22ste Jaargang
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1931
No. 6992
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voomitbetaling
Voor Leiden 19 cent per weet 12.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Labour-Party en S.D.A.P.
Waarom mag een Katholiek in Engeland
wel, in Nederland niet zich aansluiten
bij de sociaal-democratische partij.
Deze vraag is al herhaaldelijk beant
woord, ook in ons blad. Maar wij hebben
een aanleiding, om er nog 'ns op terug te
komen. En wij meenen ook, dat een herha
ling in deze niet teneenenmale overbodig
en nutteloos kan worden geacht.
Het antwoord op deze vraag kan drie
ledig worden gegeven.
Ten eerste: in Engeland bestaat feite
lijk geen katholieke politieke partij. Een
katholiek kan dus, vanzelf sprekend, ook
geen lid zijn van zulk een partij. In Ne
derland is dat, zooals men weet. anders.
Ten tweede: in Engeland zou de oprich
ting van een katholieke politieke partij
die, eenmaal bestaande, practisohe be-tee-
kenis zou hebben niet gemakkelijk zijn,
gezien het relatief-kleine percentage van
katholieken en de historisch gegroeide po
litieke verhoudingen. Hiermede is, natuur
lijk, niet beweerd, dat er ook in Engeland
in de toekomst niet een katholiek-politieke
partij zal komen.
Ten derde: de socialistische partij in En
geland de Labour Party stelt zich op
geheel ander standpunt, dan de S. D. A. P.
hier te lande; velen der groote leiders dei-
Lab our Party erkennen de waarde van
den Godsdienst en den 'invloed van de
Kerk ook voor het sociale leven, aanvaar
den den Godsdienst en het Kerkelijk leven,
als basis, als grondslag voor het streven
en werken naar sociale verbeteringen. In
dit. opzicht is ook elders, ook in Neder
land, een kentering in het Socialisme, dat
zich meer afkeerig gaat toonen van het
materialisme, waarop de grondleggers het
stelsel hebben opgebouwd, klaar men is
toch hier, helaas, lang zoo ver nog niet af
geweken van het eigenlijke socialistische
Mac Donald, de afgetreden leider der
Labour Party, heeft in zijn jongste radio
rede God aangeroepen als den Beschikker
over het wereldherstel. En zijn opvolger,
oud-minister Arthur Henderson, heeft ver
klaard, de partij te zullen bestieren in de
zelfde grondgedachte.
Hier volge nog een verklaring van Mac
Donald
„Wij hebben geen nieuwen gods
dienst noodig, wij behoeven de toepas
sing van den ouden. De massa des
volks moet de leer van Jezus' tot haar
levensregel maken. Hoe eerder dat
geschiedt, des te eerder zal haar toe
stand en heel de sociale verhouding
verbeteren. Zonder dat wordt de ar
beiderswereld nooit geholpen; door
godsdiensthaat zal zij haar pogen
slechts schaden."
En Arthur Henderson zeide in een zij
ner jongste redevoeringen:
„Men moet erkennen, dat de om
standigheden, waaronder de massa des
volks leeft, niet zijn, wat zij zijn kon
den, en ver verwijderd zijn van dat
wat zij naar Gods wil zijn moesten".
Deze gedachte kan geïnspireerd zijn
door 's Pausen jongste encycliek!
En Henderson vervolgde:
„Mijn diepste overtuiging is, dat ik
slechts daardoor al de gewaardeerde
posten, die men mij toevertrouwd
heeft en waarin ik mij nuttig maken
mocht, bekleeden kon, omdat ik mijn
leven onvoorwaarde 1 ijk Hem gewijd heb
en steeds er op uit was, Zijn leeringen
in het leven om te zetten. Niet: „weg
met Jezus!" maar „heen tot Jezus!"
moet de leuze van het volk worden.
Dan zal men de Kerk niet haten, maar
haar zoeken en haar helpen, dat zij
meer en meer een heilzamen invloed
kan uitoefenen."
Als wij dergelijke verklaringen leggen
naast de leidende artikelen in het „Volk",
dan blijkt het verschil tusschen Labour
Party en S. D. A. P. toch wel heel groot
en fundamenteel t® zijn!
BINNENLAND
EEN LES UIT NOLENS GRAF.
De „Gelderlander" wijst op de volgende
les, ons gegeven vanuit het graf van mgr.
Nolens:
„De overgrootvader van mgr. Nolens
was protestant, en door de standvastig
heid van de katholieke eohtgenoote zijn
alle kinderen Katholiek geworden.
