23ste Jaargang
DINSDAG 3 NOVEMBER 1931
No, 7043
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e Êeicbelie Gou/fcant
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooj Leiden 19 cent per week 12J)0 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franco per post Mf 2.95 per kwartaal
Eet Geïllustreerd Zondagsblad is toot de Abonné's ver-
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V De propaganda der S.D.A.P.
Zonder eenige overdrijving helaas
mag worden geconstateerd, dat van socia
listische zijde, in deze dagen meer nog dan
anders, ontevredenheid wordt gekweekt door
een tendentieuse voorstelling van feiten,
door het verdoezelen of verdraaien van de
waarheid.
Op regeering en bestuur, van land, pro
vincies en gemeenten wordt niet een op
bouwende critiek geleverder wordt ge
schreven en gesproken, alsof er van alle
maatregelen, die genomen worden, onge
veer niets deugt en alsof er feitelijk een
veel en heel veel betere toestand zou heer-
schen, als men maar wilde.... Alsof de cri
sis in een gemeente, een provincie, een
land zou kunnen worden opgeheven of ge
keerd
Wat de erkenning en waardeering van
den Godsdienst betreft daarin is de S.
D. A. P. eerlijk.... Dit is een bewering,
die men, ondanks feiten het tegendeel uit
schreeuwen, van socialistische zijde her
haaldelijk durft naar voren schuiven.
Helaas is het een feit, dat in de socialis
tische pers de Katholieke Kerk herhaalde
lijk wordt belasterd.
Men leze nu weer 'ns, wat het „Volk'1
schreef naar aanleiding van de door Ka
tholiek geliefde feesten van Allerheiligen en
Allerzielen. Over de viering van deze da
gen in de Belgische streken gaf het „Volk"
-*e volgende nonsensikale beschouwing.
In de fanatieke dorpen, waar de
katholieke priester nog een absoluten
invloed heeft, blijven de bewoners op
Allerzielen en Allerheiligen thuis. Er
mag geen pleizier worden gemaakt en
gedurende beide dagen mag geen en
kel feest worden georganiseerd. Hij,
die in zijn eigen.woning muziek maakt,
loopt de kans door den een of anderen
kwezel te worden verklikt en den vol
genden Zondag wordt de overtreder
door den priester van den kansel af
berispt. In een roomsch-katholiek land
als België worden op den eersten No
vember alle heiligen van de katholieke
kerk herdacht. In de kerken worden
all diensten opgedragen aan de ontel
bare Sinten, die met evenveel ijver als
God de Va-der en God de Zoon wor
den aangebeden.
Wij hebben dit dwaze geschrijf -over
„aanbidding" van heiligen afgedrukt, om
voor de zooveelste maal aan te too-
nen, hoe een blad als het „Volk" de Ka
tholieke leer belastert en de Katholieken
in hun heiligste gevoelens krenkt
TIJDELIJKE KORTING OP
JAARWEDDEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot vast
stelling van een tijdelijke korting, met in
gang van 1 Januari 1932, op de jaarwedden
van de leden van den Raad van State, de
Algemeene Rekenkamer, de rechterlijke
macht en de militair-rechterlijke macht.
Deze tijdelijke korting bedraagt:
a. voor hen, die gehuwd zijn of gehuwd
zijn geweest 2.5 pet. van de eerste 2000
en 5 pet. van het meerdere;
b. voor hen, die ongehuwd zijn en nim
mer gehuwd zijn geweest 2.5 pet. van de
eerste 1000 en 5 pet. van het meerdere.
De tijdelijke korting brengt geen conse
quenties met zich in den vorm van lagere
pensioensgrondslagen en lagere pensioe
nen, terwijl zij evenmin invloed uitoefent
op het bedrag van de kindertoelage.
Vacature-Lingbeek.
Gemeld is, dat als opvolger van da C. A.
Lingbeek als lid van de Tweede Kamer zal
worden benoemd verklaard, de heer G.
Nieuwenhuysen. Deze moet echter geen lid
meer zijn van de Herv. Geref. Staatspartij,
zoodat aangenomen wordt, dat hij voor de
benoeming zal bedanken In dat geval zal
worden benoemd verklaard de heer drs. G.
