22ste Jaargang
MAANDAG 13 APRIL 1931
No. 6870
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele vaD het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De Staten-Stembus,
Met volkomen instemming nemen wij
het volgende over uit een verkiezingsblad
van de S. D. A. P. voor de as. Staten
verkiezing, dat we vanmorgen op ons
bureau vonden:
„Wat kan mij nou eigenlijk die
verkiezingen voor de Provinciale Sta
ten bommen?"....
Zoo denken en zoo zeggen som
mige menschen, die wel belang stel
len in verkiezingen voor de Tweede
Kamer of voor den Gemeenteraad,
maar zioh nu eenmaal in het hoofd
hebben gezet dat. er in de Provin
ciale Staten alleen wat gebabbeld
wordt over kikvorsehen-slootjes en
dat interesseert hun niet,
Wie wat verder hebben leeren kij
ken dan hun neus lang is, hebben
wel de lucht er van gekregen dat er
in de Provinciale Staten tooh wat
meer verhandeld wordt dan een of
ander polderzaakje en dat. alleen
reeds het feit dat de Provinciale
Staten de leden van de Eerste Ka
mer kiezen voldoende is om" de be-
teekenis der Staten vanuit politiek
oogpunt niet te onderschatten.
Maar wie verder z'noogen eens
behoorlijk open zet kan ontwaren,
dat de Provinciale Staten bij tal
van onderwerpen, ook voor de arbei
dersklasse van ontzagge'ijk groot be
lang, een voorname rol spelen.
Wij zijn het hiermede, zooals gezegd
volkomen eens.
Onzerzijds zouden wij de laatste zin
snede aldus willen aanvullen: Maar wie
verder z'n oogen eens behoorlijk open zet
kan ontwaren, dat de Provinciale Sta
ten bij tal van onderwerpen, ook voor de
Katholieke zaak van niet te. onderschat
ten groot belang, een voorname rol spe
len.
Wij mogen daarvoor niet blind zijn!
Aan de Katholieke zaak wil geen ka
tholiek stemgerechtigde verraad plegen,
of, als wij 't niet zoo sterk uitdrukken,
geen katholiek wil een daad stellen, of,
zoo hij daartoe geroepen is, een daad na
laten, waaruit nadeel voor de Katholieke
zaak kan voortvloeien!
En daarom: in héél de provincie Zuid-
Holland stemmen op
WOENSDAG 22 APRIL
alle Katholieke stemgerechtigden op
LIJST 9.
V Onze conclusie.
Wij zijn het met nog meer dingen eens,
in bovengenoemd verkiezingsblad. Zoo le
zen wij er bijv. in, dat de „hartelooze ka
pitalistische maatschappij met haar scher
pe sociale tegenstellingen" moet worden
vervangen.
Volkomen waar.
Maar niet door een socialistische, die
moet uitloopen op een communistische
„heiP'-staat, als Rusland te aanschouwen
geeft!
De verkeerde, de „hartelooze" toestan
den en verhoudingen, die er heerschen in
de huidige maatschappij moeten worden
vervangen door toestanden en verhoudin
gen, waaraan de toets van de wetten van
rechtvaardigheid en naastenliefde kan
worden aangelegd!
Daarop moet de politiek der katholie
ken zijn gericht.
En daarom ook stemmen alle katholie
ken op de katholieke lijst op Woensdag
22 April a.s. Dat is ónze conclusie.
DUITSCHLAND
„WEG MET HET SYSTEEM VAN DE
MISDADIGERS!"
Ook te Breslau een vergadering van de
Stahlhelm ontbonden.
