22ste Jaargang
DONDERDAG 9 APRIL 1931
No. 6867
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
ZONDAGSBLAD
3)e £eidóGb(i(3ouftM\k
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
▼ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V De rechtsche coalitie.
En de heer Schokking op de vergade
ring der Christelijk Historische Unie èn de
heer Colijn op die der Antirev. Partij he
den gehouden hebben zich niet afkeerig
getoond van een herstel der coalitie.
De heer Schokking heeft zich niet zoo
beslist uitgesproken: hij wil wel, maar 't
kan ook blijven, zooals het nu is.
Beslister heeft zich de heer Colijn geuit.
Na over de oeconomische crisis te heb
ben gesproken (zie elders) vervolgde de
lieer Colijn:
Wordt er op stoffelijk gebied hunkerend
naar de morgenschemering uitgezien, wei
nig gunstiger is de toestand op politiek
terrein. Spr. wees in dit verband op den
onvoldoenden invloed der Staten Generaal
bij de regeering en op het kiesrecht dat.,
door zijn aanmoediging van de vorming
van allerlei kleine dissidente groepen, de
in Nederland toch reeds ontwikkelde zucht
tot verdeeldheid sterk in de hand werkt.
Daarna behandelde dr. Colijn de vraag
of verdeeldheid over de geheele linie on
afwendbare noodzaak is. Daarbij merkt
spr. op, dat concentratie geenszins alleen
in versmelting tot uitdrukking behoeft te
komen, maar haar uitdrukking ook kan vin
den in welberaamd overleg zoowel yoor
als na de stembus. Men behoeft de verschil
len tusschen protestantsche Christenheid
en Rome niet te verdoezelen om met
Groen, Kuyper en Lohman te blijven er
kennen, dat Katholieken en Protestanten
als Christenen grondstellingen gemeen heb
ben, die ook als grondslagen van den Staat
moeten worden aanvaard.
Aldus de heer Colijn.
Wij hopen mèt hem, dat het mogelijk zal
blijken, om in Nederland een regeering te
vormen, staande op de basis der drie oude
coalitie-partijen. Maar dan: een regeering
van christelijk democratische gezindheid,
van vooruitstrevenden geest een regee
ring, waarnaar in onzen tijd wordt ge
vraagd; die haar tijd verstaat en weet te
richten.
DUITSCHLAND
AFNEMENDE WERKLOOSHEID IN
DUITSCHLAND.
Cijfer 200.000 lager.
Uit het rapport, dat heden zal worden
gepubliceerd over de werkloosheid in
Duitschland blijkt naar van betrouwbare
zijde verluidt, dat het aantal werkloozen
aanzienlijk is gedaald. Naar verklaard
wordt, is het cijfer sedert het vorig verslag
met ruim 200.000 verminderd.
FRANKRIJK
HET VL00T-ACC00RD.
Frankrijk weer spellebreker?
De Engelsche bladen bespreken uitvoe
rig de moeilijkheden, die zich voordoen bij
de definitieve redactie van de Fransch-
Italiaansche vlootovereenkomst.
De „Daily Telegraph" verklaart, dat het
Fransche standpunt in de kwestie der ver
vanging van de verouderde schepen niets
anders is dan een eisch voor een bijzon
dere behandeling. Terwijl de overige mo
gendheden bereid zijn, om voor den duur
van zes jaar zich slechts tot 1935 binden.
Deze eisch van Frankrijk kan noch door
Engeland, noch door Italië worden aan
vaard.
Indien Frankrijk zijn eisch niet intrekt,
zal de- mislukking der onderhandelingen
nauwelijks te vermijden zijn.
In denzelfen zin schrijft de „Daily He
rald", die verklaart, dat bij een verdere
onverzettelijkheid van Frankrijk de
F ransch-Italiaansche vlootovereenkomst
gevaar loopt.
Verder schrijft dit blad, dat het plan
der Engelsche regeering om met de minis
ters van buitenlandsche zaken van Duitsch
land, Frankrijk en Italië over de a.s. ont
wapeningsconferentie besprekingen te hou
den, opgegeven moet worden wegens het
hevige protest van Frankrijk. Deze kwestie
zal thans op de Mei vergadering van den
raad van den Volkenbond behandeld moe
ten worden.
