22ste Jaargang
DINSDAG 21 APRIL 1931
No. 6877
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e£cid^eHe(Soii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poit f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Wat is morgen onze plicht?
Wat is morgen onze plicht»
Alle kiesgerechtigden in Zuid-Holland
brengen mogen hun stem uit op lijst
Zoo en zóó alleen werken zij mede, om
de candidaten der R. K. Staatspartij voor
de Prov. Staten te kiezen.
Maar dat is niet alléén onze plicht.
Alle katholieken kiesgerechtigd al dan
niet trachten ook, waar zij daartoe in
de gelegenheid zijn, onwetenden of wanke
lenden te brengen tot een goede vervul
ling van hun wettelijken en moreelen stem
plicht?
Waarom
Is de samenstelling van de Prov. Staten
van zoo groot belang?
Ongetwijfeld. En wij herhalen hier in
't kort de gronden van die belangrijkheid:
lo. Verkiezing der leden van de Eerste
Kamer;
2o. Toezicht op de belangrijkste hande
lingen en besluiten der gemeentebesturen;
3o. Het beslissen van diverse geschillen;
4o. Het toezicht op bijna alle water
staatswerken, waterschappen, veenschap-
pen en veenpolders.
Maar er is nog een andere reden, waar
om de verkiezing van morgen van zulk
een groot belang is een reden, niet di
rect gelegen in de belangrijkheid van het
Bestuursorgaan, voor welks samenstelling
morgen de verkiezing wordt gehouden.
En deze reden hebben we ook al meer
malen gencemd.
Het stemmencijfer, morgen door de R.
K. Staatspartij behaald in provincie, in
stad en dorp, zal door velen worden be
schouwd als de graad-meter voor den in
vloed, die den katholieken in het alge
meen moet worden toegekend; als de
graad-meter voor de quantitatieve betee-
kenis der katholieken.
En daarom daarom alléén reeds moet
er onder ons leven plichtsbesef we
aarzelen niet te zeggengeestdrift, om
mede te werken aan een voor de R. K.
Staatspartij zoo schitterend mogelijken uit
slag van den vreedzamen stembusstrijd,
die morgen door het kiezerscorps moet wor
den gestreden!
Men ga morgen zoo tijdig mogelijk naar
het stembureau, dat op zijn oproepings-
kaart is vermeld.
Daar ontvangt men, van den voorzitter,
in ruil voor zijn oproepingskaart een stem
biljet.
Op een der daartoe aangewezen plaatsen
in het stemlokaal zoeke men op
LIJST 9.
En op deze lijst make men één hokje rood.
Het is het beste, het gemakkelijkst rood te
maken het hokje voor den eersten naam
op LIJST 9 (In de kieskring I.
de eerste naam: BADER; in de kieskring
GOUDA is de eerste naam VON F1SEN-
NE). Men vouwe dan zijn stembiljet dicht-,
en brenge het naar de stembus. Alles
kan men heel rustig en kalm doen, zoodat
men zich niet vergist. Indien men zich
toch nog heeft vergist, vrage men aar de
voorzitter van het stembureau een nieuw
stembiljet
Stemt zelf goed en zorgt, zoo mogelijk,
dat anderen niet verkeerd stemmen! Dat
is een taak, welke morgen door onze be
ginselen van ons wordt gevraagd!
De lijst der R.K. Staatspartij
is in de geheele Provincie
Tuid Holland Lijst No. 9
BELGIE
STAKING DER KRANTENZETTERS.
Getypte kranten.
Gisternacht om 12 uur is op alle druk
kerijen te Brussel het werk door de letter
zetters neergelegd. Tot de laatste oogen-
blikken waren besprekingen gevoerd om
de staking te voorkomen. De- arbeiders
hielden echter vast aan hun eischen, zoo
dat overeenstemming niet te verkrijgen
viel.
Bij het conflict zijn 2600 typografen be
trokken.
Ondanks de staking zijn de Brusselsche
bladen toch zoo goed en zoo kwaad als het
ging verschenen. Sommige bladen versche
nen in beperkte editie, anderen werden
gedrukt in anderen Belgische steden.
De „Dernière Heure" is op den gewo
nen tijd met vier pagina's verschenen. Het
blad was grootendeels gevuld met zetsel
van den vorigen dag en met getikte copie,
waarvan men cliché's had laten maken.