De „Stahlhelm" heeft Zondag een groo-
te demonstratie gehouden voor de ontbin
ding van den Pruisischen Landdag. Een
van de leiders Leo Ingwer uit Munsterberg
hield 'n rede, waarin hij zei, dat de „Stahl
helm" geen staatsgreep verwacht en zich
aan de bepalingen van de Noodverorde
ning zou houden. Spreker richtte zich
scherp tegen de democratie, het parlemen
tarisme en tegen den heelen huidigen po-
litieken toestand. Het roer moest omge
worpen worden. En wie Pruisen heeft, had
het geheele rijk. Toen de spreker ten slotte
uitriep: „Weg met het systeem van de mis
dadigers, van de brut-at liteit, van de leu
gen en van het verraadweg met het sys
teem van onderwerping en noodwerd de
vergadering door de politie ontbonden. Er
werden deertien personen gearresteerd,
maar later weer vrij gelaten.
DE DUSSELDORFSCHE
MOORDENAAR.
Aanvang van het proces.
Vandaag begint in de gTOote gymnas
tiekzaal van de vroegere infanterie kazerne
te Dusseldorf het proces tegen den beruch-
ten massamoordenaar en brandstichter,
Peter Kiirten.
Bijna een jaar heeft men noodig gehad,
om het omvangrijke belastende materiaal
te ziften. Twaalf duizend sporen, die door
het publiek werden aangegeven, moesten
worden nagegaan en honderden personen
gearresteerd worden.
Hoewel Kurten tijdens zijn arrest opval
lende bekentenissen heeft afgelegd, is men
thans nog steeds met zeker, of hij wel
alle door hem gepleegde misdrijven heeft
bekend.
Kürten zal zich te verantwoorden hebben
wegens negen moorden, zeven pogingen
tot moord en dertig gevallen van brand
stichting.
Negen maanden lang heeft Kürten Dus
seldorf in rep en roer gebracht, totdat hij
door een toeval den 24slen Mei van het
vorig jaar kon worden gearresteerd. In to
taal heeft de politie ongeveer tien duizend
brieven in den loop van den tijd over hem
ontvangen.
De psychiaters zijn van meening dat
Kürten voor zijn misdaden verantwoorde
lijk is. Hij zelf beweert uit wraak jegensj
de menschheid gehandeld te hebben, daar
hij jarenlang in een tuchthuis heeft geze
ten.
Ongeveer twee honderd getuigen zijn op
geroepen. Om het aantal getuigen echter
niet grooter te maken dan liet al is, is in
ongeveer vijf en veertig gevallen van brand
stichting geen aanklacht ingediend.
KORTER WERKWEEK TE LUBECK.
In den vrijstaat Lubeck wordt de ar
beidstijd bij de openbare en verkeersbedrij-
ven tot 44 uur per week verkort. De uur-
loonen blijven onveranderd. Na de verkor
ting van den arbeidstijd kan aan elke 11
arbeiders 1 arbeider worden toegevoegd.
In bedrijven, waar minder dan 11 personen
werken, wordt het bespaarde gebruikt tot
steun van die bedrijven, die nog meer
werkloozen te werk stellen.
PORTUGAL
DE OPSTAND OP MADEIRA.
Geen opstand in Portugal zelf.
In een oficieu-se nota verk'aart de Por-
tugeesche regeering alle radiogrammen van
de opstandelingen op Madeira te hebben
onderschept. De opstandelingen trachten
de verantwoordelijkheid voor de beweging
van zic-h af te schuiven, doch niettemin zul
len zij tooh aansprakelijk worden geste d.
De regeering weet dat de rebellen bij
den nieuwen Engelsohen consul erop heb
ben aangedrongen oan als bemiddelaar bij
de regeering op te treden.
De reegeering spreekt formeel de berich
ten tegen, welke door de opstandelingen via
Funchal, Angra, Lisabon of Madrid worden
gelanceerd, als zou er in Portugal zelf en in
de Portugeesohe koloniën in Afrika ewen-
etens onlusten zijn uitgebroken. Overal
heerscht volkomen rust en orde.
De regeering heeft bes'oten zeer krachti
ge maatregelen te neanen tegen die buiten-
landsohe dagblad-correspondenten, die ver
antwoordelijk zijn voor het afzenden van
deze onjuiste berichten.
