VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1931
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
BUITENLAND
VOLKENBOND
GUATEMALA ZIET AF VAN ZIJN
RAADSZETEL.
Om bezuinigingsoverwegingen.
De Volkenbondsvergadering zal in den
loop van haar a.s. zitting, behalve de drie
stoatuair aftredende niet-permanenite leden
van den Volkenbondsraad ook Guatemala
moeten vervangen, dat verleden jaar tot
lid van den Raad is gekozen. Dit land is
namelijk voornemens, van zijn raadszetel
afstand te doen. Als motief word't opgege
ven, dat de tegenwoordige vertegenwoordi
ger van Guatemala, de gezant Matos, om
persoonlijke redenen naar zijn land terug
keert en zijn regeering financieel niet in
staat is, een opvolger te benoemen. Naar
verluidt, zullen de Zuid-Amerikaan&che
staten Venezuela als opvolger van Guate
mala in den Bondsraad voorstellen.
ITALIË
DE VREDE VAN ROME.
Mussolini aan den Paus.
Naar de Romeinsohe correspondent van
de „Daily Telegraph" meldt, heeft Musso
lini Woensdagmorgen een eigenhandig ge
schreven brief gericht aan den H. Vader,
waarin hij er zijn groote voldoening over
uitspreekt, dat een oplossing van het con
flict is gevonden.
Omtrent de onderteekening van de
overeenkomst tusschen Quirinaal en Va-
ticaan weet de correspondent van de
„Daily Telegraph" nog te melden, dat deze
plaats had in het „palazzo Veneizia", waar
Mussolini aanwezig was namens de Ita-
laansche regeering en pater Tacchi-Ven-
turi na-mens het Vaticaan.
SPANJE
SPANJE'S STAKINGS-EPIDEMIE.
Hongersnood in Andalusie?
Uit de berichten in de Spaansche bla
den blijkt, dat de stakingsbeweging niet
alleen te Saragossa en Barcelona maar ook
in andere steden een angst wekkenden om
vang aanneemt.
Tri den nacht van Maandag op Dinsdag
heeft een groep onbekenden een bom ge
worpen in de telefooncentrale van Coruna.
Te Valencia duurt de staking van dienst
boden en kellners nog steeds voort. Dins
dagmorgen hebben een aantal stakers het
marmer, de glazen en het tafelgerei in
verschillende koffiehuizen van de stad
vernield.
Wegens deze wandaden heeft de gou
verneur het syndicaat van dienstboden en
kellner-s gesloten en den stakers 48 uren
gegeven, om zich met hun patroons in
verbinding te stellen. Wordt dit niet ge
daan, dan zullen al de leden van het sta-
kirugscomité achter slot en grendel wor
den gezet.
Te Huelva heeft het „sindioado unico"
besloten, eveneens een algemeene staking
af te kondigen, om te protesteeren tegen
de wijze, waarop de autoriteiten de sociale
conflicten denken op te lossen.
Te San Fernando in de provincie Gadiz
zijn de onderhandelingen tusschen het
„sindicado unieo" en een groote scheeps
bouwmaatschappij mislukt-. De vertegen
woordigers der arbeiders hebben de maat
schappij nog acht en veertig uur gegeven-,
om hun voorwaarden te aanvaarden. Wor
den deze afgewezen, dan zullen zij in sta
king gaan.
Te Aknedenilla in de provincie Cordova
wordt de toestand steeds kritieken De
voorzitter van een arbeidersclub heeft een
dringend verzoek gericht tot de regeering,
om onverwijld een gedelegeerde te zenden,
daar het anders tot handtastelijkheden
tusschen arbeiders en werkgevers zal ko-
Een telegram uit Asuna in de provincie
Se villa meldt, dat daar Dinsdag de alge
meene staking is afgekondigd. Ook te
Eoija werd een algemeene staking gepro
clameerd, die hier een uitgesproken poli
tiek karakter draagt.
Te Barcelona brak gistermorgen de al
gemeene staking uit. Een menigte van drie
honderdduizend stakers beweegt zich door
de straten en eischt, dat de gouverneur
onmiddellijk zijn ontslag zal indienen.
A Hl p. verkeersmiddelen en ook de gas-
en electriciteits'bedrijven liggen stil. De
winkels zijn gesloten.
