KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
UIT DE PERS
DINSDAG 21 APRIL 1931
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 6
worden, en had de directie der Lichtfabrie
ken maatregelen kunnen treffen teneinde
de verbruikers niet te dupeeren. Spr. ver
wacht van den wethouder een nadere uit
eenzetting na een hernieuwd onderzoek.
Het publiek stelt een te groot vertrouwen
in dit gemeentebedrijf, dan dat dit be
schaamd mag v orden door allerlei uitvluch
ten.
De heer Schüller heeft beweerd, dat hij
van dezen stand van zaken reeds lang op
de hoogte was. Waarom heeft hij dan niet
reeds eerder werk daarvan gemaakt.
Spr. stelt daarom aan B. en W. de vol
gende vragen:
1. Moet het College van B. en W. niet
erkennen, dat de stroomspanning van het
electrisoh lichtnet te dezer stede, althans
in* verschillende wijken, gedurende gerui-
men tijd hooger is geweest, dan de normale
spanning van 125 volt?
2. Indien de vorenbedoelde vraag be
vestigend moet worden beantwoord, waar
aan moet dan dit verschijnsel worden toe
geschreven?
3. Indien dit verschijnsel moet worden
toegeschreven aan een fout bij de techni
sche verichting aan de Electrisehe Cen
trale van de Stedelijke fabrieken van gas
en electriciteit, is dan het College niet van
oordeel, dat deze fout. ten spoedigste moet
worden hersteld?
4. Acht het College het niet raadzaam,
mede gezien hetgeen omtrent de onderwer-
pelijke aangelegenheid in de plaatselijke
pers is versohenen, dat omtrent deze aan
gelegenheid oen onderzoek wordt ingesteld,
door een onpartijdige commissie, althans
door de raadscommissie voor de Stedelijke
fabrieken van gas en electriciteit?
Wethouder G o s 1 i n g a zegt, dat deze
zaak in de vergadering van commissarissen
der Lichtfabrieken aanhangig is gemaakt.
Rapport moet nog worden uitgebracht,
zoodat het antwoord van B. en W. in de
eerstvolgende vergadering zal volgen.
De heer Schüller vraagt het woord
wegens een persoonlijk feit. Hij is beschul
digd door den heer Coster.
De v o o r z. ziet daarin geen persoonlijk
feit.
De heer Schüller wil met alle ge
weld het woord hebben, doch de voorz.
geeft hem het woord niet.
De heer Kooistra meent, dat ieder
raadslid over een aangekondigde interpel
latie het woord mag voeren.
De voorz. is het daarmede niet eens.
Heb lid dat interpelleeren wil, krijgt daai--
toe verlof en B. en W. antwoorden of ant
woorden niet. Het punt is daarmede uit.
De heer Schüller stelt vast, dat de
voorz. tegenover anderen een andere hou
ding aanneemt dan tegenover de leden
der S. D. A. P.
Verbetering Morschweg.
Voorstel
a. to<t aankoop van verschillende aan den
Morschweg gelegen voortuinen en gedeelten
voortuin
b. tot overneming om niet. van verschil
lende gedeelten openbaren weg en een afge
sloten stoep, gelegen aan den Morschweg;
c. tot. beschikbaarstelling van gelden ten
behoeve van de verbreeding en verbetering
van den Morschweg.
Aangenomen.
De radio^distributie.
i. Verordening, betreffende de aanslui
ting van particulieren aan het gemeente
lijk radio-distributie-net.
De heer v. E c k heeft de stukken over
dit punt te laat ontvangen om ze goed te
bestudeer en. Spr. stelt derhalve namens
de fractie voor, het pimt uit te stellen.
Wethouder Gosling a merkt op, dat
er alle reden was om deze zaak alsnog op
de agenda te plaatsen. De zaak loopt reeds
sinds 1 April en een verordening moet
thans zoo spoedig mogelijk worden vast
gesteld.
De heer v. Eek gelooft, dat een week
uitstel de zaak niet in het ongeluk zal
storten. We zijn toch al drie weken te
laat.
