DE FINANCIEELE CRISIS IN EUROPA
22ste Jaargang
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1931
No. 7012
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week - 12.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 een! per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummer» 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele vaD het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
De goudpositie van de Nederlandsche Banlc
is sterker dan ooit.
Opschorting van den gouden standaard in
Scandinavië.
Boeven en Schuimers!
De Beurs is nog schrikkelijk overstuur
en heeft verleden week Vrijdag weer een
kwaden dag doorgemaakt. De buitenland-
sche speculanten schijnen het op den
gulden gemunt te hebben: zij versprei
den allerlei geruchten om de bezitters
van Nederlandsche waarden schrik aan
te jagen.
Het Amsterdamsch Effectenblad waar
schuwt daar niet klem tegen.
„Wij kunnen er niet genoeg tegen
waarschuwen, de uit het buitenland ko
mende geruchten zonder meer au se-
rieux te nemen.
Boeven van het ergste allooi vinden in
de positie van ons land een dankbaar
object voor hunne manipulaties en hgt
is vooral in Frankrijk, dat deze schui
mers gezocht moeten worden".
Dit is een duidelijke illustratie van de
vragen, welke de heer Dobbelmann aan
den Minister van Financiën heeft ge
richt.
Maatregelen tegen immoreele beurs-
prakt ijken, vraagt hij.
Op de Beurs, zegt een insider als het
Amsterdamsch Effectenblad, werken op
dit oogenblik boeven en schuimers.
Zijn boeven en schuimers alleen veilig
op de Beurs?
Op straat worden ze opgepakt.
Op de Beursvoeren zij de leiding!
Verklaring van de Ned. Bank.
Om aan ongemotiveerde geruchten om
trent de positie van den gulden een ein
de te maken heeft de directie van de
Nederlandsche Bank de volgende ver
klaring gepubliceerd
„Naar aanleiding van vragen die tot
ons gericht worden berichten wij hierbij,
dat er voor ons geen enkele aanleiding
bestaat te verzwijgen, dat onze buiten-
landsche wisselportefeuille voor een deel
bestaat uit ponden sterling.
Wij hebben op grond van besprekin
gen nog zeer onlangs met de Bank of
England gehouden en gezien het bijzon
dere karakter van ons pondenbezit als
goud-wrisselportefeuille van een circula
tiebank alle reden om aan te nemen, dat
voor ons in de toekomst geen verlies op
dit bezit is te duchten.
Verder brengt het ponden-gedeelte
van onze buitenlandsohe wisselporte
feuille rente op die in den tusschentijd
een eventueel tijdelijkboekwaardever-
schil vanzelf amortiseert.
Voor De Nederlandsche Bank als cir
culatiebank kan zich nooit een" reden
voordoen om zich op een ongelegen oogen
blik van haar pondenbezit te ontdoen.
Wij verklaren met de grootste stellig
heid dat ons bezit aan ponden sterling
nimmer eenige belemmering kan zijn voor
De Nederlandsche Bank om haar func
ties als circulatiebank en centrale bank
in h^ar vollen omvang uit te oefenen.
Tevens verklaren wij, dat wij den
gouden standaard onvoorwaardelijk zul
len handhaven.
Inflatie van het ruilmiddel is niet
aanwezig en niet te verwachten.
De goudpositie van De Nederlandsche
Bank ie sterker dan ooit tevoren".
Ned. Indië handhaaft den
gouden standaard.
Naar aanleiding van de aanhoudende
geruchten, dat Nederlandsch-Indië den
gouden standaard zou hebben verlaten,
kunnen wij mededeelen, dat noch het
Departement van Koloniën, noch de Bij
bank van de Javasehe Bank te Amster
dam eenige aanwijzing hebben, dat deze
maatregel zelfs in overweging zou zijn
genomen.
Noorwegen en Zweden schorten
de gouden standaard op.
