23ste Jaargang DINSDAG 13 OCTOBER 193i DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND ONDERWIJS No. 7025 3)c £cicbclve0ou^om!' DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooj LeideD 19 cent pei week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per poet 12.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 eenfc. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen V Voor de kinderen. De Paus heeft in den brief, dien Hij ver leden week aan de wereld heeft rondge zonden, opgeroepen tot een kruistocht van Christelijke naastenliefde. Om te helpen in den nood van zoovele werkloozen, van zoovelen, die dringende behoefte hebben aan hulp. En in 't bijzonder vraagt de Paus die hulp voor de kinderen! Het eerst en het meest lijden de kinderen, zegt de Paus. En dit woord, dat de droeve werkelijkheid naar waarheid aanduidt, moet wel in het hart dringen van allen, die éénig meege voel hebben met hun medemenschen, en heel in 't bijzonder van die gelukkige en betrekkelijk o v e r-r ij k e ouders, die hun kinderen kunnen kleeden en voeden en verzorgen in alles, zooals noodig of ge- wenscht. Naar aanleiding van dezen Pauselijken brief herinnert de „Gelderlander" er aan, wat Holland voor kinderen uit andere lan den heeft gedaan: Laten wij eens nagaan, wat wij voor de kinderen v~ i vreemde ouders heb ben gedaan, Vw^r kinderen uit Duitsch- land, uit Oostenrijk, uit Hongarije. Veel hebben wij aan deze kinderen ge daan, zeer veel. Wij kennen de cijfers niet meer, maar zij loopen in de mil- lioenen. En, als men na zooveel jaren in het land komt, vanwaar die uitge teerde kinderen ons indertijd zijn toe gezonden, dan is men nog vol lof en dankbaarheid voor het gulle Holland, dat zoo liefdevol de arme kleinen heeft opgenomen en verzorgd. En dan vraagt het blad, of wij niet het zelfde kunnen, móeten doen voor kinderen uit ons eigen land: Zouden wij voor de kinderen van ons eigen volk niet kunnen, wat wij voor de kinderen van het vreemde land heb ben gedaan? De liefde is vindingrijk, als ze maar leeft in ons. Midden in den oorlog hebben wij prachtige organisaties ge sticht en duizenden kinderen danken aan deze organisaties hun tijdelijk en vaak hun geestelijk heilzouden wij deze organisaties niet kunnen herstel len of andere oprichten om te voldoen aan den oproep van onze Paus, den Plaatsbekleeder van Hem, die de klei nen tot Zich deed komen en uit wiens Hart dit pauselijk woord is genomen. Wij vinden in dit laatste een welkome gelegenheid, om er op te wijzen, dat er een dergelijke organisatie bestaat. Er bestaat een organisatie, die ten doel heeft, zwakke kinderen voor eenigen tijd in een gezonde, omgeving te plaatsen. Deze orga nisatie is hel R.-K. Huisvestingscomité, waarvan de afdeelingen door het heele land verspreid zijn. Ook in Leiden is een plaatselijke orcanisatie. Het R.-K. Huisvestingscomité of hoe 't ook elders moge genoemd worden biedt zijn bemiddeling aan zoowel voor kinderen, wier ouders zelf ten deele of zelfs geheel de kosten kunnen betalen, als voor die kinderen, wier ouders niet in staat zijn geldelijk iets bij te dragen voorzoover het Comité daartoe door giften en gaven in staat is gesteld Daadwerkelijke sympathie voor dit Liefdewerk zij allen nog 'ns warm aanbe volen Met wat het R.-K. Huisvestingscomité doet is natuurlijk niet uitgeput wat voor steun-behoevende kinderen in onzen tijd kan en moet worden gedaan, is niet het gehééle terrein van kinderzorg betre den, zooals de Paus dat wenscht. Door te Leiden de R.