22ste Jaargang MAANDAG 17 AUGUSTUS 1931 No. 6976 2)e DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor LeideD 19 cent pei week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling vaD 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I, GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen Eerbied voor het leven! Dezer dagen hebben de kranten het vol gende bericht gebracht wij willen het hier even opnieuw plaatsen. Woensdagavond tegen negen uur ontving de politie te Aken bericht, dat een Nederlandsche smokkelauto over de grens was gekomen en de richting van Aken had genomen. Daarop posteeerde zich een overval- commando bij de toegang tot de stad en tegen tien uur kwam de auto dan ook werkelijk zonder lichten aange reden. Op de sommatie van de politie hield de auto echter niet stil, doch reed in volle vaart verder, waarop een jacht door de straten van de stad volgde. Herhaaldelijk trachtte de Neder landsche auto den politieauto te ram men, doch ten slotte gelukte het, den smokkelauto in de Wilhelmstrasse door het stukschieten van de banden tot staan te brengen. Bij de schietpartij tijdens de achter volging werden verscheiden perso nen getroffen, o-a. een 21-jarige jonge man, die toevallig met zijn rijwiel de Wilhelmstrasse passeerde. Hij kreeg een schot in den buik, aan de gevolgen waarvan hij nog in den af- geloopen nacht in het ziekenhuis is overleden. Verder werd een 33-jarige man door een schot in het dijbeen gewond. De auto, waarin zich 3000 K.G. kofife bevond, werd in beslag geno men. Onschuldige slachtoffers neergeschoten. In deze enkele regels ligt de tragedie uitgedrukt, die zich alwèèr aan de grens heeft afgespeeld; 't is, helaas, niet de eerste keer, dat er onschuldigen als slacht offers vallen bij een „jacht" op smokke laars. De krantenlezer constateert zulk 'n tra gisch gebeuren, en gaat den verder met z'n lectuur hij vindt het wel erg, maar 't kan nu eenmaal niet anders, dan dat zoo iets nu en dan voorvalt. En toch men mag dergelijke droe ve feiten niet zoo maar als onvermijdelijk aanvaarden. Onder ons, beschaafde menschen on der ons, Christenen, behoort de eer bied voor het leven te worden beschouwd, ook in de practijk, als een der kostbaarste Christelijke beschavings-goederen Wanneer er een oproer uitbreekt, waar bij veler goederen -en zelfs veler leven worden bedreigd, en dat oproer kan de po litie alléén bedwingen door van haar vuurwapens gebruik te maken, dan mag, dan moet de politie dat middel aangrijpen ook al bestaat er kans, dat er (hoewel alle mogelijke voorzorgsmaat regelen zijn genomen, om het te voorko men) onschuldige slachtoffers vallen. Waarom? 't Is duidelijk. En misschien nog klaarder dan in een breede redenee ring ligt de verklaring van het „waarom" hierin: Wat het zwaarste is moet het zwaarste wegen. Maar weegt het betrappen van een smokkelaar, nü en niet later 'n keer weegt het bestraffen van enkele smokkelaars meer of minder weegt dat zwaarder dan het verlies van menschenlevens, van o n- schuldige menschen-levens Wij stellen deze vraag; en wij durven haar nie t bevestigend beantwoorden. En zeker mag daarover wel 'ns ernstig worden nagedacht! Als wij bij het passeeren iemand aan zijn elleboog raken wij denken althans, dat dit vergrijp tegen de rechten van onzen evenmensch door ons is gepleegd dan vragen wij zeer beleefd „pardon". Doch wanneer iemand pardoes wordt neerge schoten, dan vergeten wij vaak te vragen, of deze levens-berooving van een mensch nu wel had móeten gebeuren; of de reden van het gebruik van vuurwapenen in dat geval wel dringend, wel gebiedend nood zakelijk is geweest. BUITENLAND DUITSCHLAND EEN HARDE WINTER TE WACHTEN. Ernstige woorden van dr. Brüning. In een onderhoud, dat