23ste Jaargang
ZATERDAG 17 OCTOBER 1931
No. 7029
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
NED OOST-INDIE
BINNENLAND
ZONDAGSBLAD
S)e£cki6oHe6oii^<Mit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia roor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers S cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verbuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Een rede van Ds. Riemens.
Dis. Riemens wij mogen hem nog even
herinneren aan ons, booh aan alle kanten
gereohtmatigd, verlangen, dat hij zijn onzen
lezers bekende beweringen omtrent het St.
Elisabeths-ziekenhuis, door ons met de
grootste stelligheid als onwaar tegenge
sproken, bewijst of intrekt; wij wachten nu
al zoo lang daarop! ds. Riemens heeft
Donderdagavond voor de afdeeling Leiden
van den Ned. Christen Vrouwenbond een
rede gehouden over het onderwerp: „Waar
om Vredesbeweging".
En in deze rede heeft ds. Riemens sym
pathieke gedachten gepropageerd, die wij
hier gaarne willen afdrukken; ook als een
tegenhanger van wat wij gisteren op deze
plaats citeerden uit de rede van prof.
Telders.
Wij ontleenen hier enkele citaten uit een
verslag in de „Nieuwe Leidsche Courant":
Spr. besprak: dan de redeneering va-n
sommige menschen, die zeggenliefst
geen oorlog, maar als het om het recht
van het land gaat, waarom dan niet dat
recht met het zwaard in de vuist be-
sohermd? Bovendien, zeggen deze men
schen, de oorlog komt toch. Kweekt daar
om geen defaitisten, maar liever goede
vaderlanders, die geleerd hebben voor
hun vaderland op te komen.
Als spr. deze redeneering onder de
loupe neemt, dan wijst hij er op, dat net
in den modernen oorlog niet meer gaat
om het recht van den sterkste, maar om
het recht van den meest geraffineerde.
De wereldoorlog is nog veel erger dan wij
ons kunnen voorstellen. Heldhaftigheid
en dapperheid, komen slechts zelden in
aanmerking. Daarvoor is alles te mecha
nisch en te technisch.
In deze typeering van den modernen
oorlog ligt maar al te veel waars. De oor
log geeft inderdaad „recht" niet aan dege
nen, die daarvoor moreeje gronden kan aan
voeren, ook zelfs niet aan den physiek, door
wapenmacht, sterkste, maar aan „den
meest geraffineerde"!
Justitie en politie zijn in de wereld
goede en noodzakelijke dingen, maar de
oorlog lijkt op justitie en politie oven-
veel als de mensoh op zijn eigen spiegel
beeld in een z.g.n. lachspiegel in een kin-
derpark of in een panopticum. Ons volk
moet verlost worden van de waan, dat
de oorlog ooit een middel van gerechtig
heid kan zijn. Vroeger kon de oorlog wel
eens als gerechtigheidsmiddel bedoeld
zijn, maar bij den modernen oorlog is dat
niet mogelijk. De laatste oorlog is een
gruwelijke leugenperiode geweest, waar
door men dit gereohtigheidsmotief er nog
op wilde leggen, omdat anders mogelijk
het geweten der volkeren zou zijn gaan
spreken. De pers heeft deze leugen op
allerlei wijze verspreid.
Het is noodig, dat er een politiemacht
is, die revolutionaire woelingen onder
drukt en die als het niet anders kan ge
weld gebruikt. Maar alleen dat zou in
den zin van Rom. 13 zijn tot straf der
boozen en tot bescherming der goeden.
Dat ook in de kringen van ds. Riemens
meer en meer deze gedachten mogen wor
den gepropageerd gedachten, die over
eenstemming vinden in de vermaningen, die
herhaaldelijk gegeven worden, internatio
naal, voor heel de wereld door den Paus van
Rome.
VERSOBERING BIJ HET LEGER.
De „Ja va-Bode" verneemt, dat voor
den termijn van drie maanden besloten
is de schietoefeningen van het leger, be
halve door recruten, achterwege te laten.
Voorts is besloten om niet meer meer-
daagsche oefeningen te houden, tenzij
de politieke toestand dit noodzakelijk
maakt.
Bij gouvernementsbesluit is ingesteld
een commissie, welke tot taak zal heb
ben van raad te dienen inzake den meest
gewenschten vorm van organisatie en
de mogelijke versobering van do militaire
bedrijven.
A
WEER EEN GEWAPENDE BANKOVERVAL.
THANS TE ROTTERDAM.
Twee met revolvers gewapende bandieten doen een
overval op een bijkantoor van de Iscassobank.
Wilde achtervolging. Een der daders gevat,
Geen buit.
