BERICHT
22ste Jaarsrang
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1931
No. 7004
2>e Êciddelve0oii^omt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegeD betaling vaD 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke aummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 10^003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
HET
PETITIONNEMENT VOOR
AANGEBODEN
ONTWAPENING
Titulescu's diepe eerbied en groote onbeperkte bewondering
DE ONTVANGST DER DELEGATIE.
Minister Beelaerts van Blokland had
reeds bij de ontvangst der delegatie zijn
groote instemming met de adresbeweging
nogmaals betuigd.
Lord Cecil, de bekende kampioen der
ontwapenigsgedachte, heeft de delegatie
ontvangen en eveneens met geestdrift van
de resultaten der Nederlandsche petitie
kennis genomen en daarbij de hoop uitge
sproken, dat de Britsche pers het Neder
landsche voorbeeld zal volgen.
Gistermiddag heeft ook de voorzitter
van de Twaalfde Volkenbondsvergade
ring, Titulescu, in niet minder warme woor
den zijn instemming te kennen gegeven,
toen hem het resultaat van de Nederland
sche adresbeweging werd aangeboden. De
aanbieding geschiedde in de kamer van
den secretaris-generaal van den Volken
bond. Sir Erick Drummond, die niet aan-
zig kon ziin, omdat hij bij de begrootfngs-
discussies in de vierde commissie moest
tegenwoordig zijn. Behalve Titulescu, wa
ren mede aanwezig de voorzitter van de
derde commissie der Volkenbondsverga
dering, die de ontwapeningskwestie behan
delt, n.l. de minister van Buitenl. Zaken
van Denemarken, Munch, en de directeur
van de ontwa.peningsafdeeling van het
Volkenbondssecretariaat, Aghnides, en de
directeur der persafdeeling van het Vol
kenbondssecretariaat, Comert. Bovendien
waren tegenwoordig vele Nederlanders
met. minister Beelaerts van Blokland aan
het hoofd. Behalve onzen minister waren
n.l. aanwezig prof. Francois, alle Neder
landsche leden van het Volkenbondssecre
tariaat en alle te Geneve aanwezige ver
tegenwoordigers der Nederlandsche pers
bij den Volkenbond.
Minister Beelaerts stelde d e delegatie
der Dagbladpers aan Titulescu voor, waar
na de heer Henny de rede voorlas, die
reeds is bekend gemaakt. Aan het einde
daarvan overhandigde hij een fraaie oor
konde over de resultaten der petitie aan
Titulescu.
BEDE TITULESCU.
Titulescu verklaarde met diepe ontroe
ring als voorzitter van de Twaalde Volken
bondsvergadering uit de handen der dele
gatie van de Nederlandsche Dagbladpers
het schitterendste en meest concrete getui
genis van den wil van een volk om een
einde te maken aan den bewapenings
wedloop in ontvangst te nemen. Deze wil
van het Nederlandsche volk heeft ten
doel, dat men in vrede en eendracht vol
komen kan werken aan de verwezenlij
king van de bestemming der menschen,
dat is te scheppen en te leven en niet te
verwoesten en te sterven.
De daad der Nederlandsche Dagblad
pers eert hoog haar vaderland, het jour-
nalistenberoep en de geheele menschheid.
Sinds langen tijd is de naam van Neder
land gelijkluidend aan vredeswil en viw-
desorganisatie. Reeds voor den wereld
oorlog kwam in Nederland de eerste con
ferentie bijeen, waar over ontwapening ge
sproken werd. Nederland kreeg dan ook de
eerste organisatie van de internationale ge
rechtigheid, n.l. het Permanente Hof van
Arbitrage.
Na den wereldoorlog heeft men natuur
lijk weer aan Nederland gedacht voor de
huisvesting van het eerste permanente or
gaan, dat bestemd is het recht voor het
geweld in de plaats te stellen, n.l. het in
ternationale gerechtshof. In Nederland is
voorts in 1929 en 1930 de conferentie bij
een geweest voor de oplossing vin de
meest verbitterende strijdvragen, die tot
dusver door hun ingewikkeld karakter
hadden doen twijfelen of een minnelijke re
geling wel ooit mogelijk zou zijn.
