22ste Jaargang
WOENSDAG 1 APRIL 1931
No. 6861
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUITENLAND
e Êcid^elve Gou/tcmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent pei week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per puft f2.95 per kwartaal
Het Ge-llustreerd Zondagsblad is voot de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
DE GRAALBEWEGING...
EN DE KINDEREN VAN
DEZEN TIJD.
IL
Toen wij in Januari te Amsterdam de
opvoering van Mevrouw Roland Hoist's
leekespe! mochten bijwonen, stond het bij
ons reeds vast, dat wij als Graalbeweging,
in de Goede Week of op Paschen, door on
ze meisjes een Kruishulde als proeve van
gemeenschaps-toon eel en spreekkoor-tech
niek ten gehoore zouden brengen, om daar
mee in het openbaar onze eerste daad te
stellen van wereldapostolaat.
Want wij meenen, dat de oplossing der
vele moeilijkheden, waarin de kinderen van
onzen tijd zich bevinden, ten slotte alleen
in hel kruis kan worden gevonden in de
verheffende, maar tevens ook diept roos
tende waarde van het offerkruis van Chris
tus als ware Gadmensch aanbeden door
het Christelijk Geloof.
In de overtuiging, dat de zonde' ten slot
te de eenige fout is in de wereldgeschiede
nis, en de eenige schuld aan de sociale mis
standen van deze en alle andere tijden,
meenden wij, dat juist het eerste woord,
dat de Katholieke jonge vrouw hier mee
gaat spreken, een boetend kruiswoord en
een dankbare kruishulde moest zijn, omdat
juist in de schaduw van dat groote kruis op
Kalvarië alle misverstanden ineens bij too-
verslag worden doorstraald en doorsche
nen van opofferende, zelfvergelende, zich
tot in den dood vrijwillig overgevende
liefde.
Pas als wij dien steilen berg opdurven,
vallen alle overige lasten van ons af. En
vooral de jonge Katholieke vrouw, het jon
ge Katholieke meisje vindt al het andere
de moeite niet waard.
De kwestie is voor de Graalbeweging
eenvoudig deze: moeten wij en mogen wij
ook in dezen tijd, het Kruis van Christus
aanvaarden? Ja of neen? Moeten wij mee
ons kruis dragen tot uitboeting van de
zonden der wereld Of is dat alleen voor
de religieus© zusters?
En het antwoord is ons door Christus3
Apostel al eeuwen lang gegeven in zijn
brief aan de Galaten: „Mihi absit gloriari,
nisi in cruce Domini'3 „Het is verre van
mij: op iels anders te roemen, dan op /het
kruis van Christus, waardoor de wereld
voor mij dood en gekruist is, en ik ook dood
en gekruist ben voor de wereld."
A's wij tenminste dat Apostelwoord nog
noodig hadden na Christus' eigen uit-
spraak: „Wie niet eiken dag zijn kruis op
neemt en achter Mij komt, kan Mijn leer
ling niet zijn."
Wij hebben dus te kiezen.
Wij meenden dan ook aan onze meisjes
geen beter taak voor den Vastentijd te
kunnen geven, dan een spreekkoor te leo-
ren en in te oefenen over het nut van het
lijden, d.w.z. den Koninklijken weg van het
Heilige Kruis. Maar dan tevens door prac-
tische offers in dezen boetetijd, deze waar
heid te leeren kennen, niet slechts in theo
rie. maar ook in de practijk.
Niemand werd tot meedoen verplicht. En
reeds bij het van buiten leeren openbaarde
zich dadelijk een scheidins der geesten. Er
waren er onder, die eerlijk verklaarden,
dat ze dit allemaal onwerkelijk vonden
en wij hebben ze stil lalen heengaan. Maar
degenen, die bleven, die wij er door bij-
wonnen er was aanvankelijk slechts op
1500 deelnemsters gerekend, en feitelijk
zullen wij met 25 a 2000 executanten voor
den dag komen hebben de gevolgen er
van zeker duidelijk aan hun zielen en har
ten ervaren. Tn het berin sliepen zij er
niet van. Later droomden ze er over. En
nu 'czen zij ervan en zetten net dagelijks
om in daden zoodat het met Tweeden
Paaschdag sreen van buiten geleerd en op
gezegd spellefjes zal wezen; maar een
golf van bruisende overtuiging, een vlaag
van bezielende gloed, een z^ang van mee-
sleepende geestdrift, die beter dan wat
voor middellijke aanwijzing ook, onmiddel
lijk en direct iedereen zal overtuigen, dat
het haar meenens is en dien beleefde
ernst, in concrete kleine dagelijksche da
den opgevoerd.