De Zweedsche regeering heeft gister
avond besloten, den gouden standaard
op te schorten.
De Zweedsche Rijksbank heeft het dis
conto met 2 pet. verhoogd tot 8 pet.
Ook in Noorwegen is, naar uit Oslo
wordt gemeld, de gouden standaard tij
delijk opgeschort. De Noorsohe regeering
heeft den uitvoer van goud verboden.
Ook hier is het disconto van 6 tot 8
percent verhoogd. Men verwacht, dat de
Deensche regeering heden dezelfde maat
regelen zal treffen, aangezien het Deen
sche kabinet voor een vandaag te hou
den kabinetszitting is bijeen geroepen.
De president van de Estlandsohe
Staatsbank heeft verklaard dat de re
geering en de Estlandsche Staatsbank
besloten hebben, den gouden standaard
te handhaven.
DR. H. COLIJN OVER DE CRISIS.
Geen reden voor nervositeit.
Een redacteur van het Nederl. Corres-
pondentiebureau heeft een onderhoud
gehad met dr. H. Colijn, die dezer dagen'
uit Genève is teruggekeerd.
De eerste vraag, welke den heer Co-
lijn gesteld werd, was: Hoe was de
stemming in Genève, toen het bekende
besluit der Engelsohe regeering tot op
heffing van den gouden standaard be
kend werd?
„De stemming in Genève", antwoordde
dr. Colijn, „was zeer gedrukt". Een al-
gemeene nervositeit heeft zich van de
menschen meester gemaakt; van een
juist aanvoelen der gevolgen was slechts
in geringe mate sprake.
Ik voor mij ben er zeker van, dat die
nervositeit absoluut zonder eenigen
grond is.
Dat men zooveel geld uit Engeland
heeft teruggetrokken, komt alleen door
de grenzelooze nervositeit, waardoor de
menschen onder dergelijke omstandighe
den bevangen worden.
Engeland is sinds een paar eeuwen de
centrale geldmarkt van de wereld. Maar
de wereld is niet bereid handelswissels
te verhandelen in de munt van een land,
waar de stabiliteit zoek is. En nu is de
groote moeilijkheid, dat er geen ander
centrum is, dat de plaats van Engeland
kan innemen".
„Wat zullen de gevolgen voor andere
landen zijn?"
„De mogelijkheid bestaat, dat zwak
kere landen genoopt zullen worden het
Engelsch voorbeeld te volgen".
„Zullen wij daar ook toe behooren?"
„Daar behoeft absoluut geen vrees
voor te bestaan. De positie van den gul
den is volkomen safe vooropgesteld,
altijd, dat de regeering er voor zorgt,
een werkelijk goed sluitend budget te
krijgen en dat het publiek zich niet aan
een onzinnige angst overgeeft".
BINNENLAND
EINDE ZOMERTIJD.
Wij herinneren er nogmaals aan, dat in
den nacht van 3 op 4 October de zomertijd
in ons laud eindigt.
„DE KAMPIOEN" OVER DE
BENZINEBELASTING.
Een prettig en verstandig geluid laat
in verband met de voorgenomen benzi
nebelasting „De Kampioen", het orgaan
van den A. N. W. B. hooren.
De „Kampioen"-redactie dan schrijft
onder meer:
„Hoezeer wij het natuurlijk minder
aangenaam vinden, wanneer nieuwe las
ten op het automobilisme gelegd worden,
vooral wanneer die niet, als- b.v. de we
genbelasting, indirect den gebruiker van
motorrijtuigen ten goede komen, geloo-
ven wij toch, dat inderdaad Minister
de Geer, in dezen de publieke opinie aan
zijn zijde zal vinden".
„Wij gelooven, dat de automobilisten,
voor wie het toch altijd een puzzle is
geweest hoelang zij nog van de abnor
maal lage benzineprijzen zouden profi-
teeren, zullen inzien, dat hier voor het
voeren van agitatie geen plaats is en dat
crisistijden crisismaatregelen noodzake
lijk maken".
