Bijzondere Uitverkoop tegen Serie-prijzen gen' STADSNIEUWS Agenda WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1931 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD PAG. 2 Haarlemmerstraat 130-136 1 PLUCHETTE 'VERGORDIJNEN met geschlaboneerde randen, per paar 4.25 WOLLEN MOHAIR TAFELKLEEDEN moderne dessins 7.90 EIKEN KAPSTOK met fraai steekwerk en koperen haken 4.25 EIKEN ROOKSTOEL compleet met kussens 9.75 STEUN AAN DEN LANDBOUW. Regeling in vergevorderden staat van voorbereiding. Op vragen van den heer Van den Heu vel betreffende de indiening bij de Sta* ten-Generaal, of mededeeling van de hoofdstrekking van het steunvoorstel voor den oogst 1931 van de veenkoloniale land bouwbedrijven antwoordde de minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw: Geenezins wil de minister ontkennen, dat een oplossing van loonconflioten in do veenkoloniale landbouwbedrijvven min der moeilijk wordt, indien partijen be kend zijn met den inhoud van het in deze vraag bedoelde steunvoorstel voor don oogst 1931. Gezien echter don alge- Bie-enen economischon toestand en de be perking, welke de regeoring zich nu een maal steeds in geval van steunverlesning moet opleggen, kan hij niet de stelling beamen, dat in het niot bekend zijn van hetgeen de regeering voornemens is te doen, do voornaamste oorzaak van de conflicten zou zijn gelegen. Moeilijkheden van den meest verschil lenden aard, bij de uitwerking van het voornemen tot steunverlecning ondervon den, hebben de bekendmaking van defi nitieve voorstellen meer vertraagd dan aanvankelijk mocht worden verwacht. Ook thans moet de minister zich tot zijn leedwezen beperken tot de mededeeling, dat een regeling in gevorderden staat van voorbereiding verkeert, waarbij de verzekering kan worden gegeven, dat de grootste spoed, welke deze moeilijke stof maar eenigszins toelaat, wordt betracht. DALENDE OMZET DER AUTO- FABRIEKEN. Ford heeft het zwaarst geleden en laat de eerste plaats aan General Motors. De „Frankfurter Zeitung" van Zondag morgen geeft, aldus het „Volk", een staatje over de productie van de Ame- rikaansche automobielindustrie. In het eerste halfjaar van 1930 was de achteruitgang vergeleken bij het eerste halfjaar van 1929 31% procent of een daling van rond 3.21 tot 2.19 wagens. De productie in de eerste helft van het loo- per.de jaar is in verband met de afzet- moeilijkhèden opnieuw gedaald en wel met. 2S% procent tot 1.57 millioen. Voor de dive:se soorten bedroeg de daling: Eerste halfjaar 1930 1931 General Motors 561.000 521.000 Ford 687.0"0 352.000 Chrysler 135.000 102.000 Hudson 64.000 42.000 Willys Overland *42.000 32.000 Stuz'e baker 35.000 30.000 Nash 28,000 22.000 Auburn 8.000 20.000 Hupp 16.000 11.000 Packard 15.000 8.000 Het afzetverlies op de Amerikaansche markt is dus het zwaarst geweest voor Ford, die slechts half zooveel wagens kon verjroópen als in het vorige jaar en waar uit de stopzetting vavn het bedrijf voor ge ruimen tijd valt te verklaren. Voor sommige automobielfabrieken zijn de winsten intusschen nog aanzienlijk. Zoo verdiende de Studebaker Corp. in het tweede kwartaal 1.22 millioen dol lar, de Chrysler Corp. in do eerste zes maanden 2.25 millioen dollar. Daarentegen verloor de Packard Motor Car Co. en wel in het tweede kwartaal van 1931 0.2 millioen dollar tegenover een zuivere winst van 2.9 millioen in hetzelfde tijd vak van het vorig jaar. De General Mo tors heeft van alle automobiel-maat- schapjjijen het best geboerd; de winsten bedroegen over de eerste zes maanden van 1929, 1930 en 1931 resp. 141.9, 100.1 en 84.1 millioen dollar. Invoer van Nederlandsche steenkolen In Frankrijk. Op de vragen van den heer Hermans betreffende de