23ste Jaargang
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1931
No. 7047
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
$&£eidóGh&&oufta/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2J)0 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franoo per poft f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regeL
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhunr, koop en verkoop f 0.50.
V Het bioscoop-gevaar.
Het gevaar, dat alom dreigt, mag niet
worden onderschat.
En nu bedoelen wij niet het gevaar op
oeconomisch gebied, de inflatie' en andere
rampen van materieelen aard, waarvoor wij
als Katholi e k e n ook volstrekt niet
onverschillig mogen zijn, en om onszdf èn
om anderen.
Wij doelen nu op het gevaar voor gees
telijken aard.
Het gevaar, gelegen in de zeden-ontaar-
ding.
Gisteren nog hebben wij aan de hand
van het rapport van een regeeringscommis-
sie gewezen op de zeden-ontaarding, die
grootere en ook kleinere steden en cok
zelfs het platteland bedreigt vanuit de
dancings.
Een andere vorm van zeden-ontaarding
van propagandistische strekking ligt
in de films, in de bioscoop.
jWij streven er naar om onzen lezers op
verscheiden terrein op de hoogte te houden
en de voorlichting te geven, welke zij van
ons mogen verlangen. Dagelijks 't moge
ons veroorloofd zijn, er even op te wijden
bieden wij hun het nieuws in de wereld, in
ons land, in stad en dorp, en wel in dien
beknopten of uitgebreiden vorm, waarin zij
dat, naar onze meening gezien het ka
rakter van ons blad wenschen. Doch
daarnaast moet ook door ons, als Katho
liek nieuwsblad, velerlei voorlichting
worden geschonken. Wij geven die ook op
het gebied van de bioscoop ia Leiden. En
wij mogen vertrouwen, dat velen daarmede
hun voordeel doen; dat een „afgekeuroe
vertooning niet worde bezocht, dat een
vertooning, die alleen voor volwassenen
niet wordt afgekeurd, ook niet door or vol
wassenen worde bijgewoond.
Wij willen nu 'ns de vanuit de bioscoop
dreigende zeden-ontaarding in een fel
niet tè fel licht zetten, door hier over te
nemen, wat het „Alg. Handelsblad" mede
deelt over Hollywood, vertalend uit de
„Daily Tel."
„De Amerikaansche filmproducers,
die schatten hebben verdiend aan
films, waarin misdaad en dranksmok
kelarij aan de orde zijn, gaan nu hun
aandacht wijden aan geschiedenissen,
waarin gezelschaps- en proefhuwelij-
ken en verleiding in de verleidelijkste
omgeving behandeld worden en waarin
het huwelijk wordt voorgesteld als een
incidenteele gebeurtenis, ja, als een
onbeteekenende toevalligheid. Zij, die
achter de schermen hebben gekeken,
weten was er op komst is en dat in
Hollywood een geweldige aanval op
de huwelijksidealen en op Gen maat
staf, waarnaar de vrouw beoordeeld
wordt, in voorbereiding is. Er zal een
lawine van echtscheidngs-iilms ko
men, in het bijzonder over de huwe
lijksontbindingen in Reno, de stad in
Nevada, waar de rechters echtschei
dingen uitspreken *n een tempo van
één per vijf minuten.
Hollywood neemt Reno steeds meer
als maatstaf aan, niet alleen omdat
deze stad het centrum is van de echt-
6cheidings-„industrie", maar «ok om
dat het huwelijk-op-proef in Holly
wood en eigenlijk overal in de Ver-
eenigde Staten druk wordt besproken
als een oplossing voor het echtsohei-
dings-probleem. Het debat is doorge
drongen tot de universiteiten, waarin
de besturen zijn opgeschrokken door
de lichtzinnigheid waarmede de stu
denten van beiderlei kunne sexueele
aangelegenheden bespreken, en over
een huwelijk-op-proef denken als over
een pleizierritje"
De „Daily Tel." besluit, dat het toela^
ten van dergelijke fims in Engeland mo
reel nadeel doet ontstaan.
Dit geldt ook voor Nederland.
En nu zeggen we niet: deze, hier bedoel
de films worden in Nederland niet toege
laten. Deze films misschien niet. Maar
er is toch veel, wat in onze bioscopen wordt
vertoond, en wat een zeden-ontaardende
strekking heeft!
Caveant consulesDe. overheid wake,
maar ook een ieder, die verantwoordelijk
heid draagt, in ieder geval voor zichzelf en
is vele gevallen ook voor anderen!