-K. Commissie voor Werkloozenzorg in haar zoo noodza kelijke liefdedaad te steunen, helpt men ook de kinderen, speciaal de kinderen der werkloozen, die door den Paus in zijn schrijven worden aanbevolen in de Chris telijke naastenliefde De stem van den Paus moet worden op gevangen in de harten der Christenen, die er door bewogen worden tot daden! PRIESTERROEPINGEN Hoeveel „eerste plechtige H. Missen" wij de laatste jaren hebben bijgewoond het zou niet meer te tellen zijn. Geen maand gaat voorbij, of de portretten van een of meer jonge priesters verschijnen in de krant, als een geruststellend teeken, dat in Leiden en omgeving het trouw en stevig geloofsleven in de gezinnen nog niet ondermijnd is. Voor ons gewest kunnen wij dus tevre den zijn maar hoe staat het met het ge tal priesterroepingen in Nederland? Op deze vraag geeft een pas-verschenen boekje van prof. dr. Jac. van Ginneken antwoord een antwoord, dat den lezer zal verbazen. Nederland staat niet alleen aan de spits van d'e ons omringende lan den, maar tevens doet zich in ons land het merkwaardig verschijnsel voor, dat véél eu véél meer jongemannen zich aangetrokken gevoelen tot den regulieren als tot den saeculieren-staat. (Onder regulieren wordt verstaan de leden van orden en congrega ties onder saeculieren de „wereldgeeste- lijkheid"). Van de regulieren worden de meesten missionaris. In ons, wat priesterroepingen betreft, rijk gezegend land, is het Haarlemsch Bis dom het „vrijgevigst". De katholieke bevolking in ons bisdom klom van 18801930 van 389.000 tot 890.000. Het aantal katholieken is dus in 50 jaar tijds meer dan verdubbeld. Het aantal roepingen voor wereldgees telijke aan het Groot-Seminarie te W a r- mond verliep in dit tijdvak als volgt: 1880—1890 1890—1900 1900—1910 1910—1920 1920—1930 22.1 23.5 23.1 „Wondere opbloei", schrijft prof. Van Ginneken, „dat is reeds meer dan 2 3/4 x zooveel als van 18801890. En 't gemiddelde der laatste 5 jaar haalt zelfs 49.60, dat is ongeveer 3 1/2 x zooveel. In de andere bisdommen is het, wat de wereldgeestelijkheid betreft, lang zoo gun stig niet gesteld. Het Aartsbisdom Utrecht had in de afgeloopen 50 jaren een ruime verdubbeling van wereldlijke priesterroe pingen. In het bisdom Roermond steeg het aantal van 16.3 in de jaren 18801S90 tot 21.7 in de jaren 19201930, terwijl het als het getal wereldlijke roepingen met de aanwas der bevolking gelijken tred had gehouden thans 32 had moeten zijn. Ook de bisschoppelijke groot-seminaries Hoeven en Haaren gaan in groei van in wonertal niet mede met de groei der ge- heele bevolking dier bisdommen. Ten opzichte van het naburige België en Duitschland maken deze bisdommen nog een schiterend figuur, om van het ont volkte en „ontpriesterde" Frankrijk maar niet te reppen Met de roeping voor den regulieren staat, voor kloosterling of missionaris rus, is het in ons land nog veel beter ge steld. De relatieve vermindering van we reldlijke roepingen in de drie Zuidelijke bisdommen, wordt geheel gecompenseerd en zelfs verre overtroffen door de aanwas der orden en congregaties. Voor alle bisdommen te zamen genomen behaalt de wereldgeestelijkheid maar am per het dubbele van 1880, het getal roe pingen voor kloosterling of missionaris is in hetzelfde tijdvak verviervoudigd! Dat is natuurlijk vóór alles het effect der Missie-actie geweest. Stonden in 188C de seculiere roepingen tot de reguliere als 2 1, thans is de ver houding geheel omgekeerd en zoo, dat ge middeld één jongeman het Groot-Semina rie binnengaat tegen drie naar het kloos ter. In de meeste andere landen van de we reld, voert de wereldgeestelijkheid, wat aanwas betreft, de boventoon. Merkwaardig is het overzicht van de Nederlandsche Reguliere priesterroepin gen van 19231930. Dat de Minderbroeders het leeuwendeel inpalmen, zal geen ver wondering wekken, maar dat de Trappis ten-orde op één na de meeste volgelingen trekt, had wel niemand verwacht: Minderbroeders 269 Trappisten 182 Jezuieten 117 Mill Hill 169 Priesters H. Hart 167 Missionarissen H. Hart 162 Sbeijl 148 Kruisheeren 141 Capucijnen 129 Witte Paters 109 Dominicanen 100 Geschoeide Karmelieten 98 Cadier en Keer 90 Missionarissen H. Geest 82 Paters van Picpiss 81 Montfortanen 80 Paters van de H. Familie 71 Redemptoristen 70 Lazaristen 61 Augustijnen 57 Paters van het H. Sacrament 49 Passionisten 40 Norbertijnen 32 Maristen 29 