De voorz. merkt op, dat het onmoge
lijk is, om de volgende week te vergade
ren.
Wethouder Gosling a zegt, dat de
verordening ook nog de goedkeuring van
den minister behoeft. Het wordt toch al
laat genoeg. De heer v. Eek heeft als com
missielid van de Lichtfabrieken kennis
kunnen nemen van deze verordening.
De heer R o m ij n verklaart nogmaals
geen voorstander te zijn van een gemeen
telijke radio-distributie.
Bij art. 6 vraagt de heer K o o 1 e wat de
gemeente denkt te doen met die luidspre
kers welke kleiner zijn dan 1500 Ohm.
Wethouder G o s 1 i n g a zegt, dat het
doel van dit artikel is, te beletten, dat alle
geluid door groote of slechte luidsprekers
wordt weggezogen. Als het eenigszins kan,
zullen zooveel mogelijk luidsprekers wor
den toegelaten, als zij maar niet hinderen.
De heer Schüller vraagt, waarom
extra tarief wordt geheven van electro-dy-
nami8che luidsprekers. Zij betalen toch al-
meer stroom.
Wethouder G o s 1 i n g a zegt, dat daar
voor extra maatregelen noodig zijn, derhal
ve moet extra betaald worden.
Bij art. 13 (tarieven) merkt de heer
Koole op, dat de kosten van aansluiting
belangrijk hooger zijn geworden dan in
dertijd in uitzicht is gesteld. Verscheidene
personen achten de aansluitprijs veel te.
hoog.
Spreker dient een voorstel in om in art.
13 de getallen 17.50 (e wijzigen in 12.50,
20.in 13.en 8.— in 5.— terwijl
de afbetalingstermijn van 12 maanden ge
bracht worden op 8 maanden.
De heer Zitman dient een ander voor
stel in, ob art. 13, sub. b te lezen als volgt:
„f 18.indien de bijdrage wordt voldaan
door betaling nieuw van 6.enz.
De heer Kooistra meent, dat de ge
meente de prijs zeer hoog heeft gesteld,
zelfs zóó hoog, dat spr. meent te moeten
spreken van woeker.
De heer v. E c k vraagt zich af, of het
een daad van goede koopmanschap is, de
prijs zóó hoog te stellen. De menschen wor
den afgeschrikt door de hooge bedra.gen.
De heer Groene veld ondersteunt
het voorstel-Koole. Wil dit bedrijf bloeien,
dan moet het een massa-bedrijf worden.
Men moet dan ook de toetreding zoo ge
makkelijk mogelijk maken en een prijs
van 17.50 is voor de menschen, die voor
distributie in aanmerking komen, veel te
hoog. Bij aansluiting van een derde station
wordt de abonnementsprijs met 0.50 per
maand verhoogd. Is dat noodzakelijk?
De heer Parmentier gelooft niet,
dat de wethouder woekerwinst wil maken,
maar hij meent, dat de hooge kosten him
oorzaak vinden yi het feit, dat gemeente
bedrijven altijd duurder zijn.
Wethouder G o s 1 i n g a erkent, dat hij
indertijd de aansluitkosten geraamd had
op circa 10.doch sindsdien heeft spr.
zich nader in de systemen van aansluiting
ingewerkt. Spr. is daarbij tot de conclusie
gekomen, dat een ondergrondseh net te
verkiezen was. Dat maakt de kosten duur
der. maar de aansluiting is dan ook veel en
veel betef. Bovendien moet men piet ver
geten, dat dit geld maar eenmaal behoeft
te worden betaald. Spr. is het met den
heer Groeneveld eens, dat dit bedrijf een
massabedrijf moet zijn. Maar spr. wijst op
Dordrecht, waar een groote toeloop is van
gegadigden, terwijl de aansluitprijs dezelf
de is. Dat de kosten bij afbetaling hooger
zijn, spreekt vanzelf. Het risico is zooveel
grooter. Het amendement-Zitman kan spr.
overnemen. De lieer Parmentier heeft het
gemeentebedrijf ook grooter duurte verwe
ten,. doch ten onrechte. De gemeente moet
met iets beters voor den dag komen dan
de particuliere radio-distribuant het ge
daan heeft. Spr. zet uiteen, waarom de
aansluiting zoo duur moet kosten. Het
spreekt vanzelf dat de aHer-armsten het
niet kunnen betalen, doch het aanschaffen
van een radio veronderstelt toch altijd
eenigen welstand. De 0.50 verhooging bij
een derde aansluiting zijn noodzakelijk,
omdat deze bepaling voorwaarde is van de
machtiging door den minister van Water
staat.