beperking van den invoer van Xederlandsche steenkolen in Frank rijk heeft de minister van Buitenland- sche Zaken o.m. geantwoord: De invoer van cokes in Frankrijk kan bij wijze van uitzondering tot 1 Septem ber 1931 zonder invoervergunning plaats vinden. De adviescommissie heeft de be perking van den invoeer van kolen in Frankrijk met ingang van 27 Juli 1931 voor alle landen vastgesteld op het go- middelde van den invoer over 1928, 1929 en 1930 verminderd met 20 pet. De regeering heeft, zoodra zij kennis heeft gekregen van de Fransohe plannen tot beperking van den invoer van steen kolen, nauwe samenwerking gezocht met belanghebbenden hier te lande en in overleg met dezen alles gedaan om de- gevreesde Fransche maatregelen te voor komen, respectievelijk te verzachten. De regeering is van zins op deze wijze voort te gaan, ten einde te trachten de nadee- len, welke uit de Fransche regeling kun nen voortvloeien, tot een minimum terug te brengen. Voor de maand Augustus is 'bereids eeen mildere regeling verkregen. De huurdersstakingen te Rotterdam. Gistermorgen heeft de eigenaar van de panden in de Beverstraat te Rotterdam, van welke de bewoners in staking zijn gegaan," verzocht de schriftelijk eisohen nader mondeling toe te lichten. Deze onderhandelingen hebben een heel gemoedelijk verloop gehad, maar aange zien beide partijen op hun standpunt blijven staan, is de oplossing van het conflict geen stap dichterbij gekomen. De huurders eisohen, naar ons nader is ge bleken, een verlaging van 1.30 per week. In de panden, welke in het con flict zijn botrokkon, zijn in totaal 30 wo- nnigen. Een woning staat leeg en van de 29 andere zijn 22 gezinnen in staking gegaan; 2 bewoners hebben gistermorgen hun huur betaald, 3 anderen hebben, toen het conflict dreigde, voor een paar we ken vooruit betaald, maar van deze 3 hebben er 2 het rekest mede ondertee kend. Vóór 1927 bedroegen de huren van de benedenhuizen 4.50 per week en van de andere woningen 5.—. Toen in genoemd jaar de panden het eigendom zijn gewor den van den heer Van Boven, zijn de huren terstond tot 3.75 en 4.25 per week verlaagd. Verleden jaar zijn de huizen ontruimd en daarna grondig ge restaureerd. In Augustus 1930 zijn de woningen opnieuw verhuurd, tégeli de verlaagde prijzen. Een van de bewoners is 8 weken huur sohuldig. Deze zal bin nenkort gerechtelijk uit zijn woning wor den gezet. Voorts zijn er nog 7 bewo ners achter met de huur. Naar de eigenaar van de panden mee deelde, werden vroeger door den dienst van Maatschappelijk Hulpbetoon meer huurbons afgegeven dan tegenwoordig. Volgens hem is het niet uitgesloten, dat sommigen van de bewoners de huurpen ningen van Maatschappelijk Hulpbetoon als extra ondersteuning ontvangen, maar dat zij dit geld niet wi"en afdragen. Er bestaat, zoo zeide hij voorts, te Rotter dam eên groot gebrek aan woningen in den prijs van rond 4.per week. De textielfabriek der firma Elias te Roermond zal wegens slapte met 1 September worden gesloten. Nadat ruim een jaar de werktijden op de Kon. Oldenzaalsche Stoomweverij v.h. J. M. Molkenboer belangrijk waren ingekrompen, is thans de normale werkweek weer ingevoerd. In de afgeloopen weken zijn bij do Nederlandse'he Droogdok te Amsterdam niet minder dan 300 man ontslagen. Eenige maanden geleden werk ten er nog duizend man, terwijl er thans slechts 360 over zijn. De directie denkt het personeel nog meer in te krimpen tot ongeveer 20o man. Wegens slapte zijn aan de scheepswerf der firma Gebr. Nistern te Delfzijl 35 personen ontslagen. EEN STUDIEWEEK OVER HET KAPITALISME. Hoe het worden moet. - De invloed van het „kapita lisme" op de politiek. Een slotwoord Op den derden en laats!en dag van den