23ste Jaargang
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1931
No. 7044
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
RECHTZAKEN
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 pej kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franco per post 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad if rooi de Abonné'f ver-
Ir uiar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij
it betaling. Afzonderlijke nummers S cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbeje ran bet tarief berekend.
Kleine advertentiën, ran ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Katholieken en Protestanten
Wij moeten vóóral in dezen tijd begrij
pen, dat Katholieken en Protestanten, dat
alle geloovige Christenen gemeenschappe
lijke belangen hebben.
Naar aanleiding der viering van den
jongsten Hervormingsdag wijst de anti-rev.
„Standaard" op deze gemeenschap van
belangen, op de groote antithese, die de
Christenen moet dwingen elkaar over de
kerkmuren heen de hand te reiken.
Zoo zag het schrijft het blad
ook Groen van Prinsterer.
Veel en hard heeft Groen met de
Roomsch-Kathodieken gestreden: zoo
veel dat de biograaf van Sehaepman,
Dr. Persijn, hem zelfs als „den sterk
st en antipapist van heel Nederland"
meende te mogen betitelen.
Antipapist? Maar dan toch een van
ander kaliber dan van het slag, dat
heden ten dage dien naam voor zich
opeisoht.
Antipapist? Maar een die schreef:
„Tegen het ongeloof zijn we met de
gansche Christenheid, Roomsch of on-
Roomsch, vereendgd door het geloof
in de eenige offerande, eenmaal aan
het kruis volbracht", en elders: „Chris
tus is het vereenigingspunt: in Hem
hebben Roomsohen en Protestanten
tegenover het ongeloof een gemeen
schappelijk belang."
Harde woorden zijn in den strijd
tussohen Roomsoh-Katholieken en
Groen over en weer gevallen. De po
litieke situatie dier dagen, de nauwe
aansluiting der Roomsoh-Katholieken
bij de liberalen, him weinig bewust
partij kiézen het waren al te ga-
der factoren, die tot de luttele sym
pathie van Groen voor het Roomsch-
Katholieke optreden bijdroegen. Maar
die luttele sympathie verhinderde
hem niet in de April-beweging, toen
het anti-papistische vuur hoog oplaai
de, waardig en fier het recht der
Roomsch-Katholieken te erkennen.
Zijn voelen van de diepere princi-
pieele eenheid straalt door in uitspra
ken als deze: „Nooit is, om de waar
deering der uitnemendheid van de
Reformatie, de Christelijke betrekking
op de Roomsch-gezinden, tegenover het
ongeloof," bij mij in vergetelheid ge
raakt". „De Revolutie is vijandig te
gen eiken evangeliebelijder". „Verne
dering van het Pausdom is niet altijd
winst voor het Evangelie". Ook neemt
hij met instemming over het woord
van Stahl: „Overwint de macht van
dezen tijd, ongeloof en haat tegen
God, dan zullen de geloovige Katholie
ken en de geloovige Protestanten
hand aan hand het schavot bestijgen".
In deze laatste woorden ligt op den dag
van heden een nóg dringender waarschu
wing, dan toen ze weiden neergeschreven.
Vandaag is nóg duidelijker en meer van
nabij het gevaar, dat, als in ons land geloo
vige Katholieken en geloovige Protestan
ten ndet hand aan hand ovenvinnen, zij
hand aan hand het schavot zullen bestij
gen!
Naast erkenning, en volledige, niet ge
maskeerde of verdoezelde erkenning van
de groote wezenlijke verschillen tusschen
Katholieken en Protestanten, móet ook, in
beider geestelijk belang, klaar en helder
worden ingezien de overeenstemming
tusschen beiden; overeenstemming, posi
tief, in belangrijke punten van geloofs- en
zedenleeren negatief, in Je bestrijding
van „ongeloof en haat tegen God!"
Propageert
„DE LEIDSCHE COURANT"
TWEEDE KAMER.
NIEUWE KAMERLEDEN.
De heer A a 1 b e r s e (R.K.) brengt rap
port uit over het onderzoek der geloofsbrie
ven van de nieuw benoemde leden ds. Fa-
ber (S.D.) en H. Amelink (A.R.).
Besloten wordt tot toelating.
Ds.' Faber legt in handen van den
voorzitter de vereischte eeden af. (Wat ge
woonlijk door een sociaal-democraat niet
geschiedt).
De voorzitter stelt voor, heden een
aanvang te maken met de algemeene be
schouwingen over de Rijksbegrooting en te
beginnen met de volgende week de verga
deringen op Dinsdag en Donderdag tot
Kerstmis des avonds voort te zetten.