De heer Kooistra kan het nog niet
billijk vinden dat een prijs van 17.50
wordt geheven, ook al gaat dat goed in
andore gemeenten.
Wethouder Go sl in ga verzekert nog
maals, dat dit aansluit-systeem technisch
volmaakt is en dat dit- betaald moet wor
den.
De heer M a n d e r s zou het billijker
vinden, wanneer de aansluitprijs werd ver
laagd en bij verhuizing een zeker bedrag
werd geheven voor een nieuwe aansluiting.
Het voorstel-Koole wordt verworpen
met 15 tegen 14 stemmen.
Voor stemde de S. D. A. P. en de heeren
Manders, v. Tol, Rosmalen en Parmentier.
Bij art. 21 (overgangsbepaling) acht de
heer Kooistra de som van 2.50 voor
een aansluiting van degenen, die reeds bij
de voormalige Leidsch Radio-Centrale wa
ren aangesloten, onbillijk. De gemeente
heeft dat bedrijf nu eenmaal overgenomen
en raoet de verbruikers niet een extra be
lasting opleggen.
Wethouder G o s 1 i n g a Wij hebben
dat bedrijf niet overgenomen. De gemeen
te heeft het net gekocht in het belang van
de abonné's. Deze krijgen nu van een slech
te particuliere een prima gemeentelijke
aansluiting. Is een bedrag van 2.50 daar
voor te hoog?
De heer Kooistra zou zich daarmee
kunnen vereenigen, als dat geld geheven
zou worden wanneer de nieuwe aansluitin
gen tot stand komen.
Wethouder Goslinga merkt op, dat
direct reeds de ontvangst enorm verbete
ren zal. Waarmee de heer Kooistra genoe
gen neemt.
De verordening wordt daarna z. h. st.
goedgekeurd.
j. Voorstel tot onderhandsche verpach
ting van de tolgelden aan het Zijlhek, als
mede het gebruik van het woonhuis c. a.
aan den Zijldijk onder Leiderdorp en van
de bruggelden aan de Zijl- of Spanjaards-
brug, aan J. C. Hey.
Aangenomen.
Voorstel in zake de verpachting van de
exploitatie van den Burcht en de Graan-
beurs, alsmede van het voormalige z.g. No
tarishuis, aan A. Backer.
De heer Zitman is het met B. en W.
niet eens. Spr. vraagt zich af of er behoef
te is aan hotel-ruimte hier ter stede en of
de voorgestelde verbouwing wel zoo spoe
dig plaats zal vinden. Spr. ziet dan ook
geen reden tot verlaging van den huur
prijs.
Wethouder Splinter zegt, dat de
teekening en de begrooting der verbouwing
al klaar zijn. In tegenstelling met den heer
Zitman meent spr. dat er wel degelijk be
hoefte betaat aan meer hotelgelegenheid.
De pachtvermindering vindt z'n oorzaak
hierin, dat de Graanbeurs minder ver
huurd wordt dan vroeger.
Het voorstel wordt z. h. st. aangenomen.
De punten 12 en 13 en de interpellatie-
Elkerbout worden aangehouden.
Rondvraag.
De heer Wilbrink maakt eenige aan-
nïerking omtrent de te lage salarieering
van de assistent-brugwachters. Waarom is
de werkregeling van deze menschen niet
eerst besproken in de commissie voor den
markt- en havendienst?
Wethouder Reimeringer zet deze
aangelegenheid nader uiteen.