Zie, dat is nu de eerste vrucht van het
gemeenschapstooneelde echo van Chris
tus' Kruisvoorbceld in de harten der jonge
Christinnen die.... er onder gedrukt
gaan?.. neen, die er daverend gelukkig
van zijn Maar ook den deus ex Machina
van Ghëon, konden wij daarbij niet mis
sen. 't Twaalfde hoofdstuk van het tweede
boek der Tmitatio had de stof gegeven voor
het meer bespiegelend eerste Bedrijf; het
56ste hoofdstuk van het derde boek,
bracht ons het dramatisch element van het
tweede bedrijf: de stem van Christus zelf,
weergegeven door een élite Altenkoor, die
die zich met do Graal over Zijn Kruismy-
sterie onderhoudt en hen opwekt niet te
vreezen.
Onwillekeurig overwogen wij daarbij de
ontmoeting van Maria en Christus' woor
den tot de weenende vrouwen van Jeruza
lem, op Zijn Kruisweg, en de rol, die juist
de vrouw en op Paaschdag hebben ge-
speold, terwijl de Apostelen nog vlucht
ten en zuchtten.
Daarom zingen, terwijl allen in 't Kruis-
mysterio verzonken in stilte nog bidden,
nog plotseling Engelenkoren het drievou
dig Alleluja van Paaschzaterdagwaarop
dan Maria zelf, de gezegende onder de
Vrouwen en de Moeder van Smarten eten-
zeer als de Moeder der schoone liefde, haar
nog altijd niet ten volle begrepen Magni
ficat zingt; waarna weer de Engelen hun
Alleluja's inzetten.
Dan breekt de Paasch-stemming los. En
in een karakteristiek vlug lyrisch beurtge-
sprek wordt de taak der vrouwen op Je
zus' Verrijzenisfee&t herdacht; en de gang
der Apostelen naar Emmaus eer ze aan
het Kruismysterie en de er vanzelf uit vol
gende Verrijzenis durven gaan gelooven).
Moest dan de Christus niet lijden, en zoo
in zijn verheerlijking binnen gaan? Moet
dan de menschheid misschien ook niet lij
den, om hare verheerlijking van Christus
in ruil te ontvangen
Tot zoover waren wij gevorderd, toen wij
het Leekespel van Mevr. Roland Holst „de
Kinderen van dezen tijd" mochten bijwo
nen. En was het nu zoo'n wonder, dat we
na dien avond bij onzen thuiskomst elkan
der als uit één mond verrasten met: „Nu
moet er een derde Bedrijf bij. gericht tot
de kinderen van dezn tijd"? Niet, dat wij
met Mevr. Roland Holst in dichterlijke ga
ven willen wedijveren; maar omdat wij
ons van ons Christelijk standpunt ver
plicht achtten op te komen tegen het ag
nosticisme onzer dagen. Alsof de eigen
lijke oplossing van de wereldraadselen nog
altijd niet gevonden was 1 Christus is ons
alle waarheid bomen leerenHij is de
Weg, Je Waarheid en het Leven. En wij
rekenden het ons tot een duren pücht, te
bomen getuigen van ons kinderlijk geloof
en vertrouwen in Hem als wij het Chris
tendom maar werkelijk en heelemaal bele
en, zijn immers alle andere oplossingen
overbodig
En waar Mevr. Roland Holst ophoudt,
beginnen wij dus ons Derde Bedrijf.
„Op kinderen van dezen tijd,
van dezen nacht,
„Gij hebt het begrepen, gij zijt
het geslacht,
„Dat staande in 't onzekere licht
van kenterende tijden,
„Geen bedding vindt gereed om te
zaam'len Uwe kracht.
Zoekenden zijt gij nog, gij zijt nog
verspreiden
Gij moet u zeiven uit jnenigen waan
nog bevrijden
Gij moet nog worden hen, waar de
wereld op wacht.
O laat onze boodschap u van 't
Paaschkruis verkonden
Uw ongeweten God heeft ons 'fc
geheim verklaard
Wat gij. niet zaagt, hebben vrouwen
met oogen toe gevonden
De Paaschklo'kken luiden het nieuw
geluk over de aard.