Aldus besloten.
BEHANDELING DER STAATS-
BEGROOTING.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
Aan de orde zijn de algemeene beschou
wingen over de Rijksbegrooting 1932.
Rede ir. Albarda.
De heer Albarda (S.D.) acht het wen-
schelijk, m dit debat zooveel mogelijk te
zwijgen over hetgeen reeds is ter sprake
gekumen bij de interpellatie-Van den Tem
pel. Over Ge crisis en haar oorzaken heo-
ben de heer v. d. Tempel en spreker reeds
uitvoerig gesproken.
Wij gaan nu reeds den derden crisiswin-
ter in en het leger van werkeloozen neemt
nog steeds toe. in Amsterdam is een zeven
de, in Rotterdam een zesue der bevolking
aliiankeiijk van overheidssteun. Daarbij ziju
de uitkeeringen onvoldoende om de werke
loozen voor inzinking te behoeden. Loons
verlaging is nu het parool. Spr. zet echter
uiteen, dat in landen, waar de loonen ge
daald zijn, de werkeloosheid evenzeer stij
gende is.
Na een zwaren strijd van tientallen van
jaren hebben de arbeiders zich uit de diep
ste armoede weten op te werken en een
begin van weisband veroverd. Denkt men,
dat men hen weer in die ellende kan terug
storten? Zij zullen klauwen, zoolang zij
klauwen hebben. Dat wil niet zeggen, dat
de arbeiders m bepaalde gevallen met toe
gankelijk zouden zijn voor een echte be
wijsvoering, dat een loonsverlaging verrui
ming van werkgelegenheid zou beteeke-
nen. De regeering gaat voor in loonsverla
ging. Na haar voornemen om de Rijkssala
rissen te verlagen is zij verder gegaan en
wil zijn ook de gemeenten dwingen tot sa
larisverlaging over te gaan.
Ongetwijfeld is de financieele toestaud
ongunstig en er zullen ingrijpende maatre
gelen noodig zijn om gevaren af te wenden.
Maar men neme in aanmerking, dat de toe
stand van Nederland toch nog veel gunsti
ger is dan die van vele andere landen. De
schuldenlast en de belastingen zijn steik
gedaald. Sedert 1924 zijn groote batige saldi
gekweekt, zelfs tot een bedrag van 326
millioen gulden.
Een inflatiegevaar bestaat niet op dit
oogenblik, doch dit gevaar moet met alle
kracht vermeden worden. Daarvoor is een
sluitende begrooting noodzakelijk. In spre
kers partij bestaat daarover geen verschil
van meening, al verschilt zij van meening
met de Regeering over de middelen, die
moeten worden aangewend. Met de ver
mindering der storting in het invalidi teils
fonds kan spr. zich oiet vereenigen. Het
reservefonds zou b.v. kunnen dienen om
kleine landbouwers en kleine ondernemers
in de nijverheid in deze tijden vrij te stel
len van verzekeringslasten.
De vermindering der vlootuitgaven is
veel te gering.
Spr. is ook tegen uitstel van de Zuider
zeewerken en tegen verslechtering van on
derwijs.
Ook de fixale verhooging der tarieven
kan spr. niet aanvaarden, wel de benzine
belasting.
Na de voorgestelde bezuinigingen, die
spr. wèl aanvaardt, ia er nog te dekken 58
millioen. Dit kan gevonden worden door
bestemming van een grooter deel der saidi
van vóór 1929, grootere bezuiniging op de
defensieuitgaven en het heffen eener crisis-
belasting.
Deze crisisbelasting zou moeten zijn een
tijdelijke verhooging van de inkomstenbe
lasting. Zulks is niet aangenaam, maar het
meest billijk. De regeering richt zich uit
sluitend tot de ambtenaren, maar zij dient
zich te wénden tot het geheele volk.
Spr. komt op tegen de hetze, die tegen
het gemeentebestuur van Rotterdam is ge
voerd. Rotterdam is veel harder achteruit
gegaan, dan alle andere West-Europeesche
havensteden. Ruim honderd schepen lig
gen er stil. Het is dwaasheid, dezen achter
uitgang ook maar ten deele toe te schrijven
aan de gemeentepolitiek. Om aan kasgeld
te komen dient de regeering gedwongen te
leenen, op korten termijn als het kan, op
langen termijn als het moet.