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM.
Het Koninklijk Gezin heeft gisterenmor
gen in de Nieuwe Kerk aan den Dam de
godsdienstoefening bijgewoond, welke het
karakter droeg van een jeugddienst. Voor
ganger was ds. G. A. den Hertog.
De Koningin, de Prins-Gemaal en de
Kroonprinses legden den korten weg naar
den ingang der kerk te voet af. De mari
niers en matrozen, die de wacht voor het
Paleis betrokken hadden; brachten hierbij
de gebruikelijke eerbewijzen.
Kort voor tienen maakte ds. Den Her
tog van den kansel bekend, dat het Ko-
ni jki ijk Gezin bij de godsdienstoefening
aanwezig zou zijn. Hij zeide voorts, dat het
de wensch van Hare Majesteit was, niet
door de gemeente te worden toegezongen
en dat dus de dienst het gewone verloop
hebben zou.
De Hooge Bezoekers werden naar de
ronde bank tegenover den kansel geleid
door de kerkmeesters Breda, Kleynenberg
en Schokkinghet gevolg nam plaats in
de beide ronde banken ter linker- en rech
terzijde.
In het gebed het kerkgebouw was ge
heel gevuld smeekte ds. Den Hertog
Gods zegen af voor het Koninklijk Huis.
Zijn predikatie had tot onderwerp: „Harte-
zaak", naar aanleiding van Spreuken 23
26. Op eenvoudige en heldere wijze tracht
te de voorganger, zich daarbij in de eerste
plaats tot de jonge menschen richtende,
de ware bedoeling van God's woord: „Mijn
zoon, geef mij Uw hj§rt£--te- verklaren en
ingang te doen vinden.
Na de zegenbede was de dienst geëin
digd en verliten de Koningin, de Prins en
de Prinses, terwijl de gemeente eerbiedig
wachten bleef, met het gevolg de kerk, om
te voet naar het Paleis terug te keeren.
De wacht van mariniers en matrozen
bracht hierbij opnieuw de eerbewijzen.
Een vrij groote menigte heeft op den
Dam den kerkgang en den terugkeer uit 't
kerkgebouw gadegeslageij.
Door de Koninklijke familie werd gis
termiddag een bezoek gebracht aan „Werk-
poor" op Oostenburg. Na een korten rit
werd via de Sarphatistraat gereden naar
de Oostcnburgermiddenstraat. Door de groo
te poort kwam de stoet op het voorpein
van het uitgestrekte fabrieksterrein. Het
hoog gezelschap werd daar ontvangen door
ir. J. A. Kalff president-commissaris en
ir. M. H. Damme, directeur.
Het geheele gebouw werd bezichtigd,
waarna in de commissariskamer aan het
Koninklijk gezelschap thee werd aange
boden. Nadat door Hare Majesteit dank
was betuigd voor hetgeen men Haar had
laten zien werd afscheid genomen.
Langs de Oostenburgermiddenstraat en
de Oostenburgergracht werd naar de Sar
phatistraat gereden om vervolgens door de
Plantage, de Keizersgracht, de Bla.uwbrug,
Reguliersbreestraat naar het Paleis terug'
te keeren.
R. K. METAALBEWERKERSBOND.
Reeds negen ton aan werkloozen
uitgekeerd.
De Ned. R. K. M^taalbcwerkersbond
„St. Eligius" heeft in het loopende jaar
reeds de som van 900.000 aan werk-
loozensteun uitgekeerd.
Pater Hyacinth Hermans 0. P.
Zaterdag heeft pater Hyacinfah Her
mans O. P. te Rotterdam zijn zilveren
jubileum gevierd als redacteur van „De
Maasbode".
Des morgens heeft de jubilaris in de
Dominicanenkerk een H. Mis van dank
baarheid opgedragen.