Benedictijnen 28 Minderbroeders Conventueelen 18 Ongeschoeide Carmelieten 9 Een vergelijking met het getal roepingen in het buitenland zou doen zien, hoe de aanwas in ons land wonderbaarlijk is. Het wil mij voorkomen, schrijft pater van Gin neken in zijn boekje, dat Gods Voorzienig heid door uit ons kleine landje zoo'n uit zonderlijk groot getal van missionarissen te kweeken, in het groote tekort, dat over de heele wereld door den oorlog is ont staan, eenigszins heeft willen voorzien. NAAR VERLAGING DER KOSTPRIJZEN Bemiddelend initiatief der Regeering. Onder dit opschrift geeft het „Vader land" het volgende bericht, dat in zijn kort heid meer doet gissen dan het zegt: Naar wij vernemen, is van de regeerir.g het initiatief uitgeggaan, om de centrale organisaties van werkgevers en werkne mers bijeen te brengen, teneinde het zoo mogelijk over een verlaging der kostprij zen eens te worden. Deze besprekingen zijn gisteren begonnen. DALING B0TERPRIJS? In deskundige kringen onver mijdelijk geacht. Door de Fransche maatregelen. Naar men aan de „Tel." van deskundige zijde mededeelt, is de omstandigheid dat het botercontingent, dat in Frankrijk mag worden ingevoerd, zoo spoedig bereikt is, te wijten aan het feit, dat sedert te toe passing van dezen maatregel een ware run is ontstaan op de Fransche markt, speciaal uit de Baltische landen. Daardoor is het contingent veel vlugger bereikt dan verwacht werd. Een en ander is voor onzen zuivelexport al bijzonder onaangenaam. De exporteurs toch ondervinden groote stagnatie bij het bedienen van hun regelmatige klanten. De boter toch wordt aan de grensplaatsen op gehouden en mag niet naar Frankrijk ver voerd worden, omdat het contingent be reikt is, zoodat de klanten van de N e d e r- landsche- exporteurs hun voorraden elders op zullen moeten gaan doen. Onge twijfeld zullen die voorraden weer van de grensplaatsen teruggehaald moeten worden. Een daling van den boterprijs hier te lande acht men dan ook vrijwel onvermijdelijk. DE UITGAVEN VOOR DE WERKLOO ZENZORG. Wat kost werkeloozenzorg? Naad- aanleiding van een vroeger door dr. Vos gedane vraag heeft de minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw thans aan de Tweede Kamer eenige gegevens verstrekt over de uitgaven voor werkloozen zorg in het jaar 1930. De getallen, welke hier volgen, zijn hoog. En toch zal op de ondersteuningsbedragen zeker niet bezuinigd mogen worden! De bijdragen aan werkloozenkassen be droegen 3.810.000 van het Rijk en 2.S00.G00 van de gemeente. Voor wachtgeldregeling werd door het Bijk betaald 21.500 en door de gemeen ten 34.000; voer kosten voer verplaatsing van arbeidskrachten resp. 13.800 en 12.200. Door de gemeenten werd 9.227.522.53 betaald aan kosten van steunverleeniag, terwijl het rijk betaalde 4.006.11Ó.we gens kosten van werkverschaffing en steun- verleening. Ten slotte werd voor werkver schaffing betaald door de gemeente 4.469.165.85 en door de provincies 117.843.52. Totaal kwam dus voor rekening van de overheid 23.772.141.95. Ter verduidelijking wordt nog opge merkt, dat een groot deel der werkver schaffing heeft bestaan uit werken, welke door derden (waterschappen, particulieren, e.a.) worden uitgevoerd. Het deel der uit gaven, hetwelk tenlaste van derden kwam (kosten van kunstwerken, aankoop van gronden, een deel van de arbeidsloonen, kosten van toezicht, enz.) is in bovenstaan de cijfers niet opgenomen. Hetgeen door do tegen werkeloosheid werkeloozenkassen is betaald, is evenmin verzekerde arbeiders ten behoeve van de in bovenstaande cijfers verwerkt. HET INTERNATIONAAL CHRISTELIJK VAKVERBOND EN DE WERELD CRISIS. Het bestuur van het Internationaal Ghriselijk Vakverbond kwam op 9 October 1931 te Parijs bijeen. Naast een aantal meer interne aangelegenheden besprak het be stuur in het bijzonder den huidigen inter nationalen toestand. De economische crisis heeft vrijwel in al le landen scherpere vormen aangenomen. Deze verslechtering