22ste Jaargang
DONDERDAG 16 JULI 1931
No. 6949
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
OUDERS,
3)e Êcicbelie 0ouAati£
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
DE OPVOEDING VAN HET
MEISJE TOT VROUW.
De Gemeentelijke Meisjes H. B. S. te
Leiden viert deze week haar gouden be-
staansfeest, een feit, dat inderdaad een
herdenking waard is.
En mèt deze herdenking komt tegelijk
weer 5ns naar voren het nog altijd moei
lijke vraagstuk over de opvoeding van het
meisje tot vrouw.
Het nog altijd moeilijke vraagstuk, schrij
ven wij. Want, was het vijftig jaar geleden
voor velen een open vraag wat een meisje
op een school voor middelbaar of hooger
onderwijs moest doen, de omstandigheden,
door de vrouwen-emancipatie veroorzaakt,
hebben niet alle voor-oordeelen uit den
weg weten te ruimen en nog is het vraag
stuk der opvoeding van het jonge meisje
een brandende kwestie.
Gelukkig wie ten aanzien daarvan blijk
geeft van helder en gezond verstand. Nie
mand, die het bestaan van een Meisjes H.
B. S. tegenwoordig als iets bijzonders zal
beschouwen, maar een andere vraag is, of
nu maar alle meisjes in staat geacht moe
ten worden de H. B. S. te doorloopen, om
opgeleid te worden tot een zelfstandige,
positie.
H. B. S. te Leiden mag zich
verheugen in een goeden naam, want zij
maakt een tijdperk van grooten bloei door.
Voor een niet onbelangrijk/ deel mag dit
worden toegeschreven aan de bekwame lei
ding van de voortreffelijke directrice.
Wij hebben gisteren, in eenigszins bc-
knopten vorm, weergegeven hetgeen de di
rectrice ter gelegenheid van het gouden
bestaansfeest harer school heeft gezegd in
Een enkele passage daarvan willen we
hier nog eens memoreeren, omdat daaruit
blijkt het gezond oordeel der directrice
over de opvoeding van het meisje tot
vrouw.
Wij citeer en:
„Emancipatie en coëducatie brachten
de vrouw en, volgens spr., ook de maat
schappij een heel eind verder, maar de
tijd leerde ook, dat bij vele vrouwen de
krachten te kort schoten voor het vol
brengen van wat zij zelf als recht hadden
gewild en gewenscht en wat anderen nu
als plicht van haar eischen.
Naar spr.s meening kan slechts een
klein deel der vrouwen, wat aanleg van
verstand en wat karakter betreft, stu-
deeren, alleen staan in de. wereld in een
verantwoordelijke positie en toch zoo
evenwichtig en gelukkig zijn, dat er
van haar warmte en kracht uitgaat.
De combinatie echtgenoote-moeder en
werkende vrouw acht spr. allerminst ge
lukkig: het schept een conflict van plich
ten waartegen slechts weinigen zullen
zijn opgewassen.
Het meerendeel der meisjes zal weer
moeten worden opgeleid, deels voor alge-
meene ontwikkeling, deels voor de taak
van buisvrouw en a.s. moeder. Haar
waarde zal niet worden bepaald naar het
geld, dat ze verdient, doch naar het geld,
dat ze door haar practischen zin en toe
wijding niet uitgeeft. Dat is geen terug
gang naar het verleden, doch een correc
tie op de emancipatie en na-oorlogsche
invloeden".
Dat zijn „mannen"-woorden, door een
vrouw gesproken.
Mogen zij hoog opklinken boven de feest
stemming, waarin de feestvierende H. B. S.-
meisjes en haar ouders deze dagen leven.
Het meisje opvoeden voor de taak van
huisvrouw en a.s. moeders! Kan het beter
gezegd worden?
Moge dit woord van de kundige direc
trice weerklank vinden bij allen, die wil
len begrijpen, dat een dergelijke opvoeding
van het meisje geen teruggang is naar het
verleden, toen het vooroordeel der men-
schen een hoogere opleiding voor het meis
je onherroepelijk afwees.
