22ste Jaargang
DINSDAG 10 MAART 1931
No. 6842
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 2d cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Gedlustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE f35, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
De neutrale moraal
Een Amsterdamsch Studenten Weekblad
had zich opengesteld voor de door het
communisme geïnspireerde propaganda
voor wat men noemt: de vrije liefde.
Het jongste' nummer van dat blad bevat
thans een protest (van niet katholieke
zijde). En -daarin lezen we o.m.:
,-,Als de menschen van deze funeste im-
moreele theorieën doordrongen wordep,
dan zal de maatschappij in korten tijd naar
beneden donderen', en wij zullen leven als
dieren met een menschelijk verstand, dat
we niet weten te gebruiken om ons voor
den ondergang van onze beschaving te be
hoeden."
„En wij, studenten, hoe hebben wij hier
nu tegenover te staan? Moeten wij ons op
die manier overgeven aan onze zinnelijke
behoeften? Dit is toch juist de adel van'
het menschelijk geslacht, dat het zich hier
in kan beheerscheu.
Ik twijfel er niet aan, of deze beheer-
sching moet voor velen een steeds terugkee-
rende moeilijkheid zijn. Maar daarom moe
ten wij toch de, wilskracht hebben om ons
zelf rein te houden door alles heen.
Daarvoor zijn wij toch op de wereld, om
onze moeilijkheden te overwinnen en ons
tevreden te stellen met wat we hebben.
We hebben toch ons geestelijk bezit
't Doet weldadig aan, een dergelijk klaar
geluid te hooren op-klinken uit een tijd
schrift, dat blijkbaar ook al wegzinkt in de
onpeilbare diepte van deneutrale
moraal
Inderdaad brengt deze moraal voor
zoover hier van „moraal" mag worden ge
sproken de menschen er toe, om te le
ven.... „als dieren met een menschelijk
verstand"
DUITSCHLAND
DUITSCHLANDS NOOD.
Stegerwald over de saneering.
In een bijeenkomst van de Christelijke
va'kvereenigingen te Münster werd giste
ren door den rijksminister van arbeid,
dr. Stegerwald, het woord gevoerd over
de huidige economische crisis en de mas
sa-werkloosheid, zoomede over de moge
lijkheden deze te lenigen.
Betreffende de loonkwesties, aldus' de
minister, heersoht de grootste verwar
ring. Men spreekt thans vaak van „Real-
lohn", zonder daarbij te bedenken, dat
het „Reallohn" wil zeggen, het loon, dat
aan de werknemers in het geheele land
wordt uitbetaald.
Üok komt het er niet op aan, wat de
arbeiders ale? uurloon verdienen, doch is
het van veel grooter beteekenis, wat de
arbeiders als maand of jaarloon ontvan
gen.
Dan is het van beslissend belang, wat
men voor het jaarloon kan koopen. Het is
nog niet zoo lang geleden, dat alle Duit-
s-chers milliardairs waren en zieh niette
min slechts weinig konden permitteeren.
In dezen chaos tracht het saneeringspro-
gram der rtegeering geleidelijk te voor-
Dit program gaat van drie zeer een
voudige overwegingen uit:
De begrootingen van het rijk, de lan
den en de gemeenten moeten onder alle
omstandigheden in orde worden ge
bracht. Dit is niet meer mogelijk door de
inkomsten te verhoogen, doch slechts nog
door verlaging van de uitgaven. Nieuwe
belastingen beteekenen niet meer ver
hooging der inkomsten, doch slechts ver
grooting van de werkloosheid.
2. De Duitsohe uitvoer moet noodzake
lijk geconsolideerd worden, anders ko
men wij in een steeds grootere mate van
afhankelijkheid van het buitenland Met
lamenteeren en nationaal-socialisfcische
methoden bereiken wij dit doel zeer
zeker niet.
3. Wij moeten over het geheel een ver
laging van den kostprijs nastreven. Wij
moeten evenzeer heen over de periode
van het te ver opgevoerde geleende ka-
pitaaL
Vroeger hebben de bedrijven de uitga
ven voor beleggingen meest door leenin
gen op langen termijn tegen een draag
lijken rentevoet kunnen opnemen terwijl
de winsten als bedrijfskapitaal konden
worden benut. Thans is het veelal omge
keerd.
Den vakvereenigingen moet het duide
lijk zijn, dat zij eenige moeilijke jaren
TEEKENING VAN DE NIEUWE KATH.
KERK TE HOOGMADE, welke de
plaats gaat innemen van de kerk,
welke eer verleden jaar is ingestort.