Zevenden Limburgschen Socialen „Studie week"' heeft het eerst hét. Tweede Kamer lid Henri Hermans een rede gehouden onder den titel: „Van kapitalisme tot so- lidarisme". Spreker constat e,erde, dat de grond fout in onze huidige maatschappij ligt bij de scheiding van kapitaal en arbeid. En dan vervolgde hij, volgens een ver slag in de „Maasbode". Ligt de grondfout bij de scheiding tus- schen arbeid en kapitaal, waardoor het ka pitaal zich ook tussohen werkgevers en ar beiders als een derde en overheerschende macht kon ontwikkelen, dan moet het looncontract worden aangevuld „getem perd" volgens „Quadragesimo anno" door een contract van maatschap. Dit be- teekent, volgens spr., méér dan aandeel van de loonarbeiders in de winstDo noodzakelijke vorming van nieuw kapi taal waarvan het bezit nu geschreven wordt op naam van hen, die het juist niet hebben gevormd dient zoo te geschie den, dat eenerzijds rechtvaardige loonen en winsten worden betaald, anderzijds de arbeiders geleidelijk worden gemaakt tot mede-eigenaars van de onderneming, waarin zij werkzaam zijn. In het aldus verkregen mede-beschikkingsrecht zitten alle vormen van medezeggenschap, en dit systeem moet gedragen worden door een sociaal-economische bedrijfsorganisatie, die alle gelijksoortige ondernemingen gelei delijk verbindt, en die door Bedrijfsban- ken, wier kapitaal wordt gevormd door de overschotten van winsten en loonen, uit stoot het kapitaal als derde en over heerschende macht. In de plaats van vrije concurrentie ko- me geregelde concurrentie, gebaseerd op nationale ordening, met invoeging van be drijfsorganisaties als natuurlijke organen van den staat en gericht op een volkshuis houding, welke het algemeen welzijn dient, dus redelijke behoeftenbevrediging op den voorgrond stelt, en waakt voor een rustige, ongestoorde ontwikkeling van de produc tieve organen, de bestaansbronnen, der maatschappij. Na de pauze was het woord aan een tweede parlementslid, den heer Max van Poll, die sprak over „Kapitalisme en poli tiek". Deze spreker wees er op, dat de politiek wordt beheerscht door de schijn-identiteit van algemeen belang en winstbejag der geld- en kapitaalbezitters. Er is, zoo vervolgde hij, vaak oogen- blikkelijke identiteit tusschen algemeen belang en (schijn)belang der geld- en ka pitaalbezitters. Een politiek, die alleen of te eenzijdig let op dit oogenblikkelijke be lang, krijgt daardoor een louter sympto matisch karakter en moet ten slotte tot schade van het algemeen belang leiden, ja, zelfs tot catastrofen met ondergang van bet privaat-eigendomsrecht en dus tot onmetelijke schade voor de zedelijke per soonlijkheid en dus voor de hoogste zede lijke en godsdienstige goederen. Waarlijk christelijke politiek kan niet louter symptomatisch zijn. Zij kan. haar richtlijnen vinden in de Encycliek „Qua dragesimo Anno". En ten slotte hield deze spreker de vol gende regels voor aan de christelijke poli tiek. Ie. De vaste overtuiging, dat de Staat, wel degelijk zeer veel mag en vermag bij de inrichting der volkshuishouding2e de bereidvaardigheid om desnoods tijdelijk een vermindering van de nationalen rijk dom te aanvaarden ter wille van een be tere verdeeling van den eigendom en dus een hoogere volkswelvaart3e (zoolang de parlementaire democratie de heerschende rogeeringsvorm is) een zoodanige voor lichting en organisatie van den volksin vloed, dat daaruit een volksvertegenwoor diging ontstaat, die bereid en in staat is tot het voeren van een politiek als de om zetting der volkshuishouding eischt; 4e. uaast de altijd noodige voorzichtigheid een zekere „Riicksichtslosigkeit" tegenover de onvermijdelijke bezwaren, welke zulk feen politiek zou ontmoeten als gevolg