Hei Wie a&Mind
„EEN GLORIE VAN ONS RAS'
PU
UIT DE OMGEVING
UIT DE RIJNSTREEK
ZATERDAG 2 MEI 1931
DE LEIDSCHE CO! NT
TWEEDE BLAD PAG. 5
OP HET BRIELSCHE MARTELVELD.
HET BEKENDE OUDE SCHILDERIJ, DAT IN DE TEGENWOORDIGE MARTELKAPEL HANGT.
Wie te beducht zou zijn voor de snelle
ontwikkelihg van het Katholieke leven in
deze lage landen, lean van deze benardheid
van geest spoedig worden bevrijd door de
aandacht te vestigen op het teruggrijpen
naar de oude Katholieke tradities, die
evenzeer een niet van het geheel te onder
scheiden deel uitmaken onzer Katholieke
emancipatie. Waar de kruin ten hemel rekt,
en het takk en-spel van wasdom geurt, zoo
dat de vogelen weer komen fluiten en tsjil-
pen; daar boren de wortels dieper, zoekend
naar het heldere water onzer beste *cn
meest gezuiverde vrome tradities. De ak
ker van'Sint Adelbert bloeit weer van ge
beden; de herrijzenis van Egmond is meer
dan een vrome verzuchting; Onze Lieve
Vrouw ter Nood is weer geëerd in haar
schoonen hof, met bloemen en gezangen, en
de Stille Omgang te Amsterdam trekt dui
zenden en tienduizenden naar de nachte-
lijkè hoofdstad. En 't is een eisch onzer Ka
tholieke emancipatie, dat wijin het bij
zonder ook onze aandacht kèeren naar hen,
die eeuwen later in ons land met hunne mar-
telie en hun bloed het geloof hebben be
houden, de stille vlam hebben behoed, die
weer worden moet haard van verwarmend
vuur en glans van licht, neerdalend op de
aarde en weer optrekkend ten Hemel; voor
heel ons land en heel ons volk. Dit laatste
zeggen wij met nadruk, want wij willen
niet één oogenblik den schijn wekken alsof
wij met dezen eisch ter traditioneele vol
tooiing van onze emancipatie twisten wil
len oprakelen of tekort schieten in de lief
de jegens onze dwalende landgenooten. Het
lijden der Heilige Martelaren van Gorcum
want hunne vereering willen wij, aan-
knoopendbij de traditie, feller doen le
ven is een zwarte bladzijde in de ge
schiedenis van ons vaderland, doch ook
Katholieken uit die dagen zijn mede aan
leiding geweest van dat lijden en hebben
door wankel geloof en verkeerd levensge
drag die zwarte bladzijde mede geschreven.
Zullen wij 'niet eens tezamen de gouden
bladzijde der verheerlijking van deze Ne
derlanders schrijven? Zij zijn in hun groote
trouw, in hunne heldhaftigheid, in hunne
onversaagdheid, een glorie van ons ras. Zij
v waren tot 't laatste toe geen heldengestal
ten, zooals ze alleen schijnen te 'kunnen
rondwaren in mythen en sproken, doch hun
leven en hun uitgang is algemeen-mensche-
lijk, in de Dietsche kleur gevat. Zij zijn ons
zoo nabij, heel dit karige, en weer in zijn
disputen zoo felle volk nabij; zij hadden
als wij de zee in hunne oogen en de groo
te deining in het hart, en zij kenden het
verlangen naar de lieflijkheid en den in
ner lij ken rijkdom der dingen, zij kenden
Vermeer's stilte en Rembrandt's luister,
't Is een nationale eisch, dat zij worden
tot een glorie van ons ras, een heerlijkheid
voor ons volk, een ontroerende verheffing
onzer Nederlandsche menschelijkheid.