„Het Laatste Nieuws" verscheen eveneens
eveneens met vier pagina's. „Le Soir" en
„Nation Beige" kwamen met him gewoon
aantal bladzijden uit, doch bevatten voor
namelijk reeds de vorige week gezette ar
tikelen s-en weinig versch nieuws. De „Na
tion'* heeft haar eerste uitgave voorloopig
opgeheven.
Bij de meeste drukkerijen waren den ge-
heelen dag politieposten opgesteld. Tot
ongeregeldheden is het echter niet geko
men.
SPANJE
DE NIEUWE REPUBLIEK
KERK EN STAAT.
De Cortes zullen beslissen.
Wat de scheiding van Kerk en Staat
betreft, welke door sommige buitenland-
sche bladen werd aangekondigd verklaar
de de minister van justitie bij het uiteen
gaan van den kabinetsraad, dat hierover
nog niet was gesproken. In ieder geval
zou hiervoor eerst de constitueerende cor-
tes zijn toestemming moeten geven.
De aarstbisschop van Valencia heeft
zijn instemming betuigd met het nieuwe re
giem aan den kapitein generaal der pro-
Gok de constitutionalisten hebben hun
medewerking toegezegd aan de nieuwe re
geering, maar zij verklaren dat deze moe
ten worden gewettigd door de cortes. Ech
ter verklaren zij uitdrukkelijk dat zij geen
republikeinen zijn geworden, maar wel de
republiek kunnen verbiedigen.
De aartsbisschop van Tarragona en de
bisschop van Barcelona brachten een be
zoek aan Macia om hem te begroeten en
verklaarden dat de Kerk al steeds, staat
aan de zijde van het wettig erkende ge
zag.
De burgerlijke gouverneur van Bilbao
spreekt met de meeste beslistheid tegen,
dat de communisten het voornemen zou
den hebben gehad, een aanval te doen op
de kloosters.
Engeland wacht af.
De Engelsche gezant te Madrid heeft
verklaard, dat zijn regeering de republiek
niet zal kunnen erkennen, voor zij genoeg
zaam haar meening zal hebben bepaald.
Eerst wanneer haar de noodige informa
ties zullen zijn geworden, zal de Engelsche
regeering tot erkenning kunnen overgaan.
Een typeerend intermezzo in den jubel.
De Spaansche correspondent van den
„Popoio di Roma" meldt aan zijn blad de
volgende indrukwekkende gebeurtenis, die
zich te Barcelona afspeelde.
Tijdens de groote manifestaties in de
stad ter gelegnheid van het uitroepen der
republiek verscheen plotseling op de stoep
van een der kerken een priester, die zich
met het Allerheiligste naar een stervende
moest begeven.
Zoodra de menigte de schel van den
misdienaar hoorde, die den priester naar
den gereedstaanden auto vergezelde, ver
stomden plotseling de jubelkreten en de
ontzaglijke menigte knielde eerbiedig op
straat neer, om Ons Heer te aanbidden.
Eerst toen de auto was gepasseerd, ston
den allen op en werden de manifestaties
voortgezet.
Koning Alfonso naar Fontainebleau.
Naar gemeld wordt zal koning Alfonso
heden naar Londen vertrekken, waar hij
koning George ëen bezoek zal brengen. Hij
zal echter slechts kort te Londen vertoe
ven. Doel dezer reis is het installeeren van
den infant Juan, die in de Engelsche
hoofdstad zijn studies bij de marine zal
voortzetten.
Morgen of overmorgen zal de koningin
en heel de koninklijke familie zich te Fon
tainebleau installeeren, waar de koning
zich, na zijn Londensche reis, bij hen zal
voegen.
Het verblijf der koninklijke familie te
Fontainebleau zal waarschijnlijk van lan
gen duur zijn.
De berichten over den gezondheidstoe
stand van den prins van Asturië, die ten
gevolge van de plotselinge gebeurtenissen
in Spanje en de vermoeiende reis minder
gunstig luidden, zijn thans weer bevredi
gend.
Naar uit Madrid, gemeld wordt, heeft de
infante Isabella in een ziekenwagen haar
paleis 'verlaten. Zij werd naar Escurial
overgebracht, vanwaar ze met den snel
trein naar Parijs vertrok.
Naar verluidt, zou bij het gerecht te Ma
drid een aanklacht zijn ingediend, in ver
band met de verdwijning van voorwerpen
van waarde uit het koninklijk paleis.
PORTUGAL
OPSTAND OP MADEIRA EN DE
AZOREN.
