretaris-Generaal van
Binnenlandsohe Zaken en Landbouw,
w.g. FREDERIKS.
ONZE TUINBOUWEXPORT
NAAR ENGELAND.
Een invoerverbod voor aardappelen en
groenten uit Frankrijk noodzakelijk
geacht.
De commissie, welke in de op 2 Jan.
j.l. op het Oentraal Bureau der Tuin
bouwveilingen alhier gehouden vergade
ring van kweekers en exporteurs werd
benoemd in verband met de maatrege
len der Engelsohe regeering inzake den
invoer van tuinbouwproducten, is giste
ren door den minister van Binnenl. Za
ken en Landbouw, jhr. mr. Oh. Ruys de
Beerenbrouck, in audiëntie ontvangen.
Zij heeft den minister een uitvoerige
uiteenzetting gegeven van de moeilijkhe
den, welke de export van onze groenten
fruit en afgesneden tulpen naar Enge
land ondervindt ten gevolge van de on
langs door de Engelsche regeering vast
gestelde invoerrechten. In het bijzonder
heeft zij de aandacht van den minister
gevestigd op het feit, dat eenige Neder
landsche tuinbouwproducten ernstiger
worden getroffen dan diezelfde produo-
ten, uit andere landen afkomstig.
Ten tweede -heeft de commissie den
minister gewezen op
de buitengewone beteekenis van
het Engelsche invoerverbod voor
Fransche groenten en aardap
pelen
met 'het oog op 'het in Engeland binnen
dringen van den Coloradokever.
De daardoor in zeer ernstige moeilijk
heden geraakte Fransche tuinbouw zal
ongetwijfeld pogingen aanwenden om zijn
producten via andere landen naar En
geland te exporteeren. Wat het gevolg
is indien dit via ons land geschiedt,
heeft onze export van versoh vleesoh
ondervonden. Deze export werd name
lijk eenige jaren geleden door een En-
gelsoh invoerverbod totaal vernietigd. De
beveiliging van den Nederlands chen tuin-
bouwexport naar Engeland is dan ook al
leen verzekerd, i .dien
ook de Nederlandsche regeering
gelijktijdig eenzelfden maatregel
uitvaardigt,
als Engeland thans heeft genomen.
De commissie mocht van den minister
de toezegging ontvangen, dat hij de
door de commissie aangegeven punten
in ernstige overweging zou nemen.
DE COMMUNISTISCHE PROPA
GANDA.
Onder de miliairen te
's-Gravenhage.
Naar wij vernemen, ia van communisti
sche zijde getracht propaganda te maken
onder de militairen in garnizoen te 's-Gra
venhage op de volgende wijze.
Aan de hoofdwacht en de politiewach
ten der verschillende kazernes werden
pakketten bezorgd geadresseerd aan de
wachtcommandanten, welke elk inhielden
een groot aantal doosjes lucifers en een
pakje sigaren. De sigaren waren van een
bekende sigarenfabriek, terwijl de etiket
ten der lucifersdoosjes het merk van deze
sigaren droegen.
In een begeleidende brief werd verzocht
deze doosjes lucifers als reclame uit te rei
ken aan de militairen. Dank zij de oplet
tendheid van een der wachtcommandan
ten werd ontdekt, dat in elk der lucifers
doosjes onder een laag lucifers, zich e»en
communistisch geschrift bevond. De luci
fersdoosjes hebben hun bestemming niet
bereikt.
Door de militaire autoriteiten wordt een
onderzoek ingesteld.
De relletjes in Groningen.—
Verbod van samenscholing.
De burgemeester van Groningen heeft
een verbod uitg&vaardigd tot samenscho
ling van meer dan drie personen, ingaande
;istermiddag om 4 uur. De relletjes, die
listeravond daar zijn voorgekomen, staan
slechts in zijdelingsch verband met de sta
king in Jipzinghuizen en elders. Tusschen
de honderde demonstreerende menschen
bevonden zich slechts een 60-tal stakers.
