22ste Jaargang DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1931 No. 6973 ^e£cidóclve(2ou/^omt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per fcwaj-ta&l Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per poet f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent» Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regeL Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen DE HOEKSTEEN VERWORPEN? Op de vèr-strekkende beteekenis van het groot Congres der Katholieke Arbeiders, dat 6 September te Utrecht wordt gehou den, hebben wij reeds gewezen. Het con gres wil méér zijn, dan een bejubeling van Rerum Novarum en Quadragesimo Anno. Het wil met machtig geluid verkondige-i, wat de wenschen en verlangens zijn, die leven in de gelederen der arbeiders. Laat men noch in den Haag, noch in de Partij voor die st®m de ooren stoppen. De Stem van hen, die de groote massa onzer partij en de groote massa onzer natie vor men, die stem te negeeren, zou een groot onrecht en een groote onvoorzichtigheid zijn. De drie voornaamste wenschen der ka tholieke arbeiders hebben wij reeds ken baar gemaakt; zij zijn in 't kort: bedrijfs organisatie, verbetering ouderdomspen sioen en werkloosheidsverzekering. Met het oog op de crisis in verschillende bedrijven zijn enkele andere punten van de verlang lijst tot beter tijden verschoven. De boeman met den naam „crisis" wordt echter o, zoo handig opgeroepen om wen schen der arbeiders naar het rijk der luchtkasteelen terug te duwen. Er wordt lustig los- geketterd op onze bestaande sociale wetgeving, in de hoop de arbeiders te intimideeren, zoodat zij met geen nieu we wenschen op tafel komen. Het bedrijfsleven, zeggen de meer con servatief gezinden, kan geen nieuwe sociale lasten torsen. Maar terecht merkte de voorzitter van het R. K. Werkliedenverbond in zijn pers conferentie op, dat de eerste der drie eischen onzer katholieke arbeiders geen roode duit van het bedrijfsleven vragen. De kosten der bedrijfsraden zijn zéér ge ring. Toch willen de werkgevers het ont werp van Minister Verschuur inzake be drijfsorganisatie in de prullemand deponee- ren niet omdat het te veel kosten mee brengt (want het kost niets), maar omdat zij de tijd ervoor nog niet rijp achten. Op het ontwerp van Minister Verschuïir tot instelling van bedrijfsraden, hebben ue katholieke werkgevers een tegenontwerp ingediend, dat in heel veel gelijkluidend is, maar het volgende belangrijke verschil aanwijst. Houdt de Minister in zijn wetsontwerp de beoordeeling in welk bedrijf „bedrijfs raden" dienen te worden ingesteld, in eigen hand de werkgevers daarentegen mee- nen, dat het aan hen moet worden overge laten, wanneer of in een bedrijf raden zul len worden opgericht denkend bij zich zelf: „als 't aan ons ligt: nooit". De katholieke werkgevers willen den wetgever den reeds feitelijk gegroeiden toestand laten regelen. De Minister, en met hem de katholieke arbeidersbeweging, mee- nen, dat de wetgever leiding moet ge ven aan den groei der sociale verhoudingen. De katholieke werkgevers willen verder de mogelijkheid openlaten voor meeraeic organisaties in één bedrijf. De Minister wil slechts één bedrijfsraad voor het geheels bedrijf. Dit meeningsverschil is, volgens den heer De Bruyn, niet te overbruggen. De pa troons willen geen b e d r ij f s organisatie, maar in het bedrijf organisaties. „Liever geen bedrijfsorganisatie, dan zulk eene!" riep de woordvoerder der werklieden uit. „Want dat is des-organisa tie!" Zou het niet bedroevend zijn, als een systeem als de publiek-rechtelijke bedrijfs organisatie de hoeksteen van bet solidarisme als die hoeksteen door de schuld van Katholieken zou worden ver worpen? En men bedenke, dat dit wetsontwerp niets meer is dan een klein begin aan de opbouw der samenleving in christelijken geest. Niets meer is, dan de versteviging van een klein stukje rechtspositie voor de groote massa van ons volk. Onze tegenwoordige