Enge'eche bladen brengen berichten van
ooggetuigen op Madeira over den opstand.
Volgens deze berichten is de opstand
zeer zorgvuldig georganiseerd door de on
geveer 300 politieke gevangenen, die de Por
tugeesohe regeering naar Madeira heeft ge
deporteerd.
Op het oogernblik heersche er rust- op het
eiland en het zakenleven gaat zijn norma
len gang. Sleohts enke'e zaken zijn gesleten.
Een deel van de bevolking trekt echter
weg uit Funohal en begeeft zich naar het
gebergte, daar men l>evTeesd is voor ern
stige botsingen, als dePontugeeohee vloot
tegsn de opstandelingen mooht optreden.
De Portugeesche regeering bevestigt, dat
twee garnizoens op de Azoren zich met de
opstande'dngen van Madeira solidair heb
ben verklaard.
RUSLAND.
HOE MACHTIG GEWAPEND
RUSLAND IS.
1 Mei zal het toonen.
Naar de „Osservatore" uit Riga ver
neemt, heeft de raad van volkscommissa
rissen dezer dagen speciale instructies ge
geven aan alle bolsjewistische vakvereeni-
gingen betreffende de voorbereiding van de
feestelijkheden, die op 1 Mei a.s. zullen
platas hebben.
Met bizonderen nadruk wordt de inza
meling aanbevolen van gelden onder de
arbeiders voor de bewapening van het Rus
sische leger.
Den eersten Mei zullen te Moskou veer
tig militaire vliegtuigen worden tentoonge
steld, die door middel van openbare inza
melingen gebouwd werden.
De manifestaties op 1 Mei moeten een
uitgesproken militair karükter dragen, daar
sovjet-Rusland, volgens de meening der
Russische regeering, nu er gevaar bestaat
voor een gewapende interventie der kapi
talistische staten tegen de sovjets, aan de
wereld eens duidelijk moet laten zien, hoe
groot de macht is van het proletariaat en
hoe goed de sovjets op een eventueelen oor
log zijn voorbereid.
MEXICO
DE GODSDIENST,,VRIJHEID" IN
MEXICO.
Geen vervolging maar anti-clericalisme.
Volgens bericht uit San Antonio heeft
de Mexicaansche regeering een heele reeks
maatregelen genomen, om missionarissen
van vreemde nationaliteit buiten de gren
zen te houden.
Volgens een bepaling van den minister
van binnenlandsche zaken mogen vreemde
geestelijken alleen in Mexico worden toege
laten als toerist, hun verblijf binnen de
grenzen van de republiek mag niet langer
dan 6 maanden duren.
Bovendien moeten de priesters een
schriftelijke verklaring teekenen, ten over
staan van de Mexicaansche autoriteiten,
dat zij gedurende hun verblijf in Mexico
geen kerkelijke bedieningen zullen uitoefe
nen.
De autoriteiten zijn verplicht, aankomst
van iederen" priester onmiddellijk aan het
ministerie van binnenlandsche zaken be
kend te maken. De minister behoudt zich
het recht voor, om een borgstelling te
eischen.
Uit deze bepalingen blijkt, dat de Mexi
caansche regeering nog steeds niet van
anticlericale smetten vrij is.
In Mexico-City en over geheel het land
is men intusschen druk bezig, om toebe
reidselen te treffen voor de viering van het
vierde eeuwfeest van O. L. Vrouw van Gua
deloupe. Men verwacht tal van bedevaar
ten, ook uit Amerika.
VIJFDE NEDERLANDSCHE KATHO-
LIEKENDAG.
De opvoering van „Triomf der levenden."
ZooaLs reeds geme'd, zal op den voor
avond van den Vijfden Nederlandsohen Ka
tholiekendag, in het Stadion te Amsterdam
een modern mysteriespel van de hand van
den bekenden katholieken publicist Willem
Nieuwenihuis worden opgevoerd.