Intusschen, gelukgewenscht de school,
die zich in het bezit van zulk een leidster
mag verheugen; gelukgewenscht ook de
Gemeente, die een harer voornaamste scho
len geleid weet door een vrouw van zulk
helder inzicht.
DUITSCHLAND
DE DUITSCHE CRISIS.
DUITSCHLAND MOET EERST ZICH
ZELF HELPEN.
Poovere resultaten.
Als men na al het geconfereer de balan3
gaat opmaken van hetgeen bereikt is, dan
zijn de resultaten teleurstellend.
De verschillende vooraanstaande leiders
der circulatiebanken, n.l. dr. Luther, Mon
tague Norman en Mirêt zijn weder uit Ba
zel teruggekeerd. Blijkbaar zijn de bespre
kingen aldaar dus beëindigd, althans
voorloopig gestaakt.
Succesvol kunnen de onderhandelingen
nog niet genoemd worden. Het eenige, dat
bereikt werd, is de verlenging van het
herdisconto-crediet voor de Rijksbank van
100 millioen p.st. Dat Duitschland hier
mede niet gered is, is duidelijk. Immers
het beteekent hier slechts een prolongee-
ren van een crediet dat reeds voor ver
schillende doeleinden aangewend was.
Over nieuwe middelen heeft Duitschland
dus nog niet de beschikking gekregen.
Ongetwijfeld zijn de leiders der buiten-
landsche circulatiebanken de meening toe
gedaan, dat Duitschland zelf eerst afdoen
de maatregelen moet treffen om het ver
trouwen in het binnenland te herstellen.
Zonder een sluitende begrooting, zonder
een juiste leeningspolitiek en zonder po
litieke rust in het binnenland, zou elke
hulp van hét buitenland onvruchtbaar
zijn. Eerst moet het kwaad uitgeroeid
worden, dat tot de crisis en het wantrou
wen in het laad zelf geleid heeft om dan
op gezonde basis met behulp van het
buitenland tot 'n nieuw politiek en econo
misch leven te komen.
Nieuwe maatregelen.
Schijnt er voorloopig van de zijde der
buitenlandsche regeeringen en circulatie
banken geen positieve hulp te komen op
dagen, van des te meer belang zijn daar
om de maatregelen, welke Duitschland
zelf treft.
In verband met het plan om de Duit-
sche banken heden weer geleidelijk aan
open te stellen, is gisteren een nieuwe
noodverordening afgekondigd, welke be
paalt
Artikel 1. Dat zoodanige betaalmid
delen of vorderingen in buitenlandsche
valuta slechts door de Rijksbank of djor
worven en slechts aan de Rijksbank of
door haar tusschenkomst mogen worden
afgegeven. De Rijksbank bezit het recht,
de bevoegdheid tot aan- en verkoop aan
andere credietinstellingen te verstrekken
en uitzonderingen toe te staan.
Artikel 2. Dat termijnzaken in bui
tenlandsche betaalmiddelen of vorderin
gen in buitenlandsche valuta of in edele
metalen in buitenlandsche betaalnndue-
len verboden zijn.
Artikel 3. Dat uitbetalingen en ad
viezen van cheques en wissels eveneens
worden beschouwd als betaalmiddelen in
buitenlandsche valuta in den 2in dezer ver
ordening, dat vorderingen in buitenland
sche valuta zoodanige zijn, waarbij de
schuldeischer betaling in effectieve buiten
landsche valuta kan verlangen, echter niet
buitenlandsche waardepapieren.
Artikel 4. Dat de handel met buiten
landsche tegen birmenlandsche betaalmid
delen niet mag geschieden tegen koersen,
die hooger zijn dan de laatst-bekende offi-
cieele Berlijnsche koersen.
Artikel 5. Regelt de afwikkeling der
zaken in buitenlandsche betaalmiddelen 'en
de hoogte der officieele noteeringen.
Behalve de maatregelen in deze nood
verordening genoemd, is de Duitsche Rijks
bank overgegaan tot verhooging van haar
disconto van 7 pot. tot 10 pet. en van de
beleeningsrente van 8 pet. tot 15 pet., ter
wijl de gouddekking voor de rijksmark van
40 pet. tot 30 pet. werd verlaagd.
