22ste Jaargang
WOENSDAG 11 MAART 1931
No. 6843
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
WERKLOOSHEID
BUITENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Gedlustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van bet tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
HAAR BESTRIJDING EN LENIGING.
Het werkloosheidsvraagstuk is een der ge
weldigste maatschappelijke kwesties, die om
oplossing schreeuwen. Economen en staats
lieden van erkend groote bekwaamheden, pein
zen zich moe, zonder voor ook maar een
eenigszins behoorlijke bevrediging een afdoend
middel te kunnen aangeven.
De kwestie wortelt dan ook zoo diep in de
maatschappelijke verhoudingen, dat het weg
nemen der kwaal alleen mogelijk is bij een
a'geheele omdelving onzer hedendaagsche
samenleving, om aldus tot een her- en ombouw
tc kunnen komen, tot een maatschappelijk be
stel naar katholieke opvatting, tot >een maat
schappij, waarin de beginselen van christelijke
rechtvaardigheid en liefde tot. onwrikbare
grondslagen gesteld worden naast het onmis
bare gezagsfundament.
Alleen de beleving der katholieke beginse
len kan op dit gebied afdoende bestrijding,
door aantasting van het euvel tot aan den wor
tel, geven.
Waar de maatschappij beheerscht wordt door
de practijk van verschillende en zelfs tegen
strijdige levensbeschouwingen en dientenge
volge ondervindt de toepassing van diverse
economische systemen, zijn wij thans gesteld
vcor dat ontzaglijk probleem der werkloosheid.
Winstbejag, overproductie, rationalisatie en
wat dies meer zij, mogen als directe oorzaken
genoemd worden, met het kennen van a1 die
oorzaken zijn we niet ontslagen van de be
strijding der kwaal. De onmacht der heden
daagsche maatschappelijke verhoudingen tot
het wegnemen zelfs van de directe oorzaken
is evenmin reden zich niet om de bestrijding
der werkloosheid te bekommeren.
Wel mag de maatschappij niet verzuimen
zich van die impotentie te ontdoen en hebben
de bestuurderen en leiders van staten en vol
keren zich te beijveren de werkloosheid onder
de knie te krijgeu, maar daarnaast moet ook
oogenblikkelijke bestrijding der werkloosheid
en leniging van hare ellendige gevolgen be
tracht worden.
Die bestrijding en die leniging moet wel re
kening houden met de omstandigheid, dat on
vrijwillige werkloozen, die 'hun werkloosheid
't zij aan crisisomstandigheden, 't zij aan pe
riodieke oorzaken te wijten hebben, zijn men-
schen die werken willen, die niet een gegeven
brok wenschen, die om het kort te zeggen, niet
tot de armlastigen willen worden gerekend.
't Is een vrij algemeen gevestigd idee. dat
hier niet door armenzorg, maar langs anderen
weg hulp geboden moet worden. Zelfs het ver-
leenen van een steunregeling van overheids
wege, zonder dat die regeling is een gevolg
van werkloosheid verzekering, behoort, zoolang
als 't maar eenigszins mogelijk is, niet toege
past te worden. De steun, dien de arbeiders
zichzelf verschaffen, door mede te dragen in
de kosten van verzekering, draagt voor een
groot stuk het karakter van .„self-help" en
doet de aanspraken van den werklooze op een
recht berusten. Dat is bij een steunregeling
zonder meer niet het geval en deze is voor
heel veel fiere werkloozen niet een aangename
en begeerde vorm van hulp.
Deze moet verschaft worden door te doen
arbeiden. De Overheid is daarbij vooral be
trokken. Deze, die Overheid, moet trachten óf
zelf arbeid te geven, óf arbeidsgelegenheid te
openen.
Vooral bij periodieke werkloosheid zal hier
veel nuttig effect bereikt worden.
't Is ontegenzeggelijk waar, dat voor b.v. ge-
meentebsturen ,die zorg veel hoofdbrekens
kost.
Zoolang nog van overheidswege werken zijn
uit te voeren, als b.v. wegen- en stratenaanleg,
rioleering. leggen van gas- en waterleiding,
zoolang dus de Overheid zelf nog over ar-
beidsobjecten kan beschikken, zijn de moeilijk
heden geringer, omdat vooral bij periodieke
werkloosheid, die werken juist naar dien tijd
verlegd kunnen worden.
