22ste Jaargang
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1931
No. 7005
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
BERICHT
3)e£eid4elie(Boti/&wit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent pei week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franoo per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegeD betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
BEGROOTING VAN ARBEID, NIJVER
HEID EN HANDEL.
De crisis in het bedrijfsleven.
Aan de Memorie van Toelichting op de
Rijks-begroeting voor 1932 van Arbeid,
Nijverheid en Handel wordt het volgende
ontleend:
Waar niet bekend is, wanneer de reor
ganisatie der afdeeling Handel en Nijver
heid in verband met den Economischen
Voorlichtingsdienst min of meer volledig
in werking zal kunnen zijn, doch wel vast
staat, dat dit later zal zijn dan 1 Januari
1932, is het aangevraagde bedrag uit dien
hoofde te hoog.
Het ligt in de bedoeling, zoodra de fei
telijke kosten kunnen worden overzien en
dus ook 'n splitsing in personeele en ma-
terieele uitgaven mogelijk is, bij supple-
toire begrooting de groepeering der arti
kelen nader te regelen.
Voorloopig is met het oog op bovenge
noemde reorganisatie op dit artikel een
bedrag van 150.000 uitgetrokken.
Als subsidie ten behoeve van het Eco
nomisch Instituut van den Middenstand is
36.000 uitgetrokken.
De regeering heeft een haar door de
Vereeniging „Nedrlandsch Fabrikaat" voor
gelegd plan in beschouwing genomen om
op ruimer schaal dan de beperkte midde
len dezer vereeniging toetsten, propagan
da te maken voor het meer algemeen ge
bruik van Nederlandsche producten.
DE JAARBEURS GESLOTEN.
Drukker bezoek dan in 1930.
De 25ste Nederlandsche Jaarbeurs, wel
ke Donderdagmiddag werd gesloten, heeft
over het algemeen een gunstig verloop
gehad. Van verschillende zijden en uit
diverse bedrijfsgroepen ontving het jaar-
beursbestuur van de deelnemers tevreden
heidsbetuigingen over de zakelijke resul
taten.
De inkoopen geschiedden in hoofdzaak
voor de binnenlandsche markt.
Het bezoek aan de beurs is zeer druk
geweest. De cijfers overtroffen voor eiken
dag, die der najaarsbeurs van het vorig
jaar. Aan de loketten, de voorverkoop op
aanvragen dus niet meegerekend, werden
in totaal 33.468 toegangsbewijzen verkocht
tegen 29.842 tijdens de najaarsbeurs in
1930 en 21.649 op de najaarsbeurs in 1929.
De geheele oplaag van den catalogus
was op den voorlaatsten dag den beurs uit
verkocht.
UITKEERING AAN MOBILISATIE
SLACHTOFFERS.
De ondersteuning met 3 ton verhoogd.
Uit den toelichtenden staat bij de be
grooting voor Defensie blijkt, dat voorge
nomen is een wijziging in de wettelijke
regeling van de ondersterniing der mobili
satie-slachtoffers. In verband daarmede
zal het in 1931 toegestane - bedrag van
200.000 suppletoir met een gelijk bedrag
moeten worden verhogd, terwijl voor 1932
300.000 meer of 500.000 voor deze on
dersteuning wordt uitgetrokken.
DE SPOORLIJN GOUDA—ALPHEN.
De werkzaamheden vorderen goed.
De werken voor den spoorweg Gouda
Alphen vinden gestadig voortgang. Van
Alphen tot op 1 K.M. afstand van de aan
sluiting op de lijn GoudaDen Haag na
bij Moordrecht, is reeds de spoordijk 'ge
stort.
Dezer dagen is op het stationsemplace-
ment Gouda een aanvang gemaakt met
de grondwerken ten behoeve van de nieu
we lijn, die aanmerkelijke uitbreiding van
het Goudsche emplacemnt noodig maakt.
Spoedig zal worden begonnen met het
storten van de benoodigde hoeveelheid
zand voor den aanleg van het derde spoor,
dat tot aan de Moordrecht sche aanslui
ting naast de bestaande twee sporen naar
Den Haag en Rotterdam zal komen te
liggen.