Bisschop, Mgr. Aen- genent, heeft het als professor in de socio logie met klem betoogd; op congressen en meetings is het ons uit-ten-treure voorge houden; de Paus heeft het geleeraard, dat de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie een eisch van onzen tijd is. Laat ons hopen, dat het wetsontwerp er dóór komt, al zou het zich er door moe ten wringen. Laten de arbeiders op gaan naar Utrecht om te betoogen, dat het wetsontwerp van onzen katholieken arbeid-minister wet wor den moet. BUITENLAND DUITSCHLAND NA DEN GRONDWETSDAG. Ernstige incidenten. Te Keulen is het tijdens den fakkelop tocht, welke de Rijks banier ter gelegen heid van de grondwetsfeestelijkheden had georganiseerd, in Guerzenich, tot verschil lende incidenten gekomen. üp den hoek van de straat werden uit de menigte plotseling twee schoten op de deelnemers aan den optocht gelost, even wel zonder dat iemand getroffen werd. De leden van de Rijksbanier geraakten echler hierdoor in een staat van buitengewone opwinding. De politie greep onmiddellijk in, zette de straten af en fouilleerde <ie voorbijgangers, om te zien of zij wapens bij zich hadden. Alle voorbijgangers wer den naar het politiepresidium opgebracht. Een tweede incident had plaats in Je nabijheid van het operagebouw. Hier wer den in den stoet twee stukken vuurwerk, z.g. donderbussen, geworpen, die eveneens groote verwarring veroorzaakten. Ook te Maagdenburg is het Dinsdag avond na afloop van de viering van den constitutiedag tot ernstige onlusten geko men. Het kwam tot een hevige vechtpartij tusschen aanhangers van de rijksbanier en nationaal-socialisten, waarbij uit een café ook geschoten werd. De politie greep in en veegde de straten schoon, waarbij verschei dene personen in hechtenis werden geno men. HET MINISTERSBEZOEK AAN BERLIJN. Toch nog voor einde Augustus? In strijd met anders luidende berichten, is men in politieke kringen te Berlijn van opvatting, dat het bezoek van den Fran- schen minister-president Laval en minister Briand aan Berlijn toch nog voor einde Augustus zal plaats hebben. Naar verluidt moet de Duitsche gezant te Parijs de Fransche regeering mededce- ling. hebben gedaan van den wensch van den rijkskanselier, dat het bezoek nog voor het einde van deze maand zal plaats hebben. Een antwoord daarop schijnt nog niet ontvangen te zijn, doch men acht het moge lijk, dat men morgen of overmorgen zoo ver zal zijn, dat de officieele uitnoodigmg van Duitsche zijde dan gedaan en een be paalde datum afgesproken kan worden. Men gelooft niet, dat voor dit bezoek een vast omlijnd programma zal worden opgesteld integendeel acht men het ge- wenscht, dat het bezoek in Berlijn in den- zelfden geest zal plaats hebben als dat van de Duitsche staatslieden aan Parijs, zoodat de besprekingen een ongedwongen karakter zullen dragen. Voortdurende overbevolking der Universiteiten. In het wintersemester 19301931 bedroeg het aantal aan de Duitsche universiteiten ingeschreven studenten 130.072. Dit beiee- kent met het daaraan voorafgaand semes ter een kleine teruggang van 1.5 pet. Des ondanks zijn alle universiteiten nog over bevolkt- en dat wel, ondanks de slechte eco nomische omstandigheden. De overbevol king heeft een zoodanige hoogte bereikt, dat de afvoerkanalen der universiteiten naar betrekkingen reeds verstopt zijn. OOSTENRIJK DE NOOD VAN OOSTENRIJK. Reeds in September a.s. maatregelen? De „Neue Freie Presse" meldt, dat de datum, waarop Avenol ter onderzoeking van den financieelen nood van Oostenrijk naar Weenen zal komen, reeds vaststaat en dat het onderzoek binnen zeer korten tijd beëindigd kan worden, zoodat meu hoopt, dat reeds d-e Septemberzitting van den volkenbondsraad zich naar aanleiding van het rapport der deskundigen zal bezig houden met de kwestie van een crediot- verleening aan Oostenrijk. SPANJE MACIA GAAT NAAR MADRID. Ter indiening van Catalonië's statuut. De Generalidad van Catalonië heeft be- sloten, dat