de Duitsehe Rijkskanselier dr. Brüning aan den bij zonderen correspondent van de „Daily Mail" toestond, verklaarde hij dat de aan staande winter de ergste voor Europa gedurende de laatste eeuw zal zijn. Er zullen in Duitschland minstens ze ven millioen werkloozen zijn en de moei lijkheden, om voor het onderhoud van deze menschen te zorgen, zullen even zwaar zijn voor het Rijk, en de landen en de gemeenten. Daarnaast is de onzekere financieele toestand in Duitschland van invloed op de aangrenzende landen, hetgeen weer op ons terug slaat, waardoor wij steeds meer in het moeras komen. Er is slechts een hulpmiddel en wel de internationale samenwerking om het gemeenschappelijk gevaar met gemeenschappelijke krachten tegen te gaan. Dr. Brüning deed een beroep op de verantwoordelijke staatslieden van Euro pa, om zoo spoedig mogelijk bijeen te ko men ten einde den prijs van goederen van gelijke kwaliteit internationaal vast te stellen, en den ontwrichtenden con currentiestrijd in handel en industrie, die thans tusschen de land enbestaat, te doen ophouden. Daarnaast zou hij een inter nationale regeling der douanetarieven toejuichen. Een andere voorwaarde voor de red ding van Europa is het politieke ver trouwen. Het is van principieele bteee- kenis dat de volken van Europa aan het handhaven van den vrede op langen ter mijn gelooven. Dr. Brüning zeide, dat hij Frankrijk van dee waarheid van den Duitschen wil naar duurzamen vrede heeft trachten te overtuigen. De Duitsehe weerloosheid is het beste bewijs, dat een oorlog met Frankrijk onmogelijk is. Spreekt nooit van oorlog! Wanneer hij den Europeanen een goe den raad mag geven, dan zou Brrüning hen toeroepen: „Spreekt niet van oor log, denkt niet eens aan den oorlog als een mogelijkheid voor de toekomst". Hij is er van overtuigd, dat een dergelijk spreken over den oorlog tot den wereld oorlog geleid heeft, want daardoor wor den zelfs de regeeringen geprikkeld en zenuwachtig. De oorzaken van de huidige moeilijk heden in Europa vatte dr. Brüning in de volgende vier punten samen: 1. De bovenmatige industrialisatie der kleine staten; 2. De vermindering van de koopkracht in China en Indië; 3. De hooge tolmuren in de geheele wereld; 4. De richting, in welke de Duitsehe schadevergoedingsbetalingen vloeien. Hij aarzelde het uit te spreken, doch bij het zoeken naar betere vooruitzichten voor Europa stoot men steeds weer op het Verdrag van Versailles. Dr. Brüning besprak vervolgens den toestand van de Fransche geldmarkt en het communisme in Duitschland. Dit laat ste noemde hij het grootste binnenland- sche gevaar in Duitschland. Tenslotte verklaarde dr. Brüning dat hij onvoorwaardelijk gelooft aan de groo- te betee'kenis van de persoonlijke bespre kingen tusschen de minister-presidenten der verschillende landen, want uit per soonlijke vertrouwelijkheid vloeit vertrou wen voort. DE DUITSCHE REISBELASTING. Een eisch tegen het rijk. De vereeniging van Duitsehe reisbu- reaux wil een eisch tegen het rijk, even tueel tegen minister Treviranus, aanhan gig maken, omdat zij door de rede, welke minister Treviranus voor de radio heeft gehouden en waarin hij het voorstelde, alsof de reisbelasting reeds op 18 Juli van kracht zou worden, terwijl dit in werke lijkheid eerst 22 Juli het geval was, ern stig schade hebben geleden. Talrijke reizen naar het buitenland hadden nog uitgevoverd kunnen worden. Bovendien hebben de bureaux veel scha de geleden, doordat zij bij het organisee- ren van gezelscbapsreizen reeds maanden tevoren contracten met hotels, vervoers ondernemingen enz. sloten, welke con tracten nageleefd moesten worden. Voor de schade, door een en ander ge leden, wil men het rijk verantwoordelijk Nationaal-socialist neergeschoten. Volgens een mededeeling van de po litie is gisternacht de 22-jarige nat.