22ste Jaargang
DINSDAG 7 JULI 1931
No. 6941
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
TENTOONSTELLING
KERKNIEUWS
ZONDAGSBLAD
UIT DE OMGEVING
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent pen week f2,60 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee
Sladen.
V Het katholieke dagblad.
Het aantal Katholieken, dat meent, "t
wel zonder een katholieke courant te kun
nen doen, is in vele gemeenten, in vele pa
rochies niet groot meer.
Wij kennen parochies in onze omgeving,
waarin misschien een of twee katbo-
üeke gezinnen zijn, waarin niet een kabho
lieke courant wordt gelezen.
Maar zóó is 't niet overal.
Het aantal katholieke gezinnen, waar
niet het katholieke dagblad d e courant is,
is toch nog tè groot. En dat kan en moét
dus anders worden; dit is een voornaam
katholiek belang!
Naar aanleiding van den uitslag van de
verkiezingen in Den Haag schrijft Criti
caster in de „Res." een artikel, dat niet
alleen voor Den Haag van belang is.
Wij lezen er o.m. het volgende in:
„De groote fout van de Katholieken,
haast overal ter wereld, en ook in ons
land, en ook in onze stad, is dat ze nog
steeds niet unaniem overtuigd zijn van
de noodzakelijkheid van het lezen van
een katholiek dagblad.
Er zij er nog te velen, die geen dag
blad lezen, wat al verkeerd is, maar er
zijn er nog meer, die een verkeerd blad
lezen, wat natuurlijk nog veel erger is.
Het is een kanker, als Katholieken op
gaan in de lectuur van neutrale, liberale
en socialistische dagbladen. Het is ver
bazingwekkend, dat, na al de jaren strijd
tegen het geweldige papieren gevaar,
men nu nog dikwijls Katholieken openlijk
met een verderfelijk blad in de hand of
in den zak ziet paradeerenIk behoef
dit euvel hier wel niet in den breede re
•beschrijven, want het is ook verkeerd, in
katholieke dagbladen te veel op dit cha-
pitre te hamerenimmers dat zou
preeken zijn voor bekeerden. Laat ik
alleen maar zeggen, dat verkeerde dag-
biadilectuur in enkele dagen kan weg
werken al het goede, wat geestelijken,
onderwijzers en allerlei propagandisten
in maanden moeizaam werk hebben ge
zaaid".
Goede lectuur is het eerst noodige.
Wie goede lectuur propageert, brengt
©en degelijk fundament, legt een stevigen
grondslag. Hij heeft kans, dat zijn daad een
blijvend resultaat, een bestendigd succes
heeft.
Een abonné verwerven voor een katho
lieke courant kan zijn een propagandisti
sche daad van groote beteekenis in de ge
volgen.
FRANKRIJK
EEN ACCOORD BEREIKT.
TUSSCHEN PARIJS EN WASHINGTON
Wat het communiqué meldt.
Havas meldt, dat overeenstemming is
bereikt tusschen de Fransche en Ameri-
kaansche onderhandelaars over het Hoover-
plan.
De overeenkomst is gisteravond laat ge
formuleerd en afgesloten. De inhoud is vol
gens een ongeveer half twaalf gepubli
ceerd communique als volgt:
Bij de hervatting der onderhandelingen
om 10 uur hebben de Amerikaansche on
derhandelaars den Fransohen minister de
toestemming hunner regeerng medege
deeld voor de in den ministerraad geno
men besluiten. Zij deelden mede, dat presi
dent Hoover verklaard had, dat het heden
afgesloten accoord in den geest van het
Amerikaansche voorstel ligt, zoodat thans
nog slechts de toestemming vereischt is
van de andere geinteresseerde mogendhe
den, voor wie Amerika geen verantwoor
delijkheid op zich kan nemen.
Hierna werden wederzijdsche beleefd
heden gewisseld. De tekst van de over
eenstemming, welke door de Fransche re
geering is voorgesteld en door de Ameri
kaansche is aanvaard luidt als volgt:
Ha de gehouden gedachtenwisselingen
stelt de Fransche regeering vast, dat zij
met de regeering der Vereenigde Staten
tot overeenstemming is gekomen inzake de
basis van het voorstel van den Amerikaan-
schen staatspresident Hoover en wel op de
volgende punten:
1. De betaling der intergeallieerde
schulden wordt van 1 Juli 1931 tot 30 Jimi
1932 uitgesteld.