Aan deze opvoering op den avond van den
tweeden Pinksterdag zullen verscheiden
honderden katholieken vertegen-W oord i-
gens van verschillende katholieke organisa
ties medewerken.
De besprekingen van het dagelijksoh be
stuur van den Vijfden Nederlandsohen Ka
tholiekendag onder voorzittersmhap van
mr. C. J. M. F. Geseling met de vertegen
woordigers en vertegenwoorigsters der on
derscheidene organisaties hebben Vrijdag
avond j.l. plaats gehad in een gemeenschap
pelijke vergadering, welke in „Parkzicht"
te Amsterdam was belegd.
Op deze bijeenkomst waren vertegen
woordigt de Graai, de Diocesane Jeugdraad
(Tv'.K. Verkenners), de R.K. Volksbond, het
R.K. Amsterdams-olie Tooneelgezeischap, de
St. Jozefsgezel-'en-Vereeniging, de Jonge
Werkgevorsvereeniging en de R.K. Studen
ten-Vereeniging „Sanotus Thomas
Aquinas". De leerlingen van het St. Igna-
tiuscolege werden vertegenwoordigd door
den rector van het ooilege, den zeereerw. pa
ter Wessels S. J.
Te midden van al deze aanwezigen heeft
de heer Nieuwenhuis zijn geheele mysterie
spel voorgelezen en deze, uiteraard nog
slecht luchtige kennismaking met dit werk,
liet niet na op allen een diepen indruk te
maken. Geen wonder dan ook, dat de verte
genwoordigers van alle organisaties spon
taan hun medewerking toezegden. Zoo
doende waren de voor het spel benoodigdc
brachten spoedig gevonden.
Dinsdagavond 21 April a.s. zullen de on
geveer vierhonderd medewerkenden bijeen
komen in de groote zaal der St. Jozefsge
zellen-Vereeniging, Stadhouderskade 55.
Hieruit blijkt wel, dat deze grootseh-opge-
zette onderneming, met lrraeht en wat
nog meer zeg met geestdrift wordt voor
bereid.
Om nadere inlichtngen kan men zich des-
gewenscht richten tot den secretaris van de
commissie voor het mysterie-spel, den heer
G. J. B. de Boer, Krammer-straat 12.
CONFLICT IN DE TWENTSCHE
TEXTIELINDUSTRIE.
In de Zaterdagmorgen gehouden verga
dering van de Enschecleesohe fabrikanten-
vereeniging is bes eten het aanbed van den
Rijks-bemiddelaar, den heer v. IJsselstein,
inzake het dreigend conflict bij de firma
N. ter Kuile Zn., textielfabrikanten te
Enschedé, te aanvaarden. Daarbij werd
vastgesteld, dat, mochten de arbeiders niet
geneigd zijn eveneens dit voorstel aan te
nemen, dan de fabrikantenvereeniging zioh
achter de firma N. ter Kuile zal soha-ren,
hetgeen zooveel beteekent als een dreige
ment tot uitsluiting.
Zaterdagmorgen is een vergadering ge
houden door de textielarbeiders-bonden
„St. Lambertus", „Unitas" en de „Een
dracht". Door de besturen werd aan do
arbeiders geadviseerd he-t bemiddelings
voorstel te aanvaarden. Bovendien was
er een telegram ingekomen van den
rijksbemiddelaar, waarin verzocht werd,
het utimatum in elk geval nog een
week op te schorten.. Door de arbei
ders is echter bij meerderheid va.n stemmen
besloten, tegen het advies der besturen in,
het ultimatum niet uit te stellen en ook het
DE AARDBEVING TE NICARAGUA. De hooiusiau .ai. Nicara
gua, Ma/hagua werd door de aardbeving ernstig geteisterd. Hon
derden kwamen om het leven, terwijl de schade in de millioenen
dollars loopt. Een vreeselijk detail in do zwaar beproefde stad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Heden begint het proces tegen den be-
ruchten Dusseldorfschen moordenaar.