De crisis heeft zich niet alleen op eco
nomisch, maar ook op politiek gebied doen
gevoelen. Overal worden aanslagen ge
pleegd op de arbeidersklasse. Laat men
het vertrouwen der arbeidersklasse in den
democratischen strijd niet ontnemen. Dat
hangt af van de huidige kapitalistische lei
ders. Slaagt men erin, de arbeidersklasse
terug te dringen, dan zal zij terugkeeren.
Haar volgende sprong zal haar dichter
brengen bij de verwezenlijking van het so
cialisme.
De voorzitter deelt mede, dat de
heer Albarda een motie heeft ingediend,
die uitspreekt verlaging der defensieuitga
ven met 25 pet. over het bedrag voor 1930.
Deze motie wordt tegelijk behandeld.
De heer Braat ontvouwt zijn
program.
De heer Braat (P.B.) zegt, dat als het
zoo doorgaat, wij het volgende jaar staan
voor een tekort van 150 millioen. Handel
en scheepvaart liggen stil; de landbouw is
geheel neergeslagen. Het vermogen des
lands is weggezakt. Wat de maatregelen
betreft, die de regeering voorstelt, begrijpt
hij niet, dat zij nog met nieuwe belastingen
durft komen. Van een benzine belasting
moet spr. niets hebben. Zij is een belasting
op de energie van hét bedrijf. Van een be
zuinigingscommissie verwacht spr. niets.
Laat men den heer Zimmerman, oud-burgo-
meester van Rotterdam, eens laten komen,
laat die het zaakje eens nakijken en laat
men diens adviezen opvolgen. Er zijn tien
duizenden in den lande, die totaal geen in
komsten hebben. Daarbij vergeleken is de
korting, die men den ambtenaren oplegt,,
te flauw om over te spreken. Spr. begrijpt
niet hoe de regeering kan denken, dat na
deze korting van een paar procent de sala
rissen in een juistó-vörhouding zullen zijn
gebracht.
Spr. critiseert de sociale verzekering, die
hij in particuliere handen wenscht te ge
ven, zoo ook de posterijen. Laat men begin
nen met op het Koninklijk Huis te bezuini
gen. Kindertoeslagen en pensioenen moeten
afgeschaft worden. Deze dingen zijn onbil
lijk tegenover anderen. Verder dient be
zuinigd op Defensie, Waterstaat, Woning
bouw, Onderwijs. De gemeente Rotterdam
moet eens flink aan den tand gevoeld wor
den. Deze stad geeft per jaar ƒ23.000 uit
aan autokosten voor B. en W.
De heer Braat dringt voorts aan op maat
regelen tegen cumulatie van pensioenen en
afschaffing van nonactiviteitstractementen
van Kamerleden. Van de laatsten zijn er,
die 2358, 2400 enz. nonactiviteitstracte-
ment genieten. De ministerssalarissen be
dragen 18.000, maar de minister van On
derwijs ontvangt nog eens 720 kindertoe
slag. De socialisten zeggen, dat het kapi
taal schipbreuk heeft geleden, maar spr.
meent, dat het socialisme schipbreuk heeft
geleden.
Wat de heer Floris Vos wil.
De heer FlorisVos (Middenp.) meent,
dat de staatsdiensten gesaneerd moeten
worden met behoud der ambtenaarssalaris
sen. Hij klaagt voorts over te kooge onkos
ten van het onderwijs, opgevoerd nog door
de zeer kleine schooltjes, die ontstaan. Op
defensie wil hij veel meer bezuinigen. Over
de voorgestelde verhooging van' invoer
rechten kan spr. weinig goeds zeggen. Voor
ons land is vrijhandel een levensbeginsel.
Spr. is tegen stopzetting van de Zuider
zeewerken, omdat dit de werkeloosheid
vergroot.
De vergadering wordt verdaagd tot he
denmiddag 1 uur.
UIT HET BOEKDRUKKERSBEDRIJF.
De Federatie der Werkgeversorganisaties
in het Boekdrukkersbedijf hield .Dinsdag
haar algemeene vergadering in Musis Sa
crum te Arnhem.
De vergadering was mede in verband met
de tentoonstelling voor Beter Drukwerk,
druk bezocht.
De voorzitter, de heer S S. Korthuis,
wees in zijn openingswoord op het succes
van deze tentoonstelling, welke tot dusver
reeds meer dan zesduizend bezoekers heeft
ontvangen
Voorts wees spr. op de toenemende ma
laise in het bedrijf. Hij deelde onder in
stemming van de vergadering mede, dat
deze omstandigheden het algemeen hoofd
bestuur hadden genoopt om het initiatief
te nemen tot bijeenroeping van de in het
collectief contract genoemde looncommissie,
welke 'de mogelijkheid van herziening der
loonen onder het oog zal hebben te zien
Daarna werden versc.hillendde zaken van
huishoudelijken aard besproken.