De heer Manders vestigt de aan
dacht op de invoering van de nieuwe spel
ling op de lagere scholen. Wordt deze hier
ook ingevoerd?
Wethouder Tepe antwoordt, dat deze
zaak zijn volle aandacht heeft.
Daarna sluiting. Het is half zeven.
BENOEMINGEN.
In het Bisdom Haarlem.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd de volgende W.W. E.E.
Heeren tot Pastoor:
te Wester-Blolcker G. Blankenouw;
te Schermerhoorn A. v. d. Oord, die ka-
pelaan was te Amsterdam (H. Bonifatius)
te Bleiswijk M. v. Willige, die Rector
was te Wassenaar (St. Jacobus>-Stichting).
PATER DR. G. VRIJM0ED.
Viering van zijn zilveren priesterfeest.
Pater dr. Germ. Vrijmoed O.F.M. te
Delft heeft Zondag op bijzonder plechtige
wijze zijn zilveren Priesterfeest gevierd.
In het priesterkoor prijkten de vaan
dels en banieren van de R.-K. Studenten
vereniging „Sanctus Virgilius", de Pro-
pagndaclubs „Dr. Sohaepman" en „St.
Jeanne d'Arc", de plaatselijke afdeeling
van den R.-K. Bouwvakarbeidersband, de
„A. R. K. A." en de Sportvereniging ,De
Hollandsche Leeuw".
In het priesterkoor hadden o.a. plaats
genomen de leden van het Eere-comité:
Deken P. J. A. van de Cammen, de oud-
Ministers prof. mr. P. J. M. Aalberse, prof.
ir. G. J. van Swaay, prof. ir. M. J. Granpré
Molière, prof. dr. A. M. A. A. Steger, prof.
dr. J. A. Veraart, prof. dr. Mekel, dr. E.
H. M. Beekman, de weth. H. L. M. van de
Seyp, de zeereerw. pastoor Paul Hase O.
F. M., de zeereerw. rector Ivraayvanger.
Bij de plechtige H. Mis, die werd opge
dragen door den jubilaris, fungeerde de
Z.E. pater L. G. Le Roux, pastoor der pa
rochie, als presbyter-assistens, pater dr.
Clementinus Vrijmoed O.F.M. uit Heerlen,
als diaken, terwijl de weleerw. heer L. v.
Helvoirt sub-diaken was. De functies van
oantores en cermoniarius werden vervuld
door de Z.E. paters H. Brandsina, A. Ver
geer en Clementinus van den Berg.
Pater Caminada, directeur van het Mis
siehuis te Sittard, oud-kapelaan der paro
chie hield een predicatie naar aanleiding
van den tekst uit het Evangelie van den
Zondag: Ego sum Pastor bonus.