DE ROOFMOORD OP NOTARIS W.J. COURRECH STAAL TE GORKUM
Een groote menigte belangstellenden bespreekt voor het huis het gebeurde.
Inzet: De politie-deskundige, de heer van Ledden Hulsebos begeeft zich in het
huis van den vermoorde notaris
TWEEDE KAMER
BEHANDELING DER STAATS-
BEGROOTING.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
Voortgezet worden de algemeene beraad
slagingen oewr de Rijksbegrooting voor
1932.
Een liberaal woordvoerder.
•De heer B i e r e m a (Liib.) heeft bij het
lezen der millioenennota den indruk gekre
gen of men achter de feiten aanloopt. Eteeds
verleden jaar hebben sommige leden een
aanmerkelijk tekort voorspeld. Helaas heb
ben zij gelijk gekregen. Ook de huidige ra
ming van den minister van financiën zal
blijken te optimistsch te zijn. Spr. gelooft,
net, dat het mogelijk is de garantie gestand
te doen, die den gemeenten is gegeven in
de wet op de financieele verhouding. Naast
de voorgestelde bezuiningingen zullen nog
andere noodig zijn.
Spr. hoopt het beste van het werk der
bezurnigingscommissie, maar de voorstel
len dezer commissies stuiten meestal af op
onwil der departementen. Waarom ook
steeds de hulp van outsiders ingeroepen?
De ministers moesten er een eer in stellen,
zelf die bezuinigingen aan te brengen.
De vertraging der inpoldering van de Zui
derzee juicht spr. toe. Reeds verleden jaar
voorspelde hij een verlies op de droogleg
ging van 1 milliard gulden en hij handhaaft
dit bedrag. Landbouwkundig en economisch
is het nut van de drooglegging altijd zeer
overdreven. Het is beter en goedkooper voor
betere afwatering te zorgen van gronden,
die boven water liggen.
Met de salariskorting gaat spr. accoord.
Hij zal dus niet voar de motie-Marohant
6temmen.
De benzinebeLasting, hoewel aan bezwa
ren onderhevig, kan ook worden aanvaard.
Ten aanzien van de verhooging der invoer
rechten sluit spr. zich aan bij den heer
Knottenbelt. Terecht maakt de minister
bezwaar tegen verhooging der inkomsten
belasting. Vele gemeenten zijn nu reeds ge
noodzaakt. een bijzonder zware personeels
belasting te heffen.
Wat een eventueele radiobelasting aan
gaat, gelooft spreker, dat daaruit wel meer
te halen is dan een millioen. De motie van
den heer Albarda, om 25 pCt. te besparen
op de Defensiebegrooting, is niets meer dan
een gebaar. Een zóó groots besparing is on
mogelijk. Het dekken met overschotten uit
vroegere dienstjaren, zooals de heer Albar
da wil, is geen dekking. Men zal dan op
het loopende dienstjaar weer moeten gaan
leenen. Onze Staatssohuld bedraagt reeds
2400 millioen gulden; wel geen onrustba
rend bedrag, maar ook geen peulschil.
Spr. besprak ten slotte de moeilijkheden
van land- en tuinbouw en vroeg de aan
dacht voor het urgen l^irogram der land
bouworganisaties, De steun aan de suiker
bieten-cultuur is geheel onvoldoende.
De S.D.A.P. aan het woord.
De heer J. ter Laan (S.D.) wenscht
voornamelijk te spreken over de salaris-kor
ting. Hij vraagt zich af, wat de groote mas
sa van werkeloozen heeft aan al die mooie
redevoeringen In 1931 heeft de dienst voor
Maatschappelijk Hulpbetoon te Rotterdam
moeten uitkeeren 12 millioen gulden. Met
de gTootste moeite worden de noodige be
dragen opgebracht, want het Rijk houdt
zich afzijdig. Daarbij doet de bourgeoisie
niets dan smalen op deze gemeente, waar
tegen spr. opkomt. De wijze, waarop de re
geering wil komen tot algemeene loonsver
laging, noemt spr. geniepig. De wetgeving,
die de regeering wil toepassen is, niet te
tolereeren.
De heer Ter Laan trekt een vergelij
king tusschen de salarissen van 1918 en die
van nu. Hieruit blijkt, dat in vele gevallen
de salarissen thans lager zijn. Verder con
stateert spr. aan de hand van tal va-n voor
beelden, dat de loonen in onze groote ge
meenten niet hooger zijn dan die in het
particuliere bedrijf. Het Rijk blijft bij het
particuliere bedrijf ver ten achter Daar
bij komt, dat in de steden de levensstand
aard hoog is. De huren zijn zeer hoog door
de ontijdige intrekking der huurwetten,
waarvoor de regeering verantwoordelijk
is. Spr. was voornemens geweest een motie
in te dienen over de ambtenaarssalarissen,
maar. nu de heer Marchant dit reeds ge
daan heeft, laat spr. dit achterwege.
