23ste Jaargang
MAANDAG 16 NOVEMBER 1931
No. 7054
3)e £cidóoke0oii^cmt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leideo 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze AgenteD 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poft f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'» ver
krijgbaar tegeD betaling van 50 cent per kwartaal, bij
Tooruit betaling Afzonderlijke nummer» 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mefledeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V De houding der S.D.A.P. en
de salarisverlaging.
Telkens blijkt, dat de S. D. A. P. last on
dervindt van de bestrijding der z.g. links-
sociaiisten, die in hun orgaan ,,De Sociaal-
Democraat" niet ophouden de „halfslach
tigheid'' van de leidende figuren als Al-
barda en anderen te becritseeren.
En telkens blijkt óók weer, dat deze be
strijding invloed uitoefent op het optre
den, op de wij ze-van-propaganda der S.
D. A. P.
De „halfslachtigheid", die haar verwe
ten wordt, wordt er niet gaver door; inte
gendeel
De S. D. A. P. ten onzent beweert tel
kens liever langs parlementairen weg, dan
door revolutie haar doel te willen berei
ken. Maar telkens weigert zij ook weer par
lementairen arbeid.
Veleden week is dit laatste weer 'ns dui
delijk in de Tweede Kamer gebleken.
Prof. Aalberse vroeg den heer Albarda
op den man af: wilt gij medewerken tot
het vormen van een nationaal Kabnet?
Neen, riep snel en belist de leider der
S. D. A. P.
De „Gelderlander" ^schrijft naar aanlei
ding van dit duidelijk bescheid van ir. Al
barda
De Kameroverzichtschrijver van
„Het Volk" schijnt te hebben getwij
feld aan de juistheid van dit prompte
antwoord: hij heeft het uit zijn ver
slag weggelaten. Maar de leider heeft
zijn kort, voor de vuist gegeven ant
woord later bevestigd: de sociaal
democraten wenschen aan een natio
naai Kabinet niet mee le doen. Dat
kunnen zij niet. Dat gaat boven hun
macht. Zij kunnen het roer van den
Staat niet hanteeren in den stormtijd,
want het bootsvolk verwacht andere
dingen van hen dan versobering en
offer. Als zij in dezen lijd aan de Re
geering kwamen, raakten zij in een
crisis, als de Arbeiderspartij in Enge
land en heele brokken van hun zoom
zouden ze verliezen.
Hieruit blijkt, hoe moeilijk het was voor
een Katholiek Kamerlid, om tegen de sala
risverlaging en vóór de motie-Marchant te
stemmefti.
iWant, ware deze motie aangenomen, dan
zou er al heeft de regeering dit verzwe
gen hoogstwaarschijnlijk eon Kabinets
crisis zijn ontstaan. En: wat dan? De so
ciaal-democraten zouden voor de vorming
van een nieuw z.g. 'nationaal-kabinet
hebben bedankt. Dat heeft hun leider
verklaard. Dit stond dus vast. En wij kun
nen daarom buiten beschouwing laten de
vraag, of een -samen-regeering met de S.
D. A. P. nu wel mogelijk en wenschelijk zou
zijn, of vooral in dezen tijd mag worden
vertrouwd op een partij, die zich, zooals
boven gezegd, maar al te veel laat be
ïnvloeden door eenige, vrij talrijke radicale,
op revolutie aansturende elementen in haar
midden.
Zóó heeft ook mede de S. D. A. P. de
Katolieke Kamerleden, die anders zouden
hebben gewild, het wel moeilijk gemaakt,
om hun stem aan de motie-Marchant te
geven. Dat kan niet worden ontkend.
BINNENLAND
MGR. DR. NOLENS Z.G.
Regeerings-erkentelijkheid.
Aan do Memorie van Antwoord van Mi
nister Beelaerts van Blokland aan de
Tweede Kamer ontleenen we het volgende:
Ook de regecring erkent met dankbaav-
heid de voortreffelijke wijze waarop wijlen
mgr. Nolens haar op de Arbeidsconferen-
ties heeft vertegenwoordigd. De heer No-
lens heeft zich van deze taak gekweten op
een wijze, die hem tot een der meest voor
aanstaande figuren der Conferentie heeft
gestempeld. Zijn optreden getuigde immer
van een zakenkennis, een kracht en een
rechtschapenheid, die hem te Genève de
algemeene achting hebben doen verwerven,
en die er toe hebben bijgedragen den Ne-
derlandschen naam in de wereld hoog te
houden. De regeering zal ook wegens het
werk, dat de heer Nolens te Genève heeft
verricht, zijn nagedachtenis in hooge eere
houden.
