GEMEEHTERAADSVERKiEZIKG 1931
AANTAL UITGEBRACHTE STEMMEN
DONDERDAG 25 JUNI 1931
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 6
DE BEREKENING VAN DEN
UITSLAG.
Zoodra het laatste stembureau binnen
gekomen was, bleek ons aan de hand van
de haastig opgeteekende cijfers, dat in to
taal 31.958 geldige stemmen waren uitge
bracht.
Daar het aantal raadsleden 35 zou be
dragen, werd de kiesdeeler 31.958: 35 Is
913 3/35.
De totalen der verschillende lijsten dee-
lend door dit getal, verkregen wij de vol
gende uitkomsten:
R.-K.: 6763: 913 is 7 zet», oversch. 372
A-K.: 4106: 913 is 4 zet., oversoh. 454
C.-H.: 5490: 913 is 6 zet., oversch. 12
S.D.A.P.: 9768: 913 is 10 zet., oversch. 633
V.-B.: 2881: 913 is 3 zet., oversch. 142
V.-Dem.: 1303: 913 is 1 zet., oversch. 390
Een-en-dertig zetels konden dus direct
worden toegewezen, aan bovengenoemde
partijen; de andere lijsten behaalden geen
van alle den kiesdeeler.
Er bleven nu nog vier zetels te verdee-
len over en deze moesten ten goede komen
aan de lijsten met de grootste overschotten,
met dien verstande, dat bij toekenning van
een zetel de in aanmerking komende lijst
een gemiddelde van minstens 75 pet. van
den kiesdeeler per zetel moest kunnen aan
wijzen.
De Staatk. Ger. Partij (442), de Herv.
Ger. Staatspartij (288), de R. K. Volkspar
tij (12), de Rev. Soc. Partij (37) en de Paitij
om het Recht (35) behaalden geen van alle
75 pet. van den kiesdeeler n.l. ongeveer
685. Alleen de Communisten haalden dit
cijfer met 833 stemmen.
De overschotten waren dus:
Communisten: 833
S. D. A. P.: 638
jfWj Anti-Rev.: 454
Vrijz. Democr.: 390
R.-Katholieken: 372
Voor een overschot-zetel kwamen dus in
aanmerking: de Communisten, de S.D.A.P.,
de Anti-Rev. en de Vrijz.-Democraten. De
aatsten haaden bij toekenning van een
tweeden zetel echter niet 75 pet. van den
kiesdeeler, want 1303:2 is 651 en drie
kwart van den kiesdeeler was 685
Aldus kwam de vierde overschot-zetel
ten goede aan de Katholieken.
Zoodat de uitslag werd:
R.-K. 7 -f- 1 8 zetels.
A.-R. 4 -j- 1 5 zetels.
C.-H. 6 zetels.
S.D.A.P. 10 -f- 1 11 zetels.
V.-B. 3 zetels.
V.-Dem. 1 zetel.
Communisten 1 overschot-zetel.
DE GROOTE TAPTOE
NA DEN STRIJD.
DE VERKIEZINGSUITSLAG BEFEEST
EN BESPROKEN.
De propaganda club „Dr. Schaepman"
heeft, na den afloop der verkiezingen het
groot taptoe geblazen en de trouwe kie
zers en ijverige propagandisten saamgeroe
pen in de groote zaal van „Zomerlust".
Er heerschte dat laat zich denken
een ware feeststemming, toen het winnen
van de 8ste zetel bekend werd. De stem
ming was zoo opgewekt en tevreden, dat
zelfs de communisten een applausje kre
gen, toen werd medegedeld, dat ook zij hun
zetel heroverd hadden.
Van de lange rij van sprekers, die de
een in majeur, de andere wat meer in
mineur de uitslag der verkiezingen heb
ben besproken, was het eerst het woord
aan den voorzitter der Kiesvereeniging,
mr. B o 1 s i u s, die zich oprecht verheugd
toonde over den uitslag voor de Katholie
ken. Het is immers oneindig veel moeilij
ker een succes te behalen voor een partij
als de onze, wier beginselen een hooger
loei nastreven, dan voor de partij, die uit
buitend strijd om materieelen welstand.