van de oogenblikkelijke identiteit tusschen al gemeen belang en (schijn)belang der geld en kapitaalbezitters. De achtste en tevens laatste les werd gegeven door pater dl'. G. Vrijmoed, dio zijn bekende opvatting over de beteokenis van het begrip ..Kapitalisme" verdedigde in een rede, getiteld „Kapitalisme en wij, Katholieken". In onze feitelijk en concreet bestaande volkshuishouding, aldus pater Vrijmoed, is er geen doelbewuste ordening. Er is al leen de door de ervaring onjuist gebleken verwachting, dat er orde zal ontstaan uit het zoogenaamde vrije spel der economi sche krachten. In onze feitelijk en con creet bestaande volkshuishouding wordt als hoogste norm aanvaard het hoogst mo gelijk rendement der privaat-ondernemin- Indien derhalve met kapitalisme be doeld wordt niot een of ander abstract be grip, niet een of andere economische in stelling op zich, maar onze concreet en fei telijk bestaande volkshuishouding, zooals ze in de concrete werkelijkheid nu een maal is, dan moeten wij, meent dr. Vrij moed, het kapitalisme veroordeelen. Mgr. dr. Poels sprak een kernachtig slotwoord over het kapitalisme. De wortel van het kwaad, aldus spr., zit hier, dat aan het kapitaal rechten worden toegekend, welke het absoluut niet heeft, terwijl de kapitaalbezitters hun plichten miskennen. D a t kapitalisme moet vernietigd wor den. Het is een moloch, die den vrijen mensch. verslindt en vloekt met het Chris tendom. Pater Vrijmoed heeft gezegd, dat hij de verdedigng wil van dit stelsel, omdat hij van Rome houdt. Ik houd ook van Rome ik houd van Christus en van den evenmensch. Zijn Openbaring is de ver kondiging der naastenliefde, zóó, dat wij in den naaste Christus zelf zien, Die ons ook hierna zal oordeelen. Wij priesters verdedigen de Kerk niet alleen als wij dat stelsel bestrijden, wij verdedigen de beschaving en de rechten van den mensch. Wij eischen de coöpera tie in de bedrijven: kapitaal, intellect en handenarbeid men richte dit dan in, zooals minister Verschuur het wil of an ders. Als 't maar gebeurt. Met heilige overtuiging en geestdrift moet aan een nieuwe ordening gewerkt! „De Leidsche Hout". In het Geïllustreerd Weekblad „Buiten"' van deze week verscheen van de hand van J. G. B. een artikel over de Leidsche Hout. Een zeer waardeerend artikel, waarin naas't de wordingsgeschiedenis in het luein met de daaraan verbonden moeilijkheden een fleurige beschrijving gegeven wordt van den weelderigen plantengroei. Dit is het voornaamste uit het lezenswaardig artikel waaruit we lezen, dat er een bloemen- en plantenvriend aan het woord is. Wij citeeren hier enkelo passages: „Al dadelijk zien wij welk een ruim ge bruik van inheemsche planten is gemaakt, flinke hoeveelheden van elke soort bijeen, waardoor soms een fraai massa-effect be reikt ie en verder hier en daar opschieten de lange planten van meer ornamentale vormen. Groote plokken wilde Camiilen naast geheele boschjes blauwe Ancnusa, waartusschen dan hier en daar slanke, licht gele toortsen en de iets donkerder gole Teunisbloem. En zoo gaat het door: weer nieuwe wan delpaadjes met aardige slootovergangen en telkens andere bloemplanten. Langs het wa" ter de rose Ly thrum, de Waters-piraea en soms een heele plek lichtblauwe Vergeet* meniet. Ër is veel verscheidenheid: de vlier staat nu in rijken bloei, evenals de wilde rozen struiken, verder zijn er Lijsterbessen en Meidoorns, hier en daar klimt schuchter een Kamperfoelie tegen een nog jong eikje en verderop zien wij een populier met mooi glimmend blad, een Balsempopulier. Sr tus schen zijn weer paarse Wikken en hier en daar klimt door de struiken de witte Win de. Overal in den Hout ontmoet men gan- sche plekken met