kolonel Macia zich Donderdag I met den expres? van acht uur 's avonds naar Madrid zal begeven, waar hij Vrijdag J zal aankomen, om het Cataiaansche sta tuut voor te leggen aan de Cortes. ITALIË FASCISME EN KERK. Onderhandelingen? Zooals reeds gemeld, bevatte de „Neue Ziiricher Zeitung" de vorige week een be richt van haar Romeinsche correspondent, volgens hetwelk Mussolini het plan zou hebben, om binnenkort een bezoek te bren gen aan het Vaticaan, waarbij dan een ont moeting tusschen den Paus en den duce zou plaats hebben. Volgens eenige Duitsche bladen echter is dit bericht van een bezoek van den duce aan het Vaticaan nog verre toekomstmu ziek. Waar is alleen, dat de polemiek tus schen het fascisme en het Vaticaan is ge staakt. Reeds herhaalde malen werden pogin gen aangewend, om het geschil bij te leg gen, sommige hiervan mislukten, andere worden voortgezet. Intusschen schijnt een nieuwe commissie benoemd te zijn, waarin van den kant der Italiaansche regeeriug de minister van justitie, Rocco, en de pre sident van den senaat, Federzoni, be noemd zijn, terwijl de vroegere staatsse cretaris, kardinaal Gasparri, en Francesci Pacelli, de broer van den tegenwoordigen staatssecretaris, kardinaal Pacelli, in dezs oommissie het Vaticaan vertegenwoordi gen. Federzoni gold steeds als een ijverig katholiek; hij behoort tot den royalisii- schen vleugel der fascistische partij. De beide vertegenwoordigers van den H. Stoel zijn gedegen kenners van het verdrag van Lateranen en van het concor daat met Italië. Intusschen is in het conflict nog geener lei wijziging gekomen en voorloopig is ook nog geen oplossing te wachten. De Vrijmetselarij en het Fascisme. Het conflict met het Vaticaan leidde tot; hatelijke commentaren tegen den H. Vader. De Italiaansche loge-pers in Parijs „La Liberté" verkondigde nog onlangs de liberale grondidee tot volledige scheiding van Kerk en Staat. Paus Pius XI werd ver dacht gemaakt en een Hamlet-natuur ge naamd. „La Gazetta", het officieele par tijblad der fascisten in Sicilië en Calabrë publiceerde een artikel, waarin o.m. het volgende stond te lezen: „Wanneer de Duce (Mussolini) ons zou opdragen al ie bisschoppen neer te schieten, zouden wij geen oogenblik weifelen." AMERIKA DE OPSTANDIGE BEWEGING. Nederlaag der rebellen? In een gevecht met de regeeringstroe- pen nabij Los Palacies, zou generaal Fran cisco Parazza, die als de leider der op standelingen in de provincie Pinar del Rio geldt, met verscheiden zijner volge lingen den dood hebben gevonden. Uit de verschillende uit Cuba ontvan gen berichten blijkt, dat de onlusten zich thans van Havana hebben uitgebreid over het geheele land. Gewapende en goed georganiseerde troepen opstandelingen vallen de regeeringstroepen op verscuü- lende plaatsen aan, en men beschouwt den toestand als zeer kritiek. De stad Santa Clara is door een troep van 300 opstandelingen aangevallen. Bij de ver dediging werden van de regeeringstroepen dertig man gedood en 25 gevangen geno men. JAPAN De verspreiding der Pauselijke Encyclieken. De Encycliek „Tot herstel der sociale orde" van Pius XI wordt thans, na een vertaling door een vooraanstaand Japansch geleerde, door een der grootste uitgeverijen van Tokio uitgegeven. Professoren van de universiteit te Tokio leidden den arbeid en lichtten haar toe met artikelen, die in do dagbladen van Tokio verschenen. De gan- sche actie is een onderdeel van het pers programma, waartoe op den Japan se hen Katholiekendag van April 1931 is besloten BINNENLAND R. K. Leergangen. Het programmaboek voor het twintig ste cursusjaar der R. K. Leergangen is vei schenen en kan bij de Administratie (Bos- scheweg 95, Tilburg) worden aangevraagd. KATHOLIEKE ARBEIDERS- INTERNATIONALE. Congres op 4 en 5 September te Utrecht. Het tweede Congres der Kath. Arbei ders-Internationale heeft op 4 en 5 Sep tember a.s. te Utrecht plaats en wordt ge houden in „Kasteel van Antwerpen" Oude Gracht 129. Ingeleid worden de navolgende onder werpen: „De encycliek „Quadragesimo anno" en haar beteekenis voor de doelstelling der arbeidersstandsorganisatiev. Inleiders: Henri Hermans, 's Gravenhage, Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal; P Perquy O.P., Heverlee-Leuven, Directeur van de Sociale Hoogeschool voor Arbe-.