23ste Jaargang
DINSDAG 15 DECEMBER 1931
No. 7079
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e£cickcHe0cHi^atit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Dualisme.
In de jaarvergadering van de Katholieke
Jonge Werkgevers, te Tilburg, is
een lezing gehouden door een lid der ver-
eeniging, mr. M. de Korte, over de ency
cliek „Quadraigesimo Anno".
De beschouwing en bestudeerhug van
deze encycliek in de verscheidene maat
schappelijke kringen van katholiek leven
is verheugend.
Daaruit blijkt ook de wil, om er naar te
handelen.
En verheugend op buitengewone wijze
zou het zijn, als die wil zich omzette in
daden, overal, waar de katholieken daar
toe de macht hebben, al dan niet in samen
werking met anderen.
Opdat men ons geen dualisme verwijte.
dualisme, waarvan de spreker volgens
het verslag het volgende zeide:
In zijn slotwoord wees de inleider
er op, dat er in de practijk ook onder
de katholieken veel dualisme bestaat,
hetgeen andersdenkenden doets' rede
neeren: Als de menschen, die zoo han
delen zich katholieken noemen, dan
zal ook de leer der Katholieke Kerk
niet veel beter zijn. Dooh het heeft ook
geleid tot afval en die afval is ont
stellend.
Dualisme bqteekent tweeslachtigheid.
Als bijv. katholieke werkgevers of werk
nemers zeggen, er van doordrongen te
zijn, dat volgens katholieke beginselen
solidariteit, samenwerking tussehen bei
den een goed is, waarnaar met alle kracht
moet worden gestreefd; dat volgens ka
tholieke beginselen de bedrijfsvrede de
basis moet zijn, waarop alléén een goede,
allen bevredigende bedrijfsregeling kan
worden opgebouwd, dan is het dualisme,
als in de practijk door een van beiden wordt
gegrepen naar de macht, als men daarin
een oogenblikkelijk voordeel ziet voor
zijn eigen klasse.
En van een dergelijk dualisme moeten
wij nog maar al te vaak getuigen zijn!
Wij zien het bij anderen; enanderen
oonstateeren het bij ons!
Vooral op dit laatste moge de nadruk
kelijke aandacht worden gelegd. Indien alle
Christenen eens ieder voor zich begonnen
met de bestrijding van het dualisme in
zichzelf het aanschijn van de wereld
zou betrekkelijk spoedig er heel andei's
uitzien
NEDERLANDSCHE BANK
EN POND STERLING.
Een lastige Puzzle. - Cham
berlain's Sneer.
Bij stukjes en beetjes is de waarheid aan
gaande de pondenrealisatie der Nederland-
sche Bank dan toch eindelijk aan het licht
gekomen.
Wij weten nu, dat de Ned. Bank heeft
verkocht aan den Staat der Nederlanden
7.839.000, subsidiair(ï) te verhoogen met
425.00 deposito bij de Bank voor Inter
nationale Betalingen. Bij deze laatste zin
snede vraagt men zich af, of de minister
het verschil niet kent tussehen subsidiair
en eventueel. Die lastige vreemde woorden
toch! Verder weten wij, dat de koopprijs
gelijk zal zijn aan den koers van den dag
met een minimum van 9.25 en een maxi
mum van 9.45. Waarom die speling, is
niet geheel duidelijk. Maar misschien wilde
de heer Trip nog een klein speculatief be
langetje overhouden. To gave the game a
flavour. Na deze grondcondities volgen nog
eenige pikante bijzonderheden, die uit ge
heimzinnige hoofde eerst nu openbaar wor
den gemaakt, missokien als antwoord op
eenige zeer ernstige bedenkingen, die wij
te berde brachten in ons eerste artikel d.d.
30 November 1.1., dat wij aan deze kwestie
wijdden.
Wij citeeren uit onze vorige beschouwin
gen: „Buitendien kan het crediet van Ne-
derl.-Indië in 1933 wel van dien aard zijn,
dat vervroegde aflossing dezer leening zelfs
in gedeprecieerde ponden nog geen voor
deel behoeft op te leveren. Want men moet
ten slotte toch goedkooper nieuw geld kun
nen krijgen, als men onverplicht vervroegd
aflost. En wie durft thans iets te voorspel
len voor 1 Yi jaar later?"