G. Woldendorp, te Groningen, leeraar in de
scheikunde aan het Willem Lodewijk gym
nasium en de Christelijke H. B. S. te Gro
ningen.
DE GEMEENTE-FINANCIEN.
De meening van mr. R. J. H. Patijn.
Naar aanleiding van de berichten over
de moeilijkheden, welke verschillende ge
meenten den laatsten tijd ten aanzien van
haar kaspositie ondervinden, heeft het
„Hbld." een onderhoud gehad met mr. R.
J. H. Patijn.
Hierbij zeide de heer Patijn o.m. het
volgende
Beleggingsgeld is er hier te lande
nog in overvloed te vinden. Dit kan men
o.a. ook nog opmaken uit de jongste plaat
sing van schatkist papier. Het is dan ook
m.i. buiten kijf, dat gemeenten ruimschoots
geld zullen kunnen krijgen, mits zij eerst
terugkeeren van de dwalingen, begaan door
hen, die de gemeentekassen op onverant
woordelijk zware lasten hebben gebracht.
In de pers is melding gemaakt van een
wetsontwerp, dat op komst zou zijn, waar
door de Regeering aan gemeenten kasgel
den zou kunnen verstrekken op bepaaide
voorwaarden. Ik kan natuurlijk over deu
inhoud van een dergelijk nog niet bekend
wetsontwerp (dat inmiddels is ingediend)
geen oordeel uitspreken, maar ik wil wel
zeggen, dat ik het, indien de Regeering
aldus inderdaad de bevoegdheid zou krij
gen het hare in de goede richting te doen,
mede een zeer heugelijk feit zou willen noe
men als de wet daartoe de mogelijkheid
opent.
Er behoeft m.i. geen oogenbilk twijfel te
bestaan, dat, na een gezonde reorganisa
tie der gemeente-financiën ,het oude stevig
gefundeerde gemeentelijke crediet zich len
volle zal demonstreeren, maar dan dient
er nu ook, gelijk ik al zeide, eerst orde
op de zaken gesteld te worden.
Dat zich nu de schoone gelegenheid
voordoet, om zulks gedaan te krijgen be
schouw ik aldus mr. Patijn tot besluit
van het onderhoud als een lichtpunt te
midden van de vele narigheid, die wij nu
eenmaal om ons heen zien. Ziedaar het
goede gevolg van de huidige situatie, een
gevolg, dat dus in mijn oogen alle reden
tot verblijding biedt, tot toeneming van
het noodige vertrouwen.
DIVIDEND- EN TANTIEME-
BELASTING.
Opleggen van Voorloopigc Aanslagen.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend houdende een regeling be
treffende het opleggen van voorloopige
aanslagen in de dividend- en tantièmebe
lasting.
Bij de wet van 13 Januari 1922 is den
fiscus de bevoegdheid toegekend z. g.
„voorloopige aanslagen" op te leggen voor
de directe belastingen.
Tot deze belastingen wordt de dividend
en tantièmebelasting niet gerekend. Toch
is het ook bij deze belasting niet steeds
mogelijk, terstond na het tijdstip van het
verschuldigd worden, den aanslag op te
leggen. Hierdoor heeft de staat een aan
zienlijk renteverlies, terwijl de gemeenten
soms geruimen tijd moeten wachten op de
haar ingevolge de wet van 6 Juli 1918 toe
komende 48 opcenten.
Het ontwerp heeft de strekking ook
hier het opleggen van voorloopige aansla
gen mogelijk te maken.
EEN WEIGERING SPELDJES
VERKOOP.
Door Kon. Besluit vernietigd.
Bij Kon. Besluit is het besluit van B. en
W. van Workum, waarbij afwijzend is be
schikt op het verzoek van een plaatselijk
comité, namens de R. K. vereeniging tot
bestrijding van de tuberculose Herwonnen
Levenskracht te Utrecht om toestemming
tot het houden van een openbare inzame
ling door speldjesverkoop, vernietigd uit
overweging oa.: dat het motief waarom
B. en W. zich in deze tegen het houden
van de openbare inzameling bij wijze van
verkoop van speldjes op straat verzetten,
met name, dat de R. K. vereeniging Her
wonnen Levenskracht niet een algemeen
doel zou voorstaan, waarvan door ieder,
van welke richting of gezindte hij ook zij,
kan worden gebruik gemaakt, geen vol
doenden grond oplevert tot weigering van
de vergunning; dat, nog daargelaten, dat
de vereeniging haar werkzaamheden niet
louter uitstrekt tot Roomsch Katholieken,
aan den weldadigheidszin der burgers moet
worden overgelaten, of aan een bepaalde
instelling van weldadigheid, welke voer
een bepaalde bevolkingsgroep werkzaam
is, al dan niet steun zal worden verleend,
en de gemeentelijke overheid, wanneer
overigens geen gewichtige redenen zich
daartegen verzetten, niet door het weige
ren van toestemming voor de te houden
collecte aan dien liefdadigheidszin in den
weg behoort te staan.