Te Alphen worden reeds wisselcom-
plexen geconstrueerd, terwijl men 't leg-
een der rails op het geheele baanvak
dat men in het voorjaar van 1933 hoopt in
exploitatie te' kunnen brengen, binnen
eenige weken hoopt aan te vangen.
VERBINDING TUSSSHEN NOORD
EN ZUID.
In 1932 worden vier bruggen voltooid.
Aan de Memorie van Toelichting tot de
begrooting van het Wegenfonds 1932 wordt
het volgende ontleend:
Wat den vorm aangaat, wijkt het plan
1932 belangrijk af van het plan 1927.
De vermoedelijk in 1932 te voltooien
Zuiderzeewerken maken mogelijk aan de
verbindingen van Amsterdam en Noord-
Holland toe te voegen goede aansluitingen
met Friesland en Groningen.
De Regeering is- bereid in de eerstvol
gende werkperiode vermelde afwerking
van de wegenverbetering te blijven be
vorderen. Zij meent, dat. dit bereikt kan
worden door er op aan te sturen, dat in de
eerstvolgende 10 jaren zooveel gronden
worden beschikbaar gesteld, dat. zoo mo
gelijk de meest dringende, groofe werken
van het Wegenplan 1932 grootendeels vol
tooid kunnen worden. Hiertoe worden ge
rekend alle groote rivieroverbruggingen,
welke de centra in het hart van het land
onderling en deze met de overige lands-
deelen verbinden.
In de naast toekomst, waarop de be
grooting betrekking heeft en welke toe
komst meerbedoeld tweede vijfjaarïijksehe
werkplan omvat, meent de Minister behal
ve bijna 34 millioen voor de overbrugging
nog te kunnen beschikken over rond 90
millioen voor verdere wegenverbetering.
Het ligt in het voornemen de bruggen te
Zaltbommel, Nijmegen, Arnhem en Via-
nen in deze periode te voltooien en de
brug te Moerdijk beginnen. Omtrent den
bouw van andere bruggen, waarmede even
eens een aanvang kan werden gemaakt,
kan hier nog geene bepaalde mededeeling
worden gedaan.
Het eindcijfer van de begrooting is 33.05
millioen tegen 30.74 millioen voor de be
grooting van 1931.
R. K. Bouwvakarbeiderébond.
Het getal leden van den Ned. R. K.
Bouwvakarbeidersbond is gedurende de
maand Augustus weder met 285 toegeno
men en bedraagt thans 29.422.
GROOTE SCHOONMAAK. In verband met de komst van H. M. de Koningin voor
baar jaarlijksch bezoek aan onze hoofdstad wordt het paleis op den Dam te Amster
dam, grondig gereinigd. Hiervoor werd de hulp ingeroepen van de Marine.
DROOGMAKING VAN DE
WIERINGERMEER.
De kosten op rond f 100 millioen te stellen.
Aan de Memorie van Toelichting op de
Begrooting Zuiderzeefonds wordt het vol
gende ontleend:
Nu aangenomen mag worden, dat tegen
het einde van het jaar 1932 de afsluitdijk
en de waters-taatskundige werken tot
droogmaking van den Wieringermeer on
geveer gereed zullen zijn, is het oogenblik
aangebroken om de voortzetting van de
inpolderingswerken nader in beschouwing
te nemen.
Alvorens hierop verder in te gaan en
mede ter inlossing van de toezegging, door
den Minister in de Eerste Kamer gedaan
bij de behandeling der begrooting van het
Zuiderzeefonds voor het loopende dienst
jaar, wordt eerst een overzicht gegeven
van hetgeen tot nu toe is geschied en be
reikt.
Met den rentelast medegerekend, mag
worden aangenomen dat de totale kosten
van het droogmaken van de Wieringermeer
op rond 100 millioen zijn te stellen.
Deze kosten zijn aanzienlijk hooger dan
de waarde van den grond zelf onder nor
male omstandigheden.
De Regeering meent op grond van ver
schillende overwegingen, dat het maken
van de zuidelijke pojders thans niet aan
de orde moet worden gesteld.
