3)e £eidddieGoti/&Mtt
22ste Jaargang
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1931
No. 6977
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is toot de Abonnó's ver
krijgbaar tegen betaling vaD 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
laden.
V Stad en Platteland.
Wij willen hier 'ns overnemen het begin
van een vers, uit De Gemeenschap,
van To Hölscher:
Ach ja, God moet je wel halen, stad,
Met je rook die verduistert de zon
En met je grimmige menschen-kooien
van staal en gewapend beton.
Met je hart van krotten en met je
krans van landhuizen daarom-heen.
Waar nergens plaats meer voor kinderen is
na twee voor de luxe, of één.
Ach ja, God moet je wel haten, stad
met je sneer voor Zijn streng gebod.
Waar de armoe een lastig onkruid is,
en geld en een wagen: God.
Waar onberoerde kinderen gaan.
naar fabrieken; en prille mond
de woorden leert die hem maken
tot afzichtelijk brekende wond.
Maar tóch kan God je niet haten, stad,
en vernielen in hellevuurw
Om het kromme oudje in
de hoek van de kerk,
al in 't vroege morgen-uur;
Om het naaistertje met
haar gebogen rug
en haar lichtje voor 't Heilig Hart;
Om de priester met de versleten toog,
gevend, miskend en gesard
En om het kind, dat z'n eenige cent
voor de negertjes geven wou
En het Zustertje van het wit-gele kruis,
dat zielig fietst door de kou.
Wij zouden in dit vers eenige, naar onze
bescheiden meening, aesthetisch-zwakke re
gels kunnen aanwijzenwij zouden kunnen
gaan verklaren, waarom wij het wel wat
érg sterk uitgedrukt vinden, dat God de
stad moet haten, om de rook, die uit de
fabrieks-schoorsteenen wolkt, en om de
huizen van staal en gewapend beton
Maar dat ligt niet in onze bedoeling. Wij
willen liever de aandacht er op richten,
dat in dit vers waarlijk schoon wordt gesteld
de tegenstelling tusschen de schijn van
grootheid in de stad en de zedelijke groot
heid van menschen, die, in die stad levend,
waarachtige schoonheid in zich ronddragen,
maar als in de drukte verloren raken.
Voor de „Avondpost" is bovenstaand
vers aanleiding, om te wijzen op de tegen
stelling tusschen stad en platteland. En
het blad schrijft in een hoofdartikel o.m.:
Ja zoo zijner zeker wel „recht
vaardigen" in de stad, in de groote
stad. En God zal, naar het oude
woord, die stad dan ook wel sparen.
Maar toch durven wij de stelling
aan, dat de stad vérder van God leeft
dan het dorp, het platle-land. Rainer
Maria Rilke, de fijne en vrome geest,
heeft zijn afkeer van de stad fel uit
gezegd. En hij had geen ongelijk. De
maalstroom der groote stad voert
verder af van het geestelijke, het in
nerlijke, het religieuse leven, dan het
kalme, eenvoudige, zuivere dorps-be
staan.
Op het platteland is niet dat kolkende
en kokende jacht-levenniet die aflei
ding van él dat oppervlakkige vermaak.
Op het platteland, met de ongereptheid
der natuur, de schoonheid van den hemel,
is er meer innerlijk levenMaar óók
in de stad kan dat innerlijk leven bestaan
Ook in de stad kén de mensch geestelijk
hooren
levenEn er zijn er, Goddank, velen
die, óók in de groote stad. God zien en
BUITENLAND
ENGELAND
BEZUINIGING OP DE STAATS
UITGAVEN.
De „Big five" bijeen.
Met den nachttrein uit het Schotsche
Lossiemouth vertrokken, arriveerde MacDo-
nald. gistermorgen te Londen, 's Middags
nam hij deel aan de besprekingen van de
uit vijf ministers bestaandwe bezuinigmgs
commissie.
De andere leden der commissie de
„big five" Snowden, Henderson, Graham
en Thomas- hadden, eveneens hun vacarhe
onderbroken en waren uit verschillende
deelen van Engeland naar de hoofdstad ge
komen.
Vermoedelijk is de commissie in staan
Woensdag het ontwerp van haar bezuiui-
gingsprogram voor te leggen aan het voltal
lige kabinet, terwijl het parlement dan
eind Augustus voor een buitengewone zit
ting zal worden bijeengeroepen.