-soc. Herbert Grobe in de Hochsteinerstrasse te Limbach neergeschoten. De man is kort nadat hij in het ziekenhuis was ge bracht overleden. De moord werd ge pleegd na. het beëindigen van een woe lige gemeenteraadszitting. Het tumult had zich op straat voortgezet waar het voortduurde tot vroeg in den morgen. Ook in verschillende andere gedeelten van de stad is het tot botsingen geko men, waarbij nog eenige personen door messteken gewond werden. De politie ar resteerde een aantal personen. ENGELAND GEWAPETTJE MANNEN HOUDEN EEN TREIN AAN. Spoorbaan versperd in Noord-lerland. Reuter meldt een nieuwe episode in den oplevenden strijd van republikeinen tegen Orangisten in NoorH-Ierland. Een bende bewapende mannen heeft een goederentrein bij Richhill in het Noord-Iersche graafschap Armagh aange houden, nadat zij de rails over een ze keren afstand hadden weggebroken. Zij dwongen den machinist en den sto ker onder bedreigingen de locomotief los te koppelen en er mee in het gat in de rails te rijden. Daar viel de machine om met het gevolg, dat de spoorweg er door versperd werd. Men neemt aan, dat het hier een re presaille geldt wegens de gebeurtenissen van Cootehill. SPANJE WAT BIJ DE BEELDENSTORM VERLOREN GING. Burgemeester en wethouders van Ma drid, die van de regeering opdracht ontvin gen, om tijdens de uitspattingen veroor zaakte brandschade en andere verwoestin gen en verliezen vast te stellen, hebben thans aan de paters Carmelieten het natio nale heiligdom van de H. Theresia op het Spaansche plein te Madrid teruggegeven. De paters hebben de kerk wederom voor de geloovigen opengesteld. Bij der onderzoek is gebleken, dat een bedrag van een millioen peseta's noodig zijn zal, om de kerk te herstellen. Alle bcel den en altaren zijn verwoest alsmede de sacristie, die een buitengewone kunstwaar de heeft. Dit beroemde heiligdom van Sint The resia werd uit algemeene bijdragen ge bouwd. De bouw van de kerk, die in Mei 1928 werd ingewijd, heeft vijf jaar geduurd. Behalve bovengenoemde kerk zijn, zooals bekend, indertijd ook de kerk van den H. Franciscus Borgias en het huis der Je- suieten geheel verwoest. Onvervangbare en onschatbare kunstwerken zijn daarbij verloren gegaan. De genoemde kerk, die in 1892 voltooid werd, bevatte o.a. een kostbaar Mariabeeld van Coullant Palera, een geschilderd por tret van Sint Ignatius van Coella, dat do kunstenaar in 1585 naar het doodenmasker van den Heilige vervaardigde. Ook niet te vervangen relikwieën gingen verloren, zooals het zoo juist genoemde doodenmasker van Sint Ignatius en een ander van Sint Franciscus Xaverius, een splinter van het H. Kruis, de kostbaarste relikwie, die Spanje bezat, en het stoffe lijk overschot van pater Diego Lainez, een tijdgenoot van Sint Ignatius. De heilige re lieken van Sint Franciscus Borgias zijn voor een groot deel weer teruggevonden Onbeschrijfelijk is het verlies aan kande labers, altaarbenoodigdheden, misgewaden en relikwieën van talrijke heiligen. Diep betreurenswaardig is ook het ver lies van de wereldberoemde bibliotheek der Jesuieten, die met haar 80.000 boekdeelen een prooi der vlammen werd. Zij was een der grootste en voornaamste bibliotheken van Spanje. Daarin werden oa. ook alle werken en documenten van de andere se minaries en huizen der Spaansche Jesuieten bewaard. Onder de schatten van deze bibliotheek bevonden zich oorspronkelijke uitgaven van Calderon, Lopez de Vega en Lueveda. Van eenige schrijvers ,van Saovedra bijv., zijn alle werken verloren gegaan. Genoemde bi bliotheek bevatte ook de beroemde collec tie documenten van pater Fua, den vroege ren directeur der Spaansche