De lust naar het offer heeft den
Kruisberg ons gewezen
En al zijn zijn luchten ijl
Ilij is voor menschenv jeten niet te steil
Die kruislust is de weelde, waar de
weield naar snakt
Ons kleine hart zal nu het kruis ook
niet meer vreezen
Zoenlijden uit liefde heef' onze
harten gepakt.
Menschen, laat uw hart ook door hst
lijden betooveren
Om op de ruwe vloeden van uw
driften wars en wild
Door liefde's stuw de zachte zege
te veroveren;
Het onze is reeds tot luwte van
milde zoetheid gestild.
En dan komt de adoratie uit de twee
eerste bedrijven terug, maar met twee
Alleluja's doortinteld en goudgeslraald,
waarbij er een vloed van verbijsterende
jubel over de Stadion-bezoekers uit 2500
bezielde meisjesharten zal henenslaan.
Dan komt een Engelenkoor uit Joost
van Vondel's nalatenschap, de zilveren klok
ken luiden van:
„De hemel heeft het kleen verkoren
„Hier geldt geen adel, staat noch macht
„Alwie door ootmoed wordt herboren
„Is van het hemelsche geslacht."
En dan zal De Graal in symbool van 't
harmonisch C-dur-akkoord, de woorden
van Mevr, Roland Holst tot de hare ma
ken:
„Macht kan het rijk, macht kan het
rijk niet bouwen
„Geen stelsel kan !t. Hier geldt
groot noch klein
„Liefde, geduld en onwrikbaar
vertrouwen
Moeten daarvan de steenen zijn."
Waarop gebeden wordt met de in mijn
eerste artikel geciteerde aanvangs bede
woorden van een der geesten van E r-
barming:
„Erbarm U Heer over de kinderen
van dezen tijd, ovei
„hun hoogmoed, hun zingenot en hun
opstandigheid."
Dan wordt de genotzucht onder de han
den genomen:
„Genieten wekt grofheid, maar
sterflust veredelt
Doffen voedt de overvloed, maar
derflust spat vuur.
En het zal vuur spatten uit de vonken
de harten, zoowaar er nog vuur in de Hol-
landsche vrouwenharten tintelt. En be
zield zal het klinken:
't Genot wordt met haar slaaf
in 't donker graf begraven
Maar liefde's leed verrijst uit witte
wade en grot
Dat is de les van Paschen, juichfeest
van wie zich gaven
Het Lam der liefde gaat ons allen
voor naar God.
En dan de troost voor hen die lijden, ge
lijk men het zal hooren; want lijden en
troost vullen nu eenmaal het vrouwenhart
volkomen
Dan komen ziel en lichaam aan de beurt.
Met Dirk Cosier in de Stem van Maart
1931. blz. 280, is de Graal vooral begaan
met, de zielen: ..In de J ijver van de zich
„volmakende machine." tet zich volmaken-
„de lichaam, blijft thans de ziel klagelijk
„achteren de ziel dreigt steeds meer
„achter te blijven en vergelen te worden.
„Begrijpt men dan niet, dat dit een doods-
„gevaar voor onze beschaving is? Begrijpt
„men dan niet,, dat zij alleen, die kleine
„geringe Asschepoester, zij alleen de macht
„bezit, do beide andere machten te rem-
„men en te temmen in hun mechanisch
„voortvre'.ende tyrannic, „die eidclijk zich
„in paniek zal moeten uitvieren? Zij al-
„leen, en niets en niemand anders? Eer-
„bied dus voor wat er ondanks alles in
„het verleden aan zielskracht werd be-
„reikt, kan de toekomst alleen groot ma-
„ken."
Geen welstand van 't vleesch, als de
geest niet gezond wordt.
Geen blijheid van zinnnen, als binnen
onvrede mort.
Geen gaafheid van weten, als 't
geweten gewond wordL
Geen weelde der ideè, als 'fc ideaal
verdort.
En dan komt haar besluit: Wij Katholie
ke meisjes, wij willen heiligen tot zonen
hebben cók al zullen ze moeten lijden Zie,
dat zijn idealen van hel Christelijk Moe
derschap, gelijk de Hollandsche Katho
lieke Jonge Vrouwen van thans dat ver
staan Om de wereld te redden!