Wat deze mgr. Nolens voor ons gewon
nen heeft, zou hij ons misschien hebben
ontnomen, als er in zeventien honderd
en zooveel niet een dapper katholiek
meisje was geweest, die haar trouw aan
het oude Geloof boven alles heeft ge
steld, boven de liefde van eenen man.
Wat 'n vreugde in den Hemel, als deze
twee elkander ontmoeten. Dezen heeft
z ij aan de Kerk Gods geschonken, heeft
z ij voor Haar bewaard.
Denkt aan de toekomst, gij jonge lie
den, als gij voor soortgelijke beslissingen
mocht komen te staan.
Wat er gewonnen, wat er verloren kan
worden.
Gij beslist niet enkel voor U zei ven.
Dit moet gezegd, nu de ontstellende
statistieken der gemengde huwelijken in
ons land nog steeds aanhouden".
UITVOERING DER TARWEWET.
Geheele oogst-1930 half September van de
boeren afgenomen?
Naar „De Tel." verneemt, zal de geheele
tarweoogst 1930 vooi zoover zij geschikt
was voor de consumptie in het brood op
zijn laatst half September a.s. van de boe
ren afgenomen zijn.
De wees, die in sommige kringen werd
gekoesterd, dat de afname veel te langzaam
zou geschieden, is dus niet bewaarheid ge
worden.
Reeds thans is ook van den oogst 1931
een niet onbeduidende hoeveelheid afge
leverd.
ONZE KOLENUITVOER NAAR BELGIE
Regeling voor alle importee-
rende landen. „Zoo weinig
mogelijk schade voor Neder
land".
Donderdagmiddag werden er onderhan
delingen gevoerd tusschen de Belgische en
Nederlandsche afgevaardigden ten einde
de bepalingen van toepassing voor Neder-
deriand te onderzoeken van het vergun
ningsstelsel dat door de Belgische regee
ring zal worden toegepast voor het invoe
ren van buitenlandsche kolen.
De Belgische afgevaardigden zetten uit
een, dat gelijke regeling wordt getroffen
voor alle importeerende landen.
De Nederlandsche afgevaardigden heb
ben een principieel prote-st geuit en zekere
wenschen naar voren gebracht, waarop van
Belgische zijde werd geantwoord, dat aan
die wenschen zal worden tegemoet geko
men voor zoover zulks mogelijk is. Zij ver
klaarden tenslotte, dat de Belgische regee
ring haar invloed zal aanwenden, opdat
het tijdelijk stelsel van vergunningen zoo
weinig mogelijk aan de Nederlandsche be
langen zal schaden.
Aan deze onderhandelingen namen van
Nederlandsche zijde o.m. deel de direc
teur der Staatsmijnen in Limburg dr. Fro-
wein, de directeur der Dominiale Mijn de
heer Hulsman, verder afgevaardigden van
de mijnen Oranje-Nassau, Laura en de ver-
eenigingen „Willem" en „Sophie".
UIT DE SIGAREN INDUSTRIE.
Overeenstemming inzake collectief contract
Gisteren is te Utrecht tusschen de werk
gevers- en werknemersbonden in de siga
ren-industrie overeenstemming bereikt over
den tijdsduur van het nieuwe collectief con
tract. Zooals men weet, liep het oude con
tract op 31 Mei j.l. af en zijn er sindsdien
over verschillende wijzigingen onderhande
lingen gevoerd. Hierover was men het vroe
ger reeds eens geworden, behoudens over
den tijdsduur van het nieuwe contract.
Gisteren is nu besloten, dat het zal loo-
pen tot en met 31 Mei 1933. Alle partijen
hebben zich hiermede vereenigd, behalve
de Federatie, welke nog een besluit moet
nemen.
WORDT DE BENZINE BELAST?
De regeering overweegt.
Hoewol Nederlandsche automobilisten
reeds personeele en wegenbelasting betalen,
wordt het in kringen van belanghebbenden
niet uitgesloten geacht, dat ook de benzine
belast zal worden, aldus „De Tel." Is het
blad wel ingelicht, dan zou de regeering de
invoering van een dergelijke belasting
thans ernstig overwegen, ai staat het nog
geenszins vast, dat deze plannen reeds op
de a.s. begrooting tot uitdrukking zullen
komen.
J. BRAUTIGAM.
Bedankt als lid der Tweede Komer.
Naar het „Volk" meldt, zal de heer
Brautigam, benoemd tot wethouder van
Rotterdam, aftreden als lid der Tweede
Kamei. Dit lag trouwens voor de hand,
daar een congres'besluit der S. D. A. P.
zich heeft uitgesproken tegen de vereeni-
ging van het Kamerlidmaatschap en het
wethouderschap van een groote stad. Ook
ligt het in het voornemen van den heer
Brautigam, afscheid te nemen van de lei
ding van den Central en Bond van Tra ns
portarbeiders, wat hij echter eerst op het
eerstvolgende congres zal doen.