Capitulatie der opstandelingen op Terceira.
Volgens een officieus communiqué, te
Lissabon gepubliceerd, hebben naar het B.
T. A. meldt, de opstandelingen op het
eiland Terceira (Azoren) zich overgegeven.
De officieren, die door hun soldaten in den
steek werden gelaten, verspreidden zich in
alle richtingen bij den aanval der regee-
ringstroepen.
De regeering deelt mede, dat de revo-
lutionnairen te Ponfca Delgada (op het
eiland Sao M'^ue! van de Azoren) zich
eveneens hebben overgegeven. Eenigen
hunner zijn aan boord van een schip naar
de Kanarische eilanden gevlucht.
Portugal zelf op weg naar een revolutie?
Portugal is „full speed" op weg naar een
revolutie, zoo meldt de speciale correspon
dent van „Daily Telegraph" uit Oporto.
Ieder intelligent Portugees is daarvan over
tuigd en in het heele land ziet men er de
voorteekenen van. De moeilijkheden op Ma
deira en de Azoren zijn slechts de voorbo
den hier van, al publiceeren de autoritei
ten ook dagelijks geruststellende bulletins.
Het is echter een feit, dat de bevolking
meer dan genoeg heeft van de dictatuur.
Zij wordt levend gevild door buitensporige
belastingen en er worden met name ie
Oporto en op Madeira, vexatoire hinderpa
len in den weg gelegd aan den binnenland-
schen handelen dien met het buitenland.
Het stuitendst van alles is het feit, dat
de Portugeezen voor de kleinste overtre
dingen zelfs vaak voor in het geheel
geen overtredingen, maar enkel wegens het
uiten van ongunstige meeningen over de
regeering als erger dan dieven wor
den behandeld. Politie in burger dringt
's nachts hun woningen binnen, gewapend
met revolvers, waarvan zij niet lang aar
zelt gebruik te maken. Zonder dat eenig
bevelschrift wordt vertoond, of zonder dat
er iets ter verklaring wordt gezegd, wordt
aan beschaafde burgers van Oporto' gelast
met de politie mee te gaan. Men rijdt snel
met ze weg in een wachtende auto, waar
heen weet niemand, en de rampzalige
vrouw verneemt dan na weken van angst
en spanning, dat haar man straf ondergaat
in de Afrikaansche koloniën. Er wordt
niets meegedeeld over den aard van zijn
misdrijf of over den duur van den hem
opgelegden dwangarbeid.
Het staat vast, dat er de laatste twaalf
maanden uit Oporto alleen niet minder
dan 150 personen naar Afrika zijn gede
porteerd, in de meeste gevallen omdat zij
hun meening hadden geuit in de pers. Het
spreekt vanzelf, dat de verontwaardiging
over deze behandeling met den dag stijgt,
en niet a'leen onder de burgers.
Een heel infanteriebataljon bevindt zich
in arrest, omdat een sergeant op het kazer
ne-terrein zijn meening had gezegd over
de regeering.
Wegens de onzekerheid over de bedoe
lingen van de dictatuur staat de handel te
Oporto zoowel als op Madeira en in Lissa
bon zoo goed als stil.
autoriteiten de gansche aangelegenheid
behandelen. De plaatsvervangende commis
saris voor buitenlandsohe zaken, Karachan,
heeft bij den Japanschen gezant te Moskou
namens de regeering zijn spijt uitgedrukt,
dat de Japansche regeering nog steeds niet
heeft meegedeeld, welke maatregelen zij
getroffen heeft ter verhindering van ver
dere sovjet-vijandige handelingen van de
Zijde harer onderdanen.
Tegelij^ wees hij er op, dat de openbare
meening in de sovjet-unie met ongerustheid
den groei eener sovjet-vijandige beweging
in Japan waarneemt.
De sovjet-pers is zeer scherp. Zij is de
meening toegedaan, dat de Japansche
grootvisscherij doelbewust op een breuk
met de visscherij-conventie aanstuurt. De
„Prawda" spreekt de vrees uit, dat zeer
ernstige verwikkelingen en een misschien
in haar gevolgen noodlottige verstoring
der Japansch-Russische betrekkingen te
verwachten zijn, wanneer aan de sovjet-
vijandige agitatie in Japan, welke door de
Japansche grootvisscherij wordt gesteund,
niet spoedig een eind wordt gemaakt.