In de zaal van de pastorie werd de ju
bilaris toegesproken door pater v. d. Berg,
als voorzitter van het feestcomité. Na er
op gewezen te hebben, dat met de H. Mis
dank is gebracht aan God voor alle gena
den en gunsten, bracht spr. den jubilaris
ook dank en hulde voor den reuzen arbeid,
welken hij heeft verricht. Het arbeidsveld
van Pater Vrijmoed is zoo breed en zoo
diep, dat het niet te overri»n is. 16 jaar is
hij Moderator van de studenten geweest,
adviseur van onderscheiden vereenigin-
gen talrijke spreekbeurten heeft hij ver
vuld, verhandelingen geschreven en hon
derden personen met raad en daad bijge
staan. Met Gods genade zijn Vele door
den Pater tot de Moederkerk terugge
keerd. Hij is leider van de Propaganda-
clubs en met het redigeeren van „De Boui-
don" heeft hij onnoemlijk veel goeds ge
daan. Voor dien reuzenarbeid bracht hij
den jubilaris dank namens allen. We we
ten, aldus spr., dat ge zulks niet gedaan
hebt om eigen glorie of den lof der men
schen, maar alleen ter eere Gods en het
heil der medemenschen. Dat verklaart ook,
waarom ge zoo algemeen geacht en be
mind wordt, en waarom alom medewer
king wordt verleend. En ondanks al dien
arbeid en het drukke werk, behoudt ge
altijd uw goeden zin. 't Gaat bij u steeds
om de glorie van God en het heil der zie
len dat hebt ge zeker afgekeken van onzen
H. Vader Franciscus.
Waar ge morgen door geheel Delft wordt
gehuldigd, heeft het Comité toch gemeend
nog een daadwerkelijk bewijs van hoogach
ting en dankbaarheid te moeten geven. En
zoo kan hij den jubilaris een kussen, door
mevr. Koeners in de Franciscaansche kleu
ren vervaardigd, aanbieden, met het motto
„Hulde", vervat in 51 goudentientjes, bij
eengebracht ook door de vereerders buiten
Delft. Bovendien bood hij Pater Vrijmoed
voor zijn velerlei tochten door Delft een
nieuwe fiets aan. De cadeaux gingen verge
zeld van een album, door een der zusters
van de St. Rosaschool gecalligrafeerd.
Pater v. d. Berg eindigde met den wensch
dat de jubilaris nog heel veel jaren voor
de goede zaak, vooral voor Delft, gespaard
zou mogen blijven.
Den voorzitter van het eere-comité, de
ken van der Cammen, was het een bijzon
der genoegen en een groote eer Pater
Vrijmoed te mogen feliciteeren met vijf en
twintig zoo vruchtbare jaren. De eer daar
van komt wel aan God toe, doch de jubila
ris deed toch zijn grootschen arbeid met
veel toewijding. De man van wetenschap
en studie is bij den jubilaris in den Pries
ter schuil gegaandoch de wetenschap
heeft aan het Priesterschap grooteren
glans gegeven; dat blijkt uit de groote
vruchten. Weinig priesters zullen als gij op
zoo'n rijken oogst terug zien. En daarbij
zijt ge de nederige dienaar Gods gebleven,
die nooit zich zeiven zocht. En dat is dan
ook de sleutel van uw populariteit en de
sympathie, die men U allerwege toedraagt.
De Deken feliciteerde den jubilaris met
dezen dag, en hoopte,- dat God zijn werk
zal blijven zegenen en hem,eenmaal loonen
als den trovlwen knecht, die zulks zoo
ruimschoots heeft verdiend.
Namens enkele leden van 't eere-comité
anderen hadden voor het algemeen hul
deblijk reeds bijgedragen bood hij een
geschenk aan onder couvert.
In zijn dankwoord wees Pater Vrijmoed
er op, dat hij als adviseur geenszins de
stuwkracht is van de organiasties; die
hebben gewoonlijk uitstekende besturen.
Als hij in het katholiek studentenleven
in Delft iets heeft kunnen bereiken, dan
heeft hij daarbij vooral den krachtigen
steun gehad van de Kath. professoren en
van dr. Beekman.
De receptie was daarna zeer druk be
zocht.
Des avonds deed de jubilaris een lof van
dankzegging.
In de stampvolle Doelezaal te Delft, die
feestelijk met groen, vlaggen en vaandels
was versierd, is de Zeereerw. Pater dr.
Germanus Vrijmoed O.F.M. gisteravond
opnieuw gehuldigd bij gelegenheid van zijn
25-jarig priesterfeest.
De Zeereerw. Pater Clemens van den
Berg, O.F.M., voorzitter van het uitvoe
rend comité, opende den avond met een
woord van welkom aan de velen, die blijk
gegeven hadden, het werk van den gevier-
den jubilaris te waardeeren, door hun mas
sale opkomst naar den huldigingsavond.
Hierna zong de heer Bram van der Stap
eenige toepasselijke liederen, waarmede hij
een groot en verdiend succes oogstte. Voor
al zijn „Paschen" van Hullebroeck, dat hij
met temperament voordroeg, vond grooten
bijval.
De heer Max Zomerdijk declameerde
verzen van Vondel en Guido Gezelle.
Hierna wa« het word aan prof. dr. Al-
phons Steger, die den Jubilaris huldigde
voor den velen arbeid, door hem verricht.