Alleen de toren van het oude
gebouw blijft behouden. Deze
kérk is ontwerp van de ar
chitecten de heeren L. en
ir. Jan v. d. Laan te
Leiden. Nadere bij
zonderheden over
dit ontwerp
volgen.
voor den boeg hebben. Het is een illusie
te gelooven, dat Duitsehland in korten
tijd in de plaats van het systeem van pri-
vaatkapitalistische bedrijfsbeheer iets an
ders kan stellen.
In Rusland leeft 85 pet. van de bevol
king op het land of in landelijke steden.
Rusland is dun bevolkt en als industrie-
en cultuurland nog niet hoog ontwikkeld.
Daar is de invoering van het communis
tische regiem, vergeleken bij Duitsehland,
een betrekkelijk eenvoudige zaak.
In Duitsehland leeft 75 pet. van de be
volking van industrie handel en verkeer.
Duitsehland is, in tegenstelling tot Rus
land, buitengewoon verbonden aan het
wereld verkeer.
Indien Duitsehland binnen afzienbaren
tijd in de plaats van het privaat-kapita
listisch economisch systeem geen ander
s'telsel kan stellen heeft het ook geen zin
dat werkgevers en werknemers steeds in
twee vijandige kampen tegenover elkaar
staan.
Hier ligt een groote taak voor de
werkgevers en de werknemers.
POLEN
EEN STUDENTENRELLETJE.
Met brandspuit en traangas bedwongen.
Gistermiddag hielden eenige honderden
studenten voor de universiteit te 'War
schau- een demonstratie tegen den rector.
Hieruit volgde een gevecht tusschen Na
tionaal democraten en politieke tegen
standers, dat door de politie met behulp
van brandspuit en traangas werd be
ëindigd.
RUSLAND.
VONNISSEN IN HET MENSJEWIKI-
PROCES.
Gevangenisstraffen van vijf tot tien jaar.
Naar het telegraaf-agentschap der Sov
jet-Unie meldt, heeft de rechtbank te
Moskou in het proces tegen de mensje-
wiki de verdachten Groman, Scher, Soe-
chanof, Ginsburg, Jakoebowitsj, Petoenin
en Findjenataifski elk tot tien jaar ge
vangenisstraf veroordeeld en de overige
zeven verdachten tot gevangenisstraffen
van vijf tot acht jaar.
RUSLAND EN HET VATICAAN.
Molotow beschuldigt.
Op het al-Russisch radencongres heeft
de voorzitter van den raad van volkscom
missarissen der sovjet-unie, Molotow, over
de internationale positie der sovjet-unie
gesproken.
Aan het slot van zijn betoog besprak
Molotow de betrekkingen tot het Vati-
cacan. Hierbij zeide hij, dat het Vaticaan
zioh heeft ingebeeld, dat het een groote
politieke rol zou spelen en den strijd te
gen de sovjet-unie op zich zou, kunnen
nemen.
Alle priesters en functionarissen, die
in dienst van het Vaticaan stonden, al
dus Molotow, hadden het doel, een oor
log met Rusland te veroorzaken.
Toe%ralligerwijs, aldus Molotow, is de
sovjet-regeering een document in handen
gekomen van een vertegenwoordiger van
het Vaticaan te Weenen, waarin de
noodzakelijkheid van de bijeenroeping
van een anti-bolsjewistisch congres wordt
aangetoond, dat een veldtocht tegen de
sovjet-unie zou moeten organiseeren.
Sovjet-Rusland, aldus eindigde de
voorzitter van den raad van volkscom
missarissen zijn rede, vreest den veld
tocht van het Vaticaan niet en zal allee
ondernemen om ook dit plan tot misluk
king te brengen.
PALESTINA
BEDOEINEN-OVERVAL IN
TR ANSJORDAN IE.
Zeventien dooden.
In Transjordanië heeft een
Bedoeinen een aanval ondernomen op een
afdeeling grenstroepen, waarbij elf Be
doeinen en zes soldaten werden gedood.
BRITSCH-INDIE
AFSCHUWELIJKE MOORD OP
STUDENT.
Een 32-jarig Hindoesoh student van de
universiteit van Californië, Sawrampande
geheeten, is volgens Reuter na gepijnigd
te zijn onthoofd en in de rivier de Sa
cramento geworpen. Het lijk, waaraan
het. wiel van een tractor bevestigd was,
is bij Rio Vista opgehaald.
De autoriteiten gelooven dat het slacht
offer vennoord is door geloofsgenooten
wegens zijn pro-Britsche gevoelens.