WAAROM WIJ KATHOLIEKE
KRANTEN LEZEN.
Een zekere G. M. schreef in de Os-
servatore Romano van 10 dezer een ar
tikel dat betrekking heeft op de Katho
lieke journalistiek. Aanleiding hiertoe
was het feit dat op Zondag 15 November
te Milaan, Yercelli, Lido, Pa via en an-
dere Italiaansche steden een congres j
gehouden werd voor de goede pers. De
schrijver in dit artikel zegt aldus de j
j,Geld." daar verschillende dingen, die j
de uitstekende eigenschappen en de uit
muntende resultaten van de Katholieke
pers in een zeer helder daglicht plaat
sen.
Verschillende vooraanstaande katholie
ke schrijvers worden door hem geciteerd,
waaronder ook Kardinaal Mercier, z.g.,
die destijds zeide: ik zou de opbouw
van een kathedraal in den steek laten,
als het geld daartoe noodig zou zijn
voor het stichten van een Katholieke
krant.
In den tegenwoordigen tijd zegt de
schrijver, zijn er niet zooveel tijdschriften
meer die krachtens een vooropgezet plan
leugens en zedeloosheid onder de men-
schen brengen. Meestentijds blijven deze
beperkt tot de boekenstalletjes, waar nog
vuile tijdschriften te koop worden aan
geboden. Maar het groote gevaar is de
pers, die het kwaad niet ziet. Zij spreekt
op humane en welwillende wijze over
godsdienst op een manier, die vaak zeer
nabij komt aan ketterij.
Op de fotopagina's en in de adverten
tiekolommen loert een heimelijk venijn;
de nieuwsverhaaltjes worden op een ver
derfelijke manier ingekleed; men prijst
de vijanden van den godsdienst met een
ongelooflijke lichzinnigheid; zij prijzen
de kerk wel, maar willen toch van de
vermaningen van Paus en Bisschoppen
niets weten. Zij praten met een lyrische
drukte over de waarden van het geeste
lijke, maar toch brengen ze hun lezers
in de bedorven atmosfeer, waar geen
gezond geestelijk leven mogelijk is. En
dat mengselmoesje van goed en slecht,
van heilig en onheilig, van geloof en
twijfelzucht, van schoone zedeleer in
theorie en bedorvenheid in de praktijk
is wellicht een der eerste en ergste aan
leidingen om te komen tot algeheele god
deloosheid. Zulk een pers verleidt, en
maar al te vaak maakt zij haar slacht
offers.
Doch de katholieke pers heeft één
leidende gedachte, en één zorg: zij voert
haar ééne idee door in elk artikel en
ieder bericht, in haar besprekingen, in
haar advertentiekolommen. Anders te
handelen zou zij zich zelf ten kwade
duiden, het zou practisc-h geloofsafval
voor haar beteekenen, het zou indrui-
schen tegen het katholieke gewet-en.
De handelwijze der zoogenaamde niet-
slechte pen is als die van den heiden,
die zeide: „fk zie het goede en prijs het,
maar ik verkies het kwade te doen".
HOOGE RAAD VAN ARBEID.
Prof. Aalberse tot voorzitter en de heer
H. P. Gelderman tot plaatsvervangend
voorzitter gekozen.
In de Zaterdag gehouden vergadering
van den Hoogen Raad van Arbeid heeft de
waarnemende voorzitter, de heer E. Ku-
pers, eenige woorden gewijd aan de nage
dachtenis van den overleden voorzitter van
den raad, prof. dr. W. H. Nolens. In de va
cature, ontstaan door dit overlijden, werd
bij acclamatie bot voorzitter gekozen prof.
mr. P. J. M. Aalberse.