Maar nu wordt ten slotte ook de sociale
strijd in den kruisban getrokken.
Blijft trouw aan de liefde, dus naast
de rechtvaardigheid,
Het Juweel van het lijden is meer
waarde dan goud
In de vreugde der deugd ligt der
vrouwen merrschwaardigheid
En de kanker der zonde is 's werelds
éénige fout.
Heeft de menschheid dus rechten
op welstand en voorspoed
Zij heeft ook een diepe b e h o e f t e
aan tegenheid!
Vermind'ring van werktijd
vermeerd'ring van loongoed
Zijn goed als gunstig uur voor
liefde's genegenheid.
Maar als de liefde aldoor een makkelijk
leven leidt.
En met morren en klagen al haar z
kruiswegen mijdt;
Gevloekt
(Hoort ge de christelijke echo van Mevr.
Roland Holst daemonisch „Gevloekt"
uit haar tweede bedrijf?)
Gevloekt die pret van goedkoope
gelegenheid
Maar het diepe lijden uit liefde zij
gezegend in eeuwigheid.
Inderdaad, zoo meenen wij, leidsters der
Graal beweging, dat de problemen, die
Mevrouw Roland Holst in Je kinderen
W. A. W0UTERL00D. t
In den tijd van enkele dagen heeft de
dood een oogenschijnlijk zoo sterken en
krachtigen man ontrukt aan zijn gezin, aan
zijn familie en vrienden, aan zijn zaken,
aan zijn maatschappelijken arbeid.
Gisterenmiddag is in het St. Elisabeths-
gesticht, in den ouderdom van 62 jaar, over
leden, de heer W. A. Wouterlood, direc
teur van de N.V. Stoomfabriek „de Ster".
Vandaag een week geleden stond de over
ledene nog midden in zijn arbeidzaam
loven en niemand zou er toen ook maar
een oogenblik aan hebben gedacht, hem
een spoedig ziekbed te voorspellen....
„Gedenk te s'erven" wij worden hier
aan wederom herinnerd door het sterven
van dezen mensch, zoo geheel onverwacht,
maar wij mogen met gerustheid er bij
voegen: volstrekt niet onvoorbereid!
En daarin ligt de rijke troost voor het
zoo smartelijk getroffen gezin: hij, wiens
sterven zulk een diepe leegte in de har
ten van zijn dierbaren heeft geslagen, was
een godsdienstig man!
De heer Wouterlood had den Godsdienst
lief. Wij hebben 'fc zoo dikwijls onder
vonden, als er een tijd voor vergaderen
moest worden vastgesteld, dat hij dan op
merkte, verhinderd te zijn, want er was
een godsdienstoefening, een plechtigheid
in de kerk, welke nij niet wilde verzuimen.
En uit alles bleek steeds, dat deze forsche
man een kind wa^ voor zijn God.
lederen morgen stond de heer Wouter
lood om zes uur op, teneinde gelegenheid
te hebben, naar de kerk te gaan; hij nam
trouw ieder jaar deel aan den Stillen Om
gang; geen bezoek of wat ook kon hem
thuis houden, als 'fc zijn wachtuur was bij
het H. Sacrament.
De overledene was directeur van de
Conservenfabriek „de Ster". In 1902 is de
heer W. A. Wouterlood directeur gewor
den van de door wijlen diens vader, den
heer N. Wouterlood in 1879 gestichte zaak.
Bij het gouden jubileum van de fabriek
en eerder bij zijn zilveren feest als direc
teur, is ondubbelzinnig gebleken, dat de
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Commentaren op Curtius' rede over de
tol-unie.
De strijd in China.
De hoofdstad van Nicaragua doop een
ernstige aar.'beving geteisterd. Er zoulen
meer dan 500 dooden zijn. (Buaitenil. Berich
ten, 3de blad).
heer Wouterlood de hoogachting en waar
deering genoot van het personeel dor zaak,
die onder zijn leiding tot groot,en bloei is
gekomen.
van dezen tijd heeft naar voren ge
bracht, in onzen kring eon dankbare echo
hebben gevonden. En wij wagen te meenen,
dai hiermee de jonge Hollandsche Katho
lieke vrouw het hare heeft bijgedragen om
een antwoord te vinden op de brandende en
allen thans martelend vrage:
Waarheen?