Omdat ook die periodieke werkloosheid
voor sommige streken (genoemd mag b.v. wor
den de bloembollenstreek) reeds meerdere ja
ren is voorgekomen en telken jare over een
langere periode gaat loopen, zijn die objecten
van werkloosheid in aantal en omvang ver
minderd. Dientengevolge dient gestreefd te
worden naar arbeidsverruiming. Zulke hulp is
mogelijk. Uit ervaring noem ik b.v. verbetering
en ontginning van land te bevorderen, ook ter
plaatse. Mij is een gemeente bekend, waar een
eigenaar een stuk land wilde doen ontvenen,
een ander boschgrond tot bouwland maken.
Maar zij wilden dat werk heel geleidelijk, ver
deeld over jaren doen verrichten, omdat het
hun niet convenieerde daarvoor in eens zoo
groote geldelijke offers te brengen. Door een
voorstel van subsidieering kon het gemeente
bestuur het zoover brengen, dat tal van werk
loozen een geheelen winter loonenden arbeid
vonden. Bovendien werd in de gemeente daar
door beteren culturbodem verkregen, wat op
den duur de welvaart ten goede kwam. Een
andere ervaring is deze, dat een flink stuk
g'rondarbeid door voordeelige voorwaarden van
grootbedrijf door arbeidskrachten van buiten
de gemeente dreigde te worden uitgevoerd.
Door doelmatige subsidieering van gemeente
wege kon die arbeid voor een groot getal
werkloozen in de gemeente behouden blijven.
Dat gaf als gevolg het behoud van welstand in
vele arbeidersgezinnen en dientengevolge be
tere omstandigheden voor den neringdoenden
middenstand. Immers met de gemeentesubsidie
werd verkregen, dat vele malen meerdere dui
zenden gulden aan arbeidsloon den arbeiders
ten goede kwam. Niet altijd, gemeenlijk zelfs
niet, werd aldus verkregen, dat het gewone
standaardloon verdiend kon worden, maar dan
toch wel een zoodanig loon, dat de schulden
last, dien vele arbeiders in den wintertijd van
werkloosheid op zich nemen bij den winkelier
en den bakker, niet of zeer aanmerkelijk min
der voorkwam en zoodoende het loon in den
komenden zomer niet of niet zoo bezwaard
Natuurlijk zijn er bij dit alles toch nog ver
schillende factoren bij de beoordeeling van de
hulpverleening in acht te nemen. Ook al staat
men geheel sympathiek tegenover de nooden
van den werkloozen arbeider, dan nog mag
een individueele beoordeeling naar algemeene
redelijke eischen gelden. Een gezin, dat in den
zomer door allerlei inkomsten, een betrekke
lijk hoog inkomen heeft, mag wel beoordeeld
worden naar den maatstaf van al of niet ver
kwistend leven, fk noem maar één factor en
zoo zijn er meerdere.
Hoe goed op deze en dergelijke wijzen ge
tracht wordt de onvrijwillige werkloosheid in
haar gevolgen te bestrijden of te lenigen, toch
zal het dan nog voorkomen, en gij crisiswerk
loosheid is dat nog meer het geval, vooral bij
langdurigheid, dat de charitas zich zal moe
ten doen gelden.
Er kan immers een oogenblik aanbreken, dat
noch door werkverschaffing, noch door werk
verruiming, dat door niet meer „trekbaar
d.w.z. tot uitkeering uit een werkloozenkas ge
rechtigd te zijn, een allerbuitengewone toe
stand intreedt.
Maar dan behoeft de charitatieve hulp nog
niet den^ Vorm van armenzorg aan te nemen.
Charitas kan ook helpen zonder dat zij ar
menzorg is of wordt.
De comité's in de verschillende steden van
ons land bewijzen dat, en in Haarlem is het
comité, waarvan Zijne Hoogwaardige Excellen
tie de Bisschop van Haarlem voorzitter is, een
der mooiste voorbeelden, waarvan ook gewe
zen kan worden op het Amsterdamsche Comi
té, dat onder presidium van den Hoogeerw.
Deken Dr. van Noort de bevordering der be
langen der katholieke werkloozen beoogt. De
particulieren, de burgers kunnen hier charitas
beoetenen, waardoor het moreele peil van een
aantal werkloozen krachtig verstevigd kan
worden, waardoor in den echten katholieken
geest van solidariteit kan worden gehandeld.
Zulke handeling roept de wederkeerige be
oefening van dat solidarisme op en doet wer
kelijkheid worden de princioes, die wij met
onzen mond herhaaldelijk belijden.