Gistermii-Ha-g om vijf minuten voor vijf
zijn twee mannen, gewapend met revolvers,
het bijkantoor van de Inca-ssobank, gelegen
aan den Goudsche Singel 239, te Rotter
dam, binnengedrongen.
De overval geschiedde dus even voor
sluiting van het kantoor, terwijl het perso
neel reeds de boeken had opgeborgen. De
twee mannen, elk gewapend met twee re
volvers, hadden de deur achter zich geslo
ten.
Toen zij voor de balie kwamen, geboden
zij het personeel, bes-taande uit 8 man,
waaronder de directeur der bijbank, de
handen omhoog te steken. Daarna dreven
zij hen naar de achterzijde van het lokaal.
Een poging van den procuratiehouder om
een telefoon te grijpen mislukte, daar een
der kerels onmiddellijk een revolver op
hem richtte en dreigde te zullen schieten
wanneer hij het telefoontoestel aanraakte.
Een van de roovers droeg een blauwe bril,
de andere een masker. De man met den bril
sprong op de balie en klauterde daarna
over het traliewerk, van de loketten. Hij
ging naar het bureau van den kassier, maar
daar dit afgesloten was viel er voor hem
niets te halen.
De redder in den nood.
Op dat moment kwam juist een kaslooper
het kantoor binnen. Toen zij dezen zagen,
schrokken zij en namen onmiddellijk de
vlucht. Een der bandieten hield den kasloo
per met een revolver in bedwang en zij za
gen zoo kans de straat op te loopen.
Tegelijkertijd wierp de directeur een
melkfleseh door de voorruit, waardoor de
aandacht der voorbijgangers werd getrok
ken. Achtervolgd door omstanders en het
personeel van de bank vluchtte elk der
beide boeven in een andere richting.
De achtervolging.
De man, die het masker droeg, wist te
ontkomen, de andere werd achtervolgd
door voorbijgangers en personeel der bank.
Bij deze achtervolging wist allereerst een
wielrijder den boef te grijpen, doch hij wist
zich weder los te rukken. Bij deze worste
ling was de bandiet echter een revolver
verloren, doch met een tweede revolver
zag hij nog kans verder te vluchten. Op de
Karnemelkshaven werd hij gezien door den
politieschrijver Ruigrok. Deze wilde hem
aanpakken, doch kreeg een schot in den
kin. Hij werd in het St. Franciscus Zieken
huis opgenomen. Op de Linker Rottekado
zag de bandiet een leege vrachtauto staan,
klom in de cabine en gaf gas. Toen hij wil
de wegrijden kwamen echter een aantal
mannen, die op het gebeurde attent waren
gemaakt, aandraven met eenige kisten,
vaten en balen. Deze werden voor den auto
geworpen, zoodat de man niet meer vooruit
kon rijden. Hij probeerde toen achteruit
te rijden, maar hier kwam een andere
vrachtauto aanrijden, welke hem klemreed.
De bandiet richtte zijn revolver op den
chauffeur van dezen vrachtauto, de Laat
genaamd, maar zijn schot miste. De chauf
feur sloeg toen met den crick den roover
op het hoofd. Inmiddels was de pakhuis
baas Braggaar naderbij gekomen. Hij rukte
de cabine open en sloeg den bandiet met
een stuk ijzer op de handen. Daarna reti
reerde hij een eindje en keek even daarna
om het hoekje van de cabine, om te zien
of hij den man misschien bewusteloos had
geslagen. Plotseling zag hij een revolver
op zich gericht en werd hij in het ach te.
hoofd getroffen. De wond was niet ernstig,
hij werd in het ziekenhuis verbonden en
kon daarna huiswaarts keeren.
Bijna een lynchpartij.
Tijdens deze laatste schietpartij hadden
een aantal omstanders de cabine aan de
andere zijde opengerukt en was men den
bandiet te lijf gegaan. De revolver werd
hem uit de handen geslagen en het publiek
takelde hem leelijk toe. Op dat moment
verscheen de politie, die den revolverheid
tegen het woedende publiek in beschermiog
moest nemen.
De gearresteerde is daarna naar het po
litiebureau Meermansstraat gebracht waar
hij verhoord werd. Het bleek de 21-jarige
J. Moerman te zijn, die te Rotterdam woont
en niet gunstig bekend staat. Hij vertelde,
dat het voorbeeld van Amsterdam hem met
een vriend er toe had gebracht iets derge
lijks uit te halen, daar hij een vrij groove
schuld had. De naam var. den voortvluch
tige heeft hij echter niet willen noemen.
Verwacht wordt echter, dat deze vrij spoe
dig door de politie zal worden aangehou
den.