2. Het Duitsche Bijk betaalt het be
drag van de onbeschermde annuïteit aan
de Bank voor Internationale Betalingen,
doch de Fransche regeering verklaart zich
bereid de door het Rijk gedane betalin
gen bij de Bank voor Internationale Be
talingen in bonds te beleggen, welke door
de Duitsche Bijksspoorwegen worden ge
garandeerd.
3. Alle betalingen vallen onder de door
de Amerikaansche regeering voorgestelde
bepalingen en moeten in 10 jaarlijksche
termijnen, te rekenen vanaf 1 Juli 1933
worden geamortiseerd.
4. Dezelfde bepalingen gelden voor de
door de Duitsche Rijksspoorwegen uitgege
ven Bonds.
Met betrekking tot drie verdere punten,
welke niet onmiddellijk de Amerikaansche
belangen en de Amerikaansche regeering
betreffen, geeft de Fransche regeering de
volgende verklaring af:
a). Een gemeenschappelijke actie der
leidende centrale banken door openstel
ling van de Bank voor Internationale Be
talingen moet in het leven worden geroe
pen ten voordeele van die landen, die in
het bijzonder te lijden hebben van de op
heffing der betalingen, gelijk dit is voorge
steld.
b). Een voorloopige overeenkomst
moet worden getroffen tusschen Frankrijk
en de Bank voor Internationale Betalin
gen, opdat Frankrijk ingeval van een mo
ratorium in den zin van het Youngplan 't
garantiefonds alleen door maandelijksche
betalingen in overeenstemming zullen zijn
met de behoeften van de Bank voor Inter
nationale Betalingen, zal kunnen aanvul
len.
c). De regeling van het probleem der
leveranties in natura en de verschillende
technische aanpassingen, die noodzakelijk
zijn geworden d®or de toepassing van het
Amerikaansche voorstel, moet worden on
derzocht door een deskundigencommissie
die zal worden ingesteld door de belang
hebbende regeeringen en die de feitelijke
noodzakelijke maatregelen zal moeten aan
passen aan het Hooverplan.
Frankrijk behoudt zich het recht voor
van de Duitsche regeering te eischen, dat
de door de uitgestelde betalingen vrijko
mende gelden uitsluitend gebruikt zullen
worden voor economische doeleinden.
ITALIË
DE NIEUWE PAUSELIJKE
ENCYCLIEK.
De eerste indrukken in Italië.
In Italiaansche kringen heeft de ver
schijning van de encycliek inzake het con
flict mét Mussolini (van welke encycliek
wij gisteren reeds den inhoud hebben weer
gegeven) tevens de publicatie er van in
het buitenland, vóór zij te Rome werd
openbaar gemaakt, een geweldigen indruk
gemaakt.
Het document werd door den Paus aan
een aantal prelaten toevertrouwd met de
opdracht voor de verspreiding zorg te dra
gen.
Die wijze van doen, heet het in fascis
tische kringen, zal er niet to.e bijdragen,
den geest en de houding in het fascisten-
kamp te verbeteren.
Het conflict blijft in al zijn ernst be
staan.
Op praotisch terrein, heet het dan, zal
echter de normale stand van zaken lang
zamerhand terugkeeren.
De Pauselijke encycliek heeft intusschen
algemeen opzien gebaard, vooral daar ver
luidt, dat de H. Vader haar eigenhandig
heeft ontworpen en geredigeerd. Men kan
nog niet nagaan welke de houding van
Mussolini zal zijn.
Volgens te Rome loopende geruchten zal
de congregatie van het heilige officium het
belangrijkste orgaan van het katholieke
centrale kerkbestuur, ingesteld voor het
zuiverhouden van geloofs- en zedenleer
een veroordeeling bekend maken van zeke
re principes van het fascisme betreffende
jeugdopvoeding.
In officieele kringen bewaart men vol
ledige reserve tegenover den nieuwen toe
stand. In fascistische kringen heerscht ech
ter ernstige ontstemming en men verwaoht
daar natuurlijk een energiek antwoord van
Mussolini.
De „Giornale d'Italia" zegt in een des
betreffend bericht:
„Het schijnt, dat de politieke invloed
van den clerus op de massa is overschat,
in ieder geval blijkt het dat deze invloed
afneemt, wanneer hij niet door den staat
als werkelijke macht wordt ondersteund.
Dit blijkt bijv. bij de tot voor eenige ja
ren als bijzonder religieus beschouwde vol
ken als Russen, Turken en misschien te
genwoordig bij de Spanjaarden.