De Vrijwilligers van het landstoimeorps „VELUWS VERBAND" hebben heden
hun commandant, overste Jansen, een officieel verbandsvaandel aangeboden. Overste
C. J .C. Jansen ontvangt het vaandel uit de handen van luit. Sanders. De plechtig
heid vond plaats in de eierenhal te Barneveld.
NOORWEGEN
GROOTE UITSLUITING.
Bijna honderdduizend arbeiders in het
conflict betrokken.
De laatste bemiddelingspogingen van
den Noorschen Rijksbemiddelaar om het
groot e arbeidsconflict in Noorwegen te
vermijden, zijn mislukt, zoodat thans de
groote uitsluiting in Noorwegen een feit zal
worden. Hedenavond worden drie een veer
tig duizend arbeiders uitgesloten. Sedert
drie weken zijn reeds twaalf duizend ar
beiders uitgesloten. Over acht dagen vol
gen er nog meer. Bij de totale uitsluiting
zijn negentig a honderdduizend arbeiders
betrokken, 't Zijn arbeiders in de ijzer- en
staalbedrijven, in de mijnen, de textielin
dustrie, het bouwbedrijf en het transport
bedrijf. In vele kringen beschouwt men dit
arbeidsconflict als een economische kata-
strophe voor Noorwegen.
PORTUGAL
HONGER BLOKKADE TEGEN
MADEIRA.
Door Lissabon beoogd.
Volgens een bericht uit Lissabon is door
het Portugeesche ministerie van Marine
bekend gemaakt, dat de regeering met
betrekking tot den opstand op Madeira
niet voornemens is gewelddaig in te grij
pen. Zij wil veeleer de opstandelingen door
middel van een honger-blokkade tot over
gave dwingen.
President Carmona heeft den ^ruiser
bezocht, die gereed ligt om eventueel naar
Madeira te worden gezonden. Hij heeft
voor de officieren een rede gehouden,
waarin hij zeide, dat al gaan zijn tegen
standers voort met het beramen van sa
menzweringen, de dictatuur haar arbeid
zal voortzetten, totdat het geheele politie
ke program is afgewikkeld. De president
zeide verder te hopen, dat de opstand if)
Funchal spoedig zal zijn gedempt, zonder
dat het noodig is geweld te gebruiken.
Gisteren is een decreet afgekondigd, vol
gens hetwelk alle havens van Madeira voor
de scheepvaart worden geslotenoorlogs-
of koopvaardijschepen die de buitenlanders
in veiligheid willen brengen, mogen even
wel de havens binnenkomen.
Dc opstandelingen te Funchal hebben
het militaire garnizoen van Punta Delgada
(Azuren) telegrafisch gevraagd zich bij de
revolutie aan te sluiten. De gouverneur van
die stad heeft echter medegedeeld, dat van
aansluiting geen sprake is.
De kruiser „London", die door de Brit-
sche regeering in verband met de ge
beurtenissen op Madeira naar Funchal is
gezonden, is aldaar aangekomen. De toe
stand was bij aankomst van de „London"
rustig en er is geen reden voor bezorgd
heid over de veiligheid der Britsche inwo
ners.
CHINA
BESCHIETING OF LZ JANGTSE.
Britsche kanonneerboot bij ltsjang onder
vuur.
Op den Jangtse hebben opnieuw be
schietingen van schepen plaats. Boven
ltsjang werd de Britsche kanonneerboot
„Grat" onder vuur genomen. Naar ge
meld wordt is het garnizoen van Paloeng
aan het muiten geslagen en zou dit ge
schoten hebben. Er zijn regeeringst roepen
uit ltsjang gezonden om de muiterij te on
derdrukken.
AMERIKA
NIEUWE BURGEMEESTER VAN
CHICAGO.
Hij wil den Augiasstal uitbezemen.
Bij de verkiezing voor het burgemees
terschap van Chicago heeft Cermak de
overwinning behaald op den tegenwoordi-
gen burgemeester Thompson.
Er heerscht groote vreugde in de stad
Overal wordt vuurwerk afgestoken.
De groote overwinning van den demo
craat Anton J. Cermak bij de verkiezing
tot burgemeester van Chicago, wordt be
schouwd als een vlammend protest der be
volking tegen de corruptie en het ongeloof
lijk wanbeheer onder den verslagen burge
meester William Hale Thompson, bijge
naamd Big Bill, die zestien jaar lang bur
gemeester van de stad was.