DE NEDERLANDSCHE DELEGATIE
NAAR DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
Thans zijn aangewezen in de delegatie
naar de ontwapeningsconferentie, dio op 2
Februari 1932 te Genéve zal bijeenkomen:
Als leider der delegatie jhr. mr F. Bee-
laerts van Blokland, minister van bui te n-
landsohe zaken; als plaatsvervangend lei
der der delegatie, prof. mr. V. H. Rutgers,
hoogleeraar aan de vrije universiteit te
Amsterdam; als gedelegeerden: prof mr.
J. P. A. Francois, administrateur, chef van
de afdeeling Volkenibondszaken aan hort
departement van buitenlandsche zaken, bui
tengewoon hoogleeraar aan de handelshoo-
geschool te Rotterdam; mr. W M. van
Landschot, Md van de Eerste Kamer der
Sta ten-Generaal; prof. dr. B Moresoo, oud-
vice-president van den Raad van Neder-
landsöh-IndiëH. G Surie, gepensionneerd
vice-admiraal titulair; C. van Tunen, ge
pensionneerd luitenant generaal; W H.
Vliegen, lid van de Tweede Kamer der Sta-
ten-GeneraalJ J. G baron van Voorst
tot Voorst, luitenant-kolonel van den gc-
neralen staf. hoofd van de afdeeling gene
rale staf van het departement van defensie;
D. Vreede, kapitein ter zee
Voor zoover zulks noodig zal blijken, zal
de delegatie worden aangevuld met deskun
digen voor speciale onderwerpen, als tech
nische raadslieden.
NOODTOESTAND IN TUINBOUW EN
MIDDENSTAND.
Adres van den Ned. R. K. Middenstands
bond aan de Regeering.
In verband met den noodtoestand in den
tuinbouw, in het bijzonder in West-Fries
land, heeft het Hoofdbestuur van den Ned.
R. K. Middenstandsbond zich tot den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw gewend met het navolgend schrijven.
„Ongetwijfeld behoort bij de algemeene
economische crisis, dio ons land teistert, do
West-Friesche tuinbouw bot de zwaarst ge
troffenen.
In dit gewest hebben de crisisgevolgen
zich reeds in strikten zin tot een noodtoe
stand ontwikkeld.
De slechte uitkomsben in het land- en
tuinbouwbedrijf hebben geleidelijk aan de
financieele draagkracht der plattelands
bevolking volkomen uitgeput.
Door gebrek aan geldmiddelen worden
de land- en tuinbouwers gedwongen zich tot
instandhouding van hun bedrijf steeds die
per in schulden te steken, en zien zij zich
zelfs vérplicht de allernoodzakelijkste le
vensbehoeften op crediet te koopen.
Dat zulks een zeer nadecligen invloed
uitoefent op de middenstandszaken ten
platteland© en in de naburige provincie
steden, behoeft geen nader betoog.
Niet alleen door den tuinbouw, maar ook
door den middenstand in dit gewest, wordt
dan ook de komende winter met angst en
vreeze tegemoet gezien.
De handeldrijvende middenstand ziet zich
van vlottende middelen beroofd, daar hij
zit met groote bevroren credieben, die zich
reeds in 1930 zijn gaan vormen en die het
bedrijfskapitaal hoe langer hoe meer vast-
De ambachbspatroons teren eveneens op
schrikbarende wijze in, daar hun de werk
gelegenheden voor en na komen te ontval
len.
Hulp, spoedige uitkomst is hier noodza
kelijk. Iedere steun, aan den tuinbouw te
verleenen, zal tot strekking en tot resultaat;
moeten hebben mede de positie van den
middensband te verlichten.
Kan heb gelukken den tuinbouw weer
in meer of minder mate in 'normaio con
ditie te brengen, dan zal daardoor ook de
middenstand zijn gebaat.
Gelukt dit niet, dan zullen ook de mid-
denstandsbedrijven zich om rechtstreeksere
hulp tot de Regeering moeten wenden.
Wij vragen de aandacht der Regecring
voor deze samenhang van gevolgen.
Wij vertrouwen, dat niets zal worden
nagelaten om de positie van den tuinbouw
en van den handeldrijvenden en industriee-
len middenstand in de betreffende gebie
den op zoo afdoen mogelijke wijze te ver
beteren".