De H. Stoel moet zich door zekere
successen (bedoeld schijnen hier de betui-
Maakt Uw eigen gas zonder eenigen
aanleg of kosten. Tentoonstelling der
apparaten op 9* 10 en II Juli a.s. van
II uur v.m. tot 8 uur n.m. in het Spaar
bankgebouw te Zegwaard. Vrij Entree
Vert.Techn. Bur. J. G. v. d. HORST
Zuidlandstr. 27—29, Den Haag, Tel. 331786
6678
gingen van instemming uit de geheele we
reld) niet tot overschatting van moreele
krachten laten verleiden! Hij behoort den
invloed van de Kerk op den Staat niet te
forceeren, aangezien hij dan gevaar loopt,
de religieuze autoriteit der geestelijken, der
kerkelijke organisaties en in laatste in-
tantie ook het religeuze gevoel van de
massa's te compromitteeren".
Deze ontboezeming van de „Giornale
d'Italia" lijkt al bijzonder veel op een fas
cistisch dreigement.
Verzoenend antwoord van den
duce?
Van den anderen kant meldt „United
Press" van bevoegde zijde te hebben ver
nomen, dat Mussolini een in verzoenenden
toon gehouden antwoord op 's Pausen
jongste encycliek opstelt, waardoor, naar
men verwacht, een einde aan het conflict
zal worden gemaakt.
In het antwoord^ "zou Italië's waardig
heid echter niet worden opgeofferd. Ver
wacht wordt, dat bet niet verder zal
gaan dan excuses aan te bieden voor de
kortgeleden plaats gehad hebbende exces
sen en dat het zal wijzen op den grooten
eerbied, welke aan de kerk en haar instel
lingen is bewezen, speciaal wat betreft
de ceremonies en processies van de afge-
loopen maand. Verwacht wordt ook, dat er
middelen zullen worden gevonden om de
kwestie der katholieke clubs te regelen
binnen het kader van den fascistischen
staat.
Ondehoud met kardinaal
Liénart.
In de Parijsche „Journal" wordt een in
terview gepubliceerd, dat de bekende
journalist Geo London heeft gehad met
den Pauselijken delegaat op het Eucharis
tisch Congres te Rijssel, kardinaal Lié
nart.
inzake den gepubliceerden Pauselijken
brief verklaarde de kardinaal, dat de Paus
door zijn protesteerende stem te laten
hooren ten gunste van de gewetensvrij
heid van de Italiaansche jeugd, een bewijs
van onvergelijkelijke zielskracht heeft ge
geven.
De ontwikkeling van de gebeurtenissen
in Italië is van buitengewoon belang voor
de toekomst der Kerk die van alle katho
lieken in alle landen volkomen aanvaar
ding eischt van de door Christus' Stede
houder verkondigde leer.
Ingevolge den wensch van den Paus,
mij overgebracht door een speciaal uit
Rome gekomen prelaat, zal ik ter gelegen
heid van de Pontificale Mis de verzamel
de geloovigen opwekken vurig te bidden
voor Zijne Heilighed. Wij zullen God bid
den, zijn Stedehouder op aarde te bescher
men en te zegenen.
De houding van den Paus die de bewon
dering der menschen afdwingt, doet den
ken aan die van Paus Gregorius den Ze
venden tijdens diens strijd tegen den
Duitschen keizer.
De Kerk, die nooit een regime als zoo
danig bestrijdt, maar alleen datgene, wat
in botsing komt met het katholiek gewe
ten, moet noodzakelijk stelling nemen te
gen de staataanbidding van het fascistisch
regime, en vóór het natuurlijke recht en
het menschelijke recht, dat zij verdedigt
door te protesteeren tegen het vormen
van Italiaansche jeugdbrigades, voor doel
einden die niet vreedzaam zijn.
London zegt nog, dat hij in gesprekken,
welke hij de laatste dagen met kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders had gevoerd,
telkens opnieuw den indruk opdeed, dat. er
een absolute onvereenigbaarheid thans be
staat tusschen katholicisme en fascisme.
JAPAN
ANTI-CHINEESCHE ACTIE IN KOREA.
Bezorgdheid in Japan.