academie, die naar de schatting van Menendez y Pelavos dt meeste werken over de geschiedenis der middeleeuwen en wel voornamelijk over de Kerk in Spanje gepubliceerd heeft Herderlijk schrijven der Spaansche kerk vorsten. De gezamenlijke Spaansche kerkvorsten hebben een herderlijk schrijven gepubli ceerd, waarin zij wijzen op de gevaren van het nieuwe grondwetsontwerp voor de Ka tholieke Kerk. De geloovigen worden opge roepen om met alle wettige middelen tegeu het ontwerp te ageeren, daar het ook den socialen en materieelen toestand van Span je in gevaar brengt. In de nationale vergadering zal het nien- we grondwetsontwerp in het begin van de komende week behandeld worden. Waar schijnlijk zal men voor de verkiezing van een president een interimaire oplossmg zoeken. De verkiezing zal in een gehe:me zitting plaats vnden. De arrestatie van een kerkelijk hoogwaardigheidsbekleder. Betreffende de reeds gemelde arrestatie van een hoogen geestelijke aan de Spaansch-Fransche grens wordt thans na der beeknd, dat hier sprake is van den plaatsvervangenden aartsbisschop van Vic toria die, naar het schijnt, geheime opdrach ten van den kardinaal primaat bij zich ha«l. De op hem gevonden documenten zouden betrekking hebben op afweermaatregelcn tegen eventueele in beslag neming van kloosters door de regeering. BALKAN-STATEN. J0EG0-SLAVIE TEGEN HET H00VER- PLAN. Amerika weet raad. De regeering van Joego-Slavië heeft het ministerie van buitenlandsche zaken mede gedeeld, dat zij niet aan het Hoover-plan kan deelnemen, daar dit voor Joego-Slavië een verlies van zestien millioen dollar me debrengt. De Amerikaansche regeering is evenwel van oordeel dat het mogelijk zal blijken te zijn Joego-Slavië door middel van particu liere leeningen schadeloos te stellen, zoodat ook door dit land aan het plan tot opschor ting der schulden zal kunnen worden deel genomen. De tegen den zestienden Augustus, den tienden jaardag van de troonsbestijging van koning Alexander, verwachte groote verandering in de organisatie van het bin- nenlandsche politieke leven in Zuid-Slavië, is niet doorgevoerd. De reden hiervan moet, naar verluidt, gezocht worden in de houding van de par lementaire leiders, die de door de regee ring voorgenomen maatregelen hebben af gewezen. De langdurige onderhandelingen, die hierover zijn gevoerd moeten thans als definitief mislukt worden beschouwd. Koning Alexander heeft zich reeds naar zijn zomerverblijf te Veldes begeven. Drie leiders der Macedonische terroristen gedood. De leiders van den terroristengroep van den voormaligen Protogeroff-vleugel van de Imro hebben een pakket toegezonden gekregen, waarin een helsche machine was geborgen, die bij het openen van het paket explodeerde. Traikoff en Toforoff, benevens dien3 va der werden doodelijk gewond. Er is reden aan te nemen, dat deze ter roristen, die met Schandanoff den in het voorjaar tusschen de laatsten van den groep Protogeroff en de Imro gesloten vre de niet erkenden, hierom zijn geëxecuteerd. De politie heeft een uitgebreid onder zoek ingesteld, teneinde de verzenders van de helsche machine te ontdekken. BRITSCH-INDIE DE GANDHI-PUZZLE. Komt hij misschien toch? Een nieuwe samenkomst van den uitvoe renden raad met den onderkoning had Za terdag plaats. Dit doet veronderstellen, dat- het contact hersteld is, en laat de mogelijk heid voorzien van een accoord tusschen de regeering en den uitvoerenden raad der congres-partij. Het is nog mogelijk dat Gandhi de Roode Tafel-conferentie bijwoont. AMERIKA EEN WERKWEEKVAN VIJF DAGEN. Als middel tegen de werkloosheid? Regeeringskringen en zakenwereld wor den verontrust door het dreigende spook der toenemende werkloosheid. Onder do jongste geneesmiddelen die men