Silene, Koekoeksbloe men, rose en witte zijn er, en ook veel I'a-" pavers en Korenbloemen". Zoo gaat het artikel verder en het geeft verluchtigd met een viertal fraaie foto s, een goeden kijk op den Leidschen Hout- Dr. J. A. Schreuder. Dr. J. A. Schreuder, arts alhier, zal we gens gezondheidsredenen de praktijk neer leggen na gedurende 29 jaar hier ter stede als zoodanig werkzaam te zijn geweest. Op Zaterdag 22 Augustus van 34.30 uur n.m. zal dr. Schreuder aan zijn huis, Hoog land sche Kerkgracht 23, de gelegenheid openstellen voor vrienden en cud-patiéji- ten om afscheid van hem te nemen. Gistermorgen is de 16-jarige A. H. uit Oegstgeest in de Pieter de la Courtstraat. toen hij van een ladder wilde overstappen op een 3% M. hooge steiger, naar benedon gevallen, waarbij hij een fractuur oekwain aan de pols. Hij is door den E. H D. naar het Acad. Ziekenhuis gebracht. Hedenmorgen te ruim half acht is op bet terrein van Werninks BetonBabrieken de 17-jarige H. v. d. L. uit het Traiiwaalhof, toen hij met een lorry reed m aanraking gekomen met een stapel betonplaten, waar van er een uitstak. Deze plaat kantelde en kwam op de boenen van den jongen téreent.. De dokter van den E. H. D. constateerde dat hij beide onderbeenên gebroken had. Hij is naar het Acad. Ziekenhuis overge bracht. MR. J. J. NEUMAN DE LOOS. Voor den aanvang der civiele zitting van het Kantongerecht alhier, hedenmor gen gehouden, is de overleden oud-griffier, mr. J. J. Neumann de Loos, in waardeeien- de woorden herdacht door den plv. kantmi- recHter, mr. W. de Clercq, in tegenwoor digheid van verschillende vertegenwoordi gers der Leidsche balie, deurwaarders, per soneel der Griffie enz. Bij afwezigheid van den kantonrechter achtte mr. de Olercq het in zijn geest hier een woord te spreken over mr. Neuman de Loos. Zijn werkkring lag in hoofdzaak in dit gebouw, waar hij ongeveer twintig jaar, steeds met ijver en nauwgezetheid zijn taak heeft vervuld. Hoewel bescheiden en niet op den voorgrond tredend toonde mr. Neuman de Loos steeds warme belangstel ling voor het werk, dat he mwas opgedra gen. Daarbij gaf hij steeds blijk van een juist en scherp inzicht in juridische kwes ties. Zijn voortdurende en te lange werkzaam heid heeft hem tenslotte zijn gezondheid, gekost. Slechts korten tijd heeft hij mogen genieten van de eindelijk verkregen rust. De gelegenheid om hem voor zijn lang durige werkzaamheid te danken heeft ont broken, omdat zijn gezondheid een plotse ling afscheid noodzakelijk maakte. Spr. getuigt dan met waardeering van het vele werk van mr. Neuman de Loos en herdenkt tvens zijn nagelaten betrekkin gen, terwijl hij de hoop uitspreekt, dat zij steun en kracht mogen vinden om deze be proeving te dragen. De Ambtenaar van het O. M., mr. A. van der Eist, sprekend namens de ambtenaren van het Parket, zeide, dat mr. Neuman de Loos steeds in de meest aangename herin nering zal blijven voortleven. Namens de Leidsche Balie sprak mr. E. J. M. H. Bolsius, die de buitengewone wel willendheid prees, waarmede mr. Neumao de Loos de advocaten steeds terzijde heeft gestaan. Gaarne had spr. hem lange jaren Gemeentelijke Aankondigingen GEMEENTE-REKENING 1930. Burgemeestér én Wethouders Van Lei den brengén ter algemeen© kennis, dal aan den Gemeenteraad zijn overgelégd, tegelijk voor een ieder, jgedurénde veertien dagen ter Sêcrtarie Awt.zr gemeente ter lezing zijn neergelegd ien in afschrift tegen betaling der kosten mget&yBL verkrijgbaar zijn gesteld; de relfeniniwén verantwoor ding van de inkojffsten^nl uitstfven dézer gemeente over met alle daarbij behoorende bescheiden, benevens de verschillende bedrijfsrekeningen over dat jaar. AUG. L. REIMERINGER, Weth. lo. Burgemeester. VAN