VERGADERING VAN DEN VOLKENBONDSRAAD Een Duitsche spotprent op de voorbereidende ontwapenings-conferentie. Duitsch- land eischt ontwapening, de anderen vinden een achterdeurtje om te kunnen weigeren Een voorstelling van het werk van Curtiusen Schober, die de douane-belemmeringen tusschen Duitschland en Oostenrijk wegnemen. !Sir Eric Drummond, de secretaris-generaal van den Volkenbond. ziet er nog niet hoopvol uit. En als men volgende week in Geneve de nu snel na derende vredesconferentie verder moet voor bereiden, dan dient men toch wel te weten dat voor het volgend jaar, de vlootovereen- komst tusschen Frankrijk en Italië in kan nen en kruiken is. Dan zullen er toch nog genoeg moeilijkheden overblijven, want dat de kans op een welgelukken van de aan staande groote vredesconferentie bijster groot is, dat beweert zelfs de grootste optimist niet. Er zullen echer de komende week krachtige pogingen gedaan worden om den weg te banen. In de vergaderingen natuurlijk, maar nog meer in onderlinge be sprekingen. Want tot vermindering der be wapeningen moet het komen, daarvan is ieder overtuigd. In weerwil toch van alle pogingen tot het handhaven van den vrede is de mogelijkheid van een oorlog een teit waar men nog, rekening mee houdt en moet houden, helaas. Maar als de mogendheden hun veiligheid zouden willen blijven ver zekeren door zich almaar steviger te be wapenen, dan leidt dit ten slotte onver biddelijk tot den strijd, die toch allen ver mijden willen. De uitslag van de ontwapeningsconferen tie, die voor de toekomst van heel de we reld van zoo ontzaglijk belang is, hangt ten deele af van de voorbereiding. Daarom is dit punt op de agenda van de komende Volkenbondsraadsvergadering van zoo groote beteekenis. De iolunie. Er is echter nog iets bijgekomen, dat deze bijeenkomst met zoo groote belang stelling te gemoet doet zien. Dat is de quaestie van de Duitsch-Uostenrijksche tol- unie. We behoeven de finesses van de zaak hier niet uitvoerig te behandelen, men heeft er dagen en weken over in z'n dagblad ge lezen en men zal er nog genoeg >fan lezen ook. Toen bekend gemaakt werd, dat Oosten rijk en Duitschland tot voorloopige over eenstemming gekomen waren omtrent een te sluiten tolunie was het of er een knuppel in het hoenderhok geworpen werd. Briand die toch zeer pacifistisch gestemd mag heeten, vele Franschen verwijten hem dit, deed duidelijk en beslist hooren, dat Frank rijk zooiets niet zou dulden en ook anderen maakten bezwaren: politieke, economische en juridische. Maar de Duitschers bleven op hun stuk staan, als zij door dringende noo- den daartoe gedwongen maatregelen ne men om den dreigenden economischen on dergang of te wenden, dan kan niemand hen dat rechtens beletten. De politieke be doelingen, die men hen toeschreefr hadden ze niet, juridisch was er ook niets tegen zoo'n tolverbond te zeggen, wel wat wilde men dan doen? Er zijn intusschen al weer ettelijke we ken verloopen en aangezien ook deze brei niet zoo heet gegeten wordt als ze gekookt flus op losse schroeven staan en daar deze vanzelf nauw samenhangt met de verminde ring der bewapening te land, kon men er .nog niet aan denken al eens ontwapenings Itonferentie bijeen te roepen. Want men is overtuigd, dat een mislukking van die con- ïerentie tot erger gevolgen nog zou leiden. Dus is alles in het werk gesteld om Frank rijk en Italië alsnog tot overeenstemming jtc brengen. Zeer verdienstelijk heeft de En- gelsche regeering in die richting gewerkt miet name Henderson deed er alle moeite voor. Hij ging naar Rome en Parijs en men vond, heette het een oplossing van de moeilijkheden. Maar bij de nadere uitwer king van de getroffen overeenkomst is het jtoch weer spaak geloopen, vooral Parijs Schijnt moeilijkheden te maken. Neen, het is zijn de gemoederen intusschen ook wel een beetje bedaard. Briand mag dan nog even