DE INVOER VAN BELGISCH BROOD.
Het rapport der hoogleeraaren
dr. Polak en H. Kaag.
Het rapport aangaande den invoer van
Belgische brood, op uitnoodiging van den
minister van arbeid, handel en nijverheid
opgesteld door de hoogleeraren dr. N. J.
Polak te Rotterdam en H. A. Kaag te Til
burg, is als bijvoegsel van Handelberichten
verschenen.
De beide hoogleeraaren hebben eerst
een onderzoek ingesteld naar de omzetcij
fers van enkele groote bedrijven.
De invoer van brood en beschuit uit
België bedroeg in de Zuidelijke provin
ciën van ons land in het eerste halfjaar
van 1930 ruim 2S.000 K.G., in het tweede
halfjaar 23.000 K.G., in het eerste half
jaar 1931 ruim 21.000 K.G. en in September
j.l. alleen ongeveer 30.000 K.G. De omvang
van den invoer is volgens die gegevens
aanzienlijk in vergelijking met vroeger en
vertoont neiging tot toeneming.
Vergelijking van de prijzen van het
brood te Maastricht en te Luik leidt de
rapporteurs tot de conclusie, dat het ver
schil in prijs tusschen Belgisch en Neder-
landsch brood steeds heeft bestaan, zelfs
grooter is geweest, dan thans. Toch heeft
de invoer tot Augustus 1931 toen nooit veel
te beteekenen gehad. Zelfs was de import
in de maanden met de grootste prijsver
schillen geringer dan in die met kleinere
prijsverschillen. Terwijl van Juli 1930 tot
en met Juni 1031 de invoer gemiddeld
3736 K.G. per maand bedroeg, bereikten
de maanden December tot 'en met Maart
1931, de maanden met de grootste prijs
verschillende, slechts een gemiddelde van
3028 K.G. De maand met het grootste
prijsverschil bracht het niet verder dan tot
1717 K.G. import.
Het prijsverschil alleen kan derhalve de
plotselinge toeneming van den invoer niet
veroorzaken.
Er moet dus een verandering in den
smaak of de omstandigheden der bevolking
of in andere Nedrlandsche verhoudingen
hebben plaats gevonden.
Zonder twijfel is de bevolking na de ge
beurtenissen der laatste maanden meer ge
spitst op lage prijzen dan eenigen tijd te
voren. De achteruitgang van tal van be
drijven, waardoor velen hun inkomen met
verlaging zien geslagen of bedreigd, noopt
tot scherper prijsvergelijking
Het groote prijsverschil baart zeer zeker
verwondering.
De invloed van de Tarwewet is, hoewel
niet aan te toonen, hierbij toch ook niet
te ontkennen.
Voorts is het de 'vraag, gezien het moge
lijk kwaliteitsverschil tusschen Belgische
bloem en het product van de Nederland-
sche maalderij, of het volle prijsverschil
tusschen Belgische en Nederlandsche bloem
aan de Tarwewet moeten worden toege
schreven.
Zeer groot is verder het verschil in de
productie-loonen. Hiervoor is een moge
lijke verklaring te vinden in de verschil
lende regelingen van den bakkersarbeid.
De Belgische wet laat den voorarbeid
reeds om 2 uur toe. de Nederlandsche
eerst om 4 uur. Het geheele personeel mag
in België aan dien voorarbeid deelnemen,
hier slechts eeu klein gedeelte van het per
soneel.
De vrees is geuit, dat de concurrentie
van het Belgisch brood niet beperkt zal
blijven tot de grensstreken. Te Rotterdam
werd reeds door een Maast richtschen bak
ker een circulaire verspreid, waarbij Bel
gisch brood 11 cent thuis bezorgd werd
aangeboden.