van den toestand, waartoe de in hooge mate op veronderstel lingen berustende en daardoor gemakkelij ke nerveus wordende speculatie ten zeer ste heeft bijdgedragen, komt vooral tot uiting in een vermeerdering der werkloos heid en in een achteruitgang in de positie van de arbeidersbevolking. Daarmee ge paard gaat een toename der revolutionnai- re stroomingen, hetgeen niet alleen een ge vaar beteekent voor het behoud der staat kundige en maatschappelijke orde, maar dat tevens in hooge mate het vertrouwen schokt, noodig, om wederom tot gezonde internationale economische verhoudingen te komen. De internationale christelijke vakbewe ging heeft zich bij herhaling uitgesproken voor de liquidatie van de gevolgen van den oorlog en voor een internationale overeen stemming, vooral ook ten aanzien van de uit den oorlog voortgesproten internati onale schulden. Meer dan ooit is het thans geboden, dat de volkeren de noodzakelijkheid van een gemeenschappelijk optreden inzien In dit verband begroet het bestuur de Fransc-h-Duitsche economische onderhan delingen, waarvan het hoopt, dat ze tot een goed resultaat zullen mogen voeren. Het bestuur besloot, dat de eerstvolgen de bijeenkomst van den bestuursraad van het I.C.V. zal plaats hebben op 14 en 15 December a.s in het studieoord der Duit- sche christelijke vakbeweging te Königs- winter. Op deze bijeenkomst zullen in het bijzonder besproken worden de gevolgen van de economsche crisis en de ontwikke ling van den economischen en socialen toe stand der arbeiders. Verder zal de bestuursraad maatregelen hebben te treffen tot het vijfde congres van het I.V.V, dat in den zomer van het vol gend jaar te Antwerpen zal worden ge- De winst van den slager. Nu het publiek in de nieuwsbladen leest van dalende veeprijzen, van groote verlie zen door de boeren, nu wordt het slagers- bedrijf weer te meer met argusoogen be keken en is de winst in dit bedrijf weer te groot schrijft „De Vee- en Vleeschhan- delaar". Eerst als het economisch instituut voor den Middenstand zijn onderzoek naar de prijsverhoudingen en de prijsvorming in het slagersbedrijf eens heeft verricht, zal het publiek na een dergelijk onpartijdig onderzoek wellicht aannemen, dat de sla gers geen woekerwinsten maken. En dat ze na een slecht voorjaar en slechten zo mer nu eindelijk weer eens aan redelijke winstcijfers kunnen komen, voor een in den regel korten najaarsseizoentijd. Invoer van Deensch vleesch. De afdeelingen van de Hollandische Maatschappij van Landbouw in het Noor den van Noord-Holland hebben Zaterdag gezamelijk besproken, welke maatregelen genomen kunnen worden om den invoer van Deensch vleesch te belemmeren. Op Donderdag 22 dezer zal een verga dering worden gehouden te Schagen. waar in de secretaris van de Maatschapij een in leiding zal houden en waarin besproken zal worden, welke maatregelen kunnen worden genomen om de veehouderij voor ondergang te behoeden. Alg. R.K. Landbouw-Bedrijfsraad. In café-restaurant Caland te Rotterdam heeft de Algemeene R.K. Landbouw-Be drijfsraad onder presidium van pater mr. dr. Arn. Borret S.J. gisteren zijn algemeene jaarvergadering gehouden. In verband met de behandeling van 't Voor-ontwerp eener Bedrijf sradenw et, waren uitgenoodigd, naast de vertegenwoordigers der Bijzonde re R.K. Landbouw-bed'rijfsraden en van den Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond en den Ned. R.K. Landarbeidersbond, de vertegen woordigers van de plaatselijke afdeelingen der katholieke organisaties van boeren en tuinders en land- en tuinbouwarbeiders, waar geregeld collectieve arbeidsovereen komsten worden afgesloten. Ook de Chris telijke Boeren- en Tuindersbond had een afgevaardigde gezonden. Na opening der vergadering werden de notulen van de algemeene vergadering van 24 November 1930 vastgesteld. Het jaarver slag, uitgebracht door den heer mr. van Ilaastert, gaf geen aanleiding tot het ma ken van opmerkingen. De rekening en