De heer J. ter Laan zou weer naar de
Kamer gaan en zal dus in aanmerking wil
len komen voor den opengevallen zetel
van den heer Brautigam. hij was bij de
verkiezing van 1929 lijstaanvoerder en
heeft na zijn verkiezing tot wethouder als
Kamerlid bedankt. Zooals men weet, heeft
de heer Ter Laan zijn functie van wethou
der te Rotterdam neergelegd.
DE AMBTENAREN-SALARISSEN.
Naar het „Hbld." uit zeer betrouwbare
bron verneemt, is in een gisteren gehouden
vergadering van de Centrale Oommissie
voor Georganiseerd Overleg in Ambtena
renzaken vanwege de regeering een mede-
deeling gedaan met betrekking tot de sala
rissen.
Als gevolg van deze mededeeling zullen
de centralen der aangesloten ambtenaren-
organisaties in spoedvergaderingen bijeen
komen. Verwacht wordt, dat de volgende
week reeds een nieuwe vergadering va-n
de Centrale Commissie zal worden gehou
den.
K. R. 0.
De Katholieke (Rtadiio Omroep zal Zater
dagmorgen om 8 uur de H. Mis uitzenden,
die in de St. Jozefkerk te Haarlem, ter ge
legenheid van bet 25-jarig bestaan van de
N V. Drukkerij „De Spaarnestad", aldaar,
zal worden opgedragen.
Het zangkoor van de kerk zal onder lei
ding van den heer J. de Klerk ten gehoore
brengen de Missa Euoharistica voor man
nen- en knapenstemmen van Lorenzo Perosi
en tot slot het Jubilate Deo (vierst. gem.
boor capella) van Oriandlo Lasso.
Gebruik van kolen van de Nederlandsche
mijnen.
De minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft een circulaire aan de
gemeentebesturen gezonden, waarin wordt
meegedeeld, dat de rijkscommissie voor
werkverruiming aan de regeering heeft
verzocht, zooveel mogelijk het gebruik van
Nederlandsche mijnproductie hier te lande
te bevorderen.
Naar aanleiding hiervan en met het oog
op de omstandigheid, dat verscheidene
overheidsinstellingen, zonder dat zulks om
hoedanigheid of prijs noodig is, o.a. groo
te hoeveelheden kolen, ook voor haar be
drijven, uit het buitenland betrekken, ver
zoekt de minister om, ter bevordering van
de werkgelegenheid in Nederland, over te
gaan tot zooveel mogelijk gebruik, ook
voor de gas-, electriciteit- en andere bedrij
ven van de producten der Nederlandsche
mijnen.
Dr. C. J. Vinkesteyn.
Op initiatief van het Genootschap van
leeraren aan Nederlandsche Gymnasia,
heeft zich een comité gevormd met het
doel den aftredenden inspecteur der gym
nasia dr. C. J. Vinkesteyn te huldigen voor
alles, wat hij in zijn langen ambtstijd ten
bate van het onderwijs en op ander ter
rein heeft verricht.
In dit comité is vertegenwoordigd een
groot aantal vereenigingen op het gebied
van het gymnasiaal onderwijs, openbaar
zoowel als bijzonder, terwijl ook een aan
tal hoogleeraren gecommitteerden bij de
eindexamens gymnasium, is toegetreden.
Het comité stelt zich voor de huldiging
te doen plaats hebben op 19 September te
drie uur in de aula van het le gymna
sium, Laan van Meerdervoort te 's-Graven-
hage.
Tegelijkertijd zal een commissie, ge
vormd door de curatoria der inrichtingen
van gymnasiaal onderwijs van zijn waar
deering voor den aftredenden inspecteur
doen blijken.
A. A. Ter Haar. f
In den ouderdom van "71 jaar is gister
avond te Maastricht overleden de bekende
landbouwkundige A. A. Ter Haar, hoofdre
dacteur van „De Veldbode".
UIT DE PERS
BEDENKELIJKE CUMULATIE.
Verkeerd voorbeeld van den leider
Marchant.
Onder dit opschrift Schrijft het Han
delsblad:
De leider van de vrijz.-democratisohe
Kamerfractie en van zijn partij mr. Mar
chant heeft met het aannemenen van het
wethouderschap van Den Haag, dat het
het lot hem in den schoot wierp, een stap
ondernomen, die bijzondere aandacht ver
dient.