Wat blijkt nu? Dat de Nederl. Bank geen
betaling zal kunnen vorderen dan op of na
15 Augs. 1934 voor het (alsdan) uitstaand
beclrag der leening 1921C en op of na 15
Jan. 1935 voor leening 1923B. Ook hier weer
een raadseltje,' daar beide leeningen reeds
vroeger kunnen worden afgelost, n.l. resp.
op 15 Febr. 1933 en 15 Juli 1933. Een gezel
schapsspel zonder puzzles is nu eenmaal
niet onderhoudend meer. In ieder geval
blijkt, dat het Rijk met betalen nog den tijd
heeft, terwijl de bank zich zelfs heeft ver
bonden om niet na deze data tot levering,
resp. opeisching der kooppenningen over
te gaan „zoolang haar positie als circulatie
bank" zulks niet noodzakelijk maakt; lees:
zoolang ze het geld niet dringend noodig
heeft.
Niet geheel vereenigbaar met voornoem
de bepalingen lijkt echter de laatste ouv-
hulling: „De betaling van de opeischbare
bedragen voorzoover deze de normale aflos
singen op de ponden-leeningen overtreffen,
zal niet kunnen worden gevorderd, dan na
dat de vereisebte wettelijke machtiging zal
zijn verleend tot het openen van het daar
voor benoodigd (een schoon germanisme)
crediet door het Rijk aan Nederlandsch-
Indië". Men ziet nu eenige juridische kluif
jes aan den gezichtseinder opdoemen. Wat,
indien Nederl.-lndië door een der wonle
ren van de conjunctuur, waarvoor de pro-
ductenmarkt vermaard is, medio 1933 eens
klaps zoo dik in haar geld zit, dat zij uit
eigen middelen de £-leeningen vervroegd
kan aflossen? De Nederl. Bank, die pas in
1934/1935 kan leveren, heelt er dan het na
kijken van: immers, indien de leeningen
reeds bijna- geheel zijn gedelgd, zou een
der talrijke advocaten-vertegenwoordigers
het Rijk een strop kunnen gaan besparen
(als het dan onder 9% staat) door te
zeggen: volgens de laatst-geciteerde bejva-
ling heeft de wetgevende macht de sanctie
aan zich gehouden voor wat betreft ponden,
„benoodigd" voor aflossingen, die de nor
male ove-rtreffen. Indien dus de Indische
regeering er maar voor zorgt van beide
leemngen nog eenige duizenden ponden te
laten uitstaan, kan zij aflossing hiervan als
abnormaal beschouwen (n.l. buiten het an-
nuiteitenplan), en sanctie der over te ne
men ponden weigeren.
Wie de thans bekend geworden bijzon
derheden eens rustig overweegt, zal zien,
dat zij tot nog heel wat meer bespiegelin
gen aanleiding zouden kunnen geven. Geiet
op het écard lusschen den vroegst mogelij
ken aflossingsdatum en den termijn, binnen
welken de hiederl. Bank geen betaling kan
eischen, zou men haast gaan denken, dat
„Koloniën" de ponden niet voor zijn genoe
gen heeft gekocht. Terwijl het juist heette,
dat Ned.-Indië zijn voordeel bij aflossing in
gedeprecieerde wenschte te fixeeren.
Ondertusschen heeft Nederland ook een
sneer van den nieuwbakken Bntschen mi
nister van financiën, den heer Neville
Chamberlain, te incasseeren gehad. Als
dank daarvoor, dat „good old" mr. Visse
ring de op goed vertrouwen bij zijn col
lega's in Threadneedlestreet heelt laten
staantotdat het te laat was, stelt
Chamberlain het nu nog zoo voor, alsof zij,
die nu de toch maa.r hebben weggetrok
ken, daarvan later heel veel spijt zullen
hebben, terwijl de kwiekelingen, die met
hun tijdig het hazenpad kozen, worden
voorgesteld als aspirant-bankroetiers, die
zelf dringend liquide middelen noodig had
den. Wij hebben alle respect voor de wijze,
waarop het Britsche volk reageert op de
devaluatie zijner landsmunt. Deze waar
dige kalmte, die fcelfs nauwelijks binnen-
landsche prijsverhoogingen medebracht,
steekt wel schril af bij den zenuwachtigen
angst van b.v. ons, Nederlanders, voor de
eigen, alsnog kerngezonde, valuta. En nu
de Bank of England heelemaal geen infla-
tionistische aspiraties schijnt te hebben,
behoeft men het niet meer zoo te deni-
greeren. Maar Nederland heeft toch het
recht om te weten, wat er nu eigenlijk tus
sehen de Nederlandsche Bank en Britsche
financieele officials is omgegaan. Heeft mr.