Ten slotte heeft, zei Titulescu, de Vol
kenbond aan Nederland edeten en zuive
ren steun te danken in elke aangelegen
heid, welke voor den vooruitgang van den
vrede van belang is. In dit opzicht is de
naam van minister Beelaerts van Blokland
sinds langen tijd met gouden letteren in
het eereboek van den Volkenbond inge
schreven voor zijn grootmoedige en dappe
re initiatieven.
Bovendien zal de ontwapeningsconferen
tie haar arbeid niet kunnen beginnen zon
der een betuiging van diep erkentelijkheid
jegens jhr. Loudon, die door zijn gezag,
zijn vertrouwen, en zijn leiding aan de
voorbereidingscommissie heeft mogelijk ge
maakt haar taak te voltooien.
Titulescu richtte zich daarna als volgt
tot de vertegenwoordigers van de Neder
landsche dagbladpers:
Waarom biedt Nederland een zoo gun
stig terrein voor vredelievende gedachte
en actie? Omdat zijn roemrijke geschiede
nis vervuld is met lijden, waardoor gij een
afschuw van den oorlog hebt verkregen.
Omdat Nederland een haard is van vrij
heid en democratie, die haar voldoende
actie door de wereld verbreiden. Omdat
en dit is uw grootste verdien 3te en kraoht
van uw ras gij den vrede gebruikt hebt
om aan de volkeren ie toonen, dat arbeid,
energie en organisatie in staat zijn zede
lijke en materieele rijkdommen te schep
pen. waartegen de resultaten van een
gioote militaire verovering van welken
aard ook, niet opwegen.
Ik richt dus tot uw vaderland, tot de
verheven souvereine Koningin Wilhelmina,
de verzekering van mijn diepen eerbied en
groote onbeperkte bewondering.
Maar uw daad eert ook de pers, die gij
met zooveel gezag vertegenwoordigt.
Wanneer wij, staatslieden, zij het ook
met de grootste overtuiging en uit het
diepst van ons hart, verklaren, dat de
wereld 'den vrede wil, dan vertolken wij
toch slechts een gevoelen. Gij Nederland
sche journalisten zult voortaan voor den
vrede en de ontwapening arbeiden kunnen
krachtens een geschreven en in goeden
vorm opgemaakte machtiging van uw volk.
Fn daar niets wat mensc lelijk is ons
vreemd kan zijn, hebt gij aldus uw vader
land geëerd hebt gij ook de geheele we-
ield geëerd.
Ik gevoel ten volle de ontroerende ernst
van de taak, die uw ontwaper.ingspetitie
mij oplegt. Ik ben slechts de bewaarder
van deze bevestiging van heb geloof en
den wil van het Nederlandscne volk. Ik
moet haar aan den voorzitter der ontwa-
penigi'conferentie overhandigen, die dan
van den eerster conferentiedag af, aan zijn
collega's zal kunnen verklaren* „Mijne
Heeren, uw werk voor ontwapening heeft
reeds bij volksstemming de goedkeuring
verkregen van een der edelste volken van
Europa".
Laat mij in naam van de Twaalfde Vol-
kenbondsvergadering en ook in mijn eigen
naam u van ganscher harte dank zeggen
voor de bemoediging, die gij ons in onze
moeilijke taak hebt gebracht.
Natuurlijk is deze redevan Titulescu met
diep ontroering door allen, en vooral door
aile Nederlanders, aangehoord.
Nadat in opdracht van het Volken-
bcndssecretariaat een foto van deze histo
rische gebeurtenis genomen was, hebben
Titulescu, minister Beelaerts van Blok
land en minister Munch, de oorkonde o«-
derteekend, waarna minister Beelaerts
dankte voor de hulde van Titulescu aan
Koningin Wilhelmina en aan Nederland
en voor de ontvangst van'de delegatie.
BINNENLAND
EERSTE KAMER.
Het adres van antwoord op de Troonrede.
In de zitting van gisteren is het adres
van antwoord op de Troonrede vastge
steld.
In dit adres zegt de Kamer o.a., dat zij
beaamt, dat bij den zorgwekkenden eco-
nomischen toestand tot het behoud van
het financieel evenwicht, eischen van bui
tengewone ingetogenheid en offerzin moe
ten worden gesteld en dat zij de overtui
ging deelt, dat het Nederlandsche volk,
hetwelk reeds meernu len met groote ze
delijke kracht onder ods hulp ernstige
moeilijkheden heeft ov rwonnen, ook thans
zijn verleden getrouw tal blijven. Met be
langstelling nam de Kamer kennis van het
voornemen tot instelling van een Departe
ment van Economische Zaken en Arbeid.