Bij de negentien Heilige Martelaren van
Gorcum hebben wij een weinig vrome an-
nexatiezucht botgevierd: de Heilige Ville-
had toch was een Deen, de laatste Deen tot
nu toe onder de Heiligen der Kerk opgeno
men. Sigrid Undset is hem enkele jaren
geleden te Brielle komen vereeren, ook om
hem „iets" te vragen voor een Deensche
bloedverwante. Sint Villehad bleek een
machtig man, en, zoo God wil, zullen'de De
nen nog van hem hooren. De anderen zijn
echter volkomen bloed va-n ons bloed. Zij
kennen de diepe stilte, die ons volksbestaan
kenmerkt; doch eveneens de felle uit
barstingen, die plotseling als 't ware het
aanschijn van dit kleine land kunnen ver
anderen. Zij zijn mannelijke bidders, doch
ook heftige en geestige disputeerders; tot
onder 't doods koord twist Sint Nicasius van
Heeze met de beulen over de wezenlijke te
genwoordigheid van-Onzen Heer in de Hei
lige Eucharistie. Doch bovenal: het marte
laarschap wordt door hen zoo menschelijk
dóórleefd, wij zien het voor ons opdoemen
in zijn volle realiteit. De martelaarsverha
len uit de oudheid der Kerk doen ons te
weinig kennen van den strijd-van-binnen,
die toch ook bij deze grooten en sterken
zal hebben gewoed, want niet allen werden
als in een lichtgolf der goddelijke genade
heengedragen over alle pijnen en allen
smaad. Zij strijden waarlijk niet alleen te
gen de beulen, tegen den schimp der verra
ders, tegen het dispuut en nog meer tegen
de verlokkende tong der predikanten, zij
strijden tegen de levenslust en de doods
benauwdheid in hunne harten. Zij strijden
voor en tegen zich zeiven; zij strijden voor
en tégen de zwakkeren in hunnen, kring.
Er is geen geweldiger drama dan deze
strijd, die feller den kop opstak, wanneer
de vermoeide beulen weken. Nog in de
schuur van Te Rugge, buiten de stadspoort
van Den Briel, omringen de sterken de klei
nen en de weifeimoedigen, nog golft de
strijd op en neer, de dobbelsteen ligt op
één kant en de inzet is het' éèüwig'leven.
Nog zijn er die wijken en vluchten in het
laatste uur. Sint Iiieroilymus van Weert
die wel de warmbloedigheid van zijn
naamgenoot, den grooten Kerkvader, zal
hebben bezeten, is, wanneer hij de lad
der bestijgt, zoo verwoed tegen de mislei
ders, die het ooilam der kudde, den jon
gen broeder Hendiik, hebben weggelokt
dat hij één met den voet in den buik
schopt. Zóó fel-levend gaat hij vrijwillig
den dood in, zoo uitgestrekt en grootsch
is dit offer. Wat anders misschien voor Pa
ter Hieronymus een biechtpuntje zou zijn
geweest, wordt nu een monumentale daad,
hij schopt de wereld van zich weg, opdat
nies hem weerhoude in de vlucht naar God.
De nacht van den negenden Juli 1572, zoete
fluweelen zomernacht, is in de schuur te
Rugge, waar toortsen walmen en flambou
wen flakkeren in een grillig schaduwspel,
getuige van een der felste tafereelen in het
eeuwig twistgesprek tusschen God en Sa
tan. Hier zijn ze elkander vlak nabij, hier
is het. drama gestegen tot onpeilbare hoog
ten; hier is 't alsof legioenen Engelen den
adem inhouden bij zulk een ziedende
worsteling. Eén trede nog, één stap op den
ladder en zij gaan „goede sier maken
met het Lam", zooals de simpele Sint Go-
defridus van Duinen zegt: één kreet van
verloochening, en dc Duistere en de Kille
wint, schijnbaar, hij is meer dan ooit hier
Meester van den Schijn, God meer dan ooit
het onwankelbare Zijn.
Dit drama is een der grootste uit de ge
schiedenis van ons vaderland, zóó groot,
dat 't niet alleen historische herinnering
voor ons zijn mag, doch leven moet in het
heden. Wij moeten allen bezield zijn met
apostolischen ijver om de Katholieke ge
meenschap in deze lage landen uit te brei
den, doch wie blaken nu zóó van apostel-
gloed als deze gezaligden in den Hemel?