Voortgezet onderzoek voor het inpolde
ringsplan van den noordoostelijken polder
acht de Minister gewenscht.
In Mei 1931 is een voorstel ontvangen
van de Unie van Waterschapsbonden be
treffende de administratieve organisatie
van de Zuiderzeegronden en in Juni en
Juli d.a.v. een verslag van de Vereeniging
van Ned. gemeenten over de vraag, welke
maatregelen te bevorderen zouden zijn
tot het treffen van een goede administra
tieve regeling ten aanzien van de Wierin
germeer.
Deze beide voorstellen bevatten waar
devolle beschouwingen, welke alsnog over
weging verdienen.
Dat het voortduren van den tegemvoor-
digen toestand van beheer der droogge
legde Wieringermeergronden nadeeligen
invloed zou hebben op het in cultuur bren
gen van die gronden en wat daarmee sa
menhangt, behoeft niet te worden ge
vreesd. Bij de directie van de Wieringer
meer is, na 's Ministers overtuiging, de
leiding in goede handen.
DR. GERLACH ROYEN.
Hoog leeraarsbenoeming in Utrecht
te wachter».
Naar men in de onderwij&begrooting heelt
kunnen lezen, stelt de minister van Onder
wijs, K. en W. voor, in de vacature, ont
staan door het vertrek van den gewoon
hoogleeraar in Sanskrit en algemeene we
tenschap aan de Utrechtsche universiteit
te voorzien door de benoeming van twee bui
tengewone hoogleeraren, t.w. een voor het
Sanskrit en één voor de algemeene taalwe
tenschap.
Nu zou, naar de Msb. vernam, voor het
Sanskrit de benoeming tot buitengewoon
hoogleeraar te verwachten zijn van dr. B.
Faddegön, buitengewoon hoogi eeraar in het
Sanskrit aan de Universiteit te Amsterdam
en voor de algemeene taalwetenschap die
van den Weleerw. Pater dr. Gerlachus Roy-
en O.F.M., leeraar aan de R.K. H. B S te
Heerlen,
HET VERNIETIGEN VAN GROENTEN.
Een studiecommissie ingesteld.
In den loop van dat jaar zijn er herhaal
delijk berichten verschenen over vernieti
ging van groenten en andere licht aan be
derf onderhevige levensmiddelen, die o-p
een of andere veiling of elders onverkocht
gebleven waren. Het istooh een wonderlijke
gebleven waren. Het is toch een wonderlijke
eenvoudig op den mesthoop werpt, terwijl
er ongetwijfeld vele personen zijin, die in
het geheel niets of zeer weinig veraienen
en dat voedsel zeer goed zouden kunnen ge
bruiken. Het vraagstuk is dezer dagen in
een op het ministerie van binnenlandsche
zaken en landibouw gehouden vergadering
van marktmeesters uit eenige groote ge
meenten en andere bij den steun aan be-
hoeftigen betrokken personen besproken.
Hierbij werd het denkbeeld overschoten
groenten voor distributie aan behoeftigen
te gebruiken als onverwezen lijkbaar ver
worpen.
Voorts is nog gesproken over het inrich
ten van gemeentelijke centrale keukens
voor het verstrekken van goedkoop voed
sel. Aan een commissie bestaande uit ver
tegenwoordigers van' Amsterdam, 'Plotter
daan, Den Haag en Utrecht, alsmede van
het Centraal Bureau van Veilingen is ten
slotte opgedragen dat punt in studie te
nemen.
„VLAGVERTOON" VAN NEDERL.
OORLOGSSCHEPEN.
Schandalen in Australische havens.