TWEEDE KAMER
Toespraak van den voorztter.
Mr. van Schaik heeft het voorzitterschap
aanvaard met een rede, waarin hij er op
wees dat in deze bewogen tijden het par
lement over gewichtige volksbelangen zal
hebben te beraadslagen cn beslissen. Spr.
schetst de wanverhouding die ontstaan
is tusschen werkgelegenheid en beschik
bare arbeidskracht. Dat de grenzen van het
publiek recht ter wille van het gemeen
schapsleven en het algemeen welzijn naar
verschillende zijden moeten worden uitge
zet, lijkt hem nauwelijks voor twist vat
baar.
De Kamer is hierop met haar werk
zaamheden begonnen.
Benoemd worden tot leden in de com
missie voor de buitenlandsche aangele
genheden de heeren Heemskerk, Marchant
Schokking, Vliegen, Bongaorts en Knotte-
belt; tot leden van de commissie voor
rijksuitgaven de heeren Aalberse, van
Vuuren, Oud, Schouten, Bierema en Rut
gers van Rozenburg.
Tot voorzitters der afdeelingen werden
benoemd de leden: Schokking, Aalberse,
Colijn, Marchant en Alberda; tot onder
voorzitters de leden: Vliegen, Van Wijn
bergen, Snoeck Henkemans, Knottenbelt
en Hermans.
De Voorzitter stelt voor den heer Van
den Tempel verlof te verleenen tot het
richten van vragen aan de regeering be
treffende maatregelen ter verbetering
van den economisohen toe-stand en in het
bijzonder betreffende voorzieningen in den
nood der werklooze arbeiders in den
aanstaanden winter.
De heer De Visser (Com.) zal zioh tegen
het houden dezer interpellatie niet ver
zetten, maar dringt aan op spoedige be
handeling van het voorstel van wet van
den heer Wijnkoop, waarover weldra de
M. v. A. zal verschijnen.
De interpellatie wordt toegestaan en
zal worden gehouden op nader te bepalen
dag.
De Voorzitter stelt voor in een open
bare vergadering op Dinsdag 13 October
des middags te 1 uur aan de orde te stel
len een aantal wetsontwerpen o.m. dat tc*
steun aan mobilisatieslachtoffers, voorts
de interpellatie-Van den Tempel en het
wetsontwerp betreffende den economi-
schen voorlichtingsdienst, indien tijdig
eindverslag zal zijn verschenen.
WAT „OORLOG" BEZUINIGT.
Eén schip ter verdediging van Curacao!
Voor den gewonen dienst is door Defen
sie voor 1932 3.000.098 minder aange
vraagd dan voor 1931 werd toegestaan.
Wegens den toestand van 's Lands finan
ciën zijn de verminderingen in hoofdzaak
gevonden door: lager ramen van artikelen
in verband met algemeen dalende prijzen;
voor de bescherming van Curasao voor
1932 slechts één oorlogsschip te bestemmen,
den aanbouw van den flottiel-leider en van
de onderzeebooten K. XIX, K. XX eenigs-
zins te verschuiven, waardoor voor 1932 ge
ringere bedragen voor deze schepen noodig
zijn; niet over te gaan tot aankoop van
vliegtuigen en verspermijnen voor de zee
macht; het aannemen van personeel voor
de marine in een eenigszins Langzamer
tempo te doen geschieden; door het z.gn.
Bewapeningsfonds, dat gedurende enkele
jaren tot een bedrag van 4.000.000 op de
begrooting was gebracht, thans voor
3.463.0000 uit te trekken, waarbij in acht
is genomen dat in verband met prijsdaling
van vele artikelen deze som in koopkracht
vermoedelijk niet minder zal zijn dan de
voor 1931 uitgetrokken 3.700 0000; door
geen legeroefeningen op groote schaal on
der leiding van den commandant veldleger
te houden en een geringer aantal reserve
officieren in werkeüjken dienst te roepen.
BEURSSLUITING TE
AMSTERDAM?