Zoo ooit dan schijnt er zeker hier een
cumulatie van openbare functies plaats te
vinden, die geenszins zonder bedenking is.
iWij laten nu nog in het midden, dat in
■den kring van den Vrijzinnig-democrati-
schen Bond in het algemeen tegen den in
ons politieke leven al te veelvuldig voor
komenden uitwas van cumulatie van pu
blieke functies ernstig bezwaar gekoesterd
pleegt te worden. Of mr. Marchant, het
geen hij thans gaat doen en zulks ter
wijl de Haagsche vrijz.-dem. raadsfractie
wel degelijk een andere figuur in haar mid
den telt, wien het wethouderschap ten
volle toevertrouwd ware geweest, zoodat
er hier van eenige uiterste noodzaak geen
sprake was tegenover zijn geestver
wanten kan verantwoorden is zijn zaak.
Er is echter iets ander. De combinatie
Kamerlid-wethouder eener groote gemeen
te achten wij in het algemèen reeds uit
den booze. Trouwens de practijk heeft be
wezen, dat wie over zeer veel talent en
werkkracht beschikt (gelijk wij gaarne
willen erkennen, dat met den persoon in
kwestie het geval is) nooit voldoende tijd
en aandacht kan wijden zoowel aan zijn
Kamerlidmaatschap als aan zijn taak van
wethouder, ook wanneer het 't bekleeden
dezer laatste functie in Den Haag betreft.
Een van de beide functies moet wel
voor heel wat minder dan 100 pet. worden
waargenomen.
Toen de heer Alibarda indertijd zijn wet
houdersschap neerlegde, geschiedde dat
nog vóór hij leider van zijn groep in de
Kamer werd en kreeg hij aldus pas gele
genheid zich ten volle te geven aan de
taak, die op hem als volksvertegenwoordi
ger rustte. En waneer de A.-R. afgevaar
digde mr. De Wilde zoo juist uit het da-
gelijksch bestuur van Den Haag is getre
den, dan mogen wij aannemen, dat deze
daad ten nauwste samenhangt met de om
standigheid, dat men in zijn partij en in
zijn fractie noode moest bespeuren hoe
men niet genoeg van de werkkracht en
kunde van deze volksvertegenwoordiger
in de Kamer kon profiteeren.
Het bezwaar van do hier uit den booze
geachte combinatie geldt te meer wan
neer het iemand betreft, die als partijlei
der en voorzitter eener Kamerfractie (die
bovendien in aantal vrij zwak is) reeds
volop werk heeft in die kwaliteiten. Van
daar, dat wij in den stap van mr. Marchant
slechts kunnen zien het uitvloeisel van een
al te groote gretigheid om het er maar op
te wagen en een niet zwaar genoeg tellen
van de verantwoordelijkheden die op hem
rusten. Wij hebben te veel respect voor
het gewicht van de functie van Kamerlid
en voor dat van den post van wethouder
van Den Haag om niet te kennen te geven,
dat wij dezen gang van zaken betreuren,
terwijl wij het vooral bedenkelijk achten
dat een leidende figüur in ons openbare
leven als mr. Marchant thans maar al te
zeer aanleidng geeft voor het post vatten
der o.i. onjuiste meening, dat die „baan
tjes" toch niet zoo heel veel het lijf
hebben.
Slechts indien mr. Marchant voorne
mens zou zijn zooal niet als Kamerlid dan
toch als leider van zijn groep heen te
gaan, ware het aanvaarden van het Haag
sche wethouderschap misschien iets min
der bedenkelijk, al blijven wij van meening
dat ook een Kamerlid, dat geen fractielei
der is, verkeerd handelt met een plaats in
het dagelijksch bestuur van Den Haag in
te nemen.
Wij gelooven, dat in het bijzonder de
leiders in de Nederlandsche poliitek geroe
pen zijn om het goede voorbeeld te geven.
KERKNIEUWS
Zuster Thomasine. t
In het klooster der Eerw. Zusters Fran
ciscanessen te Gouda is op den leeftijd van
31 jaren overleden Zuster Thomasine, in de
wereld mej. Adriana Lagerberg, geboren te
Zoeterwoude.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De stakingsepidemie in Spanje. (Buiten
land 2e blad.)
Revolutie van de Chileensche vloot. (Bui
tenland 2e blad).
Nog geen nieuws over de „Nautilus".
(Buitenl. Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
De uitvoering der Tarwewet (1ste blad).
Het collectie fcontract in de sigaren-
industrie. (l'ste blad).