verantwoording over 1 1930 werden z.h.s. goedgekeurd. Over 1930 VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De godsdienststrijd in Spanje. (Buiten land, 2de blad). Amerika steunt het pacificatie-werk var. den Volkenbond inzake het Chineesch- Japansche conflict. (Buitenland, 2de blad). BINNENLAND. In 1930 is ruim 23 millioen uitgegeven voor werkloozenzorg. (1ste blad). Autobus door trein aangereden op on- bewaakten overweg. (Gem. Ber., 2de blad). De aanrijding te Scheveningen. (Gem. Berichten, 2de blad). Poging tot moord en zelfmoord te Am sterdam. (Gem. Ber., 2de blad). Wij geven een beschouwing naar aan leiding van een statistiek over priesterroe pingen in ons land. (1ste blad). heeft men een batig saldo van 125.23. De begrooting over 1932 werd met een kleine wijziging vastgesteld en is sluitend gemaakt met 1600. Door de heeren mr. v. Halstert en A. J. Loerakker is een rede gehouden over het Bedrijfsradenstelsel, gevolgd door een uit gebreide discussie. Als conclus<sie kon worden vastgesteld, dat de vergadering de urgentie uitsprak van een wettelijke regeling der bedrijfs organisatie en de verbindendverklaring der collectieve arbeidsovereenkomst. Schriftelijke cursus Staatsinrichting. Het Centraal Bureau der KS.A. te Lei den verzoekt ons méde te deelen, dat ten gevolge van onvoorziene omstandigheden bovengenoemde cursus eerst op 15 Novem ber a.s. kan aanvangen. Hoewel het aantal deelnemers reeds zeer groot is is er nog gelegenheid zich tob dien datum aan te melden aan het adres: Steenschuur 17, Leiden. Zooals bekend is deze cursus be stemd om gevolgd te worden door burge meesters, secretarissen, wethouders, ge meenteraadsleden, journalisten, onderwij zer, geestelijken, middenstanders, arbeiders, vrijgestelden, gemeente-secretarie- en kan toorpersoneel, enz, dus personen van el- ken rang en stand. De kosten zijn zeer laag gesteld. De bioscopen te Groningen. In een gistermiddag te Amsterdam ge houden buitengewone algemeene vergade ring van den Nederlandschen Bioscoopbond is op voorstel van het hoofdbestuur beslo ten, met ingang van Vrijdag 16 October de bioscopen te Groningen te heropenen, zulks naar aanleiding van de in den gemeente raad van Groningen aangenomen motie, waarin de wenschelijkheid wordt uitgespro ken de vermakelijkheidsbelasting voor bios copen tot 20 pCt. te verlagen. Het Groningsohe conflict is hiermede ge ëindigd. De wereld in rechte lijnen. Wij maakten dezer dagen kennis met een serie aardrijkskundige kaarten en een at- (las, samengesteld door den heer D E. Zuidhof en uitgegeven door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem De samensteller is uitgegaan van een vernuftig bedacht systeem, waarbij alle kaarten met rechte lijnen geteekend en in ruitjes en vakjes verdeeld zijn. Het gevolg van dit systeem is, dat verschillende be grippen, waaraan bij de gewone kaarten bezwaarlijk de aandacht kan worden ge wijd, «n die bij geen enkele tot nu toe ge volgde methode van het aardrijkskunde- onderwijs tot hun recht komen, op zeer aan schouwelijke wijze tot helderheid worden gebracht. Zoo ziet men onmiddellijk, hoe groot 'n land is en waar het precies ligt, hoe de ligging der verschillende landen is ten opzichte van elkaar, of ze dicht of min der dicht bevolkt zijn, enz. enz. Men leest bijv. een bericht uit Tsjecho- Slowakije in de krant Waar ligt dat ook weer precies? Men behoeft maar even de kaart van den heer Zuidhof in te zien, of alles wordt in eens volkomen duidelijk, om het nooit meer te vergeten. Wij vragen voor deze kaarten en atlas de bijzondere aandacht der onderwijs- autoriteiten. O.i. zijn zij bij uitstek geëigend om practische aardrijkskundige kennis bij te brengen, waar men in 't latere leven j wat aan heeft. De leerlingen worden door i deze kaarten gedwongen zelf te zoeken en te studeeren en dat is meer waard dan uit 1 het hoofd te leeren van wat verteld i».

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1