Vissering last gehad van hallucinaties? Of
houdt ook 't woord van de City halt, al*
het voordeel maar groot genoeg is? Voor
de ideëele betrekkingen tussehen onze bei
de overigens in vele punten zoo gelijk ge
stemde volkeren is volstrekte opheldering
van dit delicate punt noodzakelijk. Anders
blijft van deze geheele historie nog heel
lang een bittere nasmaak.
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Leidsch Studentenmuziekgezel-
schap „SEMPRE CRESCENDO" werd gisteren op het graf van hun overleden
dirigent, den heer A. J. Wetrens door het bestuur van de muziekvereeniging op de
Algemeene Begraafplaats aan de Groenesteeg een krans gelegd. De praeses, de heer
Everts met het bestuur, de krans op het graf leggend.
STEUN AAN HET
VEEHOUDERSBEDRIJF.
WENSCHEN VAN DE LANDBOUW
ORGANISATIES.
Het Kon. Ned. Landbouw Comité, de
Christ. Boeren- en Tuindersbond en de R.K.
Ned. Boeren- en Tuindersbond hebben zich
met betrekking tot de crisis in de veehou
derij met een uitvoerigen brief gericht tot
den Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw. Hierin worden, ter aanvulling
van het reeds eerder verschenen urgentie
program, de volgende tijdelijke maatregelen
tot steun aan 't veehoudersbedrijf onder de
aandacht der regeering gebracht en toege
licht:
Verbetering van den afzet in het
buitenland.
a. De handelspolitieke bevoegdheden
der regeering dienen uitgebreid te worden
en te worden aangewend om onzen export
te houden.
b. Voorzoover het buitenland ertoe over
gaat den invoer van onze exportproducten
aan een contingenteering of soortgelijke
beperking te onderwerpen, dient de export
van de betreffende producten uit ons land
onder controle gesteld te worden van een
lichaam, dat over uitgebreide bevoegdheden
moet beschikken. Een dergelijk lichaam
moet zooveel mogelijk met medewerking
der organisaties van belanghebbenden, tot
stand worden gebracht, doch dient een se-
mi-officieel karakter te dragen. Voorzoover
het landbouwproducten betreft dient daar
bij op den voorgrond te worden gesteld, dat
de landbouwers in de eerste plaats de be
langhebbenden zijn, zoodat de landbouwor
ganisatie in het bijzonder bij de samen
stelling van dergelijke lichamen betrokken
dienen te worden. Daarnaast dient ook de
medewerking te worden ingeroepen van de
organisaties dergenen, die de export rege
len (Exportvereenigingcn, particuliere ex
porteurs).
c. Bevordering van den afzet onzer zui-
producten.
Verbetering van den afzet in het
binnenland.
a. Een tijdelijk invoerverbod of ingrij
pende invoerbeperking voor producten die
plotseling op onze markt geworpen worden
doordat andere landen, die onder meer nor
male omstandigheden deze producten op
namen, plotseling de grenzen sluiten of wel
den invoer ernstig belemmeren.
b. Een fiscaal recht op gebruiksartikelen
van agrarischen kerkomst en op agrarische
grondstoffen, die tot verbruiksartikelen
verwerkt worden.
c. Voorschriften inzake het verbruik
van inheemsohe landbouwwerktuigen door
alle overheidsorganen en instellingen, die
afhankelijk zijn van de overheid.
d. Het kenbaar maken van 't buiten-
landsche vleesch als zoodanig aan de ver
bruikers, dient een wettelijk voorschrift te
worden.
e. Ter bevordering van de binnenland-
sche boterconsumptie legge de regeering
aan de fabricage van margarine eenige be
letselen in den weg.
STEUN AAN DE VLASTEELT.
EEN BEDRAG VAN F 960.000
UITGETROKKEN.