Een korte rede.
De heer Heemskerk wenscht alleen
iets over de moties te zeggen.
De heer Marchant wenscht een de
partement voor sociale en één voor econo
mische belangen. Spr. is van dit denkbeeld
niet afkeerig, maor in dezen tijd kost een
nieuw departement te veel geld.
De salarismotie kan spr. ook niet aan
vaarden, omdat men zich thans in hoogst
ernstigen toestand bevindt.
Ds. Kersten spreekt
De heer Kersten (S.G.) geeft een be
schouwing over de crisis. De diepe oorzaak
daarvan ligt in de zonde der menschen.
Laat men zich hier aan het voorbeeld
van Engeland spiegelen. Het is voor de so
cialisten beter, dat zij hier niet aan het
bewind komen, anders wordt, het hier ook
een débacle.
Spr. komt op tegen het toelaten van on-
beperkten invoer. Daardoor worden alle
producten van onzen bodem den grond in-
Verder bestrijdt hij het voorstel om 25
pCt. te bezuinigen op de bewapening. Al
het streven naar minder bewapening is
niets anders dan een streven om de handen
vrij te krijgen voor revolutie
Spr. keert zich vervolgens tegen de ver-
zekeringswetgeving, waarvan wij afmoeten.
Wil de regeering dit ofgodsbeeld niet om
verwerpen, laat zij dan althans den land
bouw vrijstellen van lasten.
Voorts hoopt spr. dat het Vorstenhuis
voor zal gaan in bezuiniging. Het zal daar
door in aöhting en liefde winnen bij dui
zenden en duizenden onderdanen.
Ook komt het spr. voor dat de schade
vergoeding voor Kamerleden verminderd
wordt.
Verder wenscht hij te bezuinigen op de
subsidies aan openbare leeszalen, die ver
derfelijke instituten zijn, en hij wil geen
geld geven voor muziek en jool.
Spoedig dient de regeering de kwestie
ter hand te nemen van de kloosterlingen
onderwijzers.
Spr. betoogt dat een einde moet komen
aan nonaotiviteitstractementen en aan de
partijdige burgemeestersbenoemingen.
In de plannen dor regeering ziet spr.
weinig van bezuiniging.
Tenslotte dringt spr. aan op krachtige
bestrijding van het communisme.
Nog een katholieke spreker.
De heer v. Vuur en (R.K.) bestrijdt
den heer Albarda. in de wijze waarop die
het tekort wilde dekken. Met het oog op de
credietmoeilijkheden is het niet gewenscht,
thans te leenen, ook niet gedwongen. De
kans voor het bedrijfsleven, om geld te lee
nen, verminlert daardoor.
Do moeilijkheden zijn nog geenszins
overwonnen, als de vooretellen der regee
ring zullen zijn aangenomen. Het is pas
een eerste stap, dien wij zetten. Mooi zijn
die maatregelen niet, maar wij moeten ze
tooh slikken. Een verhooging der inkom
stenbelasting, hoewel op den duur mis
schien niet te ontgaan, zou spr. thans
zeer schadelijk achten. Een conjunctuur
belasting heeft de minister afgewezen uit
hoofde der technische bezwaren. Zijn die
niet te overwinnen? Intusschen wil spre
ker den minister geen belastingen opdrin
gen.
De verhooging van invoerrechten zal te
zijner tijd weer ongedaan kunnen worden
gemaakt door een technische herziening
van het tarief. Nu deze verhooging zuiver
fiscaal is zal spreker zich er niet tegen
verzetten, evenmin als tegen de benzine
belasting, al is wat de laatste betreft de
uiterste grens van heffing bereikt. De
nieuwe bezuinigingsoommiseio zal zeker
groote offers vragen. Spr. hoopt op een
innige samenwerking met de regeering.
Betoog van den heer Vliegen.
De heer Vliegen (S. D.) betoogt, dat
de prijsdaling voor de gezinnen niet zoo
tot uitdrukking komt als in de statistieken
De kleeren zijn in prijs vrijwel niet ge
daald, dé huren gaan eer naar boven dan
naar beneden. Hier en daar is een enkele
verlaging, maar die wordt overtroffen door
de huurstijging.