ZUID-AMERIKA
DE REVOLUTIE IN PERU.
Cerro naar Europa.
De voormalige voorloopige president
van Peru, Sauchez Cerro, is, naar het
N.T.A. meldt, aan boord gegaan van het
schip, dat hem naar Europa zal brengen.
Ongeveer 2000 menschen hebben hem uit
geleide gedaan. Cerro heeft verklaard
voor de verkiezingscampagne weer terug
te zullen zijn.
Toestand nog verward.
Volgens een Reuter-bericht uit New
Vork is de toestand in Peru nog ver
ward. Thans wordt gemeld, dat senator
Ocampo, de president van de zuidelijke
junta, de funct'ie van president van Peru
op zich zal nemen tot er verkiezingen
zijn gehouden.
LEIDEN.
PROF. MR. G. ANDRE DE LA PORTE.
Eervol ontslag gevraagd als hoogleeraar.
Prof. mr. G. André de la Porie, hoog
leeraar aan de Leidsche Universiteit in
het 'Ned. Indisch strafrecht, de Ned. In
dische strafvordering en het Ned. In
disch privaatrecht, beeft als zoodanig
eervol ontslag aangevraagd tegen het
eind van den loopenden academischen
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Prof. mr. Gilles André de la Porte
vserd geboren te Boxtel, 25 Februari
18G6, bezocht de H. B. S. te Almelo en
het gymnasium te Zutphen en promo
veerde den 28sten Maart 1890 aan de ge
meentelijke uniyersiteit te Amsterdam tot
doctor in de rechtswetenschap op een
proefschrift, getiteld„Wraak en straf".
Na vervolgens aan de Leidsche universi
teit het faculteitsexamen voor den Indi-
schen dienst te hebben afgelegd, vertrok
hij in November 1891 naar Indië, waar
hij korten tijd werkzaam was ter algemee-
ne secretarie. Achtereenvolgens werd hij
benoemd tot substituut-officieer bij het
Hooggerechtshof, tot griffier van den
Landraad tevens auditeur-militair te Pa-
lembang, tot lid van den Raad van Jus
titie te Pdang en tot president van den
Landraad te Kendal. In December 1900
ging hij met verlof naar Europa en werd
na zijn tereugkeer in Indië weer tot pre
sident van den Landraad benoemd, eerst
te Probolinggo en in 1903 te Buitenzorg,
waar hij bleef tot 1906, om toen naar Ba
tavia te gaan, waar hij achtereenvolgens
de betrekkingen vn lid van den Raad van
Justitie, Officier van Justitie, advocaat-
generaal bij het Hooggerechtshof en pre
sident van den Raad van Justitie te Ba
tavia bekleedde. Na als secretaris van
de daartoe benoemde juridische commis
sie te hebben meegewerkt aan de herzie
ning van het reglement op de particuliere
landerijen bewesten Tjimanoek en in
1913 wederom met eene jaar buiten-
landsch verlof te zijn gegaan, werd hij
in April 1914 benoemd tot procureur-ge
neraal bij net Hooggerechtshof en in
Januari 1916 tot lid van den Raad van
Ned. Indië, welk ambt hij om gezond
heidsredenen den 3den Juli 1917 neerleg
de. Daar de terugkeer naar Nederland
destijds wegens den oorlog niet mogelijk
was, vestigde hij zich tijdelijk in de Ja-
vasche bergen en nam het ambt van
landreihter te Soekaboemi waar. Bij K.
B. van 3 Maart 1918 werd hij benoemd tot
hoogleeraar te Leiden als opvolger van
prof. mr. J. H. Carpentier Al ting, die
toen wegens vertrek naar Indië ontslag
als hoogleeraar had genomen.
Prof. André de la Porie aanvaardde
het hoogleeraarsmbt te Leiden den 16den
October 1918.
DE VRIJDENKERS-ACTIE IN LIM
BURG.
Het antwoord der Katholieke Arbeiders.
Reeds eënigen tijd tracht de Vrijdenkers-
vereemging „de Dageraad" door de versprei
ding van pamfletten in het katholieke Lim
burgs che land propaganda voor haar be
ginselen te maken.
De Limburgsche Katholieke Werklieden-
bond antwoord op deze uitdaging met het
volgend schrijven:
„Doen jullie nu niets tegen zoo'n gemeen
heid, is ons gevraagd naar aanleiding van
de verspreiding van het vieze pamflet van
den Dageraad tegen de encycliek van on
zen H. Vader Pi us XI over liet Christelijk
Huwelijk?