afwijzend staan als te voren, in we zen heeft hij zich niet zoo fel meer geuit als hij het weken geleden deed, hij heeft wel gevoeld dat hij niet zonder meer afwijzend kon blijven staan: Frankrijk kan maar niet gewoon zeggen, ik verbied het en daarmee uit. De zaak komt nu voor den Volkenbonds raad. Niet in die beteekenis of deze zou kunnen uitmaken, dat Duitschland geen tol unie mag sluiten neen, men is zoo verstan dig dat niet te ontkennen. Maar op ver zoek van Henderson zal de Volkenbonds raad onderzoeken of sluiten van deze Curtius en Schober, de Duitsche en Oostenrijksche minister vaon buitenlandsche Zaken, die het Weensche Protocol sloten betreffende een fiolunie. B R1AND. op die aaneensluiting moet uitdraaien. Briand was echter slim genoeg om te be grijpen, dat hij met iets anders moet ko men. En hij geeft toe, dat verschillende staten ook Oostenrijk moeten geholpen worden dat men niet blijvend genoegen kan nemen met de bestaande tolpolitiek. Prachig zeggen de Duitschers, maar de schandelijke mislukking van de Geneefsche tarieven conferentie heeft duidelijk bewezen dat van een slechting der hooge douane muren toch niets komt. We grijpen nood gedwongen naar dit middel. Duitschland bloedt leeg door de veel te hooge betalin gen, die het opgelegd zijn, we moeten de een of andere kant uit. Dat wist men een half jaar geleden ook, maar men wilde niet. Het tolunie plan heeft dan ook in zeker opzicht goed gewerkt. Het heeft in vele landen ernstige beroering gebracht, die echter om met den heer Colijn te spre ken hoe men daarover ook denken moge, toch deze verdienste heeft, dat het geheel vastgeloopen overleg inzake de economi sche verhoudingen in Europa weer vlot ge komen is. Het tijdperk van versteening is met één slag gespleten. En als de douane unie dus in Genève in bespreking komt zal zij misschien menigeen tot inkeer brengen. Men kan aannemen, dat er heel wat over gepraat zal worden. Duitschland zal uit eenzetten dat het de opgelegde lasten niet dragen kan, Tsjecho-Slowakije zal bewij zen, dat een samengaan van Duitschland land cn Oostenjij'k wel kans om gelijk te krijgen. Maar intusschen wint men tijd. En dat is al veel. De komende V olkenbandsraadsvergade- ring is wel zeer belangrijk. De waard* ;t van den Volkenbond. De moeilijkheden zijn groot. Maar dit is geen reden, om cve toekomst somber in Ie zien, of de beteek*'.nis van het groote inter nationale Instituut gering te achten. Meet] dan één geschil werd reeds door den Vol kenbondsraad tot oplossing gebracht. De Volkenbond heeft zeker vaak teleur gesteld maar de waarde van z'n bestaan voor de vredesadtje is toch wel bewezen. Het Palais-electoral, te Genève waar de Volkenbondsraad volgende week vergadert Een zitting van het Internationale Hof van Justitie te 's-Gravenhage in het Vredes paleis. Maandag 18 Mei vergadert de Volken- bondsraad te Geneve. Er is een zeer uitgebreide agenda af te handelen en de zes dagen, die men verga deren wil, zullen zeer gevuld zijn. Natuurlijk zijn niet alle te behandelen za ken van even groot gewicht en er zullen er onder zijn, die spoedig beslist worden. Twee punten zijn er evenwel, die van buitengewone beteekenis geacht kunnen worden en die dan ook aan deze Raads vergadering haar groote belangrijkheid .verleenen. Het eene punt is de verdere voorbereiding van de Ontwapeningsconferentie, die 2 Fe bruari 1932 waarschijnlijk te Geneve ge opend wordt. Het andere punt is de quaes tie van de Tarief- of Tolunie. die Duitsch land en Oostenrijk willen sluiten. Er moet teven!worden geconstateerd, dat, terwijl het id*'.aal der ontwapening, <>f althans ter bepi eking van bewapening wenkt, er helaas, Vog veel oorlogsgedruisi ii en oorlogsgevaar is in de wereld. Maat; daarin ligt een red en te meer voor het zijn en het streven vtain den Volkenbond, -die nog moet groeien,, om zich in zijn volle