De anti-Chineesche agitatie in Korea
heeft in officieele Japansohe kringen groote
ongerustheid verwekt. Men vreest, dat de
wreedheden der Koreanen de Chineezen er
toe zullen brengen represailles te treffen in
Mandsjoerije en Mongolië, waar meer dan
een kalf millioen Koreanen over een groote
uitgestrektheid verspreid wonen. Wanneer
het daartoe komt, wat niet onwaarschijn
lijk lijkt, kunnen er ernstige, vér-strekkende
gebeurtenissen uit voortvloeien, aangezien
het den Japanschen en Chineesohen autori
teiten zeer moeilijk zou vallen voldoende
bescherming te verleenen. in de streken,
waar de bevolking verspreid woont en de
politie-macht te wenschen overlaat.
Omtrent de ongeregeldheden op Korea,
■wordt nader gemeld, dat in verscheiden
plaatsen de beweging tot een ware Chi-
neezen-pogrom is uitgedijd. Te Heyo of
Pingjang begonnen de Koreanen om negen
uur den aanval op de woningen der Chinee
zen. Systematisch onderzochten zij, ten ge
tale van ongeveer 5000, de huizen der Chi
neezen. Naar verluidt, beschikten hun lei
ders over plattegronden, waarop de Chi-
neesahe woningen en restaurants waren
aangegeven. Eerst bij het aanbreken van
den dag, toen zij naar hun meening alle
Chineesche huizen hadden geplunderd en
alle Chineezen hadden verdreven, gingen
zij uiteen.
Een groep van 700 Chineesche vluchtelin
gen werd gistermorgen drie uur door een
bende van 300 goedgewapende Koreanen
aangevallen. De vluchtelingen hadden be
scherming gezocht in de nabijheid van een
politiepost en werden door de politie en de
gearriveerde politietroepen tegen de Ko
reanen verdedigd, die ten slotte uiteenge
dreven konden worden. In het geheel zijn
er 49 Chineezen gedood, 82 ernstig en 136
licht gewond. Bovendien zijn 28 Japansche
politieagenten door de Koreanen gewond.
Ook in Genzan hebben zich ernstige on
geregeldheden voorgedaan. De Chineesche
bevolking van Korea is door een grooten
angst aangegrepen en heeft al haar winkels
en bedrijven gesloten. De Chineesche ge
zant heeft aan de Japansohe regeering om
bescherming zijner landgenooten verzocht.
BRITSCH-INDIE
VEERTIG OPSTANDELINGEN IN
ACHTER-INDIE GEDOOD.
Veertig rebellen zijn gedood en een even
groot aantal gewond, bij een botsing met
de politie in den staat Sjan, waarheen de
Burmaansche opstand is overgeslagen.
ZUID-AMERIKA
BREUK TUSSCHEN BOLIVIA EN
PARAGUAY.
De gezant te Asuncion, en het legatieper-
soneel 'hebben Asuncion verlaten. De regee-
ring van Paraguay heeft aan haar gezant
te La Paz opdracht gegeven Bolivia te ver-
Laten.
TERUGTOCHT DER REBELLEN IN
PERU.
De in de hoofd-stad van Peru gepubli
ceerde officieele communiqué's verklaren
dat de opstandige beweging in het Zuiden
reeds weer aan het afnemen is. Volgens be
richten uit Puno hebben de rebellen zich
uit deze plaats naar Cuzco teruggetrokken,
waarbij zij de spoorwegen tusschen Juliaca
en Ouzco hebben vernield en de bruggen
hebben opgeblazen. De regeeringstroepen
trekken zich samen in Juliaca en een eska-
dre vliegtuigen, dat Zaterdag is aangeko
men te Adequipa, is eveneens naar Juliaca
onderweg.
De campagne voor de algemeene verkie
zingen, welke in September zullen worden
gehouden, is reeds begonnen. De voormali
ge president Benavides, die Woensdag te
Lima zal aankomen, kan rekenen op den
6teun van de burgerlijke groepen. Haya, die
vooral strijd voert tegen de buitenlandsche
kapitalisten en reeds uit New York ver
trokken is, kan op enkele Labourgroepen
rekenen. Cerro schijnen nog al populair te
zijn onder de soldaten. Er zijn nog geen an
dere candidaten bekend, dooh verwacht
wordt, dat de junta er wel in zal slagen
haar eigen candidaat gekozen te krijgen.
EM.-PAST00R W. VAN TURNHOUT t
In den ouderdom van 69 jaren is gis
teren in het B. K. ziekenhuis te Ouden
bosch overleden de zeereerw. heer W. J.
van Turnhout, emeritus-pastoor van Zoe-
termeer.
Wouterus Jacobus van Turnhout werd
21 Februari 1862 te 's-Gravenlhage gebo
ren en 15 Augustus 1889 priester gewijd.