Uitgaande van een groothandelsprijs van
fr. 1 of 7 cent franco grens, kan men op ba
sis van geschatte vervoerkosten ad 15 ct.
per 1000 brooden kilometer den groothan
delsprijs te Breda, Tilburg en Eindhoven
stellen op 7.2 cent te 's-Hertogenbosch op
7.5 cent, te Dordrecht (inclusief de kosten
van de veerpont op 8.2 cent, te Rotterdam
(eveneens inclusief veerkosten) op 8 1/2 ct.
Het bezorgloon bedraagt te Rotterdam
reeds bijna 31/2 cent per brood. De im
port aldaar lijkt dus niet voordeelig.
In de Noord-Brabantsche steden zal,
naar het oordeel der rapporteurs, de con-
curcntie eer mogelijk zijn, alleen voor zoo-
veer de distributiekosten aldaar aanzien
lijk geringer zijn dan de Rotterdamsche.'
Het .bakkersbedrijf ten Noorden van de
groote rivieren vindt bescherming in de
Arbeidswet.
Dichter bij de grens is het bakkersbe
drijf geen beschut bedrijf, vooral niet, wan
neer de verbruikers bij hun afnemende
welvaart hun eischen ten aanzien van kwa
liteit eri verscheidenheid laten varen. De
aanzienlijke kostprijsverschillen maken het
bedrijf in de onbeschutte plaatsen, waar
men met de landelijke normen, in de be
schutte plaatsen gesteld, ecnigermate is
meegegaan, kwetsbaar.
Geen maatregelen tegen den
Invoer te wachten.
Indien wij wel zijn ingelicht aldus het
„Hbld." zou het rapport van de profes
soren Kaag en Polak den minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid géén aanlei
ding hebben gegeven, om in de naaste toe
komst maatregelen te treffen tegen den
invoer van Belgisch brood.
UIT HET BOEKDRUKKERSBEDRIJF.
Het district Deventer van de Federatie
der Werkgeversorganisatiën in het Boek-
drukkers'bedrijf heeft de wenschelijkheid
uitgesproken, dat ten spoedigste de loon-
commissie, bedoeld in art. 26 der collectie
ve arbeidsovereenkomst bijeen zal komen,
ten einde te komen met voorstellen tot
herziening van de loonen in verband met
de gedaalde indexcijfers.
Het district zal een motie in dezen geest
indienen op de algemeene vergadering der
Federatie op 3 November.
UIT HET BOUWBEDRIJF.
Zoowel de bou warheide rsbonden als de
neutrale en r.k. patroonsbonden, hebben
het collectieve contract in het bouwbedrijf
voor de mijnstreek, dat 15 April 1932 ein
digt, opgezegd. De r.k. patroons verlangen
o.m een loonsverlaging van 5 cent per uur,
betaling van ziektepremie en afschaffing
van vacantiebonnen.
UIT DE MEUBELINDUSTRIE.
Tusschen de commissie van vertegen
woordigers van werkgeversorganisaties in
de meubelmakers-, stoffeerders- en aanver
wante bedrijven en de besturen van de mo
derne, r.-k en christ. werknemersbonden
in het meubelbedrijf heeft dezer dagen te
Amsterdam op verzoek %'an de werkgevers-
commissie een bespreking plaats gehad
over den toestand in de meubelindustrie,
welke door de algemeene malaise in de be
drijven is ontstaan en over de middelen, om
zoo mogelijk in gemeen overleg daarin ver
betering te brengen.
De ontwapeningsactie van het
R. K. Werkliedenverbond.
Het bestuur van het R. K. Werklieden
verbond heeft aan de besturen der afdeelin-
gen van de bij het Verbond aangesloten
bonden een circulaire gericht om op te
wekken tot krachtige deelneming aan de
actie ten behoeve van het petitionnement
inzake het onbwapeningsvraagstuk.
Ten einde de actie te doen slagen heeft
het Verbondsbestuur de volgende richtlij
nen gegeven:
1. Voorop sta, dat de actie in hoofdzaak
moet worden gevoerd door huisbezoek.