De overige werkloozen, die van de werk
verschaffing geschorst zijn, wenschen aan
deze wijze van agiteeren niet mee te doen
zijn daarom thuis gebleven. Het groot
ste gedeelte der demonstranten bestond
uit opgeschoten jongens en het schijnt, dat
de communisten er niet tegen opzien om
deze kwajongens te gebruiken om opstoot
jes te verwekken, want dat het een com
munistische „hetze" is, blijkt duidelijk uit
het feit, dat aan het hoofd van den stoet
©en paar communistische leiders liepen,
voorafgegaan door een rij van meisjes van
een jaar of zestien, die blijkbaar eerst de
klappen voor hen moesten opvangen.
De toestand in Finsterwolde was gister
morgen onveranderd, de stakers, onge
veer 60, zijn thuis gebleven en hebben tot
dusver nog niet weer vergaderd. Er
heerscht onder hen ©en eenigszins gedruk
te stemming, alsof zij van meening zijn,
dat hét mis is. De burgemeester heeft hier
nog geen lijst ter teekening gelegd, zooals
de burgemeester van Slochteren wel heeft
gedaan voor hen die bereid zijn, het werk
te hervatten. De burgemeester schijnt van
meening te zijn, dat de stakers daartoe
zelf maar eerst den wensch dienen te ken
nen te geven.
Tijdens de raadsvergadering te Delfzijl
heeft voor het gemeentehuis aldaar een
samenscholing plaats gehad, omdat er een
punt op de agenda stond in verband met
de staking. Toen dat punt was afgehan
deld, is de menigte rustig uiteengegaan.
PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND.
De Prov. Staten hebben gisteren met
41 tegen 28 stemmen verworpen de motie-
De Vries-Bruins, waarin zij zich zouden
hebben uitgesproken tegen het geven van
ongevraagd ontslag aan een ambtenares
bij het aangaan van een huwelijk.
Ten slotte hebben de Staten het ambte
naren-reglement goedgekeurd met 60 te
gen 4 stemmen, waarbij tegenstemden de
heeren De Visser (c.p.), Menist (r.s.) en
Spronkers en Bergmeyer (s.d.).
Daarna is aan de orde gekomen de pro
vinciale begrooting voor 1932,
DE SALARISKORTING TE
ROTTERDAM.
Een verklaring van de S.D.A.P.
Bij de gisterenavond voortgezette be-
grootingsdiscussie heeft mr. Donker als
voorzitter der soc. democratische Raads
fractie een verklaring afgelegd.
Hij stelde voorop, dat er twee wegen zijn
om de door de crisis veroorzaakte kosten
te dekken: le. door een zóó groote verzwa
ring der lasten, dat de extra kosten in dat
jaar ook door het dienstjaar kunnen wor
den gedekt; 2e. door 't onderbrengen van
de volledige orisiskosten bij een crisis
dienst, zoodat de dekking over een groot
aantal jaren kan worden verdeeld. Aan
elk dezer methoden kleven bezwaren en
daarom hadden de soc. dem. wethouders
een tussohenstandpunt ingenomen. Ware
hiervoor een meerderheid in den Raad te
vinden geweest, dan zou voorgesteld zijn,
naast het instellen van een crisisdienst te
besluiten tot verhooging van personeele
en straatbelaeting. Bekend was, dat de rev.
soc. partij en de communisten niet bereid
waren, aan belastingverhooging mee te
werken. Daarom zijn besprekingen geopend
met de Katholieken. Op 29 December j.l.
bleek in het college geen meerderheid te
verkrijgen te zijn.
Men moet bedenken, dat deze beide be
lastingen loopen van Januari tot Januari
en dat voor het van kracht worden eener
wijziging een Koninklijke goedkeuring noo-
dig is.
Met de regeering is overleg gepleegd en
deze bleek bereid, alsnog haar goedkeuring
aan belastingwijziging te hechten, mits
deze uiterlijk 20 Januari zou worden inge
zonden.
Op 31 December heeft het ooilege we
derom vergaderd. Indiep in deze vergade
ring geen meerderheid zou worden gevon
den, dan zou daarvan een wethouderscri
sis het gevolg zijn geweest, want wethou
der Nivard stond op het standpunt, dat de
wethouders dan hun portefeuilles ter be
schikking moesten stellen. Hij althans zou
dit zeker doen. Daardoor zouden de belas
tingvoorstellen niet tijdig genoeg gereed
kunnen zijn, zoodat het tekort op de be-
grooting dan met 1H millioen zou worden
vermeerderd.