Bij een auto-ongeluk te Oldebroek kwam
een architect uit Rotterdam om het leven.
(Gein. Ber. 3de blad).
Kwestie inzake het Electrisch bedrijf in
den Hillegomschen Raad. (2de blad).
De smeden-industrie in Nieuwkoop. (3de
blad).
LAND- EN TUINBOUW
DE SUIKERBIETENSTEUN.
Bekendmaking der plannen van
de regeering vóór 15 September.
Naar het „Hbld." verneemt, heeft de
oommissie-Lovink in het einde der vorige
week haar advies inzake verderen steun
aan de suikerbietencultuur aan minister
Ruys de Beerenbrouck uitgebracht.
Tevens verneemt het blad, dat het in de
bedoeling van den minister ligt, om inder
daad te voldoen aan het op 19 Augustus
door de drie centrale landbouw-organisa-
ties telegrafisch tot hem gerichte verzoek,
n.l. om: „de plannen van den minister in
zake steun aan de suikerbietenteelt 1932
zeer spoedig bekend te maken, zoo mogelijk
vóór 15 September a.s. in verband met het
uitzaaien van wintertarwe".
UIT DE OMGEVING
NOORDWIJK.
Het oranjefeest.
De tweede dag van de oranjefeesten kan ook
als bijzonder goed geslaagd genoemd worden.
Het prachtige weer werkte mede, waardoor het
overgroote program goed kon worden afge
werkt, Niet minder dan 700 namen aan de di
verse spelen deel en aan belangstelling ont
brak het hierbij niet. Ook deze dag werden
wij weder volop vergast op muziek van ons
Fanfare, welke de feestelijke stemming ei zoo
doende flink in wist te hcuden. De uitslag der
verschillende spelen is als volgt:
Kinderwagens-race voor meisjes boven 12 j,,
aantal deelneemsters 40: le pr. Jo Slats, 2
Alie Slats, 3 Cor Westgeest, 4 Greta v. Went,
5. Nelly v. Eeden, 6. Pauline Westgeest, 7.
Nelly Mulder, 8. Annie Vink, 9. Hendrika
Steenvoorden, 10. Anna v. d. Berg, 11 Truus
Krol, 12. Bep Zuidhoek, 13. Trijntje v, d.
Zwart, 14, Cor Broeders, 15. Mina v Bohe-
men, 16, Clasina Vink, 17. Marie v. Bohemen,
18, Rika Vliet Vlietland, 19, Corry Waasdorp,
20, Marijtjte Vink Jacd,
Het eerst aan den trein voor jongens vanaf
12 jaar. Aantal deelnemers 76.
Prijzen costumeering: le pr. Dirk Lindhout,
2, Gerad Boot, 3. Jan Alkemade,
voor de wedstrijd: le pr. Arend Zwitser, 2.
Willem Smit, 3. Theo de Ridder, 4 Theo Steen
voorden, 5. Henk Steenvoorden, 6. Rinus Cas-
pers, 7. Gerrit Hoek, 8. Thomas v. d. Linden,
9. A. v. Woersem, 10. Jan Mulder, 11. Jan
Groenenwoud, 12. Leen de Ridder, 13 Jan
Hoek (troostprijs).
Kunstrijden voor jongens van 1216 jaar,
aantal deelnemers 47: le pT. Theo de Ridder,
2 Arie v. d. Berg, 3. A. Rotteveel, 4. Johan v,
Beelen, 5 .Theo Steenvoorden, 6. Martin de
Jong, 7. Wim de Ridder, 8. Arie y. Bee'en, 9.
Antoon Groenendijk, 10. P. Zuidhoek, M. Jozef
v. Bohemen, 12. H. Vis, 13. G. v. d. Berg, 14.
Cor Glasbergen, 15. Willem Smit, 16. Jan v. d.
Schalk, 17. Willem Peschier, 18. Piet de Haas,
Mastklimmen voor personen boven 18 jaar,
aantal deelnemers 24: le pr, G. Steenvoorden
10, 2, P. J. Caspers 9, 3. F. P. Caspers 8,
4. Thijs Groenewoud 7, 5, Engel Plug 6,
6, Jaap Steenvoorden 4, 7, Henk Hiep f 2.50,
8. troostprijs J. Vliet Vlieland 1.
Ringrijderij voor meisjes op versierde rij
wielen, leeftijd 1217 iaar, aantal deelnemers
81.
Prijzen voor versiering: 1. Agnes Ruigrok,
2. Antje Krug, 3. Jo Ruigrok, 4. Truus v.
Went, 5. Freule v, Limburg v. Stirum, 6. Toos