Elk katholiek gezin worde bezocht en
daarvan ieder lid van 18 jaar en ouder (zoo
wel vrouw als man) verzocht 't petitionne
ment te teekenen.
Ook niet-katholieKen, die genegen zijn
het petitionnement te teekenen, wordt
daartoe gelegenheid gegeven.
Geen enkel katholiek gezin mag dus wor
den overgeslagen.
2. Daarom moet door de sociale organi
saties plaatselijk in onderling overleg het
terrein worden verdeeld.
In plaatsen, waar een afdeeling van den
R. K. Vredesbond bestaat, wenden onze
plaatselijke Volksbonden en Werklieden-
vereenigingen zich tot den voorzitter der
afdeeling van dien Bond en verzoeken hem
onverwijld het initiatief te nemen tot eene
bijeenkomst van vertegenwoordigers der
katholieke sociale organisaties ter plaatse
(onzerzijds Volksbond of Werkliedenver-
eeniging), om over de verdeeling van het
werk te spreken. In plaatsen, waar geen
afdeeling van den Vredesbond is, roepe
onze V.B. of W.V. het bestuur van boeren-
en middenstands organisaties bijeen.
3. In 't algemeen nemen wij voor onze
rekening de gezinnen der werknemers,
doch men is natuurlijk vrij plaatselijk eene
werkverdeeling te maken, die met de
plaatselijke aangelegenheden strookt.
4. Onzerzijds wordt in plaatsen waar een
bestuursraad bestaat, deze onverwijld bij
eengeroepen om de actie te bespreken en
in eigen kring het werk te verdeelen.
5. Gestreefd worde naar het bijeenbren
gen van een zoo groot mogelijk aantal man
nen of vrouwen, die bereid zijn ©en of meer
straten voor hun rekening te nemen.
Deze moeten uitdrukkelijk het consigne
krijgen: geen enkel katholiek gezin over
slaan. Wordt immers van dezen regel af
geweken, dan zijn over het heele land spoe-
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Dubbele priestermoord te Bilbao in Span
je. (lste blad).
Paniek in een kerk te Palermo. Twee
dooden en honderd gewonden. (Telegr.)
Pauselijk schrijven aan den generaal der
Jezuieten inzake het Spaansche verban-
ningsbesluit. (Buitenl. 2o blad).
Japan wenscht geen directe onderhande
lingen met China, zonder de aanvaarding
van zijn 5 punten. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Tijdelijke kortingen voor de bij de wet
vastgestelde jaarwedden voorgesteld, (lste
blad).
Voorstel inzake conversie Staatsleening.
(Fin. Berichten, lste blad).
De ongesteldheid van H. M. de Koningin-
Moeder. (lste blad).
Brutale roof van een postauto te Am
sterdam. Geen gelden gestolen. (Gem.
Ber., 3de blad).
Verduistering van ƒ70.000 te Rotterdam.
(Gem. Ber., 3de blad).
Branden te Amsterdam en Landsmeer.
(Gein. Ber., 3de blad).
LEIDEN.
De Raad heeft besloten tot een meer
voudige opdracht inzake den houw van een
nieuw Raadhuis met behoud van den ouden
gevel. (2de blad).
LOUIS VEUILLOT, de groote Fransche
journalist, wiens eeuwfeest dezer dagen is
herdacht.
PRIESTERMOORD TE BILBAO
TWEE PRIESTERS OP STRAAT
VERMOORD.
Te Bilbao werden tweo kathoiicko pries
ters, die des avonds ccn wandeling gingen
maken, door een groote groep arbeiders,
die zij toevallig voorbijkwamen, aangeval
len. Uit minstens tien revolvers werd op
de geestelijken geschoten, die beiden on
middellijk gedood werden.
Tengevolge van deze daad is de opwin
ding onder de bevolking zeer groot.
dig duizenden handteekeningen verloren.
In plaatsen, waar geen Volksbond of
Werklièdenvereeniging bestaat, verricht
(en) de daar bestaande vakafdeeling(en) het
werk.
6. Einde November wordt aan ons rap
port uitgebracht over den stand der actie.
(Aantal reeds verzamelde handteekeningen,
nog te bewerken gezinnen enz.)
7. In de tweede helft van December wor
den ons de getcekendc lijsten teruggezon
den met opgaaf van het totaal aantal hand
teekeningen. „Volkskrant'.