Deze verkiezingsuitslag leert ons, dat
in het verleden niet zoo slecht is gewerkt
Daarvoor dankt spr. de Kath. Raadsfrac-
Bij de gisteren gehouden Stemming ter vekiezing van leden van den
Gemeenteraad Yan Leiden, zijn de volgende stemmen uitgebracht:
1. VRIJZ. DEM. PARTIJ 1 2. PARTIJ OM HET RECHT
J. M. VOS
J. ZITMAN
B. M. KROM, geb. I
VAN DER PLAS
J. F. DF. REN
P. J. PONT
C. L. WALDKöTTER
5. STAATK. GER. PARTIJ
C. H. OVERDUIN
N. WE EDA
J. G. v. d. STEEN
J. VAN INGEN
SOHENAU
J. J. SOLLIE
D. SIER AG
P. KEMPENEEKS
N. D. VREESWIJK
W. VAN WAARD
HUIZEN
Totaal 442
9. HERV. GER. STAATSP.
L. J. PH. DANE
J. H. LOOMAN
279
(Kieskring I en III)
A. v. d. MEIJ
ANT. SINKE
A. M. IMMINK
6. ANTI-REV. PARTIJ
3. VRIJHEtDSBOND
4. COMM. PARTIJ
A. G. BOSMAN
2443
A. J. ROMIJN
105
R. VAN EECKE
75
C. P. E. EERDMANS
geb. DE HOLL
161
B. MOOLENBURCH
11
H. H. HARMSEN
12
M. B. VOS
37
A. L. BOOT
7
A. M. TOUW
20
B. BUURMAN
16
Totaal 2831
7. S. D. A. P.
J. G. VAN ES
T. S. GOSLINGA
B. J. HUURMAN Dz.
F. ELKERBOUT
D. PARMENTIER
C. BEEKENKAMP
A. J. SCHONEVELD
C. MULDER
J. KARSTENS
H. D. M. KNOL
J. P. MULDER
G. J. VISSER
10. R. K. STAATSPARTIJ
TH. B. J. WILMER
A. F. L. M. TEPE
TH. M. W. BERGERS
J. H. A. MANDERS
C. J. VAN TOL
H. F. A. DONDERS
E. J. COSTER
H. M. SIMONIS
H. L. J. TOBè
H. LOMBERT
A. LANGEVELD
J. BOTS
J. A. v. OIJEN
H. C. SMIT
D. HAVERKORN
Totaal 6763
D. A. VAN ECK
J. J. v. STRALEN
T. GR GENEVELD
C. P. BRAGGAAR
geb. DE DC ES
F. KOOISTRA
M. G. VER WEU
J. H SCHüLLER
J. J. VALT.ENTGOED
C. KOOLE
Y. KUIPERS
J. C. DE CLER, geb.
DE BRUIJN
J. L. DE WAAL
C. J. MOSIES
A. C. v. d. WOERD
J. W. HARTING
A. CARTON
Totaal 7988
11. REV. SOC. PARTIJ
(Kieskring III)
M. v. d. LELIE
L. DE BOLSTER
W. J. v. d. STEEN
J. A. N. KNU11EL
810
H. v. WELZEN
6
H. WOUDA
9
J. HAAMKE,
geb. v. EGMOND
3
J. RAAR
0
J. 1ESKE
5
To'.aal 833
8. CH"IST. HiST. UNIE
I. B MENNEN
rAC. WILBRINK
J. SPLINTER Gzn
M. H. DF. REEDE
A. v. ROSMALEN
J. A. v. d. REYDEN
D. M. KUIVEN HO
VEN
G. LEKKERKERKER I
PH. P. DEÜMER
P. J. v. HOEKEN
A. BUJS
R. VISSER
P. J. FCNTETN
H. GIJSMAN Jr.
J. J. ZITMAN
5131
Totaal 5490
11. R. K. VOLKSPARTIJ
(Kieskring II)
J. A. WIJTENBURG
H. P. v. d. LELIE
H. SWAAK 1
Totaal 12
GEMEENTERAAD 1927
33775
31650
1703
Aantal kiezers
Uitgebr. stemmen
Van onwaarde
Geldig29947
R.K. STAATSPARTIJ 6127
ANTI-REV. PARTIJ. - 3755
«CHRIST. HIST. UNIE 6181
S.D.A.P8013
VRIJHEIDSBOND 2568
VRIJZ. DEM. PARTIJ 1294
STAATK. GER. PARTIJ 444
HERV. GER. STAATSPARTIJ 352
COMM. PARTIJ. 770
DEM. PARTIJ444
R.K. VOLKSPARTIJ
REV. SOC. PARRIJ
PARTIJ OM HET RECHT
STATENVERKIEZING 1931
36097
34156
2067
32089
6455
4424
5293
9744
2405
1372
672
545
561
226
1931
35364
33258
1300
31058
6763
4106
54ÖO
9768
2881
1303
442
288
833
12
37
35
tieopnieuw leggen we met gerustheid
onze belangen en onze beginselen in hun
handen. Spr. feliciteerde de kiezers en de
Raadsleden, speciaal No. 8, die thans voor
het eerst zijn intrede in den Raad doet.