In de vacature, ontstaan door het be
danken van den lieer ir. J. A. Kalff, werd
bij acclamatie tot plaatsvervangend- voor
zitter gekozen het lid van den ïaad H. P.
Gelderman.
Het advies van den raad over de wijzi
ging van de Arbeidswet-1919 in verband
met het aanvangsuur van broodbakkerijen
werd aangehouden. Men zal nog nader on
der de oogen zien, of andere oplossingen
mogelijk zijn dan het voorstel van den mi
nister. De commissie, die over dit onder
werp advies zal uitbrengen, zal met en
kele leden uit het banketbakkersbedrijf
worden aangevuld.
R. K. Juvenaat in het bisdom Haarlem.
De jaarvergadering van het R. K. Juve
naat in het bisdom Haarlem zal niet te
Haarlem, maar te 's Gravenhage in het ge
bouw „Ouslodia" worden gehouden. Tal van
belangrijke punten komen op deze verga
dering ter sprake. Zoo o.a. het voorstel om
zpo krachtig mogelijk in de massa-organi
satie de hervorming door verplichte groe
peeringen door te voeren en een voorstel
om het patronaat te beschouwen als de
eenige parochiale jeugdvereeniging van
1217 jaar.
GEMEENTELIJKE STEUNREGELING
VOOR LAND- EN TUINBOUW.
Een brief van den minister van biinenland-
sche zaken en landbouw.
De minister van binnenlandsche zaken
en landbouw heeft aan de besturen der on
derscheidene provinciën een brief gezon
den van den volgenden inhoud:
Ik heb de eer de aandacht van iw col
lege te vragen voor het volgende:
Het komt, onder invloed van de uiterst
moeilijke tijden waarin we leven, de laatste
maanden meermalen voor, dat m gemeen
ten waar de land- en/of tuinbouw hoofd
bron van bestaan is (zijn) van gemeente
wege regelingen worden getroffen, waarbij,
in een of anderen vorm, aan land- en tuin
bouwers steun wordt verleend, indien zij
personeel in dienst nemen, dan wel houden.
De gedachte welke aan dit stelsel ten
grondslag ligt n.l. den arbeider zooveel mo
gelijk in zijn gewoop werk te laten, is on
getwijfeld sympat-hiek. Hiertegenover stoat
evenwel, dat het normale bedrijfsleven, ook
al gaat het met den landbouw en den tuin
bouw niet goed, wil het zoo snel mogelijk
door de moeilijke tijden heenkomen, niet
te veel aan de overheid moet zijn geuon-
den. Dit laatste nu is het geval, wanneer
kunstmatig, regelingen als hier bedoeld,
toepassing vinden.
Weliswaar heeft de regeering in de af-
geloopen maanden ten behoeve van den
landbouw enkele voorzieningen getroffen,
die eveneens buiten de normale verhouding
vallen, doch deze voorzieningen beoogen
een geheelen bedrijfstak in den landbouw
te helpen. Dergelijke hulp draagt een mas
saal karakter, heeft dus ook in de uitwer
king algemeene beteekenis.
Dit nu is niet het geval met de hulp van
de genieenten welke ik hier op het oog heb.
Deze steunverleeniging hier en daar toege
past, heeft een sterken individualistischen
inslag en leidt ook daardoor tot onbillijk
heden. Onbillijk b.v. in dezen zin, dat ge
meentebesturen welk^ tot nu toe dit stel
sel niet toepasten, genoopt worden tot in
voering ervan over te gaan, willen de in
gezetenen zich niet achtergesteld blijven
gevoelen ten opzichte van inwoners van
gemeenten waar de regeling wel toepassing
vindt.
Een ander, zeer ernstig bezwaar is ver
der het feit, dat hetgeen in landbouw en
tuinbouw wordt toegestaan, n.l. het geven
van loontoeslagen, niet geweigerd kan wor
den, toepassing wordt gevraagd in de in
dustrie, welke evenzeer onder zware moei
lijkheden gebukt gaat. En zou de regee
ring erin berusten dat de industrie dezen
weg opging, de gevolgen zouden financieel
en economisch niet te overzien zijn. Zonder
overdrijving kan gezegd worden, dat het
stelsel in zijn volle consequenties tot een
debacle moet leiden. Het gevaar is verder
niet denkbeeldig, dat maatregelen als hier
bedoeld, het ontslag van arbeiders in de
h.-.nd zuilen worden en dientengevolge de
werkloosheid vergrooten.