Achtereenvolgens werd hij 'benoemd tot
kapelaan te Oude Tonge 17 Augustus
1889, tot assistent te IJmuiden 18 De
cember 1889, tot kapelaan te Zierikzee
16 Maart 1890, te Spaarnwoude 22 De
cember 1891; te Kralingen 23 November
1892; te Naaldwijk 21 September 1896;
re Voorsohoten 12 December 1898; en tot
R oei ofar ends veen 26 Januari 1901; tot
Pastoor to Wormer 29 September 1906;
en te Zoetermeer 7 December 1912.
Half Juli van het vorig jaar werd hem
uit deze laatste functie op zijn verzoek
eervol ontslag verleend. Hij vestigde zich
toen in Oudenbosch.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het accoord tusschen Frankrijk en Ame
rika eindelijk bereikt.
De nieuwe Pauselijke encycliek over het
conflict met Mussolini.
De anti-Chineezen-actie in Korea.
BINNENLAND.
Overleden is de zeereerw. heer W. van
Turnhout, oud-pastoor van Zoeterwoude.
(Kerkn. Is te blad).
Tal van verkeersongelukken overal in
den lande. (Gem. Berichten, 2de blad).
Relletjes bij de werkverschaffing te
Ruurlo (Gem. Ber., 2de blad).
Roeiboot op de Maas omgeslagen. De
twee inzittenden verdronken. (Gem. Ber.,
2de blad.
Fabrieksbrand te Amsterdam. (Gem.
Berichten, 2de blad.).
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
ALKEMADE.
Vleeschkeuring. In den loop der
maand Juni zijn ter Secretarie aangege
ven de volgende slachtingen. Bedrijfsslach-
tingen: 16 koeien, 35 varkens en 2 nuchte
re kalveren. Huisslachtingen: 1 varken.
Noodslachtingen: 4 koeien, 10 varkens, 9
kalveren, 1 lam. Ingevoerd werd 194.5 kg.
vleesch. Aan keurloon werd ontvangen
262.50.
OEGSTGEEST.
Geitenkeuring. Begunstigd door
prachtig zomerweer hield de R. K. Geiten-
fokvereeniging te Oegstgeest, Zaterdag 6
Juli haar jaarlijksche geitenkeuring.
Mooi weer, een flinke aanvoer en vol
doende belangstelling waren drie factoren
die er toe medewerkten, dat de keuring
uitstekend slaagde. De regeling van de
keuring was evenals andere jaren weer
goed in orde. Het Bestuur van de vereeni-
ging verdient dan ook wel een woord van
lof voor de goede regeling waarvoor zij
ieder jaar zorgt.
De uitslag van de keuring was als
volgt:
Eenjarige geiten. Matige rubriek. De
medaille van de Prov. Reg. Comm. werd
toegekend aan Ma rietje van De Hollan
der. Dit is een beste geit met beste uier.
No. 2 werd Coba 5586 S. van Maat, terwijl
Geertje van J. Molekamp den derden prijs
behaalde.
Oudere geiten. Wit en ongehoornd. Bes
te rubriek. De medaille werd behaald door
Paulina van P. v. d. Mey. Dit was een
goede geit met beste uier en beste beenen.
Coba 4707 van Maat volgde als No. 2, ter
wijl de derde en vierde prijs respectieve
lijk waren voor Martina van Sohrama en
Alida van Maris.
Oudere geiten. Bont of gehoornd. Goede
rubriek. 1ste prijs Dina, een beste reekleu-
rige geit van Zandvliet, 2de prijs Annie
van Verrijn. Derde prijs Nellie van Mole
kamp.
Medaillegeiten.
Kampioensprijs. Johanna van C. van
Dijk. Dit is nog een beste geit met beste
uier en sterke beenen. 2de prijs Pietje van
J. de Vet.
Lammeren. Matige rubriek. Hiervoor
waren drie prijsjes. Deze werden toege
kend aan lammeren van De Hollander,
Sohrama en Zandvliet.
De lammertjes waren kinderen van den
bok Diamant 129 S. Deze bok stamt af
van Gonda 2690 R.- Deze geit gaf op 2-ja-
rigen leeftijd 1146 L. melk mot 3.89 pet. vet
in 197 dagen. Als men zoo'n melklijst ziet,
dan zal het aan een ieder duidelijk zijn,
van welk groot belang het is om goede
geiten te houden. Wij zullen dan ook ho
pen dat de afdeeling Oegstgeest gestadig
moge voortwerken op het terrein van de
rationeele geitenfokkerij.