In een derde Nota van Wijziging op de
begrooting van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw is f 960.000 uitgetrokken voor
steun aan de vlasteelt.
In de toelichting wordt gezegd: De mi
nister stelt zich voor de uitvoering der
steunregeling te doen geschieden naar een
een bepaald schema.
Een Centrale Commissie wordt onder toe
zicht der Regeering met de uitvoering de
zer steunregeling belast, volgens algemeene
regelen en nadere instructiën, door den mi
nister van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw vastgesteld.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Scheepsramp op de Jangtse in China. 300
slachtoffers. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
Het hoogverraad-proces tegen dr. Pfrie-
mer. (Buitenland, 2de blad.
Tsjang Kai Sjek als president van de
Nankingregeering afgetreden. (Buitenland,
2de blad).
BINNENLAND.
Steunmaatregelen gevraagd ten behoeve
van het veehoudersbedrijf. (lste blad).
Steunmaatregelen ontworpen ten be
hoeve van de vlasteelt, (lste blad).
Radio-uitzending op 1sten Kerstdag.
(lste blad).
Piloot van Dijk meent, dat weigering van
een der motoren de oorzaak was van de
vliegramp bij Bangkok. (Luchtv., 2de blad).
Het voetbalprogramma Nederland—Bel
gië gewijzigd. (Sport 2de blad).
Het eeuwfeest van Sempre Cresendo.
(lste blad).
EEN ARTIKEL OVER DE FINAN
CIEELE POLITIEK VAN DE NEDER
LANDSCHE BANK INAKE HET POND
STERLING.
DE KERSTGROET VAN DE
KONINGIN.
Nader kunnen wij melden, dat de korte
Kerstgroet, die op Vrijdag 25 dezer des
nam. 4 uur door H. M. de Koningin voor de
radio zal worden uitgesproken, tegelijker
tijd zal worden uitgezonden naar Oost- en
West-Indië via de zenders van bet Staats
bedrijf der P.T.T. te Kootwijk.
Tevens kunnen wij hieronder het pro
gramma mededeelen, dat door de N.O.R.V.
als verzorgster van het algemeen program
ma via Huizen op golflengte 1875 M. zal
worden uitgezonden:
4 uur namiddag-uitzending uit het Ko
ninklijk Paleis aan het Noordeinde te
's-Gravenhage. Kerstgroet van H. M. de
Koningin tot het Nederlandsche Volk. Mu
zikale medewerking wordt verleend door de
Haarlemsche Motet- en Madrigaal vereeni
ging onder directie van den heer Sem Dres
den.
1. Hoort de klokken (vrij naar het Roe-
meensch).
2. O, Kerstnacht (van Joost van den
Vondel).
3. Inleidend woord eb Kerstgroet van
H. M. de Koningin.
4. Stille nacht, heilige nacht (le en 3e
copplet).
5. Gezang 229, de verzen 1. 5 en 7.
De liederen zijn vierstemmig gezet voor
het Motet- en MadrigaaLkoor door den heer
Sem Dresden.
De Kerstgroet is, nadat deze is uitge
sproken, te verkrijgen bij de Koninklijke
Electrische Drukkerij, uitgever de heer
Steghgers, Kapelstraat 4, te Apeldoorn.
DE CRISISINVOERWET.
Verzoek aan den voorzitter van de
Eerste Kamer.
De Chr. Boeren- en Tuindersbond in Ne
derland, het Kon. Ned. Landbouw Comité
en de Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond
hebben tot den president van de Eerste
Kamer het verzoek gericht te willen bevor
deren, dat met het oog op den hoogst kri
tieken toestand van de veehouders- en ge
mengde landbouwbedrijven het wetsont
werp houdende toekenning van de be
voegdheid tot het tijdelijk treffen van maat
regelen ter beperking van den invoer vaD
goederen zoo spoedig mogelijk door de ver
gadering van de Eerste Kamer in openbare
behandeling worde genomen.
PacHtverlaging.
De Diaconie der Ned. Herv. Gemeente
te Mastenbroek heeft besloten, om alle hu
ren van landerijen etc., die voor twee ja
ren en eerder zijn afgesloten, te restituee-
ren 20 pet. De overeenkomsten van jongere
datum met 12 1/2 pet.