De soc.-dem. wethouders hebben zich er
rekenschap van gegeven, dat de mogelijk
heid groot was, dat dan verder gaande
maatregelen zouden moeten worden getrof
fen. Zij hebben gemeend, van twee kwa
den de minste te moeten kiezen en daar
om zijn zij accoord gegaan met de voorstel
len betreffende de korting van de gemeen-
teloonen. De soc.-dem. fractie heeft zioh
bij dit standpunt neergelegd. Aan de hand
van 't resultaat der besprekingen in 't ge
organiseerd overleg, zou men dan nader
zijn houding bepalen.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herinnerd,
dat dit ad 50 cent betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Moet de presidents-kwestie in Duitsch-
land door een „Volksbegehren" worden op
gelost? (Buitenl. 2e blad).
De brand in het circus Sarrasani. (Bui
tenl. Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
De moening der regeering over het aan
stellen van vrouwelijke ambtenaren, (lsto
blad).
Onze tuinbouwexport naar Engeland.
(lste blad).
Brand in het fort Pampus. (Gem. Ber.
2de blad).
Inbraak in een juwelierswinkel te Haar
lem. (Gem. Ber. 2de blad).
Te Londen is plotseling overleden de
jeugdige schaakspeler D. Noteboom Jr. uit
Noord wijk. (Sport lste blad).
De radiotelegrafist Zadelhof, de eenige overlevende van de
bemanning van de OOIEVAAR, die te Bangkok verongelukt is,
is Woensdag in ons land teruggekeerd. De aankomst te Utrecht
SANATORIUM „BERG EN BOSCH".
De eerste steenlegging.
Naar wij vernemen, zal op 3 Februari,
a.s. de eerste steenlegging plaats hebben
van het nieuwe sanatorium „Berg en
Bosch" van Herwonnen Levenskracht.
De plechtigheid der steenlegging zal ge
schieden door den voorzitter van het R.K.
Werkliedenverbond den heer A. O. de
Bruyn, in wiens keuze voor deze plech
tigheid vÜ zeker wel mogen zien het sym
bool van de samenwerking welke ,er in
onze eene, onverdeelde Katholieke Ar
beidersbeweging bestaat om den lijdenden
broeder te helpen, uit welke samenwer
king als vrucht dit nieuwe sanatorium ge
bouwd wordt.
EEN AUTOBUSSENGIDS.
Wij ontvingen een Autobusreisgids, of-
ficieele uitgave van den Nedcrlandsohen
Bond van Autobusdienst-ondernemere.
Aan zulk een gids bestond behoefte.
Bij de Waterstaatsbegrooting hebben
sommige Kamerleden over de samenstel
ling hun waardeering geuit en heeft ook
de Minister van Waterstaat zijn inge
nomenheid met deze te verwaohten uit
gave uitgesproken.
Door de welwillendheid van de -Di
rectie der Nederlandsche Spoorwegen
wordt de gids in de stationsboekhandol
op de perrons verkocht.
Nagekomen wijzigingen worden ter
kennis van 'het publiek gebracht door
het gratis verkrijgbaar stellen van sup
plementen aan de stationskiosken.
Voor het autobusbedrijf dat zioh in
de laatste jaren krachtig heeft ontwik
keld in welke onbwikkeling wij een
voornaam algemeen belang zien i«
deze uitgave zeer toe te juiohen.
Minister Deckers naar Indië.
Onder leiding van pastoor J. Wubbe is
te Batavia een comité gevormd, waarin
afgevaardigden van de verschillende Ka-
tholieke vereenigingen zitting hebben,
met het doel den minister van Defensie bij
zijn aankomst t'e Tandjong Priok te ver
welkomen.
De kerstrede van koningin Wilhelmina.
Het Romeinsch orgaan, de „Osservatore
Romano" publiceert op de voorpagina,
onder den kop „Een hartelijke en god
vruchtige radioboodschap" den volledigen
tekst van de rede, die H. M. de Koningin
den eersten Kerstdag voor de radio heeft
gehouden.