Het succes van dezen dag heeft ons ook
geleerd, dat wij vertrouwen moeten heb
ben in onze aetie, in onze kracht. Wij moe
ten weer beginnen propaganda te maken
voor de volgende verkiezingen.
Grooten dank bracht de voorzitter aan
de propagandaclub „De Schaepman". Met
beperkte middelen is getoond, dat zij weet
te organiseeren. Dank speciaal aan den
heer Lombert, aan wie voor zeker 75 pet.
het succes van dezen dag mag worden toe
geschreven (daverend applaus en gezang
„Hij leve hoog"). Een woord van dank
ook aan mevr. Lombert, wier huis voor de
propaganda deze dagen open stond.
Deze verkiezingen hebben ons wat ge
leerd voor de toekomst. Het welslagen van
dezen verkiezingsdag is te danken aan
onze éénheid. Die eenheid is het funda
ment van ons staatkundig leven. Laten wij
vanavond beloven te zullen blijven strij
den en iet meer prijs te geven, wat wij
vandaag met moeite veroverd hebben.
De heer Coster stelde voor een tele
gram te zenden aan pastoor Hooyman te
Amersfoort, spreker op de groote propa-
gandavergadering van j.l. Dinsdag. Onder
applaus werd hiertoe besloten.
De voorzitter, der Kath. Raadsfractie,
de heer W i 1 m e r, voerde daarna het
woord, en wilde bij deze verkiezingen een
paar feiten constateeren.
Op de eerste plaats hebben bdeze ver
kiezingen, zooals ook de vorige, gedemon
streerd, gelukkig, dat een groote kern Ka
tholiek stemt, omdat zij Katholiek zijn. De
candidaten-lijst dient echter zoo te zijn
samengesteld, dat deze in de meeste krin
gen de grootst mogelijke bevrediging
schenkt. Het moet daarom steeds onze
zorg blijven, het voorbereidend werk in de
Kiesvereeniging zoo goed mogelijk te doen
slagen.
Daarnaast zijn er velen speciaal bij
de Raadsverkiezingen die twijfelen en
zij moeten door de propagandaclub wor
den bewerkt
Het tweede feit, dat gecor. sta teer 1 kan
wo:den, is. dat de propagandaclub uitmun
tend werk heeft verricht. Er zijn er onder
ons geweest, die zich afvroegen, of in „Dr.
Schaepman" wel levenskracht zou zitten.
Thans is gebleken, dat „Dr. Schaepman"
volle levenskracht heeft en volle activiteit
weet ie ontwikkelen.
Door daden heeft „Dr. Schaepman" .ge-
zegd: ik ben er, ik blijf er." En wij zeggen:
gij moet blijven, wij kunnen u niet mis
sen.
Namens zijn mede raadsleden gaf spr
de belofte dat aan alle redelijke verlan
gens en gemotiveerde wenschen de grootst
mogelijke aandacht zal worden geschon-
De voorzitter kondigde daarna a-an,
dat de heer Simonis, vandaag tot politie
ke persoonlijkheid gepromoveerd, zijn eer
ste politieke rede zou houden.
De „politieke rede" van het nieuwe
Raadslid was dat belooft veel goeds in
den'Raad van korten duur. De heer Si
monis herinnerde aan den oproep tot
„Dr. Schaepman" gericht: geeft acht! Maar
wij hebben geen acht gegeven, maar acht
genomen. Spr. dankt voor het vertrouwen
in hem gesteld en hoopte dit vertrouwen
waardig te blijken.
De heer Th. Bergers bracht hulde
aan den voorzitter van de Kiesvereeniging,
mr. Bolsius. De grootste dank, die Katho
liek Leiden hem kan brengen is, dat velen
zullen toetreden als lid der Iviesvereeni-
gincr.
De voorzitter sloot zich bij dezen
oproep aan.
In een kleine pauze zorgde de heer
Schinck voor leutige piano muziek, waarna
het woord was aan den voorzitter van „Dr.
Schaepman", mr. Donders, die dezen
verkiezingsstrijd vergeleek met een roei-
wedstrijd. Het hoofdnummer onzer Varsity,
door wie is 't gewonnen: door de Leidsche
jonge acht.