GEEN ONGEMOTIVEERDE
VERK00PEN.
Gistermiddag had een bijeenkomst
plaats van de besturen van de Vereeni-
ging voor den Effectenhandel te Amster
dam, de Vereeniging van Effectenhandela
ren te Rotterdam en van den Bond voor
den Geld- en Effectenhandel in de Pro
vincie, in welke vergadering mede de heer
J. A. Luyserburg, als lid der Commissie
van Bijstand voor de Uitvoering van de
Beurswet 1914, aanwezig was.
Deze vergadering was belegd in verband
met de groeiende ongerustheid, welke zich
langzamerhand van het Nederlandsche
publiek dreigt meester te maken en welke
vooral in de laatste dagen meer en meer
ter beurze tot uiting komt.
Met algemeene stemmen besloot de ver
gadering geen voorstellen te doen
aan den Minister van Financiën, om tot
sluiting van de beurzen over te gaan. Door
het bestuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel zal bij het vaststellen van
de prijscourant ten scherpste worden toe
gezien, dat de koersen niet ten onrechte
en noodeloos worden gedrukt door invloe
den, die hun grond niet vinden in de wer
kelijke marktpositie. Aldus zullen execu
ties worden tegengegaan.
Éénstemmig achtte de vergadering zich
verplicht het publiek ten sterkste te waar
schuwen, zich niet door een paniekstem
ming tot ongemotiveerde verkoopen te la
ten verleiden.
„De Tijd" teekent bij die bericht aan:
Bovenstaand bericht spreekt voor zich
zelf.
De toestand voor de kapitaalbezitters is
kritiek geworden.
Sinds den dertiende Juli, den dag, waar
op de Duitsche beurzen gesloten werden
om een catastrophe in Duitschland te voor
komen, heeft de Amsterdamsche beurs bij
na geen goeden dag gekend. De wisselval
ligheden met het pond sterling, de „zwarte
I dagen" te Stockholm en Kopenhagen, en
j ten laatste de millioenennota hebben ten
overvloede de aandacht van het publiek en
I de beurs op den deplorabelen economischen
i toestand gevestigd. Het gevolg was, dat
liet aanbod de laatste weken allengs toe
nam en waar er niemand was, die voldoen
de vertrouwen had om fondsen op te ne
men, zijn de koersen hier zoowel als eldeis
geweldig gezakt.
Vanwege haar internationale positie
heelt de beurs te Amsterdam het dubbel
i hard te verantwoorden gehad. Onze Staats-
en Gemeenteleeningen, fondsen als Konink-
lijke Olie en H.V.A. zijn langen tijd een
veilige toevlucht voor het buitenland ge-
weest. Naarmate de vertrouwenscrisis ver-
i scherpte en naarmate het gebrek aan con-
j tante middelen toenam, werd het aanbod
j te Amsterdam grooter.
I Deze week is het aanbod wel zeldzaam
groot geweest. Bij iedere verdere daling
kwamen nieuwe posities in het gedrang
en werden allengs goed-gesecureerde waar
den in het liquidatie-proces betrokken. De
individueeie fondsenbezitter zag zich door
de koersaf'oraak genoopt ook zijn obligaties
op te offeren, omdat de bankiers en kas
siers hem iederen ochtend tot supplceren
maanden. Vandaar de koersdaling ook in
Nederlandsche, Nederlandsch-Indische en
Gemeentelijke leeningen. Degenen die tot
bijstorten niet in staat waren, zagen hun
bezit beëxecuteerd; men behoeft de da-
gelijksche lijst van executoriale verkoopen
maar na te slaan om te zien, hoevelen in
zwakke positie zijn komen te verkeeren.
Dit laatste dwingt ons inmiddels tot een
opmerking. Ons inziens had het noch hier
in Amsterdam, nóch elders, zoover behoe
ven te komen. Het kwaad der speculatie,
dat in de haussejaren zoo welig tierde,
heeft ook na het najaar van 1929 nog voort
gewoekerd. Is het in normale tijden reeds
verkeerd met geleend geld ter beurze te
opereeren, in tijden als deze is dit hoogst
onverantwoordelijk, om niet te zeggen im
moreel. Want naar onze meening zijn het
vooral de met prolongatiegelden opge
bouwde posities, die op het oogenblik de
beurs doen wankelen. De speculant, hoo
klein hij ook moge zijn, doet in zijn benau
wenis de koersen tuimelen en sleept daar
door den serieuzen belegger mede. Door
dat hij zijn aandeelenpositie op een wan
kele basis gesteld heeft, veroorzaakt hij
een ontwrichting ook van de beleggings-
markt. Welke onheilen hij daardoor aan
richt, hij beseft het niet en het deert hem
niet.