Cermak is te Praag geboren en was als
jonge ezeldrijver in een kolenmijn in Bo-
hemen, terwijl hij later als straathandelaar
in een karig onderhoud kon voorzien.
Wat daarom zijn overwinning betee
kent begrijpt men te beter, als men weet,
dat Thompson een zoon is van een welge
stelde familie uit Boston, voor 100 pet.
Amerikaan en een bekend voetballer van
de Yale-University.
De cijfers geven een duidelijk beeld
van de stemming. Cermak behaalde 672.089
stemmen en Thomspson ongeveer 200.000
minder, n.l. 479.187 stemmen. Cermak
heeft reeds aangekondigd, dat hij den
Augiasstal zal reinigen en verscheidene
corrupte ambtenaren van het. regime
Thompson zal ontslaan.
DE STRIJD IN VENEZUELA.
Opmarsch der revolutionnairen.
Volgens een radio-telegram, dat de in
Panama levende Venezuelaansche revolu
tionnairen uit Venezuela ontvingen, is het
den revolutionnairen strijdkrachten van
generaal Cedeno gelukt, in Zuidelijk Vene
zuela vasten voet te krijgen.
Na een bloedig gevecht slaagden de troe
oen van kolonel Alvarez Cietia er gisteren
in, de stad San Vicente te bezetten, terwijl
de strijdkrachten van Carlos Ponte de stac".
Rinconhondo innamen.
Beide partijen hebben echter in het ge
vecht aanzienlijke verliezen geleden.
DE DEPUTATENVERGADERING DER
ANTIREVOLUTIONAIRE PARTIJ.
De openingsrede van dr. H. Colijn.
Hedenmorgen ving in de groote zaal
van „Tivoli" te Utrecht de buitengewone
deputatenvergadering der Anti-Revolutio
naire Partij aan, speciaal belegd ter behan
deling van wijzigingen in het Partijstatuut.
De bijeenkomst was zeer druk bezocht.
Na de gebruikelijke opening hield de
partijleider, dr. H. Colijn, de z.g. deputa-
tenrede, die mede gericht was op de dit
jaar te houden verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten en gemeenteraden. Behal
ve vc de a.s. verkiezingen, vroeg dr. Co
lijn de aandacht voor een paar onderwer
pen, die thans in het centrum van de be
langstelling staan en doet dat omdat zulks
te midden van de steeds groeiende verwar
ring noodig is, en omdat, aldus spr., wij
ons zelf duidelijk rekenschap geven van
de gedragslijn die wij te volgen hebben ten
aanzien van de brandende vragen van den
dag.
De economische crisis besprekende, na
haar oorzaken kortelijks te hebben aan
gegeven, zegt dr. Colijn, dat de gevolgen
dier crisis niet door nationale maatregelen
kunnen worden weggenomen. Het hoogste,
wat te bereiken is, zal nooit uitgaan bo
ven de tempering van de allerergste gevol
gen en de actie van den Staat moet zich
richten en dan nog met begrenzing
zoover dit mogelijk is, op de instandhou
ding van de bronnen van ons volksbestaan;
niet op de verzekering van ieders persoon
lijke welvaart.
Dit geldt ook voor het landbouwbedrijf.
K"n niet iedere landbouwer in zijn bestaan
behandhaafd blijver daarnevens moet ge
waakt worden tegen het braakleggen van
een deel van onzen bodem.
Spr. kan geen heil verwachten van een
z.g. onderhandelingstarief. De ervaringen
der laatste jaren hebben hem tot een ge
heel tegenovergestelde overtuiging ge
bracht.
De tot nu toe door de regeering voorge
stelde maatregelen zijn door de A.-R. ge
steund, al kwamen zij spreker ook ten deele
onvoldoende voor, zooals bij het Aardappel-
meelcrediet en bij het Bietenwetje.
Wij ontveinzen ons niet, aldus spr., dat,
indien niet spoedig ingrijpende verande
ring intreedt en die verwacht spr. niet
dat maatregelen van andere strekking
noodig zullen blijken. Wij weten nog niet
wat de terugslag op Europa zal zijn van
de verdere ontwikkeling der Duitsch-Oos-
tenrijksche plannen, noch ook van de uit
werking van het Russische vijfjaren plan
en welke gedragslijn tegen het eind dezer
maand Engeland zal gaan volgen. Ieder
van deze omstandigheden op zich zelf en
zeker alle te zamen kunnen in het econo
misch verkeer zulke ingrijpende verande
ringen in het leven roepen, dat ook wij ons
te beraden zulen hebben of wij niet ge
dwongen zijn van koers te veranderen.