Wie belang stelt in ons antword daarop,
kome er naar luisteren op Tweeden
Paaschdag in het Stadion te Amsterdam,
's middags 2 uur en men zal het hooren:
In cruce salus
„Wat vreest gij dan, neem op Uw kruis,
waar gij mee in de hemel komt.
„Aan bet kruis is zaligheid, aan het
kruis is het leven, aan het kruis
is bescherming tegen den vijand.
„Aan het kruis de instorting 'van het
hoogste zoet, aaa het kruis de
zielekracht, aan het kruis de
geestelijke vreugde.
„Aan het kruis de schat van
deugden, aan hei kruis de
volmaaktheid en heiligheid.
„Geen zaligheid der ziol, noch hoop op
eeuwig leven dan aan het kruis.
De heer W. Wouterlood gaf zijn arbeids-
lusfc ook aan zaken buiten zijn bedrijf. Hij
was lid van de Kamer van Koophandel,
lid van het Kerkbestuur van de St. Petrus
parochie, lid van het R. K. Parochiaal
Schoolbestuur. En, met groote erkentelijk
heid, zullen wij ons blijven herinneren de
toewijdende belangstelling, die de overle
dene heeft betoond voor „De Lcidsche
Courant" als Commissaris der N.V. en
secretaris van Ged. Commissarissen.
De heer Wouterlood was voor allen, die
hem kenden, een gemoedelijk, een eenvou
dig, een epen en eerlijk mensch. Zijn ge
dachtenis zal in eere blijven.
R. I. P.
DUITSCHLAND
COMMENTAAR OP CURTIUS' REDE.
Fransche politiek.
In een bespreking van de rede van Cur
tius over de Dui.sch-Oostenrijksche tol-
unie schrijft de „Temps", dat de Duitsche
minister de gemakkelijke methode heeft
gekozen, om te spreken van de noodzake
lijkheid te handeion, onder den druk van
den economischen toestand. Geen enkele
situatie, aldus het blad kan echter een op
treden rechtvaardigen, zooals door Weenen
en Berlijn gekozen, om aldus in strijd met
de verdragen do tolunie tot stand te bren
gen. De argumenten van Curtius moeten
nauwkeurig onderzocht worden, want het
vertrouwen in de loyautiteit van Duitsch
land is te zeer geschokt.
Reeds thans kan men zeggen, dat de
bewijz en, door Cutrius gegeven, om aan
te fcoonen, dat de tolunie een voorberei
ding is van de samenwerking in Europa,
misleidend zijn. Reeds de omstandigheden,
waaronder Berlijn en Weenen met elkaar
onderhandelden zouden voldoende zijn,
om te bewijzen, dat zij elke Europeesche
samenwerking wilden voorkomen, om een
uitgesproken Oostenrijksc-h-Duitsch plan
tot stand te brengen.
Ook hel „Journal des Débats" conclu
deert uit Curtius' rede. dat Duitschland ziin
plannen verder zal uitvoeren en van alle
uitvluchten gebruik zal maken, om diege
nen te misleiden, die zich daartoe leenen.
De indruk in Duitschland.
In politieke krinaen te Berlijn heeft de
rede van minister Curtius een uitsteken
den indruk gemaakt. Men hoopt, dat zij er
toe zal bijdragen, het gebeele probleem op
zakelijke wijze te doen behandelen. Er
wordt op gewezen, dat de minister nog
maals er op heeft aangedrongen, dat
Frankrijk zal zeggen, waarom en in welk
opzicht het verdrag in strijd is met de be
staande overeenkomsten. Men acht het
voorts niet uitgesloten, dat als gevolg van
het feit, dat dr. Curlius met zooveel nadruk
verklaard heeft, dat het einddoel een sa
menwerking van alle Europeescbe landen
is, een ontspanning in de internationale
situatie zal ontstaan.
SPANJE
BOMMENVONDST IN MADRID.
De politie te Madrid heeft in een her
stelplaats van electrische machines een
kist ontdekt met bommen, die door een
electrisch contact tol ontploffing konden
worden gebracht. De eigenaar, Adolfo Fi-
galdo, weigerde ook maar iets te zeggen.
In zijn particuliere woning werd nog een
kist met 18 van dergelijke bommen gevon
den Figaldo is in verzekerde bewaring ge
steld.
De doyen der medische faculteit, dr. Rc-
cosens, is afgetreden in verband met het
optreden der politie bij de jongste studen
tenonlusten.