Zulke handeling brengt de maatschappelijke
groepen tot elkaar. En als dan weer betere tij
den aanbreken, dan zal in dankbaarheid en
met groote erkenning herdacht worden de
hulp, die niet van persoon tot persoon in ge
nadige neerbuigendheid gegeven werdmaar
de steun die naar christelijke opvatting ge
geven werd, als een taak-vervulling van liefde,
die een der hechte pijlers is, waarop geheel
ons maatschappelijk leven stevig rusten kan.
Voorhout. G. BULTEN
BESTRIJDING DER WERKLOOSHEID.
Volgens mededeeling van de directie
der I. G. Farbenfabrik in Greppin is met
ingang van Ma-andag in een deel van he&
bedrijf tot verkorting van den arbeidstijd
tot 40 'uur per week, zonder loonsverlaging,
overgegaan.'
Hierdoor is het mogelijk, een groot aan
tal werkloozen wederom bij het productie
proces te werk te stellen.
DUITSCHLAND
COMMUNISTEN-PROCES TE CASSEL.
Met muziek naar het gerechtsgebouw.
Voor de rechtbank te Cassel stonden
Maandag 97 communisten, die een natio-
naal-socialitische vergadering te Greben-
stein verstoord hadden, terecht wegens huis
vredebreuk.
Vier der beklaagden bevonden zich in
voorloopige hechtenis. De overige 93 arri
veerden met roode doeken om den arm in
optocht en met muziek voorop voor het ge
rechtsgebouw. Hef kwam daar tot een
vechtpartij met de politie, die van den gum
mistok gebruik maakte, terwijl de com
munisten met hun muziekinstrumenten op
de agenten sloegen.
Na verspreiding van den stoet werd op
een ander gedeelte van de stad door de
communistischen afgevaardigde Lohage bet
woord gevoerd, die de beklaagden opwekte,
geen gevolg aan hun dagvaarding te geven,
waardoor slechts vier beklaagden voor de
rechtbank verschenen.
De behandeling werd uitgesteld. Veertig
als getuigen gedagvaardigde nationaal-
socialisten gaven te kennen, dat de nazi'?
een tegenbetooging zouden organiseeren.
wanneer zich de gebeurtenissen van Maan
dag herhalen.
ENGELAND
ENGELANDS ONTWAPENINGS-
POLITIEK.
Geen eenzijdige beperking.
De Britsche minister van Oorlog, Shaw,
heeft in het Lagerhuis de ramingen voor Je
oorlogsbegrooting ingediend en daarbij een
verklaring afgelegd over de politiek der re
geering in zake de ontwapening. De regee
ring is voornemens de Britsche strijdkrach
ten op haar huidige sterkte te handhaven.
De enorme bewapeningsvermindering,
weike Groot-Brittannië heeft verwezenlijkt
is niet door de andere landen nagevolgd.
De regeering zal al het mogelijke doen om
een algemeene vermindering der bewape
ningen door een internationaal accoord tot
stand te brengen, maar het is haar op het
oogenblik absoluut onmogelijk een verdere
eenzijdige ontwapening aan te bevelen. De
cijfers voor de begrooting zijn daarom vrij
wel niet veranderd vergeleken met het vo
rig jaar.
De Britsche regeering zal, naar minister
Shaw verder zeide, ook bij de ontwape
ningskwestie te land een leidende rol op
zich nemen, evenals zij dat bij de vloot-
kwestie heeft gedaan.
MOSLEY UIT DE LABOUR PARTIJ
GEZET.
Wegen* zijn zelfstandige actie.
Het bestuur van'de Labour Partij heeft
eenstemmig een motie aangenomen, waar
in gezegd wordt, dat sir Oswald Mosley
heeft opgehouden lid der partij te zijn
en wel als gevolg van zijn besluit een
nieuwe partij op te richten. Voorts wordt
gezegd, dat toetreding tot deze nieuwe par
tij onvereenigbaar is met het lidmaatschap
der Labour Partij. Het bestuur beschouwt
het optreden van Mosley als hoogst trou
weloos.
Mosley heeft intusschen steun gekregen
van een conservatief Lagerhuislid, den
afgevaardigde Allen van West-Belfast. De
ze heeft aan Baldwin medegedeeld, dat hij
bedankt voor het lidmaatschap der con
servatieve partij en besloten heeft lid te
worden van Mosley's nieuwe partij.
Nehroe is niet inschikkelijk.
De corr. van de „Times" te Allehabad
seint, dat te Lucknow, naar aanleiding van
de vrijlating van 1200 politieke gevange
nen een betooging is gehouden. Daar
noemde Nehroe, de leider der Congrespar
tij, de overeenkomst tusschen Irwin en
Gandhi een wapenstilstand, geen vrede.