Donderdag zullen de ministers de fi-
nancieele positie uiteenzetten aan den al-
gemeenen raad van het vakvereenigings-
congres en den Uitvoerenden Raad van de
Labour-Party. Waarschijnlijk zullen de mi
nisters eveneens overleg plegen met de lei
ders der conservatieve en liberale partij
nopens de plannen van het kabinet.
Volgens de „Evening Standard" wil de
commissie de volgende maatregelen aanbe
velen:
Vermindering der groote staatsuitgaven,
met inbegrip van die voor leger, vloot en
luchtmacht;
sterke besnoeiing der uitgaven voor het
onderwijs;
verlaging der verzekeringsbedragen, ge
volgd door een verlaging der werkloozen
uitkeering;
uitstel van den aanleg van wegen;
verlaging van de honoraria der minis
ters en parlementsleden;
besparingen bij de posterijen.
Zoodra overeenstemming nopens de be
langrijkste maatregelen is bereikt, zal de
regeering een overeenkomstig manifest uit
vaardigen.
In parlementaire kringen der Labour-
partij vreest men, dat de regeering haar
toevlucht zal nemen tot bezuinigingsmaat
regelen, welke in strijd zijn met de partij
politiek. Ook betwijfelt men, of de conser
vatieven hun belofte zullen houden, om
de positie niet uit te buiten voor partij
politieke doeleinden.
Intusschen bestaat er een meeningsver-
«chil over de vraag, of het zwaartepunt
moet worden gelegd op de bezuinigings-
politiek dan wel op de belastingverhooging.
De conservatieven zouden het tot hun stel
regel maken, dat meer door bezuinigingen
dan door nieuwe belastingen moet wotden
gewonnen. Ook de liberale „Star" stelt zich
op dit standpunt.
SLECHT JAAR VOOR DEN
ENGELSCHEN OOGST.
Enorme regenschade.
De „Morning Post" publiceert een over
zicht van de schade, die gedurende de
laatste dagen door den voortdurende regen
aan den oogst in Engeland is toegebracht
en verklaart, dat, wanneer de regen niet
spoedig ophoudt, dat jaar een rampjaar
voor den Engelschen landbouw zal worden.
Alle berichten, vooral uit Oost- en West-
Engeland, wijzen er op, dat de velden sinds
weken groote meren gelijken en dat reeds
thans het graan totaal verloren is. Ook met
den aardappeloogst staat het slecht, mede
doordat de met aardappelen beplante op
pervlakte met uitzondering van het vorige
jaar, het kleinst is sinds 1916.
SCANDINAVIË
GESPANNEN TOESTAND TE OSLO.
Groote arbeidsconflicten gevreesd.
De arbeidersorganisaties hebben de ar
bitrale uitspraak van den rijksbemiddeiaar
afgewezen, waardoor te Oslo een zekere
crisisstemming is ontstaan, omdat men
het uitbreken van groote arbeidsconflicten
vreest.
Uit een oogpunt van veiligheid is de wo
ning van den bemiddelaar door politie be
waakt, naar hij mededeelt tegen zijn eigen
zin.
De revolutionnaire vakvereenigingen
hebben verschillende vergaderingen uitge
schreven en overal is de politiebewaking
versterkt.
Aangezien communistische arbeiders een
poging hebben gedaan om het vakvereeni-
gingsgebouw, waar het bestuur van li«t
Noorsche Vakverbond vergaderde, te be
stormen, is de politie op alles voorbereid.
Behalve de industrieën, waar reeds ge
staakt wordt, of de uitsluiting is afgekon
digd, worden door het nieuwe conflict alle
buiten Oslo gelegen drukkerijen der bur
gerlijke dagbladen en alle wijnhandels be
trokken bij de staking.
LITAUEN
HET PROCES VAN DEN EX-DICTATOR
Zijn verwaarloosd uiterlijk laat geen foto's
toe.
In de laatste dagen heeft de Litausche
geheime politie verscheidene personen, on
der wie beklaagden in het Woldemaras-
proces, leden van de verboden organisatie
„De IJzeren Wolf" en de leider ervan 31e-
soraiti3, die tot aan het begin van het pro
ces tegen borgstelling in vrijheid verkeer
de, gearresteerd. Van wei-ingelichte zijde
verluidt, dat deze arrestaties in verband
zouden staan met het ontdekken van een
complot, dat ten doel had, Woldemaras bij
zijn aankomst te Kowno opnieuw tot dicta
tor uit te roepen.
Woldemaras is gisteren met drie dagen
verlof uit zijn verbanningsoord onder ster
ke bewaking aangekomen. Hij ziet er ziek
en zeer verouderd uit. Hij was ongeschoren,
zijn haar hing lang en verward tot bijna
op zijn schouders en zijn kleeding was on
verzorgd. Hij verzocht den persfotografen
om, in verband metr zijn onverzorgd uiter
lijk, geen foto's te willen maken.
CHINA
DE ONTZETTENDE WATERSNOOD.
Amerikaansche koren gevraagd.
In verband met de ontzettehden waters
nood heeft de Ohiüeesche regeering van
heb staatsdepartementte Washington ge
vraagd, hoeveel koren dit op crediet zou
kunnen leveren ten behoeve der talloozë
slachtoffers.
BRITSCH-INDIE
COMPLOT IN BRITSCH-INDIE.
De plaatselijke politie te Cawnpore
heeft iets ontdekt, dat veel weg heeft van
een revolutionnair complot, en dat in ver
band staat met het bezoek, hetwelk de
onderkoning Maandag aan Cawnpore
zal brengen. De politie heeft aan de grens
der stad een auto in beslag genomen met
granaten en andere explosieve stoffen.
Tevens heeft een algemeen bekend re
volutionnair met drie van zijn gezellen
gearresteerd.
Relletjes tusschen Mohammedanen en
Hindoes te Madras.
Gistermorgen hadden weer botsingen
tusschen Mohammedanen en Hindoes
plaats. Een groot aantal Mohammedanen
verzamelde zich, gewapend met stokken,
in de voornaamste straat en viel de voor
bijgangers aan. De spoedige komst der po
litie wist echter ernstige onlusten te voor
komen. Kalmte heerscht thans in de stad.
AMERIKA
TOT WELVAART DOOR PRODUCTIE
BEPERKING.
Krasse maatregelen in de petroleum en
katoen.
In het petrol eumgebied van West-Texas
het grootste van de wereld, is hedenmor
gen de staat van beleg afgekondigd.
Deze maatregel is genomen door gou
verneur Sterling, teneinde tot het sluiten
van een aantal bronnen te geraken om op
deze wijze de overproductie te verminde
ren.
Achthonderd soldaten hebben de ter
reinen bezet en zij waken er voor, dat de
dagelijksche productie van 738.000 barrels
tot 270.513 barrels vermindert.
De gouverneur van den staat New Orle
ans heeft aan de andere gouverneurs, se
natoren en congresleden van katoen-pro-
duceerende staten gevraagd, a.s. Vrijdag
te New Orleans bijeen te komen, om het
plan te bespreken om een wet uit te vaar
digen om het uitbreiden der katoenpro
ductie te verbieden.
De gouverneur van New Orleans heeft
voorspeld, dat binnen 14 dagen de wel
vaart zal terugkeeren, als deze wet onmid
dellijk wordt uitgevaardigd.
Verminderde belastinginkomsten.
Gedurende het belastingjaar, eindigende
op 30 Juni 1931, het eerste voorjaar, waarin
de economische depressie haar invloed ten
volte deed gelden, zijn de inkomsten uit de
Amerikaansche belastingen met 600 milli-
oen dollar gedaald. De totaile opbrengst be
droeg 2.428.228.700 dollar. Hiervan kwam
alleen uit de inkomstenbelasting een be
drag van 1.860.040.400 dollar of een vermin
dering met 550.000.000 dollar.
Onderdrukking van den opstand op Cuba.
Door den Oubaanschen generalen staf
wordt medegedeeld, dat patrouilles cavalerie
en infanterie in alle richtingen door Cuba
zijn getrokken en hebben vastgesteld, dat
aan de revolutie een einde is gekomen be
halve in de provincie Santa Clara. De chef
van den staf, generaal Herrara, deelt mede,
dat de soldaten thans een einde zullen ma
ken aan het verblijf in de bergen van Sier
ra Morena van de overblijvende rebellen.
UIT DE OMGEVING
WASSENAAR.
HET ST. WILLIBRORDUS-PENSION.
De gestichten voor „ouden van dagen"
rijzen de laatste jaren als paddestoelen uit
den grond. Ieder dorp heeft welhaast zijn
eigen „gesticht", waarvan de meeste d i-
rect de liefdadigheid beoefenen, andere
dit doelwit langs een omweg bereiken.
Tot die stichtingen, welke de „indirec
te liefdadigheid" beoefenen, behoort ook
het prachtige, zeer modern en comfortabel
ingerichte St. Willibrordus-pension, staan
de bij de kerk te Wassenaar-Dorp.
Dit gesticht is niet veel meer dan een
flat_met een Roomsch tintje. Maar door
de inkomsten, welke deze flat oplevert,
hoopt het armbestuur op ruimer schaal
dan de laatse jaren mogelijk was, de ar
men der parochie te kunnen onderhouden.
Door de verdeeling van Wassenaar in
drie parochies, zijn de rijkste deelen van
de oude parochie afgekaapt. De armlasti
gen, die hoofdzakelijk in het Dorp wonen,
bleven voor rekening van het armbestuur
van St. Willibrotd, dat evenwel een be
langrijk deel van zijn inkomsten moest
missen.
Het armbestuur heeft daarom naar een
middel uitgezien, om deze leegte in de
porteiftonnaie weer aan te zuiveren en
daartoe gekozen het exploiteeren van een
flat.
Het gebouw, ontworpen door het archi
tecten- en ingenieursbureau J. Th. Wou
ters, maakt een kloeken, schoonen in
druk. Het werd aangenomen door de N.V.
Venhoven en Evers te Heemstede en uit
gevoerd door de firma Leienaar uit Den
Haag; hoofdopzichter was de heer P. de
Bruyn, dagelijksch opzichter de heer P. v.
d. Klauw, beiden te Wassenaar. De tech
nische installatie in zulk gebouw een
gewichtig onderdeel werd ontworpen
door ir. F. A. M. v. Schaik.
De kosten van het gesticht, de grond in
begrepen, bedragen 675.000. De bouw
heeft 15 maanden geduurd.
De totale oppervlakte van gebouw en tui
nen is 12175 M2.
Het gebouw is berekend op 150 men
schen voor de helft is het reeds bezet.
De kamers zijn ruim en van alle gemakken
voorzienbadkamers, telefooncel en huis
telefoon bevinden zich op iedere verdie
ping. Liften, brandvrije trappen, centrale
verwarming, geluid-loos signaal-systeem
kortom alles wat bij zulk een modern flat
gebouw behoort, is in de puntjes verzorgd.
Ook de keuken is volgens de laatste
eischen uitgevoerd en van de nieuwste
machinale hulpmiddelen voorzien. Dien
keukens bevinden zich op iedere verdie
ping en staan door midden van spijsliften
met elkaar in verbinding.
Voor de verzorging der pension-gasten
zijn 7 Zusters van de Congregatie der
Zusters van Barmhartigheid van Boxmeer
aanwezig, die in hun taak worden bijge
staan door 9 dienstboden.
Een klein gedeelte van het gebouw is
bestemd voor de armlastigen der paro
chie, verdeeld in een mannen- en vrouwen-
afdeeling, ieder met een eigen zaal en met
slaapzalen. Het is ons niet duidelijk, waar
om in tegenstelling met andere gestich
ten hier niet voor de kostelooze gasten
een klein, eigen kamertje is ingericht. Dit
is wel bet geval voor de gehuwde arm
lastigen, die over een flinke zit-slaapka-
mer beschikken.
Het middelpunt van het gebouw vormt
de kapel eenvoudig in baksteen ga-
houden, maar stemmig en rustig van lijn.
Met betrekkelijk weinig kosten is hier veel
bereikt.
Treffend is de symboliek, gelegd in de
draagsteenen van de vier dak-spanten; in
deze steenen van tcrra-cotta, die het dak
dragen, zijn aan weersijden de zinnebeel-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Te Loncfen is de bezuinigingscommissie
bijeengekomen om te beraadslagen over
een vermindering der staatsuitgaven.
Weer een aanslag op een spoorlijn.
(Buitenl. Berichten, 2de blad).
Op het Beneden-Zurichermeer heeft een
bootongeluk plaats gehad, waarbij zeven
personen zijn verdronken. (Telegrammen).
BINNENLAND.
De Rijksmiddelen (2de blad).
Uitsluiting in de bouwvakken te Am
sterdam. (2de blad).
den der vier Evangelisten, de dragers van
het geloof, aangebracht.
Bijzondere belangstelling verdient de
tuin, een park gelijk, waarin met veel toe
wijding en overleg rotstuinen, waterpar
tijen e.d. zijn aangelegd.
Ongetwijfeld zal het Willibrordus-pen
sion zich over gasten niet te beklagen
hebben. Moge het gebouw flink rendabel
zijn, opdat het armbestuur met vrijgevig
heid zijn schoone taak voor de hulpbehoe
venden kan verrichten.
Gemeenteraad. De raad dezer ge
meente vergadert Donderdag, 's morgens
te 9 3/4 uur.
Agenda: 1. Ingekomen stukken. 2. Ont
heffing voorschriften Bouwverordening.
3. Reclame schoolgeld. 4. Aanwijzing deel
Oostdorperweg tot bouwstraat. 5. Advies
inzake jaarweddenregeling Burgemees-
ster, Secretarissen en Ontvangers. 6. Be
naming van wegen. 7. Wijziging instructie
Gemeente-Ontvanger. 8. Benoeming
plaasvervangend Gemeente-Ontvanger. 9.
Aanvulling Salarisverordening. 10 Herzie
ning Verordening georganiseerd overleg
en Ambtenaren-Reglement. 11. Voorstel
tot aanstelling van een boventallige leer
kracht aan de Openbare U. L. O School.
12. Ontslagaanvrage secretaris Burgerlijk
Armbestuur. 13. Voorstel wachtgeld ver
vangende vergoeding bij ontslag aan se
cretaris Burgerlijk Armbestuur, Correspon
dent en Controleur Werkloozenkassen. 14.
Aanleg verbindingsweg tusschen Rijks
straatweg en Raaphorstlaan. 15. Wijziging
begrooting 1931. 16. Uitbreiding Gasbui-
zennet. 17. Aankoop van grond voor
straataanleg van Wed. de Bode. 18. Voor
schot woningbouw aan de Vereeniging St.
Willibrordus." 19. Bespreking aankoop ter
rein voor duinpark.
Jubileum. Op 22 Aug. a.s. viert de heer
J. C. Beuk alhier zijn 25-jarig jubileum al?
organist van de parochiekerk St. Willibror
dus. Enkele jaren na zijn benoeming als oi
ganist, is de heer Beuk mede benoemd lot
directeur van genoemd zangkoor. De mu
zikale talenten van den heer Beuk zijn van
algemeene bekendheid, niet alleen te Was
senaar doch ook ver daar buiten. In den
Korenbond St. Willibrordus b.v. maakt men
gaarne gebruik van zijn adviezen en zelfs
tot in het Westland is de jubilaris de' ge
vierde man. Het leiden van Directeuren
en Zangerscursussen aldaar getuigt hier
van. Het zal de heer Beuk bij zijn jubileum
niet aan belangstelling ontbreken.
Razzia in de duinen. In een der laat
ste nachten heeft de politie een razzia ge
houden in de duinen onder deze gemeente,
met het gevolg, dait een groot aantal perso
nen werd verdreven.
Aangereden. De vrachtauto van B. al
hier is op de Rusit- en Vrewgdiaan in een
booht gesl'dipt.
De juist passeerde wielrijder R., eveneens
van hier werd door den bak getroffen en
tegen den weg geslingerd. Met een gebro
ken arm en inwendige kneuzingen is R. op
genomen en na behandeling ter plaatse
overgebracht naar het academisch zieken
huis te Leiden.
Op den Rijksstraatweg ter hoogte van
Percijn is een Engelsohiman die bij een
touristengeze-Lsohap behoorde, door achte
loos O'versiteken van den weg, aangereden
door een motorrijder, 'ES. uit Amsterdam. De
Engelschman werd aan een der beenen ver
wond en is naar het ziekenhuis aan den
Zuid wal in Den Haag overgebracht.
Geboren: Trijntje, d. v. J. Twigt
A. de Geus. Nicolaas, z. v. G. Remmers
waalW. van Leeuwen. Martha Maria,
d. v. S. Boer—A. G. 'Ktompelberg. Ger
trude. d. van J. D. WoutersG. E. Sohiitz.
Adria-nus Petrus, z. v. J. P. C. Bakker
J. van de Reep. Ingrid Jessie, d. v. A.
W. VosC. I. Maaldrink.
Overleden. CaLharina Maria Vink,
73 jaren, echtgenoote van H Dirkzwager.
Onder trouwd: J. W. HündC. M.
von der Haar.