De Kath. raadsfractie is de „jonge acht"
en blijft de jonge acht door onze beginse
len, de beginselen van het Christendom,
dat altijd jong blijft. Wij, Katholieken, be
hoeven niet te zoeken naar oude of nieuwe
leuzen om kunstmatig stemmen te verwek
ken. Wij zullen blijven strijden, niet in de
achterste 'gelederen, maar voorop in het
brandpunt van den strijd.
Wij hebben reden om ons te verblijden,
want de toe-stand in Leiden was zoo, dat
het een stilstand dreigde te worden. Spr.
wees op het feit, dat, toen de Raad 27 ze
tels had, de Kath. óók 7 zetels bezetten,
evenals toen de Raad klom tot 31, tot 33
zetels. Het was dus een eerezaak, een
levenskwestie, het getal der zetels op te
voeren.
Maar er is nog meer reden om een juich
toon aan te heffen: we hebben dezen strijd
gevoerd onder ongunstige omstandigheden,
in een crisistijd. Reeds is opgemerkt, dat
een strijd om mateneele waarden altijd
meer trekt dan een strijd om geestelijke
waarden. Spr. geeft toe, dat er ook onder
de socialisten zijn, die beoogen het voik
hooger op te voeren. Maar gelooft u, dat de
S.D.A.P. door bij voorkeur de nadruk te
leggen op de materieele zijde van het leven,
een stemming zal kweeken, bizonder ont
vankelijk om ae geestelijke goederen re
waardeeren. Spr. wees hier op het verschil
tussehen de socialistische mijnstreek in
België en onze Kath. Limburgsche mijn
streek. In België keurige moderne wonin
gen, waar geen God meer leeft; in Limburg
keurige moderne woningen met in de ka
mer de Christus-Koning.
Spr. besloot zijn toespraak met dank aan
alle propagandisten en alle helpers.
Hierna verkreeg het woord de propagan-
da-secretaris, de lieer H. Lombert, die
na dank aan God, hem voor de gezondheid
tijdens deze campagne gegeven, apwekte
tot politieke actie, die noodig is om invloed
te kunnen uitoefenen ook op ander terrein.
Spr. bracht daarna dank aan zijn vrouw,
die hem bij zijn propagandistisch we-Ir
steeds ter zijde had gestenn.
vastknoopte een opwekking voor de onge
huwde propagandisten, om ook, als zij ge
huwd zouden zijn, actieve propagandisten
te blijven.
Voorts bracht spr. dank aan den voor
zitter van „Dr. Schaepman", mr. H. F. A.
Donders, en aan alle nog ongenoemde me
dewerkers, zooals zij, die hun auto of hun
huis ter beschikking der propaganda had
den gesteld, aan schilders en timmerlieden
aan het bestuur van P. K., dat de leden
tot medewerking had weten te brengen,
kortom allen, die hun krachten en hun tijd
voor de propaganda hadden gegeven. Spr.
wees op de propaganda der S.D.A.P., wftar-
voor iederen avond dopr ouderen en jon-
geren, mannen en vrouwen eenige straten
werden overweldigd en spoorde vooral de
vrouwen aan, ddt voorbeeld van propagan
da na te volgen. Ook de jeugd moet mede
werken, zij mag niet onverschillig zijn, wil
zij het later ook niet zijn. De politieke zaak
is een beginsel-zaak. Na nog dank te heb
ben gebracht aan „Perosi" voor de muzi
kale opluistering der fietstochten, eindigde
spr. met een vurige opwekking, allen altijd
actief propagandist te zijn, tot heil van het
vaderland en tot eer der Katholieke Kerk.
Hierna sprak Kapelaan D o r b e e k,
als geestelijk adviseur der propaganda
club. Spr. zeide als adviseur van de propa
gandaclub een gemakkelijke taak te heb
ben gehad, omdat de leden van een pro
pagandaclub uiteraard menschen zijn van
beginsel.
xoch moet ook van geestelijke zijde een
woord van lof en hulde worden gebracht
aan hen, die tot dit succes hebben bijge
dragen. Alles draait om de beginselen.
(Plotseling komen eenige leden der A. R.
raadsfractie en A. R. Kiesvereeniging de
zaal binnen waar zij met luid gejuich wor
den begroet. Als de heeren bij de bestuurs
tafel gezeten zijn, vervolgt kapelaan Dor-
Beck zijn toespraak).