Ook de officieuse „Iswestia", die de aan
vallers van Anikenjen gehuurde moorde
naars noemt, uit zich bezorgd; na zulk een
driesten moordaanslag moeten ook nog ern
stiger gebeurtenissen mogelijk gehouden
worden. Herhaaldelijk wordt in de sovjet-
per» ook de verdenking uitgesproken, dat
Japan door de sovjet-vijandige houding der
West-EuropeescM mogendheden zou wor
den aangemoedigd, ja misschien zelfs van
Parijs raadgevingen zou ontvangen. Het be
wijs daarvoor meenen de Moskousche bla
den in Fransche persartikelen te zien,
waaruit zichtbare voldoening spreekt over
de Japansch-Russische geschillen.
AMERIKA
DE OPSTAND IN HONDURAS.
Gevechten op verscheidene punten.
Gelijk gisteren in een telegram gemeld,
is in Honduras een revolutie uitgebroken.
Uit New York wordt gemeld, dat, vol
gens bericht uit Tegucigalpa de rebellen
gisterenmiddag onder leiding van generaal
Roman Dias de stad Tela hebben aange-
vallen. Zij werden echter na een hevig ge-
j vecht met de regeeringstroepen, onder ge
neraal José Maria Rei na, teruggeslagen.
Aanvallen der rebellen op andere steden
werden eveneens afgeslagen.
Te New Orleans, in de Vereenigde Sta
ten, zijn berichten ontvangen volgens wel
ke de opstand in Honduras zich snel na^r
de kust uitbreidt. Eenige steden zouden
den goed gewapenden opstandelingen reeds
in handen zijn gevallen. Tot nog toe heeft
de beweging een onbloedig verloop gehad.
De leiding van den opstand, die reeds ge-
I ruimen tijd broeide, berust bij generaal
i Ferrara. De rebellen trekken naar Teguci-
galpo, de hoofdstad van Honduras, op.
De leider der opstandige beweging, ge
neraal Gregoria Ferrara, is candidaat ge
weest bij de presidentsverkiezingen, doch
werd niet gekozen. De Amerikaansche au-
toriteiten beschouwen den opstand zuiver
i als een politieke beweging, gericht tegen
den huidigen president Colindres en ver
oorzaakt door de economische crisis. De
Amerikaansche strijdkrachten zullen een
strikte neutraliteit bewaren.
De regeering te Washington maakt zich
ongerust over lot van de 1356 Amerikaan
sche onderdanen, die in Honduras geves
tigd zijn. De Amerikaansche bezittingen
worden geschat op een waarde van 71 mil-
lioen dollar.
RUSLAND.
JAPAN IN HET ANTI-SOVJET-FRONT?
Steeds toenemende spanning.
De spanning, wslke door den moordaan
slag op den sovjet-handelsvertegenwoordi
ger Anikejen tusschen de sovjet-unie cn
Japan ontstond, is de laatste dagen ver
scherpt.
Te Moskou, is men vooral ontevreden
over de traagheid, waarmee de Japansche
Nederl. Roode Kruisonderscheidingen.
Gister werd ten overstaan van het da
ge lijksch bestuur van het Nederlandsohe
Roode Kruis door Z. K. H. den Prins der
Nederlanden, als voorzitter, het kruis van
Verdienste uitgereikt aan H. K. H. Prinses
Juiliana.
Verder werden verleend1:
a. het Kruis van verdienste aan generaal-
maiooffidr. J. C. Diehl, mir. d-r. A. P. N.
Kooien, luitenant-generaal P. J. Munnek-
red, Henry de Jongh, mevr. C. C. A. Petit
Goede, W. A. van der Scheer, C. Ringe
ling, W. van Haselen, H .de Bordes, J.
Beintema, C. J. C. Ketitder, irr-, H. A. In-
genHousz
b. de medaille van verdiensten, in zilver,
aan: mevr. Hra-oekKnappert, O. van Oos-
terhoudt (bij bevordering), F. G. M. Rbo-
laart (bij bevordering), F. Bosch, J. D. de
Wilde, W. F. de Bruyn, mej. M. B. Hakens,
H. Dijkhof;
c. de medaille van verdiensten, in brons,
aan: B. Orayff, N. J. Velseboer, P. J. van
den Ouden en J. C. Gout.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Ex-koning Alfonso van Spanje zou voor
nemens zijn zich voorloopig te Fontaine
bleau te vestigen.