Zeker doen we iets
Eerstens nemen alle katholieke arbeider®
het vast besluit voortaan de pamfletten var
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Stegerwald over de economische crisis
in Duitsehland.
De vonnissen in het Mensjewik'-proces.
Nieuwe aardschokken op den Balkan.
(Buitenl. Ber., '2e blad).
BINNENLAND.
Slachtoffers van het ijs: twee jongens
te Hillegersberg, twee te Hoogezand ver
dronken. (Gem Ber., 2e blad).
Bokspartij met noodlottigen afloop
Rotterdam. (Gem. Ber., 2e blad).
Een auto van een pont gereden te
Wolphaartsdijk. De bestuurder verdron
ken. (Gem. Ber., 2e blad).
Drukkerij te Apeldoorn door brand
verwoes1. (Gem. Ber., 2e blad).
den Dageraad onmiddellijk kapot te scheu
ren en neer te werpen waar ze thuis hoo
ren: in den drek van de straat!
Aan dat parool hóuden wc ous.
Maar we gaan iets meer deen
Niet de verspreiders van dat vuil vam on
ze Limburgsche straten ranselen, al jeuken
ook de vuisten van inenigen kloeken Lim
burger om dat te doenMaar iets wat waar
diger is, en veel krachtdadiger
Onze Limburgsche Katholieke arbeider»
hebben besloten tot een echt-Katholieke
protestactie.
Ze gaan eerherstel brengen aan Oh rist u»
en aan hun Moeder, de Kerk!
Eerherstel voor den veiijjnigen' laffen
hoon door „Tribune" en Vrijdenkers tegen
Christus en de Kerk uitgebracht
Een eerherstel dat algemeen zal zijn!
A.le afdeelingen van den Limburgs che n
Katholieken Werkliedenbond laten op Zon
dag 22 Maart een II. Mis tot eerherstel op
dragen.
En de duizenden georganiseerde Katho
lieke arbeiders in Limburg gaan op dien
Zondag in geest van eerherstel ter H. Ta
fel. En met Christus in het hart zuilen ze
dan aan Christus en de Kerk hun eed van
trouw en liefde hernieuwen.
Dat gaan we doenEn dat is het beste
wat er gedaan kan worden.
We gaan nog een ander eerherstel bren
gen aan Christus onzen Koning!
In geest van eerherstel gaan we van af
heden nog eens zoo hard werken voor den
uitbouw van onze Katholieke arbeidersl>e-
weging.
Nu zijn we niet meer tevreden met 1e
20.000 leden in onzen Limb. R. K. Werklic-
denbond, dien we ons als 'n ideaal voor
1931 hadden gestold
Nu moeten er nog duizenden door ons
worden bijgewonnen, nog duizenden, die
door hun toetreden zullen belijden, dat ook
zij mot ons Christus willen doen 'heerschen
in LimburgDuizenden, die mei de twiutig-
tigduizend, die we nu reeds zijn. gereed
staan om op te komen voor de ee>r van
Christus en de Kerk onze Moeder.
Dat gaan we doen.
En de trawanten van den Dageraad mo
gen het zich voor gezegd houden, dat wij
ieder vast hun schaodpamfletten gaan be
antwoorden met de inlijving van duizenden
nieuwe leden in het strijdbaar leger van
Christus-arbeider, van den Koning van den
arbeid.
We zijn gereed voor het antwoord met
de daad. Het ergerlijk gedoe van den Da
geraad heeft ook de onzen onder ons vu
rig gemaakt, en de half-ingeslapenen hei-
wakker.
„Dat.zullen ze gewaar worden!"
Steun voor woningverbetering ten platte-
lande.
De minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft in een circulaire aan de ge
meentebesturen meegedeeld, dat de aan
schrijving van die besturen van 7 Juni 1928
betreffende steun voor verbetering van wo
ningen ten plattelande als volgt is aange
vuld
Met inachtneming van de overige bepa
lingen worden rijksbijdragen verleend tot
een maximum van 300 per woning, in
dien het gaat om de huisvesting van groote
gezinnen, in dier voege, dat slechte en voor
de betrokken gezinnen te kleine woningen
zoodanig worden verbouwd, dat zjj voor hun
huisvesting geschikt worden. Onder een
groot gezin wordt voor deze regeling ver
staan een gezin met zes en meer kin>leren.
Deze bijdrage wordt niet verleend, indien
een of meer der kinderen geacht kunnen
worden in de kosten van het gezin voldoen
de te kunnen bijdragen, en als regel niel
wanneer het aantal kinderen beneden den
leeftijd van 16 jaar minder dan zes be
draagt.