Prof. Steger's rede werd meermalen
door een spontaan applaus onderbroken en
het slot werd een ovatie voor den jubila
ris maar niet minder voor den spreker.
Na de pauze werd een revue opgevoerd.
„De spil, waar alles om draait", waarin 't
veelzijdige werk van den jubilaris op gees
tige wijze werd gekarakteriseerd.
LISSE.
Huldiging van burgemeester v. Wijnbergen.
Zondagavond had alhier in de groote
zaal van het patronaatsgebouw de plechti
ge ontvangst plaats van den edelacht baren
heer Burgemeester dr. S. F. A. C. M. Baron
v. Wijnbergen, door de R. K. Mannelijke
Jeugd vereenigingen te Lisse. Onder de tal
rijke aanwezigen zagen we de geheele
plaatselijke geestelijkheid, de vertegen
woordigers van verschillende organisaties,
benevens een stampvolle zaal met leden
der jeugdvereenigingen als Patronaten, Jo-
sephsgezellen, K. J. M. V., Gymnastiekclub,
Mandolineclub en Harmonie. Te 6 uur arri
veerde Z.Edelachtb. aan de zaal en werd
door de plaatselijke geestelijkheid, als
jeugdleiders, door een dubbele haag van
gymnasten, als 't ware een triomphhoog
vormend, naar zijn plaats geleid onder de
opgewekte tonen van „Adolf Kolping" en
het daverend welkom der aanwezigen. Na
dat de Burgemeester aan de vertegenwoor
digers der organisaties was voorgesteld,
gaf de leider van dezen avond, de weleerw.
heer Kapelaan J. A. v. Zon, het woord aan
Pastoor Thomann, als voorzitter der R. K.
Jeugdbeweging te Lisse. Deze heette den
Burgemeester namens de geheele georga
niseerde jeugd van Lisse van harte welkom
en hij feliciteerde hem met zijn herstel en
korte ongesteldheid, waardoor deze avond
dreigde te zullen moeten worden uitgesteld.
Z.eerw. zeide, dat de geheele georganiseer
de jeugd dezen avond wil toonen haar eer
bied voor 't gezag. Namens deze jeugd bood
hij den Burgemeester een gedenkalbum
aan, waarin de namen der jeugdleden wa
ren vervat.
De Harmonie zette hierop het Wilhelmus
in en gaf vervolgens nog een Ouverture.
Hierna werd het woord gegeven aan den
weleerw. heer H. W. Agterof, als leider der
rijpere mannelijke jeugd. Deze begon met
te zeggen, dat het een vreugde voor hem
was aan den nieuwen Burgemeester na
mens de rijpere mannelijke jeugd van Lisse
het welkom toe te roepen. In dit van har
te gemeende welkom moge voor u, Burge
meester, het bewijs gelegen zijn, dat de
jeugd eerbied heeft voor het Burgerlijk ge
zag en dat gij steeds op haar aanhankelijk
heid kunt rekenen. Wij hebben ons ver-
eenigd in twee jeugd vereenigingen, n.l. de
K. J. M. V. en Josephgezellen. Ziehier dan
de strijdbare jonge mannen van Lisse, die
bereid zijn het werk hunner voorvaderen
voort te zetten en gehoorzaamheid en ont
zag te toonen voor het Kerkelijk en Bur
gerlijk gezag. Aanvaardt dan, Burgemees
ter, onze bewjjzen van aanhankelijkheid en
trouw. Een donderend applaus brak hierop
los.
Alsnu was het woord aan het lid van de
K. J. M. V., den heer J-. Wensveen, die een
declamatie ten gehoore bracht, getiteld:
„O! 't ruischen van 't ranke riet", gevolgd
door een declamatie door het patronaats
lid B. v. d. Berg, van een lied getiteld:
„Wildzang"; beide voldeden best. Hierna
bracht de Mandolineclub „Sancta Lucia"
een drietal nummers ten gehoore? waarna
de weleerw. kapelaan J. A. v. Zon namens
de jongere mannelijke jeugd het woord tot
den Burgemeester richte. Hierbij werd
Z.edelachtb. ingeleid door wethouder P.