- ders. „De oplossing van de economische we reldcrisis door zedelijke orde en interna tionale solidariteit" Inleiders: P. J. Col- sen C.M., Aalmoezenier van den Arbeid, Nuth; Jos. Scherrer, Nationalrat, St. Gal len. „De internationale beweging der god loochenaars en de strijd daartegen van de katholieke arbeiders" Inleider: Her mann Joseph Schmith, Secretaris van het Reichsverband der katb. Arbeiter- und Ar- beiterinnenvereine Deutschlands, Berlin. Het Secretariaat ontving bereids uit verschillende landen talrijke aanmeld-n- gen tot deelname en alles laat zich aan zien, dat dit Congres, zijn voorganger, hut Congres te Keulen in 1928, waar de Inter nationale gesticht werd, zeer zeker war. aantal deelnemers betreft zal evenaren, zoo niet overtreffen. „DE NIEUWE DAG". Een marschlied voor de R. K. arbeiders. Naar wij vernemen is voor het R. K. Werkliedenverbond een nieuw lied ge maakt, in een pittig marschrythme, waar van de tekst is geschreven door Jan En gelman en de muziek is gecomponeord door Joh. Winnubst. Het lied ligt goed „in het gehoor" en heeft een meesleepend karakter. Het kroeg den titel „De Nieuwe Dag", omdat het zinspeelt op de verlossende woorden die door Paus Leo XIII in zijn encycliek „Re- rum Novarum" zijn gesproken. Het ligt in de bedoeling van het bestuur van het R. K. Werkliedenverbond, dit lied spoedig onder fanfarecorpsen e.d. te verspreiden, opdat het bij de groote Rerum Novarum-betoo ging te Utrecht op 6 September a.s. kan worden gespeeld en gezongen. „Ctr." UITVOER VAN BLOEMBOLLEN. Alleen toegestaan met een geleidebiljet. Blijkens een gisteren verschenen Staats blad no. 360, vermeldende het Kon. Besluit van 5 Augustus j.l., tot toepassing van ait. 8 der landbouw-uitvoerwet 1929, met be trekking tot bloembollen, is het verboden bloembollen uit te voeren of aan eenig mid del van vervoer tot uitvoer aan te bieden, indien zij niet vergezeld zijn van een gelei debiljet, ten bewijze, dat de zending vol doet aan de bij art. 4 van dit K. B. gestelde eischen. Art. 4 bepaalt, dat een geleidebiljet slechts wordt afgegeven, indien de uit te voeren bloembollen bij keuring gezond zijn bevonden en voldoen aan redelijke eischen, in verband met het doel, waarvoor zij be stemd zijn en indien de verpakking zooda nig is, dat de bloembollen geen schade kunnen lijden van daarbij mede to zen den struiken of vaste planten. De plantenziektekundige dienst is be last met de keuring en met de afgifte van de geleidebiljetten. J. W. ROOZEN. t Te O ver veen is overleden in den ouder- d,om van 62 jaren de heer J. W. Roozen, een zeer bekende persoonlijkheid in de biloem- bollenwereld. De nu overledene was ruim twintig jaren voorzitter van het scheidsgerecht van den bloemboldenhandel, voorts penningmeester van den bond van boembodlenhandeLaren van 1916 tot 1919, voorzitter van de plaat selijke ongevallencommassie van de Tuin- bo u won d er ling elid van de commissie van toezicht op de rijkstuinbouwschool te Lisse en commissaris ran de N.V> hotel de Wit te Brug te Den Haag. Nog was de heer 'Rtoozen eerevoorzitter van de R.K. Kiesvereendg'ing „Recht en Plicht" te Overveen, van welke vereeni- ging hij acht jaar lang het voorzitterschap had bekleed en in welke functie hij candi- daat is gesteld voor de Provinciale Staten van Noordholland. Ook was hij penningmeester van het kerkbestuur der parochie van O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen te Overveen. „Msb." VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Ernstige incidenten in Duitschland na afloop van de grondwetsdag. Pogingen om het geschil tusschen het Vaticaan en het Fascisme bij te leggen? De overstroomingen in China. (Buitcnl. Berichten, 2e blad). Meer licht in de zaak van de spoorweg- aanslag bij Jüterbog. (Buitoni. Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Een Kon. besluit tot toepassing van art. 8 der Landbouwuitvoerwet 1929 met be trekking tot bloembollen. (1ste blad). MR. P. RINK TACHTIG JAAR. Het Eerste Kamerlid oud-minister mr. P. Rink viert heden zijn tachtigsten ver jaardag. Geboren te Tiel 13 Augustus 1851, be zocht hij aldaar de Latijusche school en stu deerde daarna aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, waar hij in 1874 met een proef schrift „Over noodweer" promoveerde i<»t doctor in de rechtswetenschappen. Na zijn promotie vestigde hij zich als advocaat, in zijn geboorteplaats, waar hij zitting kreeg in verschillende bestuurscolleges. Zoo was hij er o.m. jaren lang lid van den gemeente raad en wethouder. Hetzelfde jaar dat hij voor de liberale partij voor het eerst in den raad werd gekozen, in 1883, zag hy zich eveneens afgevaardigd naar de Prov. Sta ten van Gelderland. In 1891 deed hij zijn intrede in do Sta ten-Generaal, waarin hij thans nog zittiug heeft. Hij werd toen n.l. in het district Arnhem tot lid der Tweede Kamer geko zen, een functie, welke hij onafgebroken bleef vervullen tot na de verkiezingen in 1905 het kabinet-Kuyper moest heengaan en Goeman Borgesius hem aanzocht om zit ting te nemen in het kabinet do Meester. Van 17 Augustus 1905 tot 11 Februari 1908 toen de Tweede Kamer door de verwerping der oorlogsbegrooting het minsterie dwong heen te gaan heeft mr. Rink de porte feuille van Binnenlandsche Zaken gevoerd. Daarna keerde hij terug in de Tweede Ka mer, thans als afgevaardigde van Hooge- zand. In 1922 ging hij heen om echter het volgend jaar, in Zuid-Holland gekozen, zijn intrede te doen in de Eerste Kamer, waar hij zijn zetel tot nu toe onafgebroken be zet en tevens de leider is der liberale fractie. VOETBALLEN OP ZONDAG. Vreemdelingen in Veere uitgesloten. De gemeenteraad van Veere heeft in zijn laatste vergaderingen langdurig gediscussi eerd over de kwestie van het beschikbaar steilen van een gemeente-terrein voor voet balveld, dit speciaal met het oog op het spelen op Zondag. Tenslotte heeft de raad met 5 tegen 2 stommen besloten het spelen op Zondag aiileen toe te la-ten voor inwo ners van Veere zelve, dit om het houden van wedstrijden op den rustdag te voor komen. De burgemeester had met kracht gewaar schuwd tegen aanneming van dit voorstel, omdat hij meent als hoofd der politie zulk oen besbuit niet te kunnen handhaven, daar het dikwijls moeilijk is uit te maken of alio spelenden inwoners zijn en dan ook tijde lijk vertoevenden niet kunnen spelen. De burgemeester meent, dat men moet zeg gen spellen of niet. maar zegt men ja, dan kan men geen beperiring opleggen. Na het genomen besluit heeft spr. mede gedeeld hi beroep te zuiden gaan bij Ged. Staten en heeft hij dit ook reeds gedaaii, omdat hij niiet handhaving van een besluit ook beschouwt als in strijd met het alge meen belang. H.M. DE KONINGIN-MOEDER. Met Prinses Juliana naar Steinfurt. H. M. de Koningin-Moeder en ook H.K.H. Prinses Juliana zullen zich 21 dezer voor en kele dagen naar Steinfurt begeven ten ein de tegenwoordig te zijn bij het huwelijk van den neef van H.M., den Vorst van Bentheim en Steinfurt, die zes jaar geleden zijn eerste eohtgenoote door den dood ver loor en thans gaat hertrouwen met de Prin ses van Solms-H ohe n sol ms - Li ch De Koningin chauffeert zelf. De Koningin heeft, blijkens een Oosten- rijksoh blad, tijdens de feestspelen van Max Reinhardt, ook Salzburg bezocht. Zelfs tweemaal Wij vermelden dit wegens een nog onbekende bijzonderheid, namelijk dat H.M. zelf chauffeert. Het bericht meldt toch: „Na eenige dagen keerde zij weder in Salzburg terug. Ditmaal reisde zij in een auto en zij chauffeerde zelf."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1