Het is om al deze redenen dat ik mij ge
noopt zie uw college te verzoeken het vo
renstaande ter kennis te willen brengen
van de naar uw oordeel daarvoor in aan
merking komende gemeentebesturen in uwe
provincie. Ik zou het verder zeer waav-
deeren, indien u zou kunnen besluiten, ge
let op het groote algemeen belang hierbij
betrokken, wanneer uw college toestem
ming wordt gevraagd om tot invoering van
het hierbedoelde stelsel van loontoeslagen
over te gaan met de zienswijze van de re
geering ten deze rekening te houden.
Mocht mijn brief u aanleiding geven tot
het maken van opmerkingen, dan verneem
ik deze gaarne.
DE GEMEENTE ALMELO EN DE
WERKLOOZEN.
De regeering onttrekt haar subsidie.
Minister Ruys de Beerenbrouck heeft
het volgende telegram aan het gemeente
bestuur van Almelo gezonden:
„Voor uw gemeente eindigt heden de te
werkstelling voor dc Almelosche wcrkloo-
zen in de YVeitcmanslanden. Alle kosten
zullen uwe gemeente worden berekend. De
subsidie voor de steunregeling wordt in-
gétrokken".
Dit telegram is verzonden naar aanlei
ding van het besluit van den Raad om de
steunregeling voor werkloozen, welke de
minister niet goedkeurde, te behouden.
POSTZEGELVERZAMELINGEN.
Vrij van belasting.
Reeds geruimen tijd was er een geschil
gaande tusschen belanghebbenden en den
Staat over de vraag, of postzegelverzame
lingen al of niet vrij zijn van belasting.
Naar wij vernemen, heeft thans in het
geding van den heer L. van Essen te Hil
versum tegen den Staat, waarin voor den
eerste is opgetreden mr. W. G. Wolff de
Beer te Amsterdam, de Hooge Raad be
slist, dat postzcgelverzamelingen als we
tenschappelijk zijn te beschouwen en vrij
zijn van belasting.
UIT HET SCHILDERSBEDRIJF.
Regularisatie van Werkverruiming.
Het Comité voor regularisatie en werk
verruiming in het Schildersbedrijf in Ne
derland heeft aan Zijne Hoogwaardige Ex
cellentie Mgr. J. D. J. Aengenent, een
schrijven gezonden, waarin o.a. Mgr. wordt
gevraagd sterk aan te dringen bij de re-
kenplichtige besturen, eventucele schilder
werken niet uit te stollen tot b.v. volgend
jaar, voorjaar of zomer, maar daarmede
reeds dezen winter te doen aanvangen.
Aan dit schrijven, dat in „St. Bavo"
werd afgedrukt, voegt Mgr. Aengenent toe,
dat Z. H. Exc. gaarne voldoet aan het ver
zoek in het schrijven vervat.
LOONSVERLAGING.
Ged. Staten van Zuid-Holland wachten af.
Op vragen van het Statenlid mr. J. A.
de V isser of Ged. Staten van Zuid-Holland
van plan zijn een voordracht te doen tot
verlaging der salarissen van provinciale
ambtenaren, bij aldien de Stoteii-Gcnerual
het regeeringsvoorstel mochten aanvaarden
tot verlaging der Rijksambtenaren-salaris
sen, hebben Ged. Staten van Zuid-Holland
geantwoord, dat zij in verband met Let
ontwerp van wet tot tijdelijke kortingen op
de uitkeeringen aan do provinciën en ge
meenten vooralsnog een afwachtende hou
ding meenen te moeten aannemen.
LOONSVERLAGING.
Na inzage der boeken.
Het uit tweehonderd man bostoande fa-
briekspersoneel der N.V. Goirlesche Jute-
spinnerij te Goirle heeft, na een vergade
ring met het hoofdbestuur van „St. Lamber-
tus' een loonsverlaging van (3 pCt.
aanvaard. Het hoofdbestuur had inzage
gehad in de boeken, waarbij was geble
ken, dat bij handhaving der oude loonen
Let bedrijf waarschijnlijk niet langer op
gang was te houden.