Het lid der Eerste Kamer Van Embden
heeft de volgende vragen gesteld aan den
minister van defensie:
1. Heeft de minister van defensie in
dertijd kennis genomen van het artikel in
de „Telegraaf" van 30 Januari j'.l., waarin
werd medegedeeld, dat ter gelegenheid
van het vlagvertoon van den kruiser Java
en een of meer andere Nederlandsche
oorlogsschepen in Australische havens in
September en October 1930 „zich aan
boord niet nader te beschrijven tooneelen
hebben afgespeeld", „dronken vrouwen
door de Australische politie van een Ne-
derlandsch oorlogsschip moesten worden
verwijderd" en dat een en ander in pers en
parlement aldaar tot voor ons land be
schamende besprekingen geleid zou heb
ben 7
2. Is het den minister bekend, dat de
voorvallen, sub. 1 bedoeld, in de Australi
sche pers en in openbare vergaderingen
inderdaad besproken zijn met uitdrukkin
gen als „Warship liquor", „girls disgus
tingly drunk on the Dutch Warship",
„utterly disgraceful", „young women of
Adelaide in a hopelessly intoxicated state",
„the tragedy of the Dutch warboats'S
„scandals', e.d.m.Alsmede dat, eveneens
blijkens mededeelingen in de pers, een ge
nootschap voor drankbestrijding na het
gebeurde te Port Adelaide het zijn plicht
heeft geacht, waarschuwende telegrammen
te zenden aan de vrouwelijke politie in
havens, waar het Nederlandsche eskader
nog verwacht werd 7
3. Is het Zijn Excellentie eveneens be
kend
a. dat deze gebeurtenissen ter sprake
zijn gebracht in ten minste 3 vergaderin
gen van het Huis van Afgevaardigden
(House of Assembly) van Zuid-Australië,
te weten die van 30 Sept., 7 Oct. en 14
Oct. 1930;
b. dat de eerste minister de beschuldi
gingen heeft doen onderzooken en uitvoe
rige politerapporten aan het Huis heeft
overgelegd, welke inderdaad verscheidene
voor den naam van ons land zeer pijn
lijke bijzonderheden bevatten;
c. dat genoemde minister op grond van
die rapporten dan ook heeft verklaard,
dat zij tot zijn leedwezen een aantal der
gegeven uitspraken in grooten omvang
bevestigen
d. dat dezelfde bewindsman ten slotte
heeft medegedeeld, dat de Australische
autoriteiten zich thans voorgenomen heb
ben, bij volgende vlootbezoeken alles te
zullen beproeven om dergelijke onver
kwikkelijke ervaringen te voorkomen 7
4. Is de minister niet van oordeel, dat
de Nederlandsche regeering, zoolang zij
met het op bezoek zenden van oorlogs
schepen voortgaat, veeleer harerzijds de
maatregelen behoort te nemen, welke bij
zondere voorzorgen der bezochte regee-
ringen overbodig maken 7
5. Zoo ja, welke maatregelen zullen dat
zijn?
6. Heeft de minister na het verschij
nen van de mededeelingen, sub 1 bedoeld,
een onderzoek doen instellen en, zoo ja'
op welke wijze en met welke uitkomsten?
7. Indien deze uitkomsten voor ons
land aanmerkelijk minder ongunstig zou
den zijn dan de bevindingen der Australi
sche politie-ambtenaren, is de minister
dan bereid, enkele exemplaren van laatst
bedoelde rapporten bij de regeering van
Zuid-Australië aan te vragen ter overleg
ging aan de Staten-Generaal 7
8. Wordt de door hem op 9 December
j.l. aan de Tweede Kamer geschreven
meening:
„Van de beteekenis, welke aan vlagver
toon moet worden gehecht, is ook hij ten
volle overtuigd en deze aangelegenheid
heeft steeds zijn volle aandacht, zooals o.a.
moge blijken uit de vlagvertoonreis, die
nu onlangs door een eskader naar Austra
lië gemaakt is"
door Zijn Excellentie gehandhaafd?
Wederantwoord van de Koningin.
H. M. de Koningin heeft als volgt ge
antwoord op het Adres van Antwoord der
Eerste Kamer op de Troonrede:
Mijne Heeren,
Terwijl Ik dank zeg voor het Adres van
Antwoord op de rede ter opening van de
tegenwoordige zitting der Staten-Generaal
verzoek Ik U aan de Eerste Kamer te
willen mededeelen, dat het Mij aange
naam was te vernemen, dat de indiening
der aangekondigde wetsontwerpen met be
langstelling door de Kamer wordt tege
moet gezien.