Te half twaalf werd pater Hermans
op het bureau van de courant ontvan
gen in een der feestelijk versierde re
dactie-lokalen.
Daar werd hij allereerst toegesproken
door den directeur, den heer H. Kuypers,
die in een van persoonlijke sympathie
getuigende toespraak de werkzaamheid
van Pater Hermans besprak op algemeen
journalistiek gebied, in het bijzonder als
redacteur van „De Maasbode". Namens
het bestuur van de courant werd door
den directeur een fauteuil met rookstan-
daard aangeboden.
Namens de redactie sprak de hoofd
redacteur, de zeereerw. heer dr. J. Wit-
lox, die pater Hermans' journalistieke
werk besprak en daarbij zijn verdiensten
in het licht stelde als priester en mensch.
Een fraaie schemerlamp en eenige andere
geschenken werden aangeboden.
In aansluiting hierop spraken de hee-
ren W. van Eyck namens de adminis
tratie onder aanbieding van een boeken-
standaard en de heer J. Abels namens
het technisch personeel onder aanbie
ding van een §chrijfgarnituur.
De jubilaris sprak een dankwoord.
Uit alle deelen van het land mocht de
jubilaris persoonlijke, schriftelijke en te-
legrafisohe gelukwensohen ontvangen.
DE SALARISKORTING.
Onaanvaardbaar voor de R. K. Centrale
van burgerlijk Overheidspersoneel.
Vrijdag jJ. kwam onder leiding van
haar voorzitter, den 'heer Bulten, de R.
K. Centrale van Burgerlijk Overheids
personeel te Den Haag in bestuursver
gadering bijeen ter bespreking van de
door de regeering in uitzicht gestelde
korting op de loonen en salarissen van
het Rijkspersoneel.
Breedvoerige besprekingen, die een
sterke onderlijning vormden van hetgeen
reeds in de aangesloten organisaties over
deze kwestie tot uiting kwam. Daarbij
werd volkomen goedgekeurd het beleid
der vertegenwoordigers in de Centrale
Commissie voor Ambtenarenzaken, die,
evenals de vertegenwoordigers der an
dere centralen, de aangekondigde loon-
korting niet aanvaardbaar achtten.
Dit standpunt werd daarom vooral in
genomen, omdat de thans aangekondigde
loonkorting niet is los te maken van het
geen 'bij een vorige economische inzin
king reed& van het rijkspersoneel werd
gevraagd, n.l. een offer van 20 procent
tot 25 procent der salarissen.
Wel vond daarna eenig herstel plaat-s,
doch dit herstel moet van geringe waar
de geacht worden bij de groote verminde
ring van inkomen, die reeds plaats vond.
Als groot bezwaar tegen de plannen
der regeering werd nog aangevoerd, dat
doorvoering daarvan een sterke sfeer
van loonsverlaging bevordert, niet alleen
voor andere groepen van overheidsperso
neel, dooh eveneens voor de werknemers
in het particuliere bedrijf.
Mede in verband met dit laatste werd
besloten, dat de R. K. Centrale zich in
verbinding zal stellen met het R. K.
W erkliedenverbond.
Besloten werd verder een bespreking
aan te vragen bij de R. K. fractie dei-
Tweede Kamer.
Aan do komende bespreking tusschen
de besturen der verschillende centralen
van overheidspersoneel zal worden deel-
gomen.
Plannen van verdere actie werden in
beginsel besproken. Weldra zal de R. K.
Centrale opnieuw in vergadering bijeen
komen.
DE NIEUWE DRANKWET.
Systematisch uiteengezet.
De nieuwe Drankwet is in verschillende
onderdeelen ingewikkelde* dan de meeste
andere wetten. Dat zegt niet weinig!
En daarom zal een systematische dui
delijke uiteenzetting van deze wet velen
zeer welkom zijn.