De betrokkenen bij een loonsverlaging
moeben de wetenschap hebben uit de
feiten, dat deze noodig is. Dan, maar
dan alleen kan van hen worden verlangd,
dat zij er in berusten. En dat moest een
noodzakelijke voorwaarde zijn, om tot loons
verlaging te mogen overgaan 1
Dc tricotage-fabriek van de firma Jan
sen en Tilanus te Vriezenvcen heeft aange
kondigd, dat per 1 Decerber a.s. 5 pet.
loonsverlaging zal worden inge
voerd voor alle arbeiders in vasten dienst.
Tevens zal in het vervolg slechts loon woi-
den doorbetaald voor de erkende christe
lijke feestdagen, niet voor de andere /a-
cantiedagen.
DE STAKING TE ENSCHEDE
BEGONNEN.
Hedenochtend is de staking van de we
vers bij dc firma Gerhard Jannink en Zoon
begonnen. Te half acht is geen der onge
veer 450 wevers dc fabriekspoort binnen
gegaan. Alle overige arbeiders der firma
Jannink zijn rustig aan liet werk gebleven.
In alle fabrieken, waar de loonsverla
ging van vijf procent met ingang van deze
week is afgekondigd, is men aan het werk
gegaan. Ongeregeldheden hebben zich ner
gens voorgedaan.
Zooals bekend, staat de staking bij de
firma Jannink geheel los van de gevoerde
actie tegen de loonsverlaging. Dc stoking
I
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransch-Duitsche economische be
sprekingen zijn goed ingezet. (Buitenl. 2e
blad).
De Koloniale Tentoonstelling te Parijs
gesloten. (Buitenl. 2e blad.)
De gebeurtenissen in Mandsjoerije. (Bui
tenl. 2e blad).
BINNENLAND.
De gemeentelijke steunregelingen ter be
strijding van werkloosheid in land- en tuin
bouw (lste blad).
De salarissen der provinciale ambtena
ren in Zuid-Holland, (lste blad).
Prof. Aalberse voorzitter van den Hoo
gen Raad van Arbeid, (lste blad).
Staking in Enschede en in Almelo. 0*te
blad).
De laatste medeplichtige aan den
roofoverval te Schipluiden gearresteerd.
Hij heeft bekend, (lsto blad).
Moordaanslag en zelfmoord te Amster
dam. (lste blad).
De roofoverval van den bankbediende
te Oosterbeek fantasie. (Gem. Ber., 3do
blad).
OMGEVING.
Te Alphen zijn verschillende ziektege
vallen voorgekomen na het eten van be
dorven vleesch. (Rijnstr.)
Ook aan de pastorie te Stompwijk heb
ben dieven een bezoek gebracht. (Omge
ving).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ned. elftal voor den wedstrijd te
gen Frankrijk samengesteld.
Het voorloopig Ned. elftal slaat het
R'damsch elftal met 90.
Opening van het U. V. S.-terrein.
De Lugdunum-speler Mom breekt een
been.
bij Jannink gaat om loonsverhooging in
verband met ingevoerde rationalisatie-
maatregelen.
Daar nergens tegen de vijf procents
loonsverlaging wordt gestaakt, kan wor
den geconcludeerd, dat deze verlaging door
de arbeiders zonder strijd wordt aanvaa.-d.
Dc vraag is thans welke maatregelen de
werkgevers zullen nemen in verband met
de staking bij do firma Jannink en Zoon.
STAKING TE ALMELO.
De arbeiders bij dc Stoomspinnerij Twen
te, de eenige fabriek te Almelo betrokken
in het oonflict der 5 pet. loonsverlaging in
dc textielindustrie, hebbenhedenmorgen
besloten niet aan het werk te gaan, hoe
wel de hoofdbesturen hadden geadviseerd
niet in stoking to gaan. Een 200-tal arbei
ders is bij het conflict betrokkon.
Te Amsterdam is Zaterdag een vergadering gehouden van de Ver. van ZUIDERZEE-
GEMEENTEN. De burgemeesters bestudeeren de plannen der drooglegging.