Warmerdam. Z.edelachtb. zeide, dat ook
de jongere jeugd niet wil achterblijven in
het verwelkomen van den nieuwen Burge
meester. Om u heen ziet ge ze, de jongens
met een guitige lach op 't gelaat; dat is
het patronaat. Spreker zette in 't kort het
doel en werken van 't patronaat uiteen,
hetgeen ook mede bestaat in het vormen
en helpen opvoeden der jongens als goede
Staatsburgers, zoowel als ze te vormen als
goede Katholieken. Spreker vroeg in 't ver
volg, waar ze mocht noodig blijken, de hulp
en steun van de Burgerlijke Overheid,
waarvan we onder uw bestuur reeds een
voorproefje hebben gehad door 't verstrek
ken van een stukje land om de jongens ook
vakkundig te bekwamen.
Ook namens de Gymnastiekclub „Sparta"
riep Z.edelachtb. den Burgemeester het
welkom toe en hij hoopte, zoo noodig, ook
voor deze club op de medewerking van de
Burgerlijke Overheid te kunnen rekenen.
Vervolgens voerde de Gymnastiekclub
een paar nummers uit, welke getuigden, dat
oak deze onder de deskundige leiding van
den heer Bouwmeester te Oegstgeest al iets
degelijks weet te presteeren. Alsnu kregen
we een korte filmvertooning, getiteld: „Een
mooi stel", een komische twee-acter. Onnoo-
dig te zeggen, dat de jongere jeugd hier uit-
SCHANDELIJKE VOORLICHTING.
Onder deze titel schrijft De Volks-
k.r a n t:
Het „Volk" geeft ook voorlichting om
trent de gebeurtenissen en toestanden in
Spanje. Dit geschiedt aldus
„Welnu, de katholieke kerk is in Span
je almachtig. De vrijdenkerij werd er in
levenden lijve verbrand. Eeuw in eeuw
uit was de Kerk almachtig in Spanje, in
het land van Fili-ps II."
Al deze beweringen zijn onwaar. Om ons
tot de laatst eeuw te bepalende liberalen,
verdeeld in Moderados en Éxaltad'os, ge
matigden en radicalen, hebben in Spanje
altijd den baas ges;peeild. Tot de Moderados
behoorden ook vele katholieken. Zij sloten
ziich hierbij aan uit zelfbehoud, en eigen
partij hadden zij niet en eene overwinning
der Exaltados beteekende vervolging van
hunne Kerk. Herhaaldelijk braken er revo
luties uit, waardoor de radioalen aan het
roer trachtten te komen. Herhaaldelijk had
den er ook kerkvervolgingen plaats. Klooa-
ter® wei-den gesloten en zelfs het preeken
en biechthooren kon niet. geschieden zonder
toestemming der regeering. Zoo was het in
1836. Na 1840 werd het, vooial door het sto
ken der vrijmetselarij, nog veel erger. Paus
Gregoiriu® XVI schreef toen openbare ge
beden uit voor de Kerk in Spanje. Eindelijk
kwara er een concordaat tot stand in 1851.
In 1854 kwam echter de ker kop volger Es-
partero weer aan het bestuur. In 1S68 weer
revolutie en woedende geloofsvervolging.
Daarna kwam er weer rust onder Aliphon-
sus XII. Maar ook onder diens regeering
waren de ministeries meestal anti-katho
liek. Dat is. met korte tusschenipoozen, zoo
voortgegaan, ook onder de regeermg vau
Alfonso. Van een katholieke regeerimig is in
e'lk .geval in de laatste eeuw geen sprake
geweest. De waarheid is dus precies bet
tegendeel van hetgeen door het Volk wordt
beweerd. Waarom dit blad dan zoo ee-
schiedvervalsobing pleegt? Waa.rom? Wel,
laten wij zien, wat het verder schrijft:
„Wat heeft dan liet politieke, het cul-
tureele werk van de katholieke kerk in
al die eeuwen voor het „Spaansche" volk
be teekend Heeft zij het niet kunnen
brengen tot een bescheiden welvaart?