kracht te kunnen ^èven tot het voorkomen van den gruwel d er vernieling en de ver trapping van het recht. De Bond is zoo goed en zoo capabel, als hij op het oogenfi «lik zijnkan en moet, ge geven den aard '.zijner leden. Komt er in dien aard verande ring (en de Bond mankt door steeds weer aan zijn beginsel te her inneren en daarv oor op practisch gebied de best mogelijke toepassing te zoeken, propaganda voor. een betere staats-orde), dan worden de voorwaarden geschapen voor een beteren Bond. In dien tusschen- tijd moet men hei n nemen zooals hij is en het goede waard?'Eren in de mate, waarin hij dat biedt. Wij krijgen ee n goede Volkenbond als de vredeswil der volkeren zelf sterk wordt. (Nadruk verbo-den) E.W, Nu is het een feit, dat de Oostenrijkers die aansluiting wenschen. De overwinnaars zelf hebben de voormalige Donau-monar- chie zoodanig besnoeid en mishandeld, dat een eigen economisch bestaan onmogelijk geworden is. Dus zien de Duitsche Oosten rijkers alleen nog heil in aansluiting bij Duitschland. Maar al is dat niet recht streeks verboden, er is toch voor gezorgd, dat dit hen onmogelijk gemaakt werd. De goedkeuring van den Volkenbonds raad moet eerst worden verkregen, zoo luidde de formule. En wie kon bezwaar heb ben tegen „de goedkeuring van den Vol kenbondsraad"? Maar de Raad moet eens gezind zijn voor dat doel. Frankrijk is een permanent lid van den Raad en Frankrijk zal er nooit mee instemmen. De Franschen willlen echter, zeggen ze, de tolunie niet, juist omdat zij, ten slotte, Een voorstelling van het werk van Curtius en Schober, die.' de douane-belemmeringen tusschen Duitschland en Oostenrijk wegni emen. Ontwapeningsconferentie. Een politieke spotprent op den looden schuldenlast die Duitschland belet vooruit te komen. De voorbereiding van de Ontwapenings conferentie is al een heel moeilijke'quaes- tie nu nog altijd'Frankrijk en Italië het niet e.ns zijn geworden over de beperking, die z;' zich wat de vlootaanbouw betreft zul len opleggen.- Men weet, dat de Vlootcon- iferentie het vorig jaar te Londen gehouden en die tot bedoeling had, dat de vijf groo te zeemogendheden: Engeland, Amerika, Ja- ipan, Frankrijk en Italië het eens zouden 'worden over beperking der maritieme be wapening niet leidde tot een vijf mogend heden overeenkomst. Men moest er zich ;üiiee tevreden stellen dat alleen drie eerstge noemde rijken zich tot beperking verbon den. Frankrijk en Italië werden het niet eens en dat had tot natuurlijk gevolg dat de drie anderen wel een clausule moesten maken, dat als die twee heelemaal vrij bleven en hun vloten machtig gingen versterken, zij 'ook hun vrijheid zouden herkrijgen. De ivcrmindering der bewapening ter zee bleef tolunie al dan niet vereenigbaar is met de verplichtingen tot handhaving van z'n eco nomische onafhankelijkheid, die Oostenrijk op zich heeft genomen, bij het Geneefsche Protocol, dat het in 1922 onder auspiciën van den volkenbondsraad heeft gesloten. Dat zou dus een zuivere juridische be slissing moeten zijn. Maar we weten alle maal wel, dat het oordeel over deze quaes tie beinvloed zal worden door economische en politieke overwegingen. Als Oostenrijk op die manier met Duitschland samengaat, zullen sommigen redeneeren, dan is dit voor ons schadelijk, nu zoo'n tolverbond sluiten, dan gaat dat onzen invoer zal er door getroffen worden. Veel erger, zullen anderen zeggen, als zij op den duur naar een algeheel'e aansluiting van Oostenrijk bij Duitschland. Dat mag niet. en Oostenrijk voor Tsjecho-Slowakije fu neste gevolgen moet hebben, Engeland zal wel bemiddelend optredenen als men het toch niet eens wordt zal de quaestie zeker gebracht worden voor het Interna tionale Hof van Justitie in Den Haag. Dan krijgt men een meer juridische dan politieke uitspraak en hebben Duitsch-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 5