STBIJËN, Secretaris. Leiden, 12 Augustus 1931. LEIDEN. Dinsdag, Donderdag, Zaterdag, Vincèntius* Bibliotheek, geopend 's avonds van 7.30—8.30 uur. Dé avond-, nacht- en Zondagsdienst dér apotheken wordt van Maandag 10 tót en met Zondag 16 A u g. a. s. waarge nomen door de apotheken: G. F. Reijst, Steenstraat 35, Telefoon 136 en A. J. Donk, Doezastraat 31, Telefoon 1313. rust gegund, maar hét heeft niét zóo ïnó* gen zijn. De herinnering aan dén oud-griffier 2a! lang blijven voortbestaan en spr. hoopt, dat deze gedachte moge doordringen tot de ua- bestaanden. Tenslotte 'werd nog het woord gevoerd namens dé deurwaarders door den heet' J. C» G. 's Gravendijk en namens de ambtf^ naren ter Griffie door den heer H. Ilersel. Hierna werd met de civiele zitting aan gevangen. CITY LIGHTS. En de kunstenaar Chaplin. „City Lights", de rèéds vermaarde film van Charley Chaplin, dié Vrijdag a.s. bij het 4e jaarfeest van het Trianon- thealer zal worden vertoond, aan een voorbespreking te onderwerpen, zal ge rechtvaardigd worden door hét stand punt, dat deze film als een groot kunst werk moet worden besohouwd. En dit standpunt zal zeker door niemand, die deze film zag Avorden bestreden, want met „Gold Rush", Circus" en „City Lights" heeft Chaplin èen kunsttrio ge schapen, dat moeilijk ooit zal worden overtroffen. Wie Charley Chaplin defi nieert als een paar groote schoenen, een wandelstok, een bolhoedje en een onooge- lijk snorretje heeft het ongelooflijk ver niis. Charley Chaplin is in al zijn gróöte films eenphilosoot'. Hij is een zwer ver, die door het leven gegrepen wordt en die het leven zelf niet begrijpt, om dat hij er in zijn denken zoover van af staat. En daar hij toch dat leven leven moet en er middenin staat, is de botsing, de tegenstelling onvermijdolijk. En daar tegenstellingen den buiten staander immer frappeeren alles wat op kunstgebied uitblinkt, is uit tegen stellingen opgebouwd frappeert Cha plin ook in het dagelijksoh leven, dat hij in deze wereld leeft in de straten eener wereldstad. En hieruit blijkt ook de kracht van Chaplin, hij wekt den lach niet op, om dat hij de toeschouwers wil laten lachen, omdat hij komisch wil zijn, neen hij doet dit, omdat hij Juist niét komisch wil zijn, omdat hij het leven ernstig óp- vat, maar omdat dit ondanks hem, of liever door die tegenstelling, altijd ver keerd uitvalt. Zie City Lights, waar hij de vagebond is-, het voorwerp van spot voor de jeugd der groote stad. Doelloos dwaalt hij door de straten, totdat hij in contact komt met het blin de meisje, dat bloemen verkoopt op een der boulevards. De vagebond voelt zich tot haar aangetrokken in zijn aan liefde arm leven en als hij over haar peinst in het duister van een donkere gracht komt de millionair, die zich gereed maakt om in zijn dronkenschap zelf moord te plegen. De wijze waarop de va gebond hem redt, is hoe grappig ook, niet het sterkste gedeelte uit deze film, omdat het niet zoo sterk mogelijk het karakter van Chaplin weergeeft, al zit ten de bezoekers dan ook te gieren van 't laohen bij deze koddige scène. Het is nog niet ten volle het sterke Ohaplinis- me van het comische malgré lui. De va gebond sluit vriendschap met den mil lionair en nu komt de echte Chaplin voor den dag, hij wil die vriendschap met den rijkaard aanwenden om het blinde bloe menmeisje te helpen, maar zie, nu komt het moeilijke leven den zwerver weer met zijn ongeluk vervolgen. Zoolang de mil lionair dronken is gaat alles goed, hij fuift den zwerver en geeft hem zelfs geld, maar als hij dan weer nuchter is is hij alles vergeten en beschuldigt hem zelfs van diefstal. Als de millionair zich

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 2