Spr. is blij, dat hij nu in tegenwoordig
heid onzer politieke vrienden de eers'e is,
die m?g zeggen, dat dit is de overwinning
van het Chr. beginsel. Wil1 en er nieuwe
successen komen, dan moet gij, aldus spr.
het beginsel hoog blijven dragen in uw
eigen hart. dan moeten wij beginselvaste
menschen blijven. Eindigend met een
grapje, zegt spr., dat het vroeger was een
zevensprong, nu. zooals Mr. Donders reeds
gezead heeft, de jonge acht. moge het eens
wo-den een waakzaam negenoog.
De Y o o r z. verwelkomde hierna de po
li'ieke vrienden, de A. R. Spr. herinnerde
aan de feestvreugde, die zij vier jaren ge
leden hadden bij het winnen van hun vijf
de zetel, toen de gastheeren van nu hen
kwamen complimenteeren. Dit tegenbezoek
in ons buitengewoon aangenaam, U zi;t hier
we1uom in ons midden (luid annlaus).
Hierna nam de heer T. S. Goslinga
het woord, die eveneens in herinnering
bracht het bezoek vier jaar geleden door
R. b". aan de A R. gebracht.
Wij zün nu niet in die feeststemming,
maar wii zijn toch dankbaar voor wat be
houden is geb'even.
Vooral voor de rechterzijde is de uitslag
bevredigend, wel hebben -de C. H. een ze
tel verloren, maar het verheugt ons dat
deze vervangen is door een Katholieke.
Spr. was na de laats*e Statenverkiezing
bang. dat de verhouding in den Raad zou
worden 1716, maar teen hij zag het werk
van „Dr. Schaepman" heeft hij weer moed
geWegen.
Er zaten 6800 Roomsche stemmen in Lei
den en Donders en Lombert hebben ze er
uitgehaald. Spr. hoopt, dat de versterking
der linkerzijde de rechterzijde hechter aan
een zal snoeren tot een rechts bewind.
De S. D. A. P. leefde in een gunstigen
tiid en dat ih dien tüd toch 12 iaar lang
een reehtsche me,erde~heid bleef behouden
stemt ons dankbaar Geen enkele gemeen
te boven de Moerdijk, die dat kan zeggen.
Dat moven we niet vergeten.
Dat de reoh'srhe dissidenten hebben ge
faald bewust dat. het vertrouwen der Prot.
Chr. kiezers niet is verloren gegaan.
Sor. eindigde met een gezeerde, dat hij
op eenzelfde vergaderinc te S'Uedam eens
hoorde van den toenmabven Deken Cop-
pens: nl. de arke des Ve"bo"ds is gered
uit de handen der Philislijnen.
Dr. van Es vervolgens sprekend, zeide
dat zijn partiigenooten hier een zoete
I wraak kwamen nemen na 4 jaar met een
I gelukweusch aan de Katholieken.
I Onze fractie, aldus spr., is daarbij ten
I nauwste betrokken.
Wij zijn op samenwerking aangewezen
De eenheid, door Schaepman en Kuyper
zoo juist gezien, moeten ook wij beleven.
Moge die samenwerking zoo blijven en zoo
mogelijk nog toenemen.
Het verheugt spr.. dat de dissidente S. G.
P. wederom onmachtig is gebleken. Ware
dit niet zoo geweest, dan zou hij spoedig
misschien reeds het verwijt moeten hooren,
nu reeas naar de Roomschen over te lao-
pen. Spr. wensohte tenslotte de Kath.
Raadsfractie Gods besten zegen toe.
De voorzitter .egde hierna nog eens
den nadruk op de Chr. beginselen en hot
had hem goed gedaan de namen te hooven
van hen, die ook bij elkaar hooren, n.l. Kuy
per en Schaepman.
Hun lessen mogen wij in de politiek nooit
vergeten.
Spr. hoopt dat de samenwerking even
hecht en solide blijve door wederkeerige
waardeering.
Mogen wij, aldus spr., na deze beide vi-
1 sites, den volgenden keer elkaar tegenko
men op weg naai elkaar.
De heer G. Molkeaboer zette hierna
in 't kort uiteen de beteekenis van dezen
dag voor de propaganda, waarvoor hij een
j warm woord voor „Dr. Schaepman" sprak.
De heer Th. Wilmer antwoordde ten
slotte aan dr. van Es met dezelfde verxla-
ring, dat ook van den kant der R K. steeds
aangenaam met de A. R. was samengewerkt,
Er zijn wel nieeningsverschillen ge.veest,
maar toch, aldus spr., mag stellig worden
verklaard, dat telkens blijkt de nauwe ver
wantschap van beginselen, die er is tus
sehen A. R. en R. K.
Het slotwoord werd hierna gespro-
.r den voorzitter, mr. E. Bolsiu3,