WETSONTWERP BETREFFENDE
DEN INVOER
Minister Ruys heeft gisteren in de ver-
vergadering van de Tweede Kamer medege
deeld, dat een wetsontwerp is te verwaoh-
ten, 't welk verband houdt met de vraag-
stuken, die in den allerlaatsten tijd met
betrekking tot den invoer zijn gerezen.
TWEEDE KAMER
DE ECONOMISCHE CRISIS.
Voortgezet wordlt de interpellatie-w. d.
Tempel over de economische crisis.
Minist er Ruys vervolgt zijn rede.
Het heeft spr. niet verwonderd, dat de
interpollarut het kapibalistisrhe stelsel als
oorzaak van de crisis noemt. Maar hij noem
de nog tal van andere oorzaken, die ieder
op zichzelf in staat zouden zijn, ieder ander
stelsel in de war te sturen. In ieder geval
heeft de heer v. d. Tempel geen weg aange
wezen, om uit het moeras te komen. Voor
-beleidvol ingrijpen der overheid is plaats
en reden. Maar de interpeïLant io te zeer
geneigd van overheidsbemoeiing alle heü
te verwachten. Spr. deelt mede, dat van de
Regeering te verwachten is e e n wets
ontwerp, dat verband houdt
met de vraagstukken, die in
den allerlaatsten tijd met
betrekking tot den invoer
z ij n gerezen
Na deze inleiding komt de Minister tot
de vragen van den heer v. d. Tempel. De
laatste vergist zich aldus de Minister
als hij denkt, dat de kwestie der exportore-
dieten een vol jaar is blijven rusten. Er was
veel voorbereiding en overleg noodig en
voor benoeming van de betreffende commis
sie moet men niet alleen geschikte, maar
ook beschikbare krachten zoeken.
Het overleg met bedrij-ven heeft in den
■laatsten tijd plaats gehad De Regeering
hoopt van dit overleg een beter inzicht in
de moeilijkheden te verkrijgen bij werkge
vers en werknemers. In overleg met de
eommisie voor werkverruiming is 'n confe
rentie belegd met werkgevers en werkne
mers, die daarvoor in aanmerking komen.
Deze conferentie heeft jd. Maandag plaats
gelhad. Wanneer men vraagt: Was aJge-
meene loonsverlaging niet de toeleg? ant
woordt spr. met den meesten nadruk ont
kennend. Loonsverlaging kan noodziakelijk
zijn in een bepaald bedrijf om stopzetting
te voorkomen. Zulk een verlaging mag in
geen geval verder gaan dan strikt nood
zakelijk. Een sfeer van vertrouwen is daar
voor noodzakelijk. De leiding der Regee
ring is volstrekt noodzakelijk bij de zich
elkander bekampende partijen.
Wat een indus-triebank betreft, op zulk
een bank moet in de huidige moeilijkheden
de hoop niet worden gevestigd. Deze kwes
tie is overigens nog in onderzoek bij de
su/boommissie voor de economische poltiek.
De regeering is niet bereid de 40-urige
arbeidsweek bij het Intern. Arbeidsbureau
aanhangig te maken. De ondernemers moe
ten zoo min mogelijk gestoord worden in
hun pogingen, in het leven te blijven De
regeering erkent ten volle de heilzame ge
volgen van de 48-urige arbeidsweek. Hand
having daarvan is plicht. Verdere verkor
ting zou een groot gevaar met zich brengen.
Een groot aantal werkgevers heeft echter
verkorting van den arbeidstijd ingevoerd.
Vrijwillige invoering zal de regeering bevor
deren, maar wettelijke drang is in dezen
ontoelaatbaar.
De werkverruiming is hoofdzakelijk het
terrein der gemeenten. De Staat dient zich
zoo weinig mogelijk op gemeentelijk ter
rein te bewegen. Anders staat het bij de
werkverschaffing. In dezen heeft de regee
ring reeds veel gedaan en zij hoopt op dien
weg voort te gaan. Een algemeene regeling
voor de 'bijdragen van het Rijk aoht de re
geering te eenenmale onmogelijk. De bij-
dagen in de werkeloozenkassen, waarvan
de gemeenten de -helft betalen, kan op 9 k
10 mil li oen worden geschat. De regeering
is 'bereid ook voor 1932, zoo noodig. aan
werkeloozenkassen extra steun te verlee-
nen. De regeering behoudt zich voor, den
grooteren steun te weigeren in bedrijven,
waar een zoodanig loonpeil is, dat de leden
zelf in het tekort kunnen voorzien. De re
geering wil gaan tot 300 pCt. van de bijdra
gen der leden.