Heropening der banken.
De leden der Stempelvereinigung te Ber
lijn hebben besloten vandaag alleen geld
bedragen voor loonbetaling enz. uit te be
talen aan firma's welke vroeger reeds daar
voor in aanmerking kwamen. De hierbij
vereischte loonlijsten moeten daarenboven
voorzien zijn van het stempel der betrok
ken Kamer van Koophandel. De leden der
Stempelvereinigung hebben verder beslo
ten eenige wijzigingen in het rentetarief
aan te brengen. In de kantoren der Berlijn
sche grootbanken werd nog gisteravond
laat druk gewerkt. De directies van alle
banken waren alle voltallig aanwezig om
de laatste schikkingen te treffen voor he
denochtend, wanneer alle banken met uit
zondering echter van de Danatbank weder
om haar loketten hebben geopend.
De belastingen.
Officieel wordt medegedeeld: De huidi
ge economische moeilijkheden hebben in ze
kere mate geleid tot een storing in de be
taling van de belastingen.
Een dergelijke storing dient in het alge
meen belang met alle middelen te worden
bestreden. Juist in tijden als de huidige
moet er bijzondere waarde aan gehecht
worden, dat een ieder aan zijn belasting
verplichtingen zoo strikt mogelijk voldoet.
Indien de verschuldigde belastingen niet
regelmatig binnenkomen, zullen, zooals ge
woonlijk, de gebruikelijke maatregelen
daartegen na waarschuwing worden ge
troffen.
Met nadruk wordt erop gewezen, dat
ook, ondanks de beide sluitingsdagen van
de banken, spaarkassen en girokantoren,
het overmaken van belastinggelden te al
len tijde geschieden kan.
Dit geldt ook voor de houders van een
banksaldo bij de Darmstaedter und Na
tional Bank.
De onvoorwaardelijke annuïteit.
Volgens een officieus bericht heeft
Duitschland gisteren het bedrag der on
voorwaardelijke annuïteit bij de Bank voor
internationale betalingen te Bazel gestort.
Overeenkomstig de Fransch-Amerikaan-
sche overeenkomst betreffende het plan
van president Hoover is dit bedrag ter
stond ter beschikking van de Duitsche
spoorwegen gesteld.
DUITSCHE UITTOCHT UIT BELGIE.
Marken worden niet ingewisseld.
Van de Belgische zeekust, die van ouds
her een groote aantrekkingskracht voor de
Duitschers heeft gehad, heeft een ware te
rugtocht naar het vaderland plaats.
De banken en wisselkantoren in België
blijven weigeren marken tegen francs in te
wisselen en honderden malen moeten de
filialen der groote Brusselsche banken in
Oostende en elders het telegram van het
hoofdkantoor laten zien, waarin uitdruk
kelijk wordt verboden marken te acceplee-
ren.
De moeilijkheden, die als gevolg hiervan
ontstaan, zijn voor vele badgasten en reizi
gers zeer groot.
Vooral Knocke, Heyst en Blankenberghe
ondervinden een noodlottige invloed van de
gebeurtenissen in Duitschland. Er zijn pen
sions die in een dag geheel door alle be
woners waren verlaten en in Blanken
berghe vreest men zelfs voor een cata
strofe. Dinsdag werden aldaar niet minder
dan 500 spoorkaartjes naar Duitschland af
gegeven, terwijl niemand uit Duitschland
arriveerde, zoodat gevreesd wordt, dat deze
week bijna geen enkele Duitscker aan de
Belgische kust zal, zijn achtergebleven.
FRANKRIJK
VL00TBEPERKING.
Overeenstemming te Parijs?
Naar, volgens te Parijs binnengekomen
berichten, verluidt, is tusschen de Fransche
regeering, Henderson, Stimson, en de Ita-
liaansche regeering overeenstemming be
reikt inzake het opheffen van het Fransche
pantserkruiserprogram, op voorwaarde,
dat Duitschland voor dien zijn pantsersc'ne-
penprogram opgeeft.