De opstand in Honduras
Treinramp in China. (Buitenl. berichten
2de blad.)
BINNENLAND.
Standpunt R. K. Middenstand inzake
vrije middag winkelpersoneel (1ste blad).
Huldiging pater dr. G. Vrijmoed O.F.M.
(Kerkn. 2e blad).
Doodelijk ongeluk onder Oud-Ade (ïste
blad).
ST. GREGORIUSVEREENIGING.
Gregoriusdagen op 8,
Juni in Den Haag.
9, 10
De Ned. Gregoriusvereenigiing zal in het
Bisdoan Haarlem Gregoriusdiagen organi-
seeren en wel op 8, 9 en 10 Juind te Den
Haag.
Een der voornaamste punten zal wel zijn
het geven van leerzame demonstraties over
de muzikale ontwikkeling der R.K. School
jeugd. Het programma zall o.m. vermelden:
8 Juni. Eersite dag. Inleidingsavond, in
de aula van het St. Aloysdus-College.
1. Openingswoord door den voorzitter,
Pastoor Beukers te Leiden.
2. „De muzikale ontwikkeling der R.K.
schooljeugd, voordracht, te honden dloor
den zeereerw. Heer J. C. J. van de Wiel.
Ter demonstratie van het werken op
Gymnasium en H.B.S. zal een programma
voor school-orkest worden uitgevoerd door
de leerlingen van het St. Aloysius-Oollege,
onder leiding van den Zeereerw. Pater J.
Volleert» S. J.
9 Juni. Tweede dag. Plechtige H. Mis,
waarvan de vaste en wisselende gezangen
worden uitgevoerd door schoolkinderen uit
Den Haag.
In den voormiddag lessen, inleidende ver
klaringen en demonstraties voor lagere
schoolonderwijs over het eerste leerjaar der
zangmethode Ward.
In den namiddag lezing over „Muziek
onderwijs op de Kweekschool" door de
Eerw. Zuster M. Carola, met koor-demon
straties door meisjes van een R'.K. Kweek
school. Des avonds orgelconcert door den
beer Jaap Vranke® in de kerk van St. An-
tonius Aibt te Scheveningen.
10 Juni. Derde dag. Plechtige H. Mis,
waarvan de vaste gezangen worden uitge
voerd door schoolkinderen uit Haelen en
Horn en de wisse'ende gezangen door de
Schola van het Theologicuin te Warmond.
In den voormiddag lessen, inleidende ver
klaringen en demonstraties voor lage-re-
6ohooi-onderwijs over het tweede leerjaar
der zangmethode Ward en demonstraties
van het Gregoria an sch, door Rector H. Vul-
linghs en den heer Jos. Lennards. In den
namiddag Kinderspel tot onderricht in
Liturgie en Katechismus. Des avonds, te
vens Algemeene Vergadering der Liturgi
sche Vereeniging in het Bisdom Haarlem,
in de aula van het St. Aloysius-Oollege.
Lezing van Dom J. van Gennep over „Li
turgische Volkszang" met demonstraties
van Gregoriaansche en Palestrijnsche mu
ziek van de Schola. van het Seminarie Ha-
geveld te Heemstede.
Onderscheiding Mr. J. Limburg
Gisterochtend ontving de Minister van
Waterstaat, mir. P. J. Reymer, in zijn kabi
net den heer mr. J. Limburg, teneinde dezen
mededeeiliing te doen, dat het H. M. de Ko
ningin behaagd heeft, hem te bevorderen tot
Groot-Officier in de Orde van Oranje-Nas-
sau, zulks als erkenning van zijn verdien
sten a's voorzitter van de bij Koninklijk
Besluit van 31 October 1930, no. 39 ontbon
den Staatscommissie, inzake den aanleg
van een verbeterden sdheepvaarisweg van
Amsterdam naar den Boven-Rijn.
WINKELSLUITINGSWET.
Het tijdstip der inwerkingtreding nog niet
bepaald.
Het Haagsche CoYresponde ntiebureau
meldt:
Naar aanleiding van de dezer dagen in
de pers verschenen mede deeling, dat bin
nenkort een Koninklijk Besluit zou zijn te
verwachten, waarin zou worden bekend ge
maakt, dat de Winkelsluitingswet op 1 Juli
a.8. in werking zal treden, vernemen wij
van bevoegde zijde, dat omtrent het tijd
stip van in werking treding dier wet nog
geenerlei beslissing is genomen.