De bekroonde jeugdige redenaar.
Naar wij vernemen heeft de 17-jarige H'
van Hooff, de leerling van Al'bert Vogel,
die den eersten prijs in welsprekendheid
heeft behaald bij den internationalen wed
strijd te Washington, van het Institute In
ternational Oratorical Contest de uitnoodi-
ging ontvangen, als gast gedurende een
half jaar de colleges van de universiteit van
Washington te volgen. Vermoedelijk zal
dit aanbod worden aanvaard.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Paus zegent de geëlectrificeerde klok
ken van den St. Pieter. (Buitenl. 2e blad).
De Duitsche gezant von Hösch confereert
met Laval en Briand. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
In de Tweede Kamer is het begrootings-
debat aangevangen. (1ste blad).
De Nederlandsche delegatie voor de Ont
wapeningsconferentie. (1ste blad).
Gisteravond is te Amsterdam een onbe-
kende Chinees doodgeschoten. (Gem. Ber.
3de blad).
De aanranding te Overschie. Weet de
dader iets van den moord in den Blijdorp-
polder? (Gem. Ber. 3de blad).
De diefstal van den postauto te Amster
dam. (Gem. Ber. 3de blad).
OMGEVING.
Het telefoonverkeer in de Bloembollen
streek. (2de blad).
Te Woerden is een boerderij afgebrand.
(lste blad).
Door de N. V. A v a n S c h ij n <5 f
schoenfabriek te Waalwijk, is surseance van
betaling aangevraagd
De heer E. H. K r e 1 a g e te Haar
lem is benoemd tot officier in de Ttaliaan-
sohe Kroonorde, en de heer J. C. M. M e n-
simg, secretaris van den Aalmoerechen
Tuinbouwbond te Aalsmeer, tot ridder dezer
orde.
Het ligt in de bedoeling van de firma
J a a r s m a haardenfabriek om eerstdaags
weer 1/4 deel van haar personeel te ont
slaan. Dit ontslag treft ongeveer 30 volwas
senen en een aantal jongere werkkrachten
Aangezien er vele Nederlandsche man
nelijke en vrouwelijke krachten in het
kappersbedr ij f werkloos zijn, heeft
de oommissie van beheer over het plaat
singbureau voor kappers te 's-Gravenhage
besloten, geen buitenlandsche kappersbe
dienden als werkzoekenden te doen in
schrijven.
De anti-revolutionaire wethouder van
Financiën Mr de Jong te Groningen is
benoemd tot kantonrechter te
Rotterdam.
HAAGSCH GERECHTSHOF.
Het Gerechtshof te 's Gravenhago heeft
heden bevestigd een vonnis van den politie
rechter te 's Gravenhage, die den boeren
arbeider K. T. te L e i d s c h e n d a m. we
gens verduistering en mishandeling heeft
veroordeeld tot vier maanden gevangenis
straf.
Ds. FABER ONTSLAGEN VAN RECHTS
VERVOLGING.
Wegens fout in de dagvaarding.
De kantonrechter te Zutphen hoeft he
den uitspraak gedaan in de zaak tegen het
Tweede Kamerlid ds. Faber, die terecht
had gestaan wegens het weigeren van in
kwartiering en tegen wien het Ü.M. 75.—
boete subs. 75 dagen hechtenis had gc-
eischt. De kantonrechter heeft ds. Faber
heden ontslagen van rechtsvervolging. In
zijn vonnis overwoog de kantonrechter, dat
de vordering, in art. 5 der Inkwartierings-
wet vermeld, alleen kan worden gedaan
terzake van een aanvraag van de militaire
autoriteit in art'. 5 dus wel vermeld, daar
zonder die aanvraag de burgempester niet
bevoegd is een lastgeving tot inkwartiering
te verstrekken. De kantonrechter overwoog
verder, dat deze aanvraag dus een essen
tieel vereischte is voor de strafbaarheid van
het feit, dat het ontbreken daarvan in de
dagvaarding behoort te leiden tot ontslag
van rechtsvervolging.
Overwegende dat wel in de dagvaarding
is vermeld, dal de vordering door den bur
gemeester is gedaan krachtens de wet van
14 Sept. 1806, och dat de dagvaarding feiten
behoort in te houden en dat de vermelding
van de feitelijke bestanddeelen van een
delict niet kunnen worden vervangen door
verwijzing naar een wet, heeft de kanton
rechter ds. Faber derhalve ontslagen van
rechtsvervolging.