ENGELAND
MACDONALD VRIJDAG DOOR DE
LUCHT NAAR BERLIJN.
Tusschenlanding te Rotterdam.
Minister-president MacDonald zal, naar
thans vaststaat, Vrijdag a.s. per vliegtuig
naar Berlijn vertrekken. Het toestel, waar
mede hij de reis zal maken, zal door twee
andere vliegtuigen - worden begeleid. De
drie vliegtuigen zullen des ochtends om 10
uur te Hendon opstijgen en om 12 uur 30
min. te Rotterdam een tusschenlanding ma
ken. Tegen halfdrie wordt wederom uit
Rotterdam gestart. Om circa halfzeven des
avonds worden de toestellen op het vlieg
veld Tempelhof verwacht. Op de terugreis,
welke Maandag a.s. plaats heeft, wordt
dezelfde route gevolgd.
ITALIË
FASCISTISCH PROTEST.
Beleedigend voor het Vaticaan.
Gistermiddag is te Rome onder voorzit
terschap van Mussolini het directorium
der fascistische partij bijeengekomen, dat
naar aanleiding van de onlangs gepubli
ceerde pauselijke encycliek drie verklarin
gen heeft aangenomen.
1. Het directorium der fascistische par
tij protesteert met de grootst mogelijke
beslistheid tegen de beweringen der ency
cliek, volgens welke de fascistische eed
uit overwegingen van bezorgdheid voor 't
bestaan, de loopbaan of het leven der be
trokkenen wordt afgelegd. De fascisten
hebben het bewijs geleverd, dat zij afstand
weten te doen van bestaan, loopbaan en
leven, wanneer dit voor het vaderland of
de fascistische revolutie noodzakelijk is.
Om die reden wordt de ernstige beleedi-
ging van de hand gewezen, waarmee is ge
tracht, hun reeds door offers bewezen
trouw neer te halen.
2. Het directorium der fascistische
partij wijst met verontwaardiging, gegrond
op nauwkeurige kennis der feiten, de
bewering van het Vaticaan van de hand,
volgens weke de vrijmetselaars hun aan
zien in de partij zouden hebben herwon
nen. Het directorium der fascistische partij
is waakzaam, teneinde te vermijden, dat de
oude restanten der democratisch-liberale
vrijmetselaarskringen opnieuw actief zou
den worden. Het directorium constateert
in dit verband het ongehoorde bondge
nootschap, dat noodgedwongen tusschen
het Vaticaan en de vrijmetselarij is ont
staan, die thans door hun gemeenschap-
pelijken haat tegen den fascistischen staat
bijeen worden gehouden.
3. Het directorium der fascistische
partij protesteert tegen de leugens en kant
zich tegen de beweringen, die in een uit
Vaticaansche bron afkomstige buitenland
sche nota tegen de fascistische jongens-
vereenigingen, Balilla, zijn vervat en het
verklaart, dat het aan niemand mag wor
den toegestaan, een groote organisatie
zwart te maken, voor welke duizenden
zorgzaam gekozen fascisten, duizenden on
derwijzers der openbare scholen en twee
duizend kapelaans werkzaam zijn, een or
ganisatie welke beoogt diegenen te vor
men, die de fascistische revolutie zullen
voortzetten.
Bij punt 1 is aan te teekenen, schrijft de
„Msbd.", dat de H. Vader in de encycliek
gezegd heeft, „dat de inschrijving in de
partij voor zeer velen de voorwaarde is
van hun carrière, van hun brood en van
hun bestaan". Zoo men dus geen fascist is
welk fascist-zijn het afleggen van den
eed insluit kan men geen carrière ma
ken en geen bestaan verwerven. Dit is
heel iets anders, dan hetgeen den H. Va
der in den mond wordt gelegd.
Dat er intusschen zeer velen zullen zijn,
die alleen uit „vrees voor hun boterham"
den eed zullen afleggen, valt gereedelijk
aan te nemen, maar wordt door den Paus
niet gezegd.