Men zegt wel, dat. als de loonen niet
verlaagd worden, bedrijven zuilen wor
den gesloten, maar wie bewijst dat? Moe
ten de arbeiders dat zoo maar aannemen?
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Spaansche verdreven Redemptoristen
naar Nederland? (Buitenl. 2e blad).
Een bloedig treffen tusschen Chineezcn
en Japanners aan de Nonni-rivier. (Bui-
tenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Het begrootingsdebat in de Tweede Ka
mer (1ste blad).
De kaspositie der gemeente Rotterdam;
Rijks voorschot van 4 millioen. (lste blad)!.
Frankrijk contingenteert den invoer.
(1st© blad).
De moord te Gorcum. De dader nog niet
gevonden. (Gem. Berichten, 3de blad).
Weer een slachtoffer van een onbewaak-
ten overweg. (Gem. Berichten, 3de blad en
Laatste Berichten).
Ernstige brand te Burgerbrug. (Gem.
Berichten, 3de blad).
Inbraken te Franeker opgehelderd.
(Gem. Berichten, 3de blad).
ST. CLEMENS RETRAITENHUIS
TE N00RDWIJKERH0UT.
2124 Nov. jonge mannen 0.50; 25—
28 Nov. Heeren Land- en Tuin/bouwers 10
28 Nov.1 Dec. Mannen 6.50; 69 Dec.
Jonge Mannen 6.50; 912 Dec. Jonge
Mannen 6.50; 1215 Dec. Gehuwde man
nen 6.50; 1619 Dec. Meisjes boven 17
jaar 6.50; 2225 Dec. Jonge Mannen
6.50; 2631 Dec. Mannen en Jongelin
gen 6.50; 5—8 Jan. Jonge Mannen 6.50
912 Jan. Mannen en Jongelingen 6.50;
1215 Jan. Mannen en Jongelingen 6.50;
2023 Jan. Gehuwde Mannen 6.50; 23
26 Jan. Gehuwde Mannen 6.50; 2730
Jan. Meisjes boven 17 jaar 6.50; 30 Jan.
36 Febr. a.s. Recruten 6.50; 69 Febr.
36 Ftbr. a,s. Recruten 6.50; 69 Febr.
Mannen 6.50; 1013 Febr. Patronaats
jongens 6.50; 1316 Febr. Jonge Man
nen 6.50; 1720 Febr. Geh. Dames Mid
denstand 10.2124 Febr. Jonge Mid
denstanders 10.—; 2427 Febr. Gehuw
de Vrouwen 6.50; 28 Febr.2 Maart
Heeren Middenstand 10.
Aanmelding bij de Directie.
Wanneer loonsverlaging noodzakelijk is,
dan moet dat aangetoond worden. Do
boeken moeten open, dan is er met de ar
beiders te spreken. De laataten moeten
kunnen oordeelen over mogelijke andere
maatregelen. De regeering dient zich bui
ten de loonkwestie te houden.
Spreker komt nu op de gemeen te finan
ciën. Men moet niet don gemeenten sug-
gereeren, dat de schuld van haar moeilijk
heden bij de gemeenten zelf ligt. Er is ook
crisis in de Rijksfinanciën en in alle lan
den. Tooh worden de gemeenten schuldig
gesteld en de regeering doet daaraan mee.
In 1924 waren de totaal-uitgaven der ge
meenten 557 millioen gulden, in 1929 602
millioen. De bevolking steeg met 7 1/4 pet.,
de uitgaven met 8 pet. Ligt hierin nu een
bewijs voor verkwisting? Spr. meent, dat
de rogeerinig geen enkelen stap mag doen
om de gemeentelijke autonomie aan te
tasten. In dit verband hiermee vraagt spr.
Zijn de gemeentelijke obligaties te ver
trouwen, ja of neen? Hij verlangt hierop
een duidelijk antwoord.
De Minister-President, de heer R u y s
de Beerenbrouck, begint met een
woord van dank aan de sprekers voor de
wijze, waarop zij gesproken hebben. Spr.
zal Dinsdag nader antwoorden.
De vergadering wordt verdaagd.
UIT DE TEXTIELINDUSTRIE.
Fabrikanten stellen loonsverlaging nog
een week uit.
In de gisteren gehouden ledenvergade
ring van de Enschedesche en Twentsch—
Peldersche fabrikantenvereeniging in de
textielindustrie is besloten volgens het
voorstel van den Rijksbemiddelaar de 5
pot. loonsverlaging nog één week uit te
stellen.