Zulk een uiteenzetting hebben gegeven
de heeren R. Ensingh en C. J. van der Le
lie, hoofdcommiezen ter gemeente-secreta
rie van Leiden.
De uitgave, verschenen bij de N.V. Leid-
sche Uitgeversmaatschappij, zal haar weg
wel vinden.
EEN KWALITEITSMERK OP
SCHOENEN.
Te Utrecht is een bijeenkomst, gehouden
van schoenwinkeliers en schoenfabrikanten
waar de organisatie van een Nederlandsche
sehcenencontrolesta-tion en de technische
voorwaarden van een kwaliteitsmerk op
schoenen zijn behandeld.
Besloten is, d^t organisaties van het pu
bliek en scihoenwinkeliersbonden 't contro
lestation stiohten en fabrikanten van goed
schoeisel als lid toetreden, hun productie
onder controle stellen en dat schoeisel zal
worden voorzien van een kwaliteitsmerk,
waardoor de koopers zijn gewaarborgd voor
het koopen van goed schoeisel.
Een reclame-affiche.
De Erven de Wed. J. van Nelle, Rot
terdam, heeft uitgegeven een nieuw affi
che, vervaardigd door den bekenden affi
che-teekenaar Cassandre.
De tcckenaar heeft tot uiting willen
brengen, dat het uit hygiënisch oogpunt
een vereischte is, dat koffie gekocht
wordt in een goed luchtdicht gesloten pak
je, vervaardigd in een moderne en goed in
gerichte fabriek. Hij laat dat uitkomen
door een groote koffiebaan in een transpa
rant pak af te beelden, waarnaast de naam
„Van Nelle". Het geheele affiche draagt
het kenmerk van zindelijkheid en zorgvul
dige fabricage.
Wij gelooven, dat de heer Cassandre
met dit affiche zeer geslaagd is en het
mede door zijn frissche kleuren wel tot het
publiek zal spreken.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransche ministers te Berlijn. Er de
den zich geen incidenten voor. (Buitenland
2e blad.)
Treinovervallen op de lijn PekingMoek-
den. (Buitenland 2e blad).
BINNENLAND.
Een verklaring van de Nederlandsche
Bank over de positie van de gulden (le
blad).
Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam.
(lste blad).
De beschildering van de Franciscaner-
kerk aan den Haagweg beschreven. (2de
blad).
Uit het Sted. Museum de Lakenhal werd
Zaterdagmiddag een schilderijtje ont
vreemd. (lste blad).
De toestand van den Pastoor te Katwijk.
(lste blad).
Een interview met de burgemeester van
Hillegom inzake het Electriciteitsbedrijf
Hillegom—Lisse—Sassenheim. (listo blad^.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Mr. D. J. Schepers wint het fioretkam-
pioenschap schermen in Leiden.
Dr. G. J. NIEUWENHUIS, rector van
de academie voor Lichamelijke Opvoe
ding te Amsterdam, is Zaterdagavond
nabij Deventer tengevolge van een auto
ongeval om het leven gekomen.
Misstanden in den bierhandel.
Het is den nieuwen Nederl. Bond van
Koffiehuishonders en Slijters gebleken,
dat er in het kot'fiehuisbedrijf een stre
ven aanwezig is om te geraken tot een
oplossing van bestaande misstanden in
den bierhandel. In de overtuiging dat er
thans wel iets te bereiken is, heeft het
Bondsbestuur alle hoofdbesturen van or
ganisaties in het koffiehuis- en restau
rantbedrijf tot een bijeenkomst op 14
October a.s. te Amsterdam nitgenoodigd
ter bespreking van het vraagstuk in bij
zonderheden.
Prof. dr. B. J. K o u w e r is Zaterdag
te Utrecht gehuldigd ter gelegenheid van
zijn zeventigsten verjaardag.
De Gemeenteraad van Amsterdam
zal worden voorgesteld, het maximum be
drag der vlottende schuld van tien op der
tig millioen te brengen.