Of .de beurs gesloten moet worden?
De Vereeniging voor den Effectenhandel
meen van niet. Zij zal daarvoor haar reden
hebben. Een sluiting werkt misschien nog
deprimeerender dan welke koersdaling ook.
Maar, als de beurs geopend blijft, mogen
wij verwachten, dat het bestuur het beleg
gende publiek in alle opzichten vrijwaart
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Zij, die zich met 1 October op „De
Leidsche Courant" abonneeren,
ontvangen de voor dien datum ver
schijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De matrozen-actie op de Engelsche vloot.
(Buitenland 2e blad).
Bewapenings-vacantieplannen. (Buitenl.
2e blad).
Vliegramp in Zweden, 4 dooden. (Lucht
vaart, 2e blad).
BINNENLAND.
De ontvangst van het Ontwapeningspe
titionnement. (Binn-, 1ste blad).
De Ver. van Effectenhandelaren besloot
de Amsterdamsche Beurs niet te sluiten.
(Binn., 1ste blad).
Vergiftiging door blauwzuurgas. Eén
doode, (Gem. Ber., 2de blad).
Ontploffing in een motorboot bij Gies-
sendam, (Gem. Ber., 2de blad).
van den funesten invloed, welke op het
oogenblik van de speculatie en haar uitwas
sen uitgaan. Met andere woorden, dat het
bestuur zoo noodig alle noteeringen schrapt,
die het kapitaal bezittende publiek noode
loos verliezen berokkenen.
Vragen aan den Minister over
de speculatie ter beurze.
Het Tweede Kamerlid mr. Boon heeft
de volgende vragen tot den Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid gericht:
1. Is het den Minister bekend, dat het
bestuur van de Vereeniging voor den Ef
fectenhandel niet de hand houdt aan het
artikel uit het Reglement voor den Geld
en Effectenhandel dat voorschrijft, dat
levering van gekochte fondsen in het al
gemeen moet plaats vinden uiterlijk den
vierden dag na het sluiten der transactie?
2. Is de Minister niet van oordeel, dat
hierdoor de speculatie a la baisse sterk
wordt bevorderd, waarvan in het bijzonder
misbruik wordt gemaakt door internatio
naal opereerende groepen en waardoor tal
van intrinsiek voortreffelijke fondsen tot
afbraakprijzen op de markt worden gewor
pen, doordien 'n angstaphyehose 't publiek
heeft bevangen en groote en kleine beleg
gers zich tot iederen prijs van hun bezit al
of niet gedwongen ontdoen?
3. Is de Minister niet van oordeel, dat
deze praktijken uitermate zouden worden
bemoeilijkt, wanneer niet slechts aan deze
bepaling streng de hand werd gehouden,
maar bovendien levering binnen 24 uur
verplicht zou worden gesteld?
4. Is de Minister bereid van zijn bevoegd
heid hem krachtens art. 8 der Beurswet
1914 gegeven, gebruik te maken door rqet
den meesten spoed voorschriften in be
doelden geest te geven of te doen geven?
REGEERING EN SALARISVERLAGING.
Treedt bij niet aanneming het kabinet af?
Naar „De Grondwet" uit goede bron
verneemt, heeft Zaterdagmiddag een bij
zondere Kabinetszitttuig plaats gehad,
waarin voor al de bezuinigingsplannen der
regeering ter sprake zijn gekomen, en waar
in het besluit zou zijn genomen, dat het
geheele Kabinet een homogeen stand-punt
'bal innemen met betrekking tot de doorvoe
ring der in de millioenennota aangekondig
de salarisverlaging.
In geval de salarisverlaging in de Kamer
niet zou worden aangenomen, zal de regee
ring in haar geheel aftreden.
Rotterdams college van B. en W.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
gisteren met 393 stemmen besloten het
aantal wethouders voorloopig tot vier te
beperken.