Bij punt 2 valt op te merken, dat wie de
encycliek des Pausen heeft gelezen, waar
in niet de fascistische partij als zoodanig
wordt veroordeeld, maar datgene, wat in
het program en de actie der partij als
strijdig met de Katholieke leer en de Ka
tholieke practijk moet worden beschouwd,
terwijl 's Pausen liefdevolle vergevingsge
zindheid duidelijk blijkt, het woord „haat
tegen de fascistischen staat" als een laster
lijke beleediging jegens den Paus zal moe
ten aanmerken.
Dit nummer bestaat uit twee
laden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De financieele crisis in Duitschland.
Maatregelen van de Duitsche regeering om
zichzelf te helpen, nu hulp uit het buiten
land uitblijft.
Er zou voorwaardelijke overeenstemming
bereikt zijn inzake de vlootbeperking tus
schen Frankrijk en Italië.
Een beleedigend fascistisch protest te
gen het Vaticaan.
BINNENLAND.
De Bisschop van Haarlem sticht een mo
derne jongens-organisatie. (Binnonl., 2de
blad).
De massa-vergiftiging te Erica. (Gem.
Ber., 2de blad).
Het verdrinkingsgeval op Ameland ver
borg een echtelijk drama. (Gem., Ber., 2e
blad).
LEIDEN.
Het goudenfeest der Meisjes H. B. S.
De feestvergadering in den Foyer. (2de
blad).
Het eerste gedeelte der wedstrijden van
de Zijl gisteravond gehouden. (Sport, 2de
blad).
SPANJE
SPANJE'S WANORDE.
Nieuwe botsingen.
Na afloop van een communistische ver
gadering te Madrid, trachtten da deelne
mers gisteren in optocht naar het parle
mentsgebouw op te rukken, om de zitting
te verstoren.
De politie kon niet verhinderen, dat de
communisten met steenen werpen naar de
telefooncentrale, waarbij een inspecteur
van politie en verschillende politie-agen-
ten werden gewond. Later wist de politie
de orde te herstellen.
In de telefoonstaking is nog steeds geen
verandering gekomen. De sabotage duurt
onverminderd voort. Dinsdag was Barce
lona telefonisch niet te bereiken. In ver
schillende dorpen van Andaluzië duren de
moeilijkheden voort.
De kapitein-bevelvoerder van Barcelona
werd telegrafisch van Madrid uit van zijn
post ontheven.
doet uw plicht in het
belang van uw kinderen
en teekent het Petition
nement van de Neder-
landsche Dagbladpers
PETITIONNEMENT VOOR
INTERNATIONALE ONTWAPENING
van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapeningsconferentie in
Februari 1932 te Genève te houden. Georganiseerd door de Neder
landsche Dagbladpers.
Ik verzoek Uwe Conferentie met den meesten aandrang, in naam der men-
schelijkheid, die maatregelen te nemen die tot ontwapening der naties zullen
leiden.
OOSTENRIJK
DE MERKURBANK SLUIT HAAR
LOKETTEN.
Na overleg met den Oostenrijkschen
minister van financiën en met goedkeu
ring van de Oostenrijksche nationale bank
heeft de Merkurbank te Weenen besloten
haar loketten voorloopig te sluiten.
De regeering deelt( echter mede, dat zij
aan de Merkurbank geen moratorium kan
toestaan. De Merkurbank kan bij de Na- i
tionale Bank van Oostenrijk crediet en op I
onderpand opnemen tot een totaal bedrag I
van schilling 8 millioen.
Naam: Naam:
Adres: Adres:
Alle Nederlanders, mannen en vrouwen, boven 18 jaar, worden dringend uitgenoo-
digd bovenstaande verklaring te teekenen.
Niemand behoort meer dan een handtee kening te stellen.
De ondertrekende verklaring kan worden bezorgd bij of in open enveloppe worde
toegezonden aan: het bureau van „De Leidsche Courant". Frankeering 1 1/2 een:
Ook kan zij woiden bezorgd bij onze agenten.
Er bestaat gelegenheid, om één formulier door vier personen te doen teekenen; m
tuurlijk kan ook slechts één teekenen en de andere regels wit laten.