Heeft zij het volk niet kunne.ii onderwij
zen »oo, dat het een parel is geworden
aan de kroon van Europa? De kerkeisclit
immers overal het volksonderwijs voor
zich op? De helft, van de Spanjaarden,
zegsren de aardriikskundebocken, zijn
analfabeet. Van die helft, zal wel bet
grootste deel vrouwen zijn; maar is liet
daarom minder erg?"
Ziezoo, nu weten de „bewuste" lezers
weer, waar de schoen wringt. Het is de
Kerk. die alle schuld draagt van de verkeer
de toestanden in Snamje. Zij had immers
het geheele volksonderwijs in handen 1
De waarheid i® echter weer anders.
De school was in Spanje gemeentezaak
onder toezicht van den staat. Zoo was al
thans de toestand, twintig jaren ge'eden,
toen de groote meerderheid van het thans
lovend geslacht werd opgeleid. Toen moes
ten er volgens wet 34246 volksscholen zijn.
Daar waren er echter maar 24S61. Het te
kort kwam op rekening van de steden, die
door radicalen en'republikeinen werden be
stuurd. Meer dan het wettelijk aantal
scholen beza ten Ala va Ternel, Burgos en
Soria. provinciën van Castilië en Ba.sldë,
waar het. katholicisme nog het diepst wor
telde Bovendien hadden de gezamenlijke
Gastiliaansehe provinciën het normale aan
tal scholen.
Ziedaar weer een bewijis hoe schandelijk
het Volk voorlicht, wanneer het de ka
tholieken en de katholieke Kerk betreft.
In Spanje bestaan inderdaad wantoestan
den en ook de katholieken dragen schuld.
Maar het is al te oneerlijk, om hen aan te
klagen voor alle grove fouten, welke onder
niet-katholieke en anti-katholieke regeerin
gen zijn begaan. Koning Alfonso was ka
tholiek en de katholieke godsdienst werd
onder zijn regeering beschouwd als de gods
dienst ran den sitaat. Maar de politiek ran
Spanje was het tegendeel van katholiek.
Dat. is de waarheid.
stekend genoot, daarna „Adolf Kolping"
wederom een paar nummers ten gehoore
bracht.
Vervolgens declameerde de gezel L.
Halfsche het „Schrijverke" van Guido Ge
zelle. Ook dit viel goed in den smaak. De
voorzitter der jeugdleiders, de heer Chr. v,
d. Eist, declameerde hierna „Kerstnacht"
van Vondel. Ook dit werd op mooie roeren
de wijze vertolkt.
Alsnu was het woord aan den Burge
meester. Deze dankte allereerst den Z.eerw.
heer Pastoor voor de hartelijke woorden
tot hem gesproken en hij zeide bet prettig
te hebben gevonden op dezen avond onder
de jeugd van Lisse te mogen vertoeven.
Spreker noemde dit voor hem een wel-
dadigen avond. Spreker dankte voor het
gedenkalbum, hem namens de jeugd aange
boden. Dank bracht hij aan de beide eerw.
heeren Kapelaans voor de hartelijke woor
den tot hem gesproken; spreker beloofde
zijn medewerking voor het roomsche jeugd
werk voorzoover als hij dit zal kunnen
doen. Ik aanvaard, zoo ging hij verder, de
erkenning van het wereldlijk gezag, niet
voor me zelf, doch omdat alle gezag van
God komt. Het is reusachtig, zei spreker,
hetgeen hier in Lisse door en voor de jeugd
wordt gedaan. Als spreker nagaat wat er
alhier voor de jeugd wordt gedaan, dan
komt hij tot de conclusie, dat er aan de
vorming der jeugd ontzaggelijk veel gele
gen is. Hoe komt dat? Omdat de vorming
der jeugd geschiedt tot heil van Kerk en
Maatschappij. Gij zijt de hoop van het Ne-
derlandsche volk, maar ook van het katho
lieke volk. Wat ge doet, zei spreker tot de