Met voldoening vernam Ik de instem
ming, welke Mijn wensch, dat Gods zegen
op haar arbeid moge rusten, bij de Eer
ste Kamer vond.
Zij, die zich met 1 October op „De
Leidsche Courant" abonneeren,
ontvangen de voor dien datum ver
schijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een beroep van de z.g. Oslo-staten op
de naties. (Buitenland, 3de blad).
Gaat Mussolini niet naar Berlijn? (Bui
tenland, 3de blad).
Chineezen en Japanners bij Moekden
slaags geraakt. (Buitenland, 3de blad).
Nieuwe treinaanslagen in Duitschland
aangekondigd. (Buitenl. Berichten, 3de
blad).
BINNENLAND.
In 1932 zullen vier öruypen over de groo
te rivieren worden afgebouwd. (Binnenl.)
Hoe onze' Jantjes voor „vlagvertoon" in
Australië zorgden. (BinnenL)
Verschillende doodelijke verkeersonge
lukken. (Gean Ber. 3de blad).
De salarisverlaging der rijksambtenaren.
Het bestuur der Centrale van Neder-
landsch Overheidspersoneel (C.N.O.P.)
kwam gisteren bijeen ter bespreking van
de in de millioenennota aangekondigde
salariskorting der Rijksambtenaren.
Besloten werd tegen deze maatregelen
actie te voeren en de overige centrales
van Overheidspersoneel tot een bespre--
king uit te noodigen om tot een gezamenlijk
optreden te geraken.
R.K. Bond van Meubelmakers-, behangers-
en stoffeerderspatroons „St. Reinoldus".
De Ned. R.K. Bond van Werkgevers in
het Meu.belma.kers-, Behangers-, Stoffeer
ders- en Beddenimaikersbedrijf „St. Reinol-
dus" heeft op 15 en 16 September een alge
meene vergadering gehouden in een der
bovenzalen van Hotel „Victoria" te 's-G-ra-
venhage.
Na de gebruikelijke inl eidingspu nten
kwam in behandeling een drietal voorstel
len van de afdeeling Amsterdam.
Bij het eerste voorstel, dat beoogde maat
regelen te nemen tegen het in den laatsten
tijd veel voorkomende euvel, dat leveran
ciers rechtsstreeks leveren aan z.g inkoop-
combinaties van particulieren, deelde do
voorzitter mede, dat de ingeste'de commis
sie ter bestrijding van dit euvel haar werk
zaamheden zal beginnen, doch dat aller
eerst voor het verkrij.gen van betere resul
taten de medewerking van de anders vak
bonden zal worden ingeroepen.
Het tweede voorstel betreffende de te
voeren propaganda werd uitvoerig bespro
ken.
Het derde voorstel van de afdeeling Am
sterdam werd gelijktijdig behandeld met
een eensluidend voorstel van de Haags-che
afdeeling, betreffende de officieels inkoop-
vereendging van den Bond „St. Homobo-
mus" en de in den laatsten tijd sterk aan
beteekenis winnende inkoopvereeniging
„St. Thomas van Villanova". Besloten werd
een commissie te benoemen, die deze zaak
in behandeling zal nemen en verslag zal
uitbrengen aan het hoofdbestuur.
Een uitvoerige bespreking had plaats
over de arbeidsvoorwaarden in verband
met het afloopen van het thans geldende
eoleetieve arbeidscontract.
Mr. F. Bach, Directeur van het Centraal
Hanzebureau te 's-Gravenhage hield ver
volgens een inleiding over het onderwerp:
„De weg naar Publiekrechtelijke Bedrijfs
organisatie".
Op Woensdag 16 September werd door
den Bondsadviseur Pastoor Th Holtman
in de kerk van den H. Jacobus aan de
Parkstraat een H. Mis opgedragen voor
de zielerust der overledene leden en tot
geestelijk en tijdelijk welzijn van de I-eden
van den Bond.
Vervolgens werd door het gezelschap per
a-ubo gereden naar de fabriek van de fa.
Rath en Doodeheefver te Sohie-broe'k, ter
wijl tot slot van deze Bondsdagen een auto
tocht gemaakt werd naar Wassenaar en
Scheveningen.