't Is ons, of hunne oogen altoos over ons
land gaan, spiedend en speurend naar alle
teekenen van het Katholiek herstel. Dit
Katholiek herstel zal niet volkomen worden
bereikt zonder dat de vereering onzer Hei
lige Martelaren als een wolk van zilveren
dauw en bloemengeur over onze landen
trekt. Willen wij deze landen behouden en
herwinnen voor Je sus Christus, onzen Heer,
waar het brute Heidendom, dat zelfs cle
valsche goden niet meer kent, ook onze
volkskracht belaagt, dan behoeft de Chris
tenheid eenheid en voedsel. Eenheid, die
niet leven kan zonder haar kern, het bin
dend leergezag: Voedsel, dat meer moet
zijn dan symbolische herinnering. Dit ge
liefde,'doch ook nog zoo arme en gekwelde
land, heeft een dringende behoefte aan het
milde en sterke gezag des Pausen; en een
schrijnenden honger naar het Brood, dat
van den hemel is neergedaald. Dit gezag
belijdend, deze Hemelsche Spijze verde
digend, stierven ue Nederlandsche Marte
laren. Is 't niet door hun voorbede, dat de
aanhankelijkheid jegens den Paus en de
liefde voor de Eucharistie traditioneele
kenmerken werden voor het godsdienstig
leven van ons Katholiek volksdeel? Zullen
't niet eens traditioneele kenmerken wor
den der Nederlandsche volksvroomheid in
haar geheel? De Heiligen hebben altoos
het laatste woord
In een der eerste dagen van Januari
stonden we op het Brielsche Martelveld.
En vanzelve kwam de vraag bij ons op:
doen wij wel genoeg om de vereering voor
onze Heilige Martelaren te bevorderen? In
de houten kerk klinken onze voetstappen
hól; de boomen waren ontvleesd en naakt,
er dreef geen blad meer in den vischvijver
van het vroegere St. Elisabethsklooster. In
het gras geeft de blanke steenenbegren
zing de plaats aan, waar eens de schuur
van het klooster stond. Hier is de stilte
zoet, en de ontroering wordt zoo zuiver en
doorzichtig, zooals heel de atmosfeer van
deze wonderlijke plek. Maar toch
De Broederschap ter e.ere onzer Heilige
Martelaren moet sterker bloeien, en hier
op de martelplaats moet een waardige stee-
nen kerk verrijzen, nu de vestingwet dit mo
gelijk maakt. Wanneer hier de pelgrimages
komen in den zomer, in de teere lieflijkheid
van dit waterland, dan is 't schoon, doch
Moeders, geneest
deelen van
houdt
PU
altijd door moet hier iets schoons zijn, iets
smeekend-schoons 0111 den zegen dezer hei
lige mannen, wier liefde tot het vaderland
in de hemelsche glorie zal zijn geworden
als een stormwind en een groot gedruisch,
over ons land en volk af te smeeken.
Wij gaan een schoone steenen kerk bou
wen op dit wonderlijke plekje van ons land,
groot in droefenis, grooter in glorie. Bin
nen korten tijd zullen de plannen aan de
Nederlandsche Katholieken nader worden
ontvouwd. Doch wie nu reeds in de spon
taneïteit van zijn hart wil medewerken aan
dit groote werk, zendo reeds zijn gave aan
Pastoor J. van Muijen te Den Briel, (giro
110S95), want ook hier geldt de spreuk: wie
spoedig geeft, geeft dubbel. Er is hier een
eereplicht te vervullen voor Nederlands
Katholieken en er kan geen enkele veront
schuldiging worden aangevoerd om zich aan
dien plicht te onttrekken. En die plicht
geldt voor allen, onze Heilige Martelaren
hebben voor ons allen gestreden en gele
den, zij hebben thans recht op het goud van
den rijke en het penningske- der armen.
Op hen, die zoo de eerste steenen zullen
dragen, zien onze Heilige Martelaren met
groote liefde neder; zijn zij niet over de
eeuwen heen, de eerste steenen, door den
Geest Gods aangedragen om Zijne Kerk,
Die in deze lage landen in puin dreigde te
storten, te schutten?
EEN SITUATIETEEKENING VAN DE NIEUWE KERK, ONTWORPEN
DOOR ARCHITECT H. DE VRIES
KATWIJK.
Burgerwacht. De gewone oefeningen
der Kat'wijifcsehe Burgerwacht zullen aan de
Rijkisschietbanen weer aangevangen op Za
terdag 9 Mei a.s.
Tuinbouw. Waar de tuinbouw hier bij
na geheel uit kouden grond cultuur bestaat,
is het begrijpelijk, dat alles zeer laat is.
Enkele perceelen vroege aardappelen staan
even boven den grond, doch het koude weer
werkt zeer remmend op den groei. Zoo is
het ook ten opzichte van vroege peen, enz.