Ook kan de re-geering niet het recht d°r
kassen erkennen om een gedeelte van de
reserve onaangetast te laten Een extra
voorziening van brandstoffen is zeer aan
trekkelijk maar hier ligt in hoofdzaak een
taak voor de instellingen van weldadig
heid De regeering gevoelt echter dat zij
ten deze iets moet doen in overleg met ge
meentebesturen. Een definitief oordeel
heeft spr. nog niet over deze kwestie. In
dien hulp wordt verleend, zal die een indi
vidueel karakter moeten dragen.
De steunnormen kunnen niet worden
verhoogd. Zelfs kan er een tijd aanbreken,
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De regeering-Brüning heeft gisteren in
den rijksdag een meerderheid van 25
stemmen gehaald. (Buitenl., 3de blad).
De Amerikaansche regeering heeft de
uitnoodiging van den Volkenbondsraad
om deel te nemen aan de beraadslagin
gen over het ChineeschJapansche con
flict aangenomen. (Buitenl., 3de blad).
Z. H. de Paus heeft een algemeenen
biddag ingesteld voor de Kerk in Spanje.
(Buitenl., 3de blad).
BINNENLAND.
Weer een bankoverval. Thans te
Rotterdam. De aanslag mislukt. (1ste
blad).
Weer twee aanrijdingen op onbewaakte
overwegen. (Gem. Ber., 2de blad).
Benoeming Commissaris der Koningin
in Drente, (lste blad).
De interpellatie over de crisis in de
Tweede Kamer, (lste blad).
Opbrengst der Rijksmiddelen in Septerrv
ber. (lste blad).
Dak-instorting aan de Korevaarstraat.
(lste blad).
dat de huidige normen niet kunnen worden
gehandhaafd. De minister wijst op Enge
land en DuitschLand. In den loop van 1932
zal de regeering een overzicht verschaffen
van de hulp die zij in verband met de werk-
keloosheid aan de gemeenten heeft ver
strekt. Aan steun aan werkloozenkassen
voor normalen steun werd gegeven 1931
5 1/2 millioen, voor extra hulp 8 10 mil
lioen. Voor werkverschaffing is besteed 3
3/4 millioen. doch dit bedrag zal wel 6 1/4
millioen worden Van al deze bedragen
komt 50 pCt. voor rekening der gemeenten.
In de drie noordelijke provincies bedroeg
in 1931 het aantal te werk gestelden 2992,
tegen 249 drie jaar geleden.
De heer v. d. Tempel zegt zeer teleur
gesteld te zijn.
Spr. dient deze moties in. De eerste
de öegeering uituoodigende te bevorderen
dat de werkeloozenuitkeering door de ge
meenten worde verhoogd van 13.50 tot
15 voor gehuwden zonder kinderen naar
evenredigheid te verlagen door kleine ge
meenten, en met uitbreiding tot die bedrij
ven, die tot nu toe niet met orisiswerke-
loosheid hadden te kampen. De tweede mo
tie vraagt maatregelen te treffen opdat
de werkeloozenkassen in het verzekerings-
jaar, dat op 1 Jan. 1932 begint, de normale
uitkeeringen nog 6 weken voort te zetten
na den reglementairen termijn en deze uit
te strekken tot alle werkeloozenkassen, die
rich daarvoor aanmelden Voorts dient hij
nog 'n derde motie in, verzoekende de 40-
urige arbeidsweek te Genève aanhangig te
maken.
De heer Korten horst (R. K.)
vreest, dat over eenige weken het crisis
beeld zeer zal zijn verscherpt, zoodat het
begrootingsdebat geen herhaling zal be
hoeven te vormen van deze besprekingen.
De practische politieke vraag is: Hoe
kunnen we onze handelsbalans in even
wicht brengen zonder gedwongen te zijn
het voorbeeld van andere volken te vol
gen? Spr. antwoordt: op drie manieren,
n.l. door groote bezuiniging, bevordering
van den export en vooral door den in
voer tot de kleinst mogelijke proporties
terug te brengen. Alle landen doen dit
laatste, behalve Nederland. Ten aanzien
der loonen zegt spr. dat ons volk zich
zal moeten aanpassen aan het lagere
prijsniveau. Hoe eer dat gesöhiedt hoe
I liever, niet in het belang der onderne-
I mers, maar in het eigen belang der ar-
beiders. Spr. dringt aan op overleg met
Engeland inzake exportaangelegenheden,
aangezien 22 pet. van onzen export naar
Engeland gaat. Met groote voldoening
1 hoorde spr. de aankondiging van een
I wetsontwerp, dat den invoer blijkbaar
wil beperken.
I Spr. vraagt, of het nu onmogelijk is,