Spr. behoort tto de overtuigde voorstan-
Oit nummer bestaat uit drie bladen
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Groote uitsluiting in Noorwegn.
Nieuwe burgemeester van Chicago. Hij
wil den Augiasstal reinigen.
Revolutionaire successen in Venezuela.
BINNENLAND.
Overleden is de zeereerw. paler H. Er-
mann S.J. (Kerkn., 2de blad).
De algemeene vergadering van de Chr.
Hist. Unie (1ste blad).
OMGEVING.
Opening schoolartsendienst vcor de bol-
lenstreek. (2de blad).
ders van onze traditioneele handelspolitiek,
maar erkent tevens dat onder geheel ont
wrichte economische wereldomstandigho-
den en bij een toenemend jagen naar eco
nomische autarchie bij de meeste staten
een andere koers voor onze volkswelvaart
noodzakelijk zal kunnen zijn.
Hierna beschouwde spr. de politieke toe
stand (wij citeeren dit gedeelte zijner rede
in een driestar).
Dr. Colijn wekte aan het slot van zijn
betoog de gedeputeerden op tot de grootste
krachtsinspanning in den a.s. electoralen
kamp en tot trouw aan het al-oude vaandel,
om daarna de wijzigingen op de Statuten
te behandelen, die in de middagvergade
ring aan de orde kwamen.
DE CHRISTELIJK-HISTORISCHE UNIE
Algemeene vergadering te Amsterdam.
De Cbristelijk-Historische Unie hield
gisteren in het gebouw „Bellevue" haar
Algemeene Vergadering onder voorzitter
schap van dr. J. Schokking.
Aan zijn openingsrede ontleenen wij het
volgende:
Allereerst werden herdacht, zij, die in
het afgeloopen jaar aan de Unie door den
dood ontvielen, meer in het bijzonder de
heeren baron van Dedem, Kernkamp, nu.
Verkouteren, Gerretsen en dr. van Eyck
van Heslinga.
Vervolgens gaf spr. een uitvoerige be
schouwing van de economische crisis.
Wanneer gesproken wordt over het her
stel van de vroegere coalitie als over iets
heel aparts, moet ik, aldus zei spr. in het
vervolg zijner uitvoerige rede, toch opmer
ken, om misvattingen te voorkomen, dat
herstel van vroegere coalitie thans toen
niet anders zou kunnen bel eekenen dan me
dewerking tot de vorming van een kabinet,
Aan den wil tot die medewerking heeft
het bij de Christelijk-Historischen ook na
de laatste verkiezing niet ontbroken.
Wanneer een parlementair kabinet, in den
zin, die daaraan nu eenmaal gegeven wordt
niet tot stand kwam, was dit alzoo niet het
gevolg van het ontbreken van dien wil,
maar omdat het op een wijze moest gebeu
ren, waarmee wij ons, met het oog op een
zuiver houden van de onderscheiding van
regeering en volksvertegenwoordiging, niet
konden vereenigen.
Overigens mogen wij, aldus spr., er ons
over verheugen, dat die houding allengs
meer begrepen wordt en in het rechtsche
kamp blijkens enkele uitlatingen, inzonder
heid in de R.-K. pers, ook instemming
vindt.
Wij kunnen alzoo rustig afwachten, ook
omdat het verschil tusschen' een parlemen
tair en extra-parlementair kabinet voor
ons niet ?oo ingrijpende beteekenis heeft.
Nadat besloten was een telegram van
hulde te zenden aan H.M. de Koningin en
het Wilhelmus was gezongen, wei'd begon
nen met de behandeling der agenda en de
voorstellen der afdeelingen.
Door de afdeeling Wolphaartsdijk werd
een voorstel gedaan, waarbij het hoofdbe
stuur uitgenoodigd wordt bij de regeering
stappen te doen, opdat de Leerplichtwet
in dien zin worde gewijzigd, dat kinderen,
die het zevende leerjaar met goed gevolg
hebben volbracht, ongeacht hun leeftijd,
de school mogen verlaten. Het komt n.l.
voor dat kinderen, die het zevende leerjaar