Niet vóór Indië swaradzj (zelfbestuur)
heeft gekregen, zal (zoo zeide hij) vrede
mogelijk zijn. Het congres en de regeering
hebben slechts afgesproken aan beide zij
den de agressieve methoden te staken, ten
einde het houden van 'n Tweede Conferen
tie rond de groene tafel mogelijk te maken.
Mocht het congres later de overtuiging
krijgen, dat er geen hoop bestaat op het
verkrijgen van onafhankelijkheid, dan zal
de strijd opnieuw beginnen.
Persoonlijk koestert Nehroe niet <le
minste hoop, dat de Tweede Conferentie
om de groene tafel zal slagen. Swaradzj
beteekent volgens hem niet, dat een hand
vol Engelsche officieren zal worden ver
vangen door IndiërsSwaradzj beteekent,
dat Indië volledige zeggenschap krijgt
over alle Indische aangelegenheden, dus
ook over het leger, de financiën en andere
vitale belangen.
Gandhi te Ahmedabad teruggekeerd.
Gandhi is gisteren naar zijn woning te
Ahmedabad teruggekeerd. De treinreis er
heen was een ware triomftocht, en de ont
vangst in zijn -woonplaats was overweldi
gend. Duizenden en duizenden Indiërs wa
ren aanwezig om hem te verwelkomen en
hij kon zijn woning niet bereiken, dan na
dat hij de menigte zijn zegen had geg»-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Sir Oswald Mosley uit de Labourpartij
gezet.
Sneeuw over geheel Europa. (Buiten).
Berichten, 2e blad).
BINNENLAND.
WÊB9MSMKSTSSSBÊÊSBBBSBÊ
Wederom twee jongens c'oor het ijs S'
zaktéén verdronken. (Gem. Ber., 3de
blad).
Locomobielontploffing te Slochteren ver
oorzaakt boerderijbrand. (Gein. Ber.. 3de
blad).
Een man te Alblasserdam in zijn woning
verbrand. (Gem. Ber., 3de blad).
Een arbeider te Zandvoort onder neer
stortende zandmassa bedolven en gedood.'
(Gem. Ber., 3de blad).
De bekend^ sportjournalist Leo Lauer
tengevolge van het hem overkomen motor
ongeluk overleden. (Laatste Berichten).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het interacademiaal hockey-touritooi
door Delft gewonnen. (Sport, 2de blad).
De interacademiale zwemwedstrijden te
Amsterdam. (Sport, 2de blad).
AMERIKA
BOMEXPLOSIE IN SPAANSCHE
LEGATIE TE HAVANA.
Een lugubere ontdekking.
Gistermorgen werd het personeel van
het Spaansche gezantschap te Havana op
geschrikt door de ontploffing van een bom
in den ingang van het gezantschapsgebouw.
Toen politiebeambten en eenige andeie
personen toesnelden, zagen zij, dat een man
zich in den ingang had opgehangen. Het
betreft hier blijkbaar een zelfmoord; de
man kon echter nog niet worden herkend.
De bom heeft slechts geringe schade aange
richt.
Kort voor de ontploffing heeft men een
officier gearresteerd, te wiens huize een
hoeveelheid wapenen in beslag werd geno
men. Men vermoedt, dat deze arrestatie in
verband staat met het gebeurde in het ge
zantschapsgebouw.
Gisteravond is het tot relletjes gekomen
voor de bureaux van 't humoristisch weeK-
blad „Karikace", die door een woedende
menigte werden belegerd. De hoofdredac
teur van het weekblad werd door een kogel
Dinsdag werd te Utrecht de 24ste Neder landsche JAARBEURS zonder eenig offi
cieel betoon geopend. Een overzicht in het Jaarbeursgebouw aan het Vreeburg
te Utrecht.
BRITSCH-INDIE
DE NIEUWE INDISCHE
CONFERENTIE.
De houding der Engelsche conservatieven.
Uit bevoegde bron verneemt Reuter dat
de conservatieven geen principieele be
zwaren hebben tegen een nieuwe conferen
tie in Indië, indien deze op het geschikte
oogenblik wenschelijk wordt geacht. Zii
weigeren er echter op dit oogenblik deel
aan te nemen, want zij achten de tegen
woordige atmosfeer in Indië ongelegen e
beweren, dat het voorgestelde voorafgaan
de onderzoek nog niet begonnen is.
Er is geen sprake van, om de conser
vatieve medewerking bij de pogingen om
een oplossing van het Indische probleem
I te vinden, in te trekken.
HET NIEUWE STADHUIS VAN HILVERSUM NADERT
VOLTOOIING