Het i>s dientengevolge dan ook niet druk in
de bedrijven. En bijna- evenzoo is het ge
steld met de bloembollen. Ook deze zijn dit
jaar zeer laat. Omdat de teelt hiervan voor
namelijk bestaat uit vroege en late tulpen,
is het voor deze omgeving dan ook a.s. Zon
dag pas de bloemendag. Geen enkele tulp
is nog geplukt. Op vele gewassen valt nog
al iets aan te merken. Mag spoedig de
„echte" Lente" aanbreken.
Veiligheid. Ten opzichte van de vei
ligheid zijn vanwege het- Ministerie van
Defensie nieuwe maatregelen getroffen bin
nen de z.g. gevaarlijke zone van het. sch iet
terrein. Werden voorbeen bij schietoefenin
gen alleen roode vlaggen uitgezet in de na
bijheid der kogelvangers, thans strekt het
terrein waar bij oefeningen roode vlaggen
geplaatst moeten worden zich uit tot meer
dan een uur vanaf de schietbanen en zulks
in een cirkel zoodat het uitzetten dier vlag
gen minstens 3 uur vordert voor de mili
ciens, hiermede belast. Intussohen kan men
tijdens de oefening-en gerust, zijn.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Gemeenteraadsverkiezing. In verga
dering van de Christ. Historische Kiesver-
eeniging, gisterenavond gehouden, zijn als
candidaten voor den gemeenteraad in de
hierna te noemen rangorde gekozen: No. 1
de heer D. van Riessen. aftredend, no. 2
Jan Haasnoot K z., 3. D. C. van Leeuwen,
4. T. v-an Beelen W-z., 5. J. van Elk.
KATWIJK AAN ZEE.
Postagentschap. Een postagentschap
is met ingang van lieden gevestigd in de
winkelzaak van den heer W. v. d. Plas, se
cretaris, V-ankevisserstraat. Er is mede aan
verbonden een telegraaf- en telefoonstati
on. Het bureau is geopend voor den post
dienst. op werkdagen van S uur tot 7.30 n.m.
Postwissels, Giro-shortingen enz. kunnen
worden behandeld op dezelfde wijze en op
dezelfde uren als op het hoofdkantoor. Na
5 u-r n.m. kunnen echter geen spaa-rbank-
aangelegeniheden meer worden behandeld.
Het telegraaf- en telefoonstation is alleen
geopend op weikda.gen en wel van 8 uur
v.m. tot 9 uur n.m.
TER-AAR.
St. Jozef gezellen. Zondag a.s is het
voor de Gezellen-leden, de sluitingsdag van
het. wan ter-seizoen. Des morgens is er een
H. Mi-s, waaronder een Aigem. H. Commu
nie voor de leden. Daarna gezamenlijk ont
bijt in het Patronaat. Alle trouwe leden
worden aangespoord er aan deel te nemen.
WARMOND.
Concert R.K. Muziekver. „St. Mathias".
Hedenavond zal de R.K. Muziekvereeni-
ging ,ySt. Mathias" bij gunstig weer haar
eerste openluchtconcert geven. Daar zij
dien avond onder meer zal uitvoeren het
verplichte en eigen gekozen concoursnum-
mer, waarmede zij zal uitkomen op het a.s.
muziekconcours te Noordwijk, kunnen tal
rijke luisteraars verwacht worden.
BODEGRAVEN.
Arbeidsbeurs. Bij de gemeentelijke ar
beidsbeurs zijn als werkloos ingeschreven:
2 timmerlieden, 2 metselaars, 2 opperlieden
14 losse werklieden, 2 betonwerkers, 2 fa
brieksarbeiders, 1 schipper, 1 stoker, 2
grondwerkers, 2 pakhuisknechts, 1 chauf
feur en 1 landarbeider. Inlichtingen aan
heeren werkgevers worden gaarne ver
strekt.
Gevonden. Zakdoek waarin eenig geld,
een bos huissleutels en een x'ijwielbelastiug
merk.
Verloren. Een dop van een benzine
tank van een auto. Inlichtingen ter secre
tarie.
Geboren: Pieter zoon van Johannes
Maarten Rijlaarsdam en A. Breedijk.
Francois Cornelis z. van C. A. P. Hoogteij-
ling en van J. G. Plattouw. Anna Eli
zabeth d. van iW. Vink en A. C. H. B.
Walrabenstein.
Ondertrouwd: J. A. van Diemen
40 j. en J. C. Zwanenburg 36 j.
Getrouwd: A. H. Verkleij 24 j. en H.
A. Veelenturf 23 j. J. L. A. Doornbos 29
j. en E. Zwaneveld 23 j.
Gevestigd: C. E. Morrees, leerares,
van Breda. M. J. Ranke, zonder beroep,
van Mook en Middelaar. J. KarretÈau,
zonde beroep, van Nieuwerkevk aan de
IJssel. A. van Scheppingen, dienstbode,
van Uithoorn. M. van der Panne, arbei
der, van Woerden. J. C. Steenbergen,
zonder beroep, van Gouda.
Vertrokken: F. Roukema (en gezin)
stoker, naar Amsterdam. M. Verheul,
dienstbode, naar Woerden. H. C. van
Balen (en gezin), kaashandelaar, naar
Gouda. A. Ssterk, kleermaker, naar Rot
terdam. P. Angenent, huishoudster, naar
Aalsmeer. Th. L. Leliveld, zonder be-
rop, naar Bloemendaal. Wed. C. van
der Wolf geb. J. G. W. vair Hinte, zonder
beroep, naar Amsterdam.
BOSKOOP
Muzikale rondgang. Ter gelegenheid van
den verjaardag van H. K H. Prinses Juliana,
maakten de muziekvereen .„Harmonie Excel
sior" en „St. Caecilia" een muzikalen rond-
gan door de gemeente. De verschillende mar-
schen, die ten gehoore werden gebracht, wer
den keurig uitgevoerd en vielen zeer in den
smaak der toehoorders. Een en ander bracht
een gezellige drukte teweeg.
Tooneelultvoering. Naar wij vernemen
zal de R.K. Tooneelclub „Klimop", onderaf-
deeling van den R.K, Vrouwenbond, atd. Bos
koop, op 14 Mei a.s, (Hemelvaartsdag) een
tconeeluitvoering geven te Leimuiden in de
zaal van café-restaurant „Het Wapen van
leimuiden". Opgevoerd, zal worden „Marias
macht te Lourdes" van Fr. Heggelman. Wij
twijfelen niet of de tooneelclub zal wederom
veel succes oogsten met de opvoering van dit
siuk.
NIEUWKOOP.
Waterleiding Voor de werkzaamheden
aan 't te leggen waterleidingnet hebben reeds
meer dan 130 arbeiders uit deze gemeente
zich aangemeld.
Geboren: Oliva Alida d. van J. J. Pauel-
sen en C. M, van Egmond Jacobus Jose-
pho z. van M. Kwakkenbos en P. A. de Bree.
Ondertrouwd: W. Blijleven 32 j. en T.
van 't Kruis 24 j. won. te Zevenhoven.
A. J. Kentrop 25 j, won. te Amsterdam en G.
van Zanten 28 j. J. A. van Diemen 40 j,
en J. C. Zwanenburg 36 j. won. te Bode
graven C. van der Arend 28 j. en H War
merdam 31 j. won. te Voorhout,
Overleden: Johanne Elisabeth van
Brink 51 j. echtg. van Ph. van der Korst.
ZOETERWOUDE.
Stemming kiesvereeniging. Morgen,
Zondag, 3 Mei wordt de stemming gehou
den voor aanwijzing van candidaten voor
den nieuwen gemeenteraad op de officieele
candidatenlijst. Dringend wordt aan alle.
leden van onze kiesvereeniging aanbevo
len van hun recht om te stemmen gebruik
te maken.
Er wordt maar een keer gestemd en
daarvan hangt af in welke volgorde de
candidaten op de officeele lijst geplaatst
zullen worden en dus welke candidaten
op een kiesbare plaats zullen komen.
De wijze van stemmen is als volgt:
Voor de nameu moeten cijfers gezet wor
den en wel de cijfers van 1 tot en met 14.
Die men dus bovenaan op cle officieele
candidatenlijst wil 'geplaatst zien, geeft
men het cijfer 1 die daarna het cijfer 2 en
zoo vervolgens tot 14 toe.
Als er twee dezelfde cijfers op voorko
men of als een of meer candidaten geen
cijfer gekregen heeft is het biljet ongeldig.
Dus: alle candidaten moeten een cijfer
hebben en wel allen een. verschillend cijfer.
Krachtig dringt het bestuur er op aan,
dat alle leden zullen medewerken om deze-
manier van stemmen zoo goecl mogelijk te
doen slagen.
ZEVENHOVEN
Personalia. In de plaats van den burge
meester is tot secretaris-penningmeester van
den Kalslagerpolder benoemd de heer M. Ro-
bertz te Langeraar.