er voor VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Dr. Brüning verklaarde in een inter view, dat de aanstaande winter de erg ste voor Europa gedurende de laatste eeuw zal zijn. De D-trein RomeWeenen is veronge lukt; 16 personen zijn gedood. (Buitenl. Ber., 3de blad). De Zeppelin bracht een onverwacht bezoek aan ons land. (Luchtv., 3de blad). BINNENLAND. Priesterfeesten (3de, 2de en 1ste blad). Bij een auto-ongeluk te Ede werd één persoon gedood, verschillende anderen ge wond. (Gem. Ber., 3de blad). De zee eischte gisteren weer drie slacht offers. (Gem. Ber., 3de blad). Zwaar weer boven Noord-Brabant en de Oost-Betuwe. (Gem. Ber., 3de blad). Twee personen vergiftigd door het drin ken van water. (Laatste Berichten). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Verschillende recordverbeteringen op de R. K. Athletiekkampienschappen. (2de blad). De stuurmanlcoze Twee van Tritcn Europeesch kampioen. (2de blad). Een goed geslaagd zwemfeest der Leid- sche Reddingsbrigade. (2de blad). denkt aan te wenden is o.a. het voorstel van do Kamer van Koophandel der Ver- eenigde Staten, om een werkweek van vijf dagen in te voeren. Ook acht men het mo gelijk aan de voornaamste industrieën een bepaald quantum opdrachten te garandee ren, waardoor het mogelijk zou worden ge maakt, een bepaald, nauwkeurig aangege ven aantal arbeiders, gedurende den groof,- sten tijd van het jaar aan het werk te hou den. Deze maatregel, die door president Hoo ver op het oogenblik nauwkeurig op zijn practische waarde wordt onderzocht, is be stemd, om de voor de volgende zitting van het congres dreigende socialistische initia- tiefwet betreffende steunmaatregelen te gen de werkloosheid onnoodig te maken. 40 JARIG PRIESTERFEEST PASTOOR JOS. J. A. M. KROOK HILLEGOM. Reeds lang was dit mooie feest voorbe reid; zeer vele besprekingen en werkzaam heden zijn noodig geweest om het geheel tot iets groots, tot iets dankbaars te maken en inderdaad men is er ten volle in ge slaagd. Het geheele kerkplein was-keurig versierd met aan alle ingangen prachtige bloemvazen. In de kerk zelf was de versiering meer dan schitterend, het geheele kerkgebouw tot in de uiterste hoeken in feestdos, ter wijl het hoofdaltaar in een waren bloemen tuin was herschapen, werk van den Tuin architect Koper te Bennebroek. Te rond half zeven stonden op het kerk plein collectanten en feestcomité gereed om hun opwachting te maken, terwijl Kerk en Armbestuur met auto's naar de Oost- einderbrug waren gereden om den Feesio- ling vandaar af de parochie binnen te lei den. Te circa 10 minuten over half zeven kwam de stoet bestaande uit een zes tal auto's, waarvan de eerst met Pauselijke vlag getooid, ten teeken, dat hierin de feesteling had plaats genomen, het kerk plein oprijden. Naast collectanten en feest comité stonden ook nog vele bruidjes ge reed benevens een koor van misdienaars om den jubileerenden Herder te verwelko men. Onmiddellijk bij aankomst zette <le R. K. Harmonievereeniging „Crescendo' het welkomstlied in en onder deze heer lijke toonen begaven zich de Feesteuiig en de andere aanwezigen voor het kerkgo bouw om zich vervolgens door een haag van bruidjes allen met palmtakken in de handen, door het middenschip naar voor in de kerk te begeven. Onderwijl zongen de zeer talrijke aanwezigen die reeds in do kerk waren (de kerk was n.l. tot in de uiter ste hoeken bezet) het welkomstlied, bege leid door het koororgel met als organist de heer J. van Roode. Als het welkomstlied geëindigd is en de Jubilaris heeft plaats genomen in het Priesterkoor, betreedt kapelaan D. Schoen maker den kansel om in zeer hartelijke woorden den jubileerenden Pastoor na-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1