Bij botsingen tusschen stakers en poli
tie werd een persoon gedood en tal van
personen werden gewond.
JOEGO-SLAVIE
JOEGO-SLAVIë'S NIEUWE GRONDWET
Woensdagavond Laat is de nieuwe Joego
slavische regeering onder voorzitterschap
van den koning, in eerste zitting bijeenge
komen. Ter vergadering is de nieuwe grond
wet voorgelezen, welke een einde maakt
aan de dictatuur.
Door de nieuwe grondwet worden een
kamer en een senaat ingesteld.
Wat den senaat betreft wordt bepaald,
dat de koning de helft der leden benoemt
en dat de andere helft door het volk wordt
gekozen.
Alle burgers boven 40 jaar hebben het
passieve kiesrecht. Voor het parlement, dat
door middel van een gelijk' en direct kies
recht wordt gekozen, hebben alle burgers,
die dertig jaar oud zijn, het passieve kies
recht. Alle burgers hebben van hun 21ste
jaar het actieve kiesrecht.
In groote trekken houdt de nieuwe
grondwet de volgende artikelen in: Joego
slavië is een koninkrijk onder de dynastie
De officieels talen zijn Kroatdsch, Ser
visch en Sloweensch.
De grondwet verleent alle burgerrechten,
gelijk deze in de Westelijke democratische
landen vastgesteld zijn.
Het land wordt, gelijk dit tot dusver
reeds het geval was, in negen banaten
verdeeld. Deze genieten een zoo groot mo
gelijke autonomie. Absolute vrijheid van
drukpers is vastgelegd.
Alle tot dusver uitgevaardigde wetten
blijven voorloopig van kracht, totdat het;
wetgevende parlement zal zijn bijeengeko
men en tot nieuwe wetten besluit.
De wetgevende macht berust bij het huis
van afgevaardigden en den senaat.
Voor het buis van afgevaardigden zal
de zittingsperiode vier jaar, voot den se
naat zes jaar duren.
Het huis van afgevaardigden krijgt ver
strekkende rechten, betreffende onderzoek
van het budget, interpellaties en controle.
ROEMENIE
KONING CAROL ZOEKT EEN NIEUWE
BRUID.
Prinses Maria van Italië?
De „Daily Herald" verneemt uit Weenen,
dat er gegronde reden bestaat om te ge-
looven, dat spoedig de verloving zal wor
den aangekondigd van koning Carol van
Roemenië met de jongste dochter van den
koning van Italië, prinses Maria. Manoiles-
cu, de persoonlijke vriend van koning Ca
rol, brengt op het oogenblik een bezoek
aan Rome. Naar verluidt, vertoeft hij daar
om voorbereidselen voor het huwelijk te
treffen.
Prinses Maria is 16 jaar. Haar naam is
kort geleden genoemd met dien van prins
Otto van Habsburg, den oudsten zoon vau
den laatsten keizer van Oostenrijk; Geruch
ten over hun verloving zijn echter ten
krachtigste gedementeerd.
Een eventueel huwelijk van koning Ca
rol met prinses Maria, zal voor goed een
einde maken aan de steeds weer opduiken
de geruchten, dat koning Carol voornemens
zou zijn, met mevr. Lupescu in het huwe
lijk te treden. Zooals bekend, zijn koning
Carol en zijn vroegere vrouw Helena, kort
geleden gescheiden. De ex-koningin brengt
op het oogenblik haar vacantie in Enge
land door. Zij is van plan om tegen hei;
einde van het jaar naar Roemenië terug
te keeren, waar ook haar zoontje, prins
Michael, verblijf houdt.
KONINGIN MARIA VAN ROEMENIE
Volgens berichten uit Boedapest is de
koningin-moeder Maria van Roemenië ern
stig ziek en moet zij een operatie onder
gaan.
Zij is reeds ziek sinds kort na het huwe
lijk van Prinses Ileana.
AFRIKA
OPSTANDIGE BEWEGING IN
BELGISCH CONGO.
Naar uit Belgisch Congo wordt gemeld,
is in het Leopoid-II-meergebded een op
stand uitgebroken in verscheiden dorpen,
met Dengese als centrum.
Inboorlingen, die zich in het bosch had
den verborgen, schoten een soldaat neer,
terwijl een tweede werd verwond. Aan de
zijde der opstandelingen vielen er 10 a 15
man, alvorens de aftocht werd aanvaard.
De gouverneur van het Evenaarsdistrict
is met versterkdngstroepen op weg naar het
gebied van den opstand.
In het Kwangogebied ijs de onderwerping
vrijwel geheel voltooid.
AMERIKA
CHINEESCH—MEXICAANSCH
GESCHIL.
De Ohineesche minister van Buitenland-
sohe Zaken Wang heeft in een interview
verklaard, dat duizenden Ohineezen ver
plicht zijn Mexico te verlaten. De Ohinee
sche gezant heeft hiertegen scherpe protes
ten ingediend, echter te vergeefst--
Op verzoek van China hebben de V. S. de
rol van bemiddelaar op zich genomen. In
ieder geval, voegde Wang er aan toe, zal
China Mexico verantwoordelijk stellen voor
elk geleden verlies aan leven of eigendom
men.
REVOLUTIE DER CHINEESCHE
VLOOT.
Ook het leger onbetrouwbaar.
De opstand op de Chileesohe oorlogsbo
dems heeft zich thans tot de geheele vloot
uitgebreid. Enkele oorlogsschepen zijn gis
termiddag uitgevaren om zich bij de mui
ters te Coquimbo te voegen, terwijl een
zestal andere schepen de vlootbagis te Tat-
oahuano heben veriaten, na eerst de hoo
ger e officieren aan wal te hebben gezet. De
bestemming dezer bodems is onbekend,
doch men neemt aan, dat ook zij zich naar
Coquimbo hebben begeven. Gevreesd wordt,
dat de opstand naar het leger zal over
slaan. Reeds is de houding van verschillen
de garnizoens twijfelachtig en ook de ludht-
strijdjkrachten hebben geweigerd de muiten
de matrozen aan te vallen.
In verband met den terugkeer van de STRUISVEERENMODE
geven wij hierbij een merkwaardige foto van eenzelfde mode
omstreeks 1890
BUITENL. BERICHTEN.
ONGELUKKEN.
TWEEHONDERD PERSONEN
VERDRONKEN.
Naar uit San Juan PoTtorico gemeld
wordt, zouden tengevolge van een plotse
ling wassen van een rivier te Ponce twee
honderd personen verdronken zijn.
Tal van huizen en hutten van inboorlin
gen werden door het water meegesleurd.
Tot nu toe werden tien lijken geborgen.
Duizenden cvp de stadsmuren.
Ook Nanking wordt thans bedreigd door
de ovystrooming van den Jangtse. Drie
belangrijke dijken nabij de westelijke poort
der stad zijn bezwaken. Duizenden vluch
telingen bevinden zich thans boven op de
beroemde stadsmuren. Het peil van deu
Jangtse is nog slechts negen duim beneden
dat van de stad. Er worden maatregelen
genomen ten einde te voorkomen, dat het
water Nanking binnendringt.
ONTPLOFFING IN ENGELSCHE MIJN.
Vier dooden en vijf gewonden.
In een steenkoolmijn te Astley (Enge
land) heeft gisteren een ontploffing plaats
gehad. Vier dooden en vijf ernstig gewon
den konden van onder het puin te voor
schijn worden gehaald.
HEVIGE ONTPLOFFING TE BERLIJN-
TREPTOW.
Gistermiddag heeft zich een hevige ont
ploffing voorgedaan in de apparaten-fa
briek der A.E.G. te Treptow. De muren
van het gebouw werden daardoor vernield
en het dak stortte in. Onmiddellijk begaf
de brandweer zich met veel materieel naar
de plaats des onheils.
Volgens onbevestigde geruchten zou de
ramp het gevolg zijn van de explosie van
eenige zuurstofcylinders.
Vier personen werden zwaar en zeven
licht gewond. Door de kracht der explosie
werden de buiten- en binnenmuren inge
drukt.
DE OVERVAL OP HEDIN'S KAMP
IN CHINA.
Vlucht der geleerden uit hun tenten.
Dait wetenschappelijk werk in China's
binnenland niet alleen zeer moeilijk, maar
ook gevaarlijk zijn kan, blijkt wel uit het
telegram, dat Sven Hedin, de vermaarde
Zweedsche ontdekkingsreiziger, van den
Zweedsohen oudheidkundige dr. Gerhard
Bexell heeft ontvangen, in welk telegram
nadere bijzonderheden vermeld staan om
trent den overval op het kamp der Zweed
sche expeditie, waarheen Hedin, naar men
weet, zelf spoedig weer zal vertrekken.
Het telegram luidde ails volgt: „Ons
kamp is beroofd door tien gewapende ban
dieten, die zich toegang tot de tenten had
den verschaft onder voorwendsel, dat zij
ambtenaren waren uit Soetsjau (prov. Sin-
'kiang, Chin. Turkestan) en opdracht had
den onze passen en andere papieren te on
derzoeken. Nadat zij de tenten waren bin
nengedrongen, brachten zij hun geweren in
den aanslag en joegen ons uit ons .eigen
kamp. Daorop gingen zij er van door met
al ons geld en met onze wetenschappelijke
instrumenten. De roovers waren ongetwij
feld Mohammedaansohe soldaten, die Soet
sjau den dag te voren hadden verlaten. In
verband met de onveiligheid in de buurt van
Soetsjau gaan wij nu naar het meteorolo
gisch station te Edsingol. Verder alles wel.
Gerhard Bexel."
Hediin heeft in verband met den overval
het bureau Akademia medegedeeld, dat hij
den uitgeplunderden geleerden onverwijld
langs telegrafischen weg geld heeft gezon
den en dat hij den Ohineeschen autoriteiten
heeft verzocht, de wetenschappelijke instru
menten op te sporen en terug te geven.
Van het geld zal wel niets meer te vinden
zijn. Hedin is zeer bezorgd over zijn kame
raden, daar zij elk oogenblik opnieuw kun
nen worden aangevallen. Ook een andere
afdeeling van Hedin's expeditie maakt mel
ding van het optreden van roovers.
DE „NAUTILUS" ONDER HET IJS?
Vier dagen zonder bericht.
Nog steeds is men zonder bericht van
de „Nautilus", de duikboot, waarmede sir
Hubert Wilkins naar het Noordpoolgebied
is vertrokken. Sinds vier dagen hebben de
Amerikaansche, Engelsohe en Noorsche
draadlooze stations tevergeefs getracht, in
verbinding met de „Nautilus" te komen. De
speciale maatregelen, welke met dit doel
te Bergen zijn genomen, hebben tot dus
ver nog geen resultaat opgeleverd.
Intusschen is te Oslo een bericht ontvan
gen uit Longyearstown op Spitsbergen, vol
gens hetwelk het Noorsche kolenvaartuig
„Ingertre", dat aldaar is binnengeloopen,
aan haar reederij heeft geseind, dat het op
Dinsdag 1 September 's avonds om 9 uur
50 signalen heeft opgevangen, welke men
niet kon ontcijferen en welke waarschijn
lijk van de „Nautilus" afkomstig zijn.
Hoewel de bekende Noorsche geleerde
Heiland Hansen, hoogleeraar in de oceano
grafie en deskundige op het gebied van ra
dio-uitrusting van duifobooten, verklaard
heeft, dat er geen bijzondere reden is om
zioh over het lot van de „Nautilus" bezorgd
te maken, geeft de openbare meening in
Noorwegen toch blijk van groote ongerust
heid over het lot der expeditie. De Rus
sische autoriteiten hebben aan al haar sta
tions in het Poolgebied opdracht gegeven,
te trachten met de „Nautilus'" in contact
te komen. Aan alle ijsbrekers en andere
schepen in de Noordelijke wateren is de
vermoedelijke positie van de duikboot opge
geven. Toen met het laatst van de duik
boot hoorde Zaterdag j.l. bevond
zij zich op circa 480 K.M. afstand van de
Noordpool. Wilkins seinde toen: „Wij va
ren thans door afgebrokkelde ijsvelden;
onze bemanning kijkt uit naar hechte ijs-
oppervlakten, welke ons in de gelegenheid
zullen stellen, het voornaamste experiment
uit te voeren, waarvoor wij onze zoo ge
vaarlijke reis van duizenden mijlen hebben
afgelegd: het duiken onder een hechte ïja-
formatie, ten einde de ijsboren te beproe
ven. Dit zal een buitengewoon gevaarlijk
experiment zijn, daar wij gehandicapt^ zijn
door het ongeval met onze duikroeren".
Mevrouw Wilkins verklaarde in een on
derhoud met een vertegenwoordiger van
de „News Chronicle", dat zij zich over het
zwijgen van de „Nautilus" niet noodeloos
ongerust maakt. „Uit de laatste mededee-
ling van mijn echtgenoot", zoo zeide zij,
„leid ik af, dat de boot zich thans onder het
ij,s bevindt en ik geloof, dat het onder die
omstandigheid niet zoo gemakkelijk is, met
de buitenwereld in draadlooze verbinding
te blijven".
Signalen der „Nautilus"?
De kapitein van de Noorsche kolenboot
„Ingertre" heeft aan het radio-station te
Bergen medegedeeld, dat de zwakke sig
nalen, die het roepteeken van de „Nauti
lus" W S E A vormden eergisteren om 21
uur 50 ter hoogte van de Bell-fjord (Spits
bergen werden waargenomen. Ook werden
behalve het roepteeken inlichtingen ge
seind, doch het was niet mogelijk, woorden
op te vangen of de taal, waarin werd ge
seind, vast te stellen. De uitzending had
op de golf van 600 M. plaats.
De leider van het radiostation te Ber
gen deelt in verband hiermede mede, dat
Wilkins vroeger, als hij naar Bergen of
Amerika seinde nooit van die golflengte
gebruik heeft gemaakt. Wel kan hij op die
lengte uitzenden, maar het moet hem be
kend zijn, dat hij op deze golf slechts me-
dedeelingen over een korten afstand kan
uitzenden. Aangezien echter geen enkel ra
diostation op Spitsbergen hem heeft ge
hoord, betwijfelt het station te Bergen, of
de signalen werkelijk van de „Nautilus"
afkomstig waren.
Londen in het licht.
Deze week waren voor het eerst ter
gelegenheid van het internationale verboh-
tingscongres en de daarbij aansluitende
Faradayfeesten een aantal gebouwen te
Londen op dezelfde wijze verlicht als bij de
Edisonfeesten te Amsterdam in 1929.
Br was zooveel belangstelling voor, zoo
vertelden de EngeLsohe ochtendbladen, die
de menigte op een millioen schatten, dat
het heele verkeer er door in de was was.
Zoo stonden er op een gegeven oogenblik
tramwagens over een afstand van een En-
eglsche mijl (1.6 km) stil. Zij die per auto
of taxi naar de verlichting hadden willen
gaan kijken, waren verplicht uit te stap
pen. Trafalgar Square was één compacte
massa mensohen, auto's en bussen, waarin
geen beweging te krijgen was
Berst te middernaoht, toen het licht uit
ging, was de politie in staat het verkeer
weer aan den gang te brengen.
DE TREINAANSLAG TE
JUETERB0G.
Een belangrijke vondst.
Het onderzoek naar de daders van den
spoorwegaanslag bij Jueterbog duurt nog
steeds voort.
Men heeft thans een belangrijke vondst
gedaan. Op een afstand van 160 meter van
de plaats des onheils werd een stuk rail
van 2.15 meter gevonden, dat ruim hon
derd pond weegt en precies past in het gat,
dat tengevolge van de explosie in de rails
geslagen werd.
Deskundigen zijn van meening, dat do
daders twee k vierkilogram springstof moe
ten gebruikt hebben, om zoo'n hevige ont
ploffing te veroorzaken. In ieder geval is
thans bewezen, dat een zeer krachtige
springstof gebruikt werd, daar hierdoor
een gewicht van ruim honderd pond over
een afstand van 160 meter kon worden weg
geslingerd.
NED OOST-INDIE
STIJGENDE WERKLOOSHEID OP
JAVA.
Ervaring van mr. A. G. Vreede.
Een vertegenwoordiger van het Bat.
Nieuwsblad heeft een onderhoud gehad
met mr. A. G. Vreede, hoofd van het Kan
toor voor Arbeid, die teruggekeerd is van
een dienstreis over Java. Mr. Vreede ver
klaarde, dat bij tot de ervaring is gekomen,
dat de werkloosheid onder de Europeanen
steeds stijgende is. Het aantal aanvragen
van werkgevers bevindt zich in een sterk
dalende lijn en de aangeboden salarissen
zijn verlaagd en blijken zelfs soms tot een
uiterst minimum teruggebracht te zijn. Er
zijn gevallen bekend, waarin niet meer
werd aangeboden dan kost en inwoning
zonder salaris. Het gehalte van de werk
zoekenden is aanmerkelijk gestegen.
HIJ, ZIJ EN 0SAL0N STIJFSEL.
Zeg vrouw, wordt eens wakker, het
regent dat het giet en je hebt gisteren
avond vergeten de wasoh binnen te ha
len.
Maar man, daarvoor had je me niet
wakker behoeven te maken; ik gebruik
Osalon Stijfsel. Osalon Süffsel regent of
waait er niet' uit.
Hoe lang gebruik je al ^)salon
Stijfsel 1
O, precies ztfolang als JT\o\x niet
meer heb hooien .'klagen je hemden
en boorden.
Dat is aus een^reek of vier; ik
dacht den laatsten Jrfd al, wat zijn mijn
boorden en hengen toch mooi en wat
dragen ze preW
Ja, maar het plezier ervan heb jij
niet alleen, Osalon Stijfsel strijkt zoo ge
makkelijk en zoo mooi. Ik ben met het
strijken veel vlugger klaar en bovendien
is Osalon Stijfsel nog voordeeliger ook,
want ik kan met minder toekomen.
Reel. 8275
RECHTZAKEN
Poging tot doodslag op zijn vrouw.
Voor het Gerechtshof te Amsterdam
diende in hooger beroep de zaak tegen een
48-jarigen electro-technicus uit Leiden, die
door de Haarlemsohe Rechtbank wegens
poging tot doodslag op zijn vrouw was
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
twee jaar met aftrek van de Voorloopige
hechtenis.
De man haih op 7 Januari jl. zijn vrouw,
die hem verlaten had, opgezocht te Bloe-
mendaal. Hij had haar 's avonds in do na
bijheid van haar woning opgewacht; in
een gesprek, dat volgde wond de man zich
zeer op, daar de vrouw weigerde de ech
telijke woning weer te betrekken. De man
zou een mes getrokken en zijn vrouw daar
mede een aantal steken toegebracht heb
ben. Zij werd echter niet ernstig getroffen.
Verdachte was in hooger beroep gegaan
omdat hij niet de bedoeling had gehad zijn
vrouw te dooden of te verwonden. Verd.
herinnerde zich slechts zeer vaag wat er
dien avond was gebeurd. Do vrouw, als ge
tuige gehoord, zeide, dat haar man haar
nooit had bedreigd, ook dien avond niet.
Zij verklaarde, dat zij na afloop van deze
zaak weer bij hem wilde komen wonen. De
procureur-g ene raai mr. Bauduin wees er in
zijn rekuisitoir op, dat. ook de vrouw niet
vrij van schuld was; zij toch had haar
man en kinderen verlaten. Nu er weer een
verzoening is tot stand gekomen wilde het
O. M. een aanmerkelijk lageren straf
eischen. Mr. Bauduin requireerdo vernieti
ging van het Haarlemsohe vonnis en verd.'s
veroordeeling tot tien maanden gevange
nisstraf met aftrek der voorloopige hech
tenis (vanaf 1 Jan.) „Tel."
Financiën en Economie
RUSSISCHE DUMPING IN EGYPTE.
De correspondent van de „Times" te
Cairo meldt, dat de Egyptische regeering
in kennis is gesteld met het feit, dat de
sovjetregeering Egypte, even als het
Yemen en Perzië reeds heeft gedaan, met
Russische waren zal overtroomen.
De regeering is voornemens, een bizon-
j dere belasting op Russische goederen te
i gaan heffen.
I Van den Britschen handel zou vooral
I Lancashire worden geschaad, doch in ver-
band hiermede heeft de Russische regee
ring er de aandacht op gevestigd, dat Rus-
I land veel meer Egyptische katoen afneemt
dan Lancashire.