De opstand op Madeira.
Anti-clericalisme in Mexico.
BINNENLAND.
Algemeene vergadering van de Alg. Ver.
v. Bloembollencultuur (3de blad).
Overleden is de zeereerw. pater E.
Emond, kruisheer, professor in het Studie
huis der Kruisheeren te Zoeterwoude
(Kerkn., 1ste blad).
Op den Rijksweg Meppel—Assen is een
auto te water geraakt, waarbij vier perso
nen zijn verdronken. (Gem. Berichten, 3de
blad).
De Statendam aan den grond geloopen.
(Gem. Berichten, 3de blad).
Inbraken. Een met een schietpartij.
(Gem. Berichten, 3de blad).
Een moordaanslag te 's-Gravenhage.
(Gera. Berichten, 3de blad).
Branden te Beekbergen en Echten.
(Laatste Berichten).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Ajax wint den eersten kampioenswed
strijd tegen P. S. V.
Feijenoord kampioen.
Dommering wint wederom het nationaal
kampioenschap biljarten.
De samenstelling van het D. H. V. B.-
elftal.
bemiddelingsvoorstel niet te aanvaarden,
zoodat dus heden werd gestaakt.
Bij het conflict zijn voorloopig een twee
honderdtal wevers betrokken.
A. R. K, A.
Vergadering Landelijke groep ambtenaren
aan Raden van Arbeid.
Zaterdag werd in hotel „Du Commerce"
te Eindhoven een agemeene vergadering
gehouden door bovengenoemde groep der
Algora. R. K. Ambtenarenvereeniging. Aan-
wezog waren de afdeel in gen Amsterdam,
Breda, Delft, Derenter, Eindhoven, Den
Haag, Haarlem, Leiden, Maastricht, Rot
terdam, Tilburg, Venlo en Zwol c.
De voorzitter de heer P. J. J. Nuijens
wees er in zijn openingswoord op, dat de
actie zioh voornamelijk heeft bepaald tot
het werken in de verschillende commissie-s.
Vooreerst is dit geweest de commissie voor
het toezicht op het vak-exannon en de cur
sus is iin elk op-zicht schitterend ges-aagd.
Onder applaus der vergadering werd
voorgesteld t-ot mr. Molt zen den leider van
den cursus, namens de vereeniging een
dankschrijven te richten. Door een der aan
wezigen werd aanbevolen het doen voeren
van actie ter verkrijging van een toelage
voor dip oma's M. O. en-z.
De heer P. Nuyens deelde vervolgens
mee, dat de mogelijkheid ook bestaat dat
de gesalarieerden der Anka steun verleenen
ter bevo-rdeeri-ng van groepsbelangen.
Het bestuursbeleid vond a'geheele in
stemming.
Aan de beurt van aftreden waren de
heeren P. J. v. d. Berg, M. A. G. v. d. Hoo-
genba-nd en P. A. Houben.
Als plaats, waar in 1932 de jaarvergade
ring zal worden gehouden, werd Rotterdam
uitverkoren.
In de namiddagvergadering werd de af
schaffing der classificatie alsmede het tot
standkomen eener regeling, waarbij de
ambtenaren we ke in vei'band met het sche
ma voor de rangschikking gedupeerd zijn,
langdurig besproken.
Handelsreizigersvereen. „St. Christoffel".
Uit het jaarvers'ag van de Ned. R.K.
Vereeniging van Handelsreizigers en Han
delsagenten „St. Christoffel" blijkt, dat in
1930 toetraden 318 nieuwe leden. Door over
lijden, verandering van werkkring en roye
ment liep het totaal aantal leden echter te
rug van 2014 tot 1975. Door intensief ge
voerde propaganda is dit getal in 1931 weer
bo-ven de 2000 gebracht.
Door opheffing der afdeelin-gen Bols-
ward, Oosterhout en Weert-, waarvan de
ledentallen te k'ein waren gevonden, liep
het